Alþýðublaðið - 21.09.1944, Blaðsíða 7

Finnntudagur 21. sept. 1944.
Bœrinn í dag,
Næturlæknir er í Læknavarðstof
txftni, sími 5030.
Næturvórður er í Reykjavíkur-
apóteki.
Næturakstur annast Hreyfill,
sími 1633.
ÚTVARPIÐ
8.30 Morgunfréttir.
12.10—13.00 Hádgisútvarp.
15.30—16.00 Miðdegisútvarp.
19.25 Þingfrétir.
19.40 Lesin dagskrá næstu viku.
20.00 Fréttir.
20.20 Útvarpshljómsveitin (Þórar
inn Guðmundsson stjórn-
ar):
a) Corolian-forleikurinn eft
ir Beethoven.
b) „Til þín“, vals eftir
Czibnka.
c) Serenada eftir Gabriel
Pierné.
d) Konsert-vals eítir Mozs-
kowsky.
e) Marz eftir Translateur.
20.50 Frá útlöndum (Axel Thorst
einsson).
21.10 Hljómplötur: Lög leikin á
cello.
21.15 Upplestur: „Þér eruð ljós
heimsins," bókarkafli. (Séra
Björn Magnússon).
21.35 Hljómplötur: „Tannháuser”
-forleikurinn eftir Wagner.
— Brailowsky leikur.
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
bazar
verður opnaður í Góðtemplara-
húsiriu á morgun, föstudag, kl. 3
e. h. Þar verður margt góðra muna
á boðstólum, meðal annars ýmis
konar prjónavara, einkum þó fyrir
börn og unglinga, svo sem sokk-
ar, vettlingar o. fl.
Fimmtug-
er í dag frú Mikkalína Sturlu-
dóttir Skúlaskeiði 32.
Rödd prestsins úr djúpunum
nefnist nýútkomin bók. Er bók
in skráð af Sigfúsi Elíassyni, en
efni hennar er dulrænseðlis, eftir
dulheyrn Sveinbjargar Sveinsdótt
ur. Auk þess eru í bókinni nokkur
kvæði eftir Sigfús. Útgefandi bók
arinnar er Bláabandið, en prentun
hefir Hólaprentsmiðja annast.
Heimili og skóli
4. hefti 3. árgangur er komið út.
Af efni ritsins má nefna, Snorri
Sigfússon, skólastjóri, sextugur, eft
ir Hannes J. Magnússon, Agi, eftir
Valdimar V. Snævarr, Lífskjör og
uppeldi, eftir Eirík Sigurðsson, Úr
bréfi o. fl.
F é S a | s! í f. '
IT"--------—- *
verður opnaður í Góðtempl-
arahúsinu á morgun (föstu-
dag) kl. 3 e. h.
Þar verður á boðstólum
yið mjög sanngjörnu verði,
ýmis konar varningur, m. a.
prjónavörur, einkum þó fyrir
börn og unglinga.
ST. FREYJA NR. 218. Fundur
í kvöld kl. 8.30. 1. Br. Krist-
mundur Þorleifsson: Erindi.
2. Br. Pétur Sigurðsson. Fé-
lagar fjölmennið.
Æðstitemplar.
ALS>YÐUBLAÐfÐ
Um 1400 manns í verkföilum í Reykjavík
Frh. af 2. síöu.
annara séu leyst. Þetta er stór-
skaðlegt fyrir verkafólkið. og at
vinnurekstuxinn í landinu, en
það sannar hins vegar það, sem
hvað eftir annað var sagt hér
í blaðinu um daginn, að brýn
nauðsyn væri á því fyrir verka-
fólkið, að Iðjudeilan yrði leyst,
áður en önnur félög hæfu bar-
áttuna fyrir bættum kjörum
sinna félaga, því að deila Iðju
væri sett upp af svo mikilli fá-
synnu og með svo fruntalegum
hætti af kommúnistum, að af
því stafaði stórhætta fyrir verka
lýðinn í öðrum félögum.
Iðjudeilan öll er nú orðin dýr
iðnaðarverkafólkinu. Og hún
verður því enn dýrkeyptari, ef
það tekur ekki sjálft i taumana.
Stjórendur Dagsbrúnar og
verkakvenafélagsins hafa orðið
varir við það, að ýmsir félag-
ar úr Iðju ætlast til þess, að
þessi félög taki í taumana með
þeim hætti að Iðjufólldð geti
gengið inn í þessi félög meðan á
deilunni stendur og þar með sé
deilan leyst, en stjórnendum
þessara félaga eru ekki hæg
heimatökin. Iðja er í allsherj-
arsambandi féíaganna eins og
þau og meðan Iðja sjálf eða Al-
þýðusambandið grýpur ekki á
einhvern hátt í taumana geta
önnur félög ekki aðgert. Hins
vegar væri deilan leyst ef rétt
hefði verið farið að í upphafi,
en nú er erfiðara að ráða við
málið. Það er engin hætta á
því að neitt verði gert af hálfú
kommúnista til að leysa deil-
una, heldur verður haldið á-
fram á þessari óheillabraut til
tjóns fyrir i ðnaðarverkaíolk i ð
og til stórkostlegrar hættu fyrir
alla aðra: járnsmiðina, klæð-
skerana, skipasmiðina og olíu-
starfsmennina og jafn vel prent
arana, sem eru að hefja baráttu
fyrir bættum kjörum sínum.
Það vekur nokkra undrun, að
enn skuli ekki hafa verið borin
fram miðlunartillaga í iðjudeil
unni, sem all'sherjaratkvæða-
greiðsla meðal beggja aðila yrði
látin taka afstaöðu til. Virðist
það ein sönnunin enn fyrir því
að Iðjudeilan bindi allar hinar
deilunar í sér.
Verkamennirnir í Hafnarfirð1
geta hrósað happi yfir því að
hafa losnað úr þessari kommún
istisku sjálfsheldu. Það munaði
ekki miklu að þeir yrðu fastir
í henni. Að vísu töpuðu þeir
vikukaupi að ástæðulausu, og
án þess að fá nokkurn skapað-
an hlut í staðinn, fram yfir það
dreplnn
Ftrh. af 2. síðu.
milli rakkans og minksins og
flýði minkurinn undir nokkur-
ar járnplötur, er lágu þar á
varpanum.
Ekki komst hundurinn undir
járnplöturnar, svo hann stað-
næmdist við þær og gelti í á-
kafa. Bar þá þar að konu
Björns. Brá hún vettling af
hönd sér og rétti minknum inn
undir plöturnar.
Gein hann þegar við agninu.
Beit í vettlinginn og var ófá-
anlegur til að sleppa því, sem
tönn hafði á fests, þött konan
togaði hann til sín. Gat hún
þannig dregið hann undan
plötunum og náð í hnakka-
drembið nneð hinni hendinni og
bar hún hann þannig heim, þar
sem hans banastund beið.
Til marks um það, hvað
minkurinn ætlaði að taka
hrausjiega til matar síns, er
hægt að sjá greinileg tannaför
á hönd konunnar og hafði á
tveim stöðum hlætt nokkuð.
Hér er um að ræða eina þá
snarlegustu og jafnframt auð-
veldustu veiðiaðferð á mink,
sem heyrzt hefur að kona hafi
beytt.
sem þeim stóð til boða áður en
verkfallið hófst. En kommún-
istar eru ekki eins einráðir í
stjórn Hlifar og til dæmis i
Iðju -— þess vegna lét Hermann
undan er hann varð var við kur
inn í liðinu. Og verkamennirnir
í Hafnarfirði geta sagt — Betjri
hálfur skaði en allur. Þeir voru
sannarlega heppnir að losna.
Það er brýn nauðsyn á því að
Iðjudeilan sé leyst. Það mun
sannast, að ef hún stendur enn
lengi, þá mun hún hlaða utan á
sig. Það er alveg nóg að járn-
iðnaðarmenn, skipasmiðir, klæð'
skerar og ýmsar aðrar starfs-
stéttir skuli þurfa að líða fyrir
fyrirhyggjuleysi og bjálfaskap
Björns Bjarnarsonar í verka-
lýðsmálum, þó að fleiri starfs-
stéttir þurfi ekki einng að líða
fyrir það. — Annars er það mál
út af fyrir sig — og verður rætt
síðar að það skuli geta komið
fyrir að hver og einn óvalinn
hrakfallabálkur i verkalýðs-
hreyfingunni skuli geta varpað
hundruðum manna út í stórdeil
ur, sem aftur skapa stórhættur
fyrir þúsundir verkamanna án
þess að ráða allsherjarsamtak-
anna sé leitað fyrir fram — og
þau geti komið við áhrifum sín
um.
BEZTU ÞAKKIR
til allra þeirra, er sýndu mér vináttu
og hlýjan hug á fimmtugsafmæli mínu.
Pálmi Loftsson.
stuðnings og eflingar sameig-
inlegum nauðsynjamálum
bændastéttarinnar samkv. á-
'kvörðun búnaðarþings.“
Fjár skal sjóðnum aflað með
því að taka V2 % gjald af heild-
soluverði allra aðalsöluvara
landbúnaðarins.
NauSunganamn-
Frumvarp um stofmm
búnaðarmálasióðs.
Leggja skal gjald á
larídbúnaðarvöryr, er
renni í sjóðinn.
fy RÍR þingmenn, Bjarni Ás-
*- geirsson, Jón Sigurðsson
og Pétur Ottesen, flytja í neðri
deild frumvarp til laga um
stofnun búnaðarmálasjóðs. —
Skal verja fé þessa sjóðs „til
Frh af 3. síðu
fyrir dyrum. Þá munu Rúss
ar ihafa mikil ítök í Suður-
og Vestur-Fin nlandi, (þar sem
þeir álskilja sér rétt tiil af-
noita af flugvöllum, og er 'ekki
ósennilegt, að Iþedr kunfj að
nota sér ‘þá aðstöðu til á- '
áhrifa á innanilandsmál
Finna er fr'am líða stundir.
NORÐURLANDABÚAR ail-
mennt munu hairma hlut-
skipti Finna, og sú staðreynd
verður aldrei hrakin, að enda
þóitt Finnar hafi verið neydd'
ir til iþess að vera í banda-
lagi. vá'ð nazismann, sem all-
ar Norðurlandajþjóðiir hata
°§ fyrirlíta, Iþá er |það velgna
þetes, að Rússar réðust áður
á þlá, að ósekju. Finnar gerðu
ekki annað en reyna að veirja
hendur sínar, og iþess eru
þeir nú llátnir gjalda af hinu
stóna Oig óbilgjarna nágranna
ríki Iþeirra í auetri.
Wa!terskeppnin:
a
i
ÁIR leikir munu í seinni
tíð hafa verið meira rædd-
ir fyrirfram af knattspyrnuunn-
endum en úrslitaleikur KR og
Vals í Walterskeppninni s.í.
sunnudag. Hneig álit margra í
þá átt, að sigurganga hinna
spretthörðu og létthörðu KR-
inga úr þeim leik væri næsta
örugg. En svo fóru leikar, að
Valur sigraði með fimm mörk-
um gegn einu og sýndu í leikn
um ótvíræða yfirburði bæði í
sókn og vörn.
Hins vegar var veður óhag-
stætt til keppni, bæði sterkur
vindur og regnskúrir, Almenn-,
ar reglur ÍSÍ um knattspyrnu
miklu sókn KR, tókst þeim
ekki að skora nema aðeins
eitt mark löglega í leiknum.
Gerði það v. útherji, Hafliði
Guðmundsson, með snöggu en
öruggu skoti. Nokkru síðar
skoraði Ilörður miðh. annað
mark, en það dæmt ólöglegt,
vegna rangstöðu og ,,handar“.
Lauk fyrri hálfleik því þannig
með 1:0 fyrir KR.
í síðari hálfleik snéru Vals-
menn við blaðinu og hófu
sókn, sem skjótlega lauk með
marki hjá KR. Var það h. úth.,
Stefán, sem markið skoraði, —
með löngu skoti. Skömmu síð-
ar var annað skorað, gerði það
r —« -- ✓------------i ~~~--------
mot mæla svo fyrir, að leikir j miðh., Albert. Enn bættist eitt
skuli ekki fara fram, se um
að ræða meira en fimm vind-
stig, en- vindstigin munu hafa
verið um sex til sjö, þegar
þessi leikur var háður. En
bæði kappliðin samþykktu að
leika fyrir sitt leyii, og láta
úrslitin við svo búið standa. —
Hófst leikurinn klukkan
fimm stundvíslega. KR átti
völ á marki og kaus að leika
undan vindi.
Hófu KR-ingar þegar sókn,
sem þeir héldu nær látlaust
allan hálfleikinn. Þessari miklu
sókn KR mætti Valur með á-
gætum varnarleik, svo vart
mun betri hafa sést hér und-
anfarið. Gerði lið Vals engar
tilraunir, svo teljandi sé, til
sóknar, en lagði aðaláherzluna
á völdun mótherjanna og að
gefa þei mekki tækifæri til
markskota, enda tókst vörnin
svo vel, að þrátt fyrir hina
við, það þriðja, skorað af h.
úht. og enn voru tvö skoruð, og
gerði þau bæði v. úth., Ellert.
Þannig lauk leiknum með 5:1.
Það, sem einkum varð þess
valdandi, að úrslitin urðu þau,
sem raun varð á, var það, að
varnarleikur KR var allur í
molum, en í svo miklum vindi,
sem þarna var um að ræða,
var ekki annað að gera
fyrir það liðið, sem lék gegn
honum, en að tryggja varnir
sínar á allan þann hátt, sem
frekast var hægt, en þessa
gættu KR-ingar ekki. Þeir
freistuðust jafnvel til að hefja
sókn annað slagið og opnuðu
með því Val leið að marki
sínu, en til þess lét Valur
aldrei freistast í fyrri hálfleik,
þegar hann átti gegn vindinum
að sækja.
Sem sagt. Vörn Vals var öll
miklu öruggari' allan leikinn.
Framherjarnir voru og mun
fljótari að knettinum en KR-
ingarnir óg gáfu hvergi eftir í
einvígi um hann. Áberandi vel
lék Albert í stöðu miðh., skipt-
ingar góðar og skotin örugg, —
þegar færi gafst, annars lék
framlína Vals, sem heild, vel.
Sérstaka athygli vakti leikur
yngstu liðsmanna í sveit Vals,
þeir h. úth., Stefán Magnús-
son og v. útv., Gunnars Sigur-
jónssonar. Þar eru á ferðinni
bráðefnilegir knattspyrnu
menn.
Vörn KR var hvergi nærri
góð, og eins og fyrri daginn,
eru höfuðgallarnir staðsetning-
arnar. Birgir ‘átti í erfiðleikum
með Albert, Óli B. fékk ekki
eins gott svigrúm og áður. —
Annars er hann einn af beztu
knattspyrnumönnum vorum, h.
innh., Jón Jónasson, naut sín
ekki, eins og oft áður. En þrátt
fyrir allt var leikur þessi í
heild bráðskemmtilegur og
miðað við aðstöðu, var leikur-
inn ágætur.
Viðstaddur leikinn var for-
seti íslands, herra Sveinn
Björnsson og margt ann'að stór-
menni. Amerísk lúðrasveit lék
áður en leikurinn hófst, svo og
í hálflei'kshléinu.
Dómari var hr. V. Rae og
dæmdi ágætlega. Línuverðir
voru: Haukur Óskarsson og
Jón Þórðarson.
KRR hafði tilkynnt mótanefnd
bréflega, áður en leikurinn
hófst, að hann mætti ekki fara
fram vegna of margra vind-
stiga, sbr. reglur ÍSÍ. Én með
samþykki beggja liða, eins og
áður segir, fór leikur þessi þó
fram.
Að leik loknum afhenti svo
forseti ÍSÍ, Ben. G. Waage sig-
urvegurunum verðlaunin, sam-
kvæmt ósk KRR, og án nokk-
urs fyrirvara eða áthugasemda
af hálfu þess.
Hins vegar murí KRR á
fundi sínum 20. þ. m. hafa
samþykkt, að leikur. þessi
skyldi ógildur ger, og úrslita-
leikur í Walterskeppninni því
fara fram að nýju. Má þá
segja, að röggsamlega sé að
verki verið, þó sumum finnst
kannske að þessar aðgerðir séu
eins og rakstur gegn roki.
Ebé.
Frh. af 3. síðu.
Meðal þeirra, sem handtekn
ir voru af Gestapomönnum að
undanförnu, er Kulikowsky liðs
foringi, sonur Olgu stóríhertog
ynju og Tillitshch ofursti.
Wilcke skrifstofustj. i landbún-
aðarróðuneyti Dana, hefir flúið
til Svíþjóðar ásamt konu sinni.
Hann neitaði að aðstoða Þjóð-
verja við útvegun danskra verka
manna til virkjábyggingu í Dan
mörku.
A myndlistasýningu
þeirra Jóhanns Briem og Mar-
teins Guðmundssonar í Listamanna
Ská'lanum, hafa nú nokkrar myndir
selzt. Þar á meðal hefir Mennta-
málaráð keypt tvær myndir, eru
það „Bátar með hvítu segli“ eftir
Jóhann Briem og Torsó eftir Mar-
tein Guðmundson. Sýningin mun
verða opin fram yfir næstu helgi.