Alþýðublaðið - 04.11.1944, Blaðsíða 6

er komið á markaðiim. Nokkur eintök af Ritsafn-
inu fást í forkunnarvönduðu, handunnu skinn-
bandi.
ftitsafn Jóns Transta á að vera til
á hverju einasta íslenzku heimili.
Békaúfgáfa Guðjóns Ó. Guðjónssonar.
/- /•
Sextugsafmæli Sigurjóns A. Olafssonar
Frh. af 4. síöu.
efni. Hann hefur ætíð verið
vaskur maður og batnandi.“
Að lokinni ræðu Kjartans
flutti Garðar Jónsson bátsmað-
ur ávarp það til S. Á. Ó., sem
stjórn og skemmtinefnd sjó-
mannafélagsins hafði samið og
undirritað, en Tryggvi Magn-
ússon listmáiari skrautritað. Þá
afhenti Sæmundur Ólafsson
heiðursgestinum hinar rausnar-
legu gjafir sjómannastéttarinn-
ar, peningaupphæðina og lamp-
ann góða. Sæmundur lýsti þVí,
að Sigurjón hefði eigi unnið
störf sín í hagsmunaskyná fyrir
sjálfan sig. Hann hefði fórnað
alþýðusamtökunum og jafnað-
arstefnunni ævistarfi sínu, en
sjálfur orðið að una kröppum
kjörum, enda ihaft fyrir stórri
fjölskyldu að sjá. Kvað 'hann
peningagjöf þessa þakklætis-
vott íslenzkra sjómanna til Sig-
urjóps fyrir störf hans í þeirra
þágu, og kvaðst hann vona, að
Sigurjón ny.ti hennar eins vel
og hún væri af góðum hug
yeitt. — Lampinn, sem sjómenn
ifærðu Sigurjóni að gjöf og
lííkarður Jónsson myndhöggv-
!ari hefur gert, er vitalíki sem
fyrr getur og dvergsmíð hin
mesta. Orðin „Sigurjón Á. Ól-
afsson 29. október 1944 frá ís-
lenzkum sjómönnum“ standa
skráð á lampann. En auik þessa
eru á hann greyptar táknrænar
myndir og ártöl úr sögu sjó-
mannasamtakanna og Sigur-
jóns. Myndirnair eru af áraskipi
undir árum, seglskipi á sigl-
ingu, togaranum „Egg^rti Öl-
afssyni", en S. Á. Ó. var á hon-
um um tíma, strandferðaskip-
inu Esju og björgunarbáti.
Tákna myndir þessar þróun ís-
lenzka fiskiflotans á liðnum ár-
um. Eirniig er fáni Sjómanna-
félags Reykjavíkur greyptur á
lampann, svo og mynd af vík-
imigaskipi, hinu forna merki sæ-
fara og siglinga. Þar getur og
að lita þessi ártöl: 1916, en þá
var fyrsta sjómannaverkfallið
háð í Reykjavík, 1921, en þá
voru hin ástsælu vökwlög sett,
1927, en þá var Sigurjón kos-
inn á alþing fyrsta sinni, 1928
og 1930, en þá var merkum á-
föngum náð í barátt,u íslenzkra
sjómanna með samþykkt sjó-
mannalaga og stofnun slysa-
varnafélagsins, og að lokum
1943, en þá komust orlofslögin
á, en S. Á. Ó. hafði undirbúið
þau og bcxrið fram fyrstur
manna á alþingi.
Ásgeir Ásgeirsson alþingis-
maður mælti fyrir minn konu
heiðursgestsins, Guðlaugar
Gísladóttur. Hefur þeim Sigur-
jóni og Guðlaugu orðið þrettán
barna auðið, og eru ellefu
þeirra á lífi. Ræddi Ásgeir um
þann hinn mikla þátt, sem frú
Guðlaug hefur átt í starfi Sig-
urjóns. Ólafur Friðriksson, rit-
höfundur og varafarmaður sjó-
matmafélagsins ræddi um þá
áfanga, sem náðzt höfðu og
kvað þá eiga að vera hvöt
nýrrar sóknar og nýrra sigra og
mmntist híns unga íslenzka lýð-
veldis og Sjómannafélags
Reykjavíkur. Haraldur Guð-
mundsson alþingismaður mælti
fyrir minni sjómanna og Stefán
Jóhann Stefánsson alþingis-
maður flutti heiðursgest’>
þakkir Alþýðuflokksins fyrir
hin miklu og gifturáku störf
hans í þágu flokksins.
Þá fóru fram frjáls ræðu-
höld og kvöddu þessir menn sér
hljóðs: Magnús H. Jónsson
prentari, er flutti Sigurjóni al-
úðárþakkir prentarafélagsins
fyrir störf íaans samkvæmt
samþykkt á fjölmennum fundi
félagsms sama dag, Finnur
Jónsson dómsmálaráðherra,
sem flutti heiðursgestinum
kveðju frá Vestfjörðum, en þar
er Sigurjón borinn og barn-
fæddur. Finnur kvaðst sakna
þess mjög, áð Sigurjón ætti
ekki sæti á alþingi og skoraði á
samkvæmisgesti að vinna
markvisst að því að bæta Sig-
urjóni við þingmenn Alþýðu-
flokksins við næstu kosninigar,
Guðjón B. Baldvinsson fulltrúi,
Guðgeir JónSson forseti Al-
þýðusamibandsins, sem flutti
Sigurjóni kveðju Bókbindara-
félags Reykjavíkur og Alþýðu-
sambands íslands, og Arngrím-
ur Kristjánsson skó'lastjóri.
Að lokum flutti heiðursgest-
uirinn og afmælisbarnið snjalla
ræðu. Sigurjón hóf mál sitt með
því að þakka öllum þeim, er
gert hefðu sér og fjölskýldu
sinni þennan afmælisdag ó-
gleymanlegan. Lagði hann sér-
staka áherzlu á þakklæti sitt
til þeirra, sem hefðu starfað
með sér að málum alþýðusam-
takanna og jafnaðarstefnunnar
á liðnum árum, því að hinir
unnu sigrar væru samvinnu og
samhug þeirra að þakka. En
sér í lagi lagði hann áherzlu á
þann geysimikla stuðning, sem
sjómannastéttinni befði alla tíð
verið að Alþýðuflokknum og
starfi hans. Kvað Sigurjón full-
trúa Alþýðuflokksins á þingi
og utan þings alltaf hafa orðið
fyrsta til þess að veita réttinda-
kröfum sjómannanna og al-
þýðustéttanna fulltingi, og þeg-
ar aðrir hefðu veitt viðnám
gegn þessum réttindakröfum,
hefði Alþýðuflokkurmn ávallt
reynzt sverð þeirra og skjöld-
ur. Sigurjón kvaðst fæddur úti
við hafið. Ungur hélt hann að
heiman úr æskusveit sinni og
gerðist sjómaður. Kvaðst hann
j g| || A
ALÞÝPUBLAPIÐ
‘Hrdíítíí’í'A-''? Sí:s-;4
Laugardagur 4. nóvember 1944

. gEÍSíil
>rh 4-
komi skyldu-hluttaka í atvinnu
tækjum, eftir fjáréign.
B. Ríkisstjórnin leggur ó-
hérzlu á að tryggja vinnufrið-
inn í landinu, og hefir í því
skyni aflað sér yfirlýsinga frá
stjóm Alþýðusamhands íislands ;
og framkvæmdanefnd Vitnnu- ;
veitendafélags íslands um þetta. '
C. Ríkisstjómin hefir, með
samþykki nægilegs meiri-
hluta alþingis, ákveðið:
1. Að sett verði á þessu þingi
launalög, í meginatriðum í
samræmi við frumvarp það,
er 4 alþingismenn, einn úr
hverjum þingflokki, nú hafa
lagt fyrir efri deild alþingis,
með breytingum til móts við
óskir B.S.R.B.
2. Að samþykkt verði frum-
varp það, er nú liggur fyrir al-
þingi, um breytinjgu á dýrtíðar
lögunum.
3. Með því að fjárlaigafrum-
varp það, er nú llggur fyrir al-
þiingi, er raunverulega með stór
kostlegum tekjuhalla, og er auk
þess þannig úr garði gert, að
ekki verður með nokkru móti
hjá jþví komist að hækka út-
gjöiLd til verkleigra framkvæmda
verulega fró því, sem þar er á-
ætlað, muin stjórnin tiilneydd að
leggja lá allhóa nýja skatta, þar
eð hún itelur sér skylt að gera
það sem unnt er, til að afigreiða
hallalaus fjórlög. Verður leit-
ast við að leggja skattana á þá,
er helzt fá undir þeim rilsið, i
og þá fyrst og fremst á stríðs-
gróðann. Skattar á lágtekju-
menn verða ekki hækkaðir.
Eftirlit með framtölum verð-
ur skerpt.
D. Ríkisstjómin hefír með
samþykki þeirra þingmanna,
er að henni standa, ákveðið
að komið verði á, á næsta ári,
Ió ^ > rr.. c-
•|to mi-0 síS«: ðá v-v- no;aru
inhlutafsjómanna rými, enda
verði leitast við að bæta lifs-
kjör þeirra og skapa þeim
meira öryggi.
3. Riikisstjórnin mun leggja
kapp á að hafa sem öruggast
an ’hemil á verðlagi og mun
vinn'a að því, að sem mininst
ur kostnaður íalli á vörurnar
vdð sölu beirra og dreifingu.
Verður tekið til ýtarlegrar at-
huguoar á hvern hátt þessu
miarki hezt verði náö.
4. Loks hefir ríkisstjórnin
ákveðið, að hafin verði nú
þegar endurskoðun síjómar
skrárinnar, með það m. a. fyr
ir augum, að sett verði ótví-
ræð ákvæði um réttindi allra
þegna þjóðfélagsins til at-
vinnu, / eða þess framfæris,
sem tryggingarlöggjöfin á-
kveður, félagslegs öryggis, al
mennrar menntunar og jafns
kosningaréttar.
Auk þess verði sett þar
skýr fyrirmæli um verndun
og eflingu lýðræðisins og um
varnir gegn þeim öflum, sem
vilja vinna gegn því. Endur
skoðmi þessari vérði lokið
svo fljótt, að frumvarpið
verði lagt fyrir alþingi áður
en kosningar fara fram og
eigi síðar en síðari hluta
næsta vetrar og leggur stjóm
in og flokkar þeir, er að henni
standa, kapp á að frumvarp
þetta verði endursamþykkt á
alþingi að aflokniun kösning
um.
iStjórnin bedtiir sór fyrir að
sett verði nefnd, skipuð full-
trúum. fró ýmsum almernnum
samtökum, stjórnaxisíkrámefnd
tid ráðigjafar.“

Stúlka eða
sam
óskast til þess að sitja hjá
börnum þrjú kvöld í viku.
Upplýsingar Bjargarstíg
15, 1. hæð.
skattlagningu stríðsgróðans, án
þess að skattar á lágtekjumenn
yrðu hækkaðir, ef nýrra skatta
gerðist þörf — sem sagt: þegar
, formaður Sjálfstæðisflokksins
hafði fallizt á öl'l þessi skilyrði,
þótti Alþýðuflokknum einsætt,
að hann gæti ekki skorazt und-
j an því, að taka sæti í stjórn-
. inni til að freista þess að hrinda.
svo stórkostlegum hagsmuna-
málum fyrrr allt vinnandi fólk
í landinu í framkvæmd, hversu.
takmarkað traust, sem hami
hlaut að hafa á.hinum fyrir-
huguðu samstjórnarflokkiím.
*
í stefnuyfirlýsingu hinnar
nýju 'stjórnar er ekki gert ráð
fyrir neinurn þeim skipulags-
breytingum, sem þjóðnýting
eða sósíálismi gætu kallast. En
engu að siður eru boðaðar í
henni róttækari umbætur og
framkvæmdir á grundvelli nú-
verandi þjóðskipulags en nókk-
ur önnur stjórn hér á landi
j hefur haft á stefnuskrá sinni;
’ enda er það sannast að segja, að
sá málefnasamningur, sem
i stjórnin stendur á, og stefnuyf-
| irlýsing hennar er í öllum að-
alatriðum mótuð af þeim skil-
yrðum, sem Alþýðuflokkurimt
setti fyrir þátttöku sinni í
stjórninni og flest eru byggð á
samiþykktum, gerðum á síðasta
flokksþingi hans. Kommúnistar
settu engin skilyrði af sinni
hálfu. Þeir voru reiðubúnir til
svo fullkomnu kerfi almanna
trygginga, sem nái til allrar
þjóðarinn^, án tSilliits til
stétta eða efnahags, að ísland
verði á þessu sviði í fremstu
röð nágrannaþjóðanna. Mun
frumvarp um slíkar almanna
tryggingar lagt fyrir næsta
reglulegt alþingi, enda hafi
sérfræðingar þeir, er um und
irbúning málsips munu f jalla,
lagt fram tillögur sínar í tæka
tíð. /
E) 1. Ríkisstjórnin hefir á-
kveðið og tryggt, að sam-
þykkt verði á alþingi, að ís-
land gerist nú þegar þátttak-
andi í I. L. Of, eða í þeirri
stofnun er við hennar störf-
um kann að taka.
. Ríkisstjórnin vill gera það
sem í hennar valdi stendur
til þess að hindra, að tekjur
Nýjasljórnln.
Frh. af 4. síðu.
vildi fallast á svo að segja öll
skilyrði Alþýðuflokksins fyrir
þátttöku í stjórninni, þar á
meðal setningu nýrra og stór-
bættra 'launalaga fyrir alla op-
inbera starfsmenn þegar á
þessu þingi, löggjöf um al-
mannatryggingar, eins og þær
eru nú ráðgerðar fullkomnast-
ar meðal nágrannaþjóða okkar,
strax á næsta ári, skuldbind-
ingu um að stjórnin gerði aUt,
sem í hennar valdi stæði til
þess að hindra, að tekjur hlut-
arsjómanna rýrnuðu, stórkost-
lega nýsköpun á sviði atvinnu-
lífsins í landinu með innkaup-
um og smíði nýrra framleiðslu-
tækja fyrir allt að 300 mi'lljón-
ir króna undir eins og unnt er,
til að byggja út öllu atvinnu-
leysi eftir stríðið, róttæka end-
urskoðun stjórnarskrárinnar og
þátttöku í stjórninni, þótt ekk-
ert þeirra stórmála, sem hér á
undan hafa verið upp talin,
hefði verið á stefnuskrá henn-
ar.
En eitt er samningar og fyr-
irheit og annað framkvæmdir
og efndir; og því verður hin
nýja stjórn að sjálfsögðu ékki,
frekar en nokkur önnur, dæmd
af stefnuyfirlýsingu hennar,
heldur af verkunum. Albýðú-
flokkurinn og ful'ltrúar hans í
stjórninni, sem báðir hafa um
langt skeið barizt í fremstu röð
fyirir stefnumálum hans og
njóta bæði trausts og viður-
kenningar 'langt út fyrir raðir
síns eigin flokks, munu hins
vegar standa fast á þvi,
að sá málefnasanrn’^ur
verði haldinn, sem gerður
hefur verið; en það er
jafnframt alþýðunnar í Iand-
inu, að vaka vfir því, enda á
hún mest undir því sjálf, að
það verði gert.
Stefnan hefur verið mörkuð
brátt hafa komizt að raun um,
hversu m.jög Í.slendingar væru
á eftir öðrum, eigi sízt í verk-
lýðsmálum, þegar hgag;^tti
þess kost að af
öðrum þjóðum og'* lWl lagi
frændþjóðunum á Norðurlönd-
um. Varð þetta hinum unga og
sókndjarfa manni hvöt þess að
láta mál þessi til sín taka.
Hann minnti á eldskírn sjó-
mannasamtakanna, verkfallið
árið 1916, 'og rakti í stærstu
þáttum sögu þeirrar stórfelldu
byltingar, sem gerzt hefði í ís-
lenzku þjóðlífi á liðnum aldar-
fjórðungi. Nú kvað hann verka-
lýðöhreyfinguna orðna voldugt
afl, sem myndi eiga sér mikla
og merka framtíð, ef verkalýðs-
stéttirnar þekktu sinn vitjunar-
tíma og létu ékki það ólán
henda sig, að samtök' þairra
yrðu æ vintýra mr.nnu m að
bráð. Var ræða Sigurjóns flutt
af festu og þunga og ber þess
glögg vitni, að hér flutti mál
maður, sem táldi sig hafa margt
og mikið að þakka, en jafn-
framt hoirfði fram á leið og
hugði á ný stórræði fyrir þjóð-
félagsstéttirnar, sem hann hef-
ur fórnað starfskröftum sínum
langan og strangan vinnudag.
Sæmundur Ólafsson sleit hóf-
inu að lokinni ræðu Sigurjóns,
en því næst var dans stiginn.
Sigurjóni barst af tilefni af-
mælisins mikill fjöldi glæsi-
legra gjafa og blóm og skeyti í
hundraðatali. — Á moreun
birtist hér í blaðinu afmælis-
viðtal við Sigurjón.
pf stórhusr og skilninsi á kröf-
um tímanna. Og hjá .því petur
ekki farið, að hún hafi vakið
miklar vonir yfirgnæfandi
meirihluta bjóðarinnar eftir
langt stefnuleysi og aðgerða-
leysi í íslenzfeum stjórnmálum.
Ef eining 'hinnar nýju stiórn-
ar endist og efndirner verða í
'samræmi við yfirlýstar fyrir-
ætlanir hennar, getur hún ver-
ið viss um öruo-ean stuðning og
góðar undirtektir.
Steinumi Þórarinsdóttir,
starfskona í Kópavogshæli er
stextug í dag. Hún var um langan
tíma mjög starfsöm í verkakvenna
félaginu Framsókn og alþýðuhreyf
ingunni og sýndi ætíð fádæma
dugnað og fórnfýsi. Steinunn hefir
um langan aldur starfað meðal
holdsveikisjúlclinga.
S
$