Alþýðublaðið - 07.11.1944, Blaðsíða 2

2
Þriðjudagur 7. nóvember 1944
... .... ........ 11 ' —7
Sfáðstefhan iiéfst á sisiisiusiag
BiTGGINGAMÁLARÁÐSTEFNAN var sett í kaupþingssalnum
á sunnudaginn kl. 5 s, d. og voru flest allir fulltrúarnir og
þeir sem boSrJr voru á ráðstefnuna mættir.
Helgi H, Eiríksson, forseti landssambands iðnaðarmanna, seíti
ráðstefnuna með ræðp, en því næst ávaípaði Emil Jóssson, iðnað-
armálaráðherra r 'astéfnuna, og fer hér á eítir útdráttur úr ræðu
rýr á því' sviði, ef þeim mæli-
Presfslosíifniar í
HaSEgrísnssókn í
byrjun désember
Fimm presfar munu nú þegar
hafa iagi frani imsékn sína
—
SÍNAÐ prestsémbættið í Hall
grímssókn losnaði um leið
dg séra. Sigurbjörn Einarsson
var skipaður dósent. Hefir em-
bættið nú verið auglýst laust til
umsóknar með umsóknarfresti
til 1. desember næstkomandi.
Sagt er að 5 umsó'krrir hafi
borizt skrifstofu biskups eða
séu að berast bepLni og munu
þær vera frá eftirfarandi prest-
um:
Séra Halldóri Kolbeins, séra
Sigurjóni Árnasyni presti í Vest
mannaeyjum, séra Ragnari
Benediktssyhi, séra Jóni Þor-
varðssyni prófasti í Vík í Mýr-
dal og séra Þorsteini L. Jóns-
syni, presti í Miklaholtshreppi
í Hnappadalssýslu.
Gert er ráð fyrir að prests-
kosning fari fram 10—12 des-
ember næstkomandi.
hans.
Íslendingar hafa nú búið í
þessu landi í rum þúsund ár, og
iengst af þeim tíma látið sér
nægja að búa í ófullnægjandi
húsnæði og lítið lagt sig fram
um að byggja úr góðu bygging
arefni. A sama tíma hafa aðrar
þjóðir reist sér fagrar bygging
ar. Það má segja, að einu sýni-
legu minjar fagurrar bygging-
ariistar hér á landi, séu aðeins
þrjú til fjögur hús, og eru þau
öll reist á síðustu hundirað ár-
urn.
Byggingarlistin hefir um lang
an aldur verið mælikvarði á
menningu þjóðanna, og yrði
okkar hlutur á þessu tímabili
kvarða væri beitt. En ur þessu
hefir rætzt á' siðústu árum von
um framar. ,
Auk ’þess menningargildis
sem góðar og fagrar byggingar
hafa fyrir hverja þjóð, eru þær
stórt fjárhagslegt vandamál,
þjóðin og* einstaklingar eyða
stórum hluta af tekjum sínum
til byggingaframkvæmda, og
varðar því miklu hverni'g þær
eru framkvæmdar.
Þá eru byggingar heilbrigðis
mál. í skjóli ófullkomins hús-
næðis, þrífast alls konar sýklar
og er það atriði sem ekki er
hægt að ganga fram hjá, þegar
rætt er um byggingamál.
Þá eru byggingar atvinnu-
mál. Við þær hefir fjöldi manna
lífsuppeldi sitt.
Jón Noriífjörö iiefir veril ráðinn kennari fé-
lagsiirss í ¥etur @g mun liafa á faesicii leikstjórn
/\ E»ESSU hausti eru merkileg
tímamót í sögu Leikfélags
Hafnarf jarðar þar sem því hlotn
ast í senn fulikomið húsnæði
fyrir starfsemi sína og kennari
til að leiðbeina meðlimum fé-
lagsins og öðrum, sem áhuga
hafa á leiklist. Er það Jón Norð
fjörð frá Akureyri, hinn góð-
kunni leikari, sem félagið hefir
ráðið til sín í vetur, til þess að
kenna framsögn, talæfingar og
fleira, sem snertir leiklistina.
Einnig mun Jón hafa á hendi
leikstjórn í þeim leikritum, sem
félagið hefir til meðferðar í vet-
ur.
Undanfarin ár hefir Leikfé-
lag Hafnarfjarðar búið við
mjög léleg vinnuiskilyrði, og hef
ir orðið að notast við „Gúttó“
í Hafnarfirði til leiksýninga, en
það húsnæði hefir verið alltof
lítið, en nú hefir rætzt úr þessu,
þar sepi félagið hefir fengið til
afnota stóran sal í Ráðhúsi Hafn
arfjarðar, sem nú er nálega full
byggt. í þessum hluta hússins
verður einnig bió og rúmar sal
urinn um 300 manns í sætum.
í þessu nýja leikhúsi Hafn-
firðinga eru búningsklefar fyr-
ir leikara og annar nauðsynleg-
ur leikhúsútbúnaður, svo sem
fullkomnustu ljósatæki. Hefir
Hallgrímur Badhmann Ijósa-
meistari hjá Leikfélagi Reykja
víkur annast útvegun og upp-
setningu þessara tækja.
Búizt er við að leiksýningar
í þessum nýju húsakynnum geti
hafizt seinast í nóvember, og
verður „Kinnarhvolssystur“
fyrsta lcikritið, sem félagið tek
ur til meðferðar, en strax á eftir
verður farið að æfa annað leik-
rit, en ekki er fullráðið. ennþá,
hvað það verður.
Eins og áðux er getið mun
Jón Norðfiörð annast leikstjóm
í vetur hjá Leikfélaginu, jaf-
framt því sem hann kennir fyr
Sveinn V. Stefánsson, form.
Leikfélagsins.
ir félagið, en hann er ráðin hjá
þvi til 15. marz.
Hefir stjórn Leikfélags Hafn
arfjarðar ákveðið, að gefa Hafn
firðingum sem áhuga hafa á leik
list, kost á því að njóta leið-
beininga og lcennslu Jóns Norð
fjörð, þótt þeir séu ekki með-
limir Leikfélagsins. Er þetta
gert mieð það fyrir augum, að fá
fram á sjónarsviðið sem flest
leikaraefni, auk þeirra sem þeg
ar eru kunn.
Má það teljast furðulegt að
leikfélag í ekki fjölmennari bæ
en Hafnarfjörður er, skuli sýna
þá bjartsýni og áhuga fyrir leik
starfinu, að ráða til sín kennara
á fullum launum yfir heilan vet
ur. Reyndar ber bess að*gæta,
að félagið mun hafa bætt hag
sinn allveruilega áð undanförjiu
og þá einkum með svnin'-i’^nm.
á „Ráðskonu Bak!ka’bTæðra“,
sem sýnd hefir verið 60—70
sinnum, fyrir troðfullu húsi.
Er gleðilegt til besq að vita,
að félagið skuli nú fá fullkom-
ið húsnæði fyrir sýningar s‘dn-
ar og aðra starfsemi, og á það
vissulega skilið fyrir áhuga sinn
á sviði leiklistarinnar.
Frh. á 7. síðu
Prá öllum þessum hliðurn ber
áð ræða byggingamálin.
Ég hefi átt kost á því að kynn
ast þessum málum nokkuð. Um
byggirígaþörfina skal ég ekki
ræða, hún er öllum kunn. Ég,
ætla heldur ekki að ræða um
það hvernig bezt muni að leysa
þessi mál, það mun verða höfuð
verksfni ráðstefnunnar.
En eitt vil ég benda á, að
þann tíma, sem ég hafði afskipti
af þessum málum, var aðeins
greitt fyrir innlent byggingar-
efni 2/3 af þvi byggingarefni,
sem nota þurfti, hitt varð að
sækja til annarra landa. Með
nokkrum tilfærslum var unnt
að færa þetta dálítið meira inn
á innlendan vettvang, og það er
markið sem þarf að keppa að,
að byggingarstarfsemin komist
sem mest inn á innlendan vett
vang.
Ég vil svo þakka þeim, sem
að undirbúningi þessarar ráð-
stefnu hafa unnið og þeim séni
á henni munu vinna að þessum
mikilvægu málum, og vona að
ráðstefnan verði þjóðinni til
gagns og sóma, og þeim sem að
henni standa til upphyggingar.
Á eftir ávarpi iðnaðarmáía-
ráðherra flutti Guðmundur H.
Þorláksson ritari Landssam-
bands iðnarmanna, athyglis-
vert erindi um nýjungar í ís-
lenzkum byggingariðnaði. Eftir
það urðu nokkrar frjálsar um-
ræður og fundi síðan slitið.
Ráðgert var að sýning sú, sem
verður í sambandi við ráðstefn
una yrði opnuð fyrir almenning
kl. 1 e. h. í gær, en hún varð
síðbúnari en ætlað var, þannig
að hún verður ekki opnuð fyrr
en kl. 1 í dag.
í gær hélt ráðstefnan áfram
og fluttu þá erindi þcir Hörður
Bjamason skipulagsstjóri og
Arnór CSgurjónShson var báð-
um þeim erindum útvarpað.
Um kvöldið urðu svo umræður
áfram.
í dag verður tveim erindum
' frá ráðstefnunni útvarpað og
verður það svo alla dagana, sem
ráðstefnan stendur yfir, að
tveim erindum verður útvarpað
daglega eftir kl. 1.30. En um-
ræður halda áfram fram eftir
deginum og einnig á kvöldin.
lánsteið í lippeUis-
frsii í láskélamim
SÍMON JÖH. ÁGÚSTSSON
dr. phil. heldur uppi
fræðslu í háskólan-um í vetur í
uppeldisfræði og barnasálar-
fræði. Kennsla þessi er eink-
um ætluð starfandi kennurum
í Reykjavík og nágrenni og öðr
m mönnum með kennaraprófi,
sem vilja afla sér framhaldls-
menntunar.
'Kennslan hefst í dag 7. nóv.
kl. 6 síðdegis í sal nr. 1. Kennslu
stundir verða 3 á viku, á þriðju
dögum kl. 6—7 og á fimmtu-
dögum kl. 5—7 e. h. „Kennslan
er ókeypis, og verður henni hátt
að í aðalatriðUm sém liér grein
ir:
Á þriðjudögum kl. 6. Fyrir-
lestrar um sálarfræði og upp-
eldisfræði. Öllum er heimill að
gangur að þessum fyrirlestrum.
Á fimrntudögum kl. 5—7 I.
Hæfileikapróf og rannsókn á sál
arfífi barna. II. Farið yfir nokk
ur'rit með kennurum í uppeld
isfræði og barnasálarfræði. III.
Fyrirlestrar og æfingar.
Þátttakendur í námskeiðinu
gefi sig fram við Símon Jóh.
Agústsson, í háskólanum eða í
heimsíma hans 4330. Símon flyt
ur fvrsta fyrirlestur sinn í dag
kl. 6.15 í I. kennslusal háskól-
ans. Efni: Gáfnapróf og hæfi-
leikakönnun.
T GÆR lézt á Þórshöfn á
* Langanesi Jóhannes Jóns-
son, Dratpna-Jói, 83 ára að aldri.
Drauma-Jói var frægur á
sinni tíð fyrir frábærar dular-
gáfur. Ungur lá hann tvær stór
legur og upp úr þeim brá svo
við, að hann gat látið sig
dreyma um ýmislegt, og þár á
meðal hvar týndir menn væru.
Árið 1881 var hann fyrst spurð
ur sofandi, og svaraði hann svo,
að ekki varð um villzt, að hann
svaraði rétt. Mestar voru þess
ar dulargáfur Drauma-Jóa þeg
ar hann var 20—30 ára. Eitt
sinn dvaldi Ágúst H. Bjarnason
prófessor alllengi með honum
að tilhlutun brezka sálarrann-
sóknarfélagsins og skráði hann
eftir honum 37 vpttfestar dul-
rænar sögur, sem birtust í bók
inni Drauma-Jói árið 1915.
Vegleg gjöí iil Skág-
rækfarfélags ísiasids
Frá Birni Jóiiasines-
syniy líælarfisiitrúa
HafnarfirSi- -
JÖRN ' JÓHÁNNESSON
bæjarfulltrúi í Hafnarfirði
afhenti Skóræktarfélagi íslands
3.000,00 króna sjóð, sem á að
stuðla að því að hafnar verði
skógræktartilraunir í Torfastaða
hreppum í Vestur-Húna'vatns-
sýslu.
Sjóðurinn er gefinn til minn-
ingar um foreldra Björns, þau
hjónin Elinborgu E. Jóhannes-
dóttur og Jóhannes Sveinsson,
sem bjuggu um skeið í Litla
Hvammi í Miðfirði og bundia
tryggð við þá sveit.
Stjórn Skóræktarfélags ís-
lands hefir tekið að sér stjóm
sjóðsins og tryggt hefir verið að
framkvæmdir geti hafizt á,
næsta vori á dálitlu svæði, án
þess að skerða þurfi höfuðstól
sjóðsins.
Björn Jóhannesson á lof skil-
ið fyrir þessa gjöf Sína og hug-
mynd. Væntanlega verður hún
til þess að iPlýta fyrir skógræktar
tilraunum í Miðfirði og ýta undl
ir trjárækt þar um slóðir.
Húnavatnssýslurnar hafa orj$
ið hart úti hvað eyðingu skógfe
snertir og Húnvetningar hafa
orðið seinir til þess að hefja
skógrækt af skiljanlegum ástæð'
um. Samt hafa verið gerðar sán
ingartilraunir' með birkifræ á.
þrem stöðum í Vatnsdal í aust-
ursýslunni með. ágætum árangri
á tveim þeirra. í Langadal hafa
og verið gerðar nokkrar trjá-
ræktartilraunir með mjög sæmi
legum árangri. í vestursýslunni
eru trjágarðar á Lækjamóti,
Barkarstöðum og fáeinum bæj-
um enn. Af þroska þessara fáu
trjáa, sem þar vaxa, má draga
þá ályktun, að víða verði auð-
velt að fá björk til að vaxa og
ná góðum þroska á skjólsælum
stöðum.
Væri vel farið, ef gjöf þessi
Björns gæti orðið til þess að
fleiri Húnvetningar sýndu ást
sína til átthaganna í orði og
verki með því að leggja skóg-
ræktarmálunum lið sitt. Á því
sviði er mikið verk að vinna í
algerlega skóglausu héraði, og
Frh. á 7. síðu.
lóripfir fii finiyieiiiifss kÉIs
splifip á teÉ!awðr§iidi|inii
Aiis söfmsSiest á landinu um þús. keréna
P JÁRSÖFNUN Sam-
■*- bands íslenzkra berkla-
sjúklinga á berklavarnar-
daginn tókst miklu betur en
nokkur gerði sér vonir um;
alls söfnuðust tæpar 260 þús.
króna.
í samtali við einn úr stjórn
S.I.B.S. er Alþýðublaðið talaðí
við í gær sagði hann m. a.:
„Fyrsta gjöfin sem okkur
barst voru 5000.00 kr. frá
j starfsmönnum við byggingar
Sambandsins á Reykjum, en
alls bárust okkur frá starfs-
mönnum við byggingarnar
rúml. 11.000.00 kr.
I upphæðinni „Gjafir 100 kr.
og lægri“ eru safnanir og gjaf-
ir frá einstaklingum, sem krefj-
ast nánari skýringar, þó ekki
sé kleift að geta allra gefenda.
Eixm maður Hjörleifur Jóns-
son, safnaði hér í bænum 10,-
037.00 kr., Þjóðleifur Gunn-
laugsson Akranesi safnaði 1.-
567.00 kr. Hermann Guðmunds
son frá Litlaskarði safnaði 955.-
00 kr. Grímur Grímsson, Geira-
dal, safnaði 605.00 kr. Ung-
mennafél. Glaður safnaði 550.00
'kr.
92ja ára gömul kona sendi
okkur 100.00 kr. sem þakklætilí
vott fyrir að henni og hennar
fólki hefði verið hlíft við hörm
ungum berklaveikinnar.
Síðast en ekki sízt er skylt
að minnast litlu stúlkunnar,
sem kom til okkar og spurði til
hvers skyldi verja fé því, er ver
ið væri að safna til okkar og
að fengnum upplýsingum af-
henti hún okkur 2.00 kr. i
Vinnuheimilissjóðinn.“
Hér fer á eftir yfirlit um söfa
ina:
Tekjur af merkjum, blaði og
skemmtunum í Reykjavík kr.
65.131,31. Gjafir 100 kr. og
lægri kr. 26.339,00. Stærri gjaf-
ir. Tíu þúsund krónur frá:
Frh. á 7. síðu