Alþýðublaðið - 17.11.1944, Blaðsíða 3

mjtMÍOftW 17. nóvembei 1944

Noregur
ÞAÐ VAKTI TALSVERÐA at-
bygli á dögunum, er það
íbéttist, að rússneskur her
vœaff koxninn til Norður-
Noregs og hefði meðal ann-
axa tekið bæinn Kirkenes,
seœ er lítiill bær inn af Var-
anguxsfirðflj, skammt undan
Maum gömlu landamærum
Fkmlands og Noregs, sem
engin veit, hver verða í stríðs
lok. Síðan hafa ekki borizt
neinar fregnir um frekari
framsókn Rússa suður eftir
Noregi, sennilega vegna þess
að vetrarhörkur eru miklar
þarna og illt yfirferðar fyrir
þungahergögn, fLugvellir af
skornum skammtd og ýmis-
legt annað, sem torveldar
styrj aldarrekstur á nútíma-
vásu.
TAKA KIRKENES og annarra
smábæja Norður-Noregs mun
gerð í samráði við norsk yf-
irvöld í London, eins og yf-
irlýsingar Noregskonungs og
stjómar bera með sér og för
Trygve Lie„ utanríkisráð-
herra Noregs og Terje Wold,
dómfimálaráðherra nú á dög-
unum til Moskva,, er talin
hafa staðið í sambandi við
þær aðgerðir. Ekki er vitað,
á þessu stigi málsins, hvort
Rússar muni hafa í hyggju
aðsækja suður eftir Noregi
á hæla Þjóðverjum, sem nú
hörfa „tfil nýrra stöðva“,
eins og það heitilr á máli her
stjómarfræðinga þeirra, en
engu að siður er þetta merki-
legt miál fyrir Norðmenn, að
bcðlar þeirra séu hraktir úr
landl, eftir að hafa unníð
meira tjón þessum saklausu
ibúum afskekktustu héraða
Noregs en dæmi eru til í sögu
lanjdidns. ,
'JÓÐVERJAR HAFA tekið
það fangaráð á undanhaldinu
að eyðileggja allt það, sem
Rússum gæti að gagni kom-
ið í sókninni. Þeir eyðileggja
ekki einungis síldarbræðslu-
stöðvar, en þær munu hafa
hemaðajrgildi, ýmáskonar
mannvirki, svo sem rafstöðv
ar og vatnsveitur, heldur líka
íbúðarhús fólksins, til þess,
að fyrir það sé girt, að Rúss-
ar geti fengið húsaskjól í
iústandi vetrarkuldunum þar
norður frá. Fólkið er flutt
burt af eignum sínum, nauð-
ugt viljugt og þeir njóta til
þess dyggilegrar aðstoðar
manns eins og Jónasar Lie,
hins svonefnda lögreglumála
ráðherra Quislings, sem hlot-
ið hefir hið óöfundsverða
nafn Judas Lie. Maður þessi
er eitt óhugnanlegasta fytr
brigðS) hinna síðari ára og
þótt lengra væri leitað aft-
ur í tímann. Jonas Lie er
hvorttveggja í senn, ruddi
og soramenni sem selt hefir
sálu sína erlendu kúgunar-
valdi, því dýrslegasta, sem
nútímasagan kann frá að
greina. Hann er einn þeirra,
sem öldubrot þessarar styrj-
aldar hafa skolað á land, sem
aldrei hefði getað notið virð
ingar og hylli samlanda
„Yitlausi maðurinn i Sf. Malo"
Á myndinni sést von Auloch, þýzki ofurstinn, sem varðist lengi í hafnarbænum St. Malo
á Bretagneskaga í Frakklandi efir innrás bandamanna í sumar. Hér er harrn í ameráskum
„jeep-bíl“ eftir uppgjöfina á le'ð til fangabúða. Fyrir aftan hann í vagninum erú. þýzkir
foringjar, sem gáfust upp með honum. Hann hlaut viðurnefnið „vitlausi maðurilnn í St.
Maló“ vegna þess, að hann þótti fóma mörgum mannslífum til 'lítils eða einskis, sam-
kvæmt boði Hitlers.
Vesturvígstöðvarnar:
andaríkjaher hefur sókn frá
Hollandi inn í Þyzkaiand
2000 flugvélar fóru á undan til árása
var Þjóðverja
á slöð-
FREGNIR FRÁ LONDON í gærkvöldi skýrðu frá því,
að 9. her Bandarríkjanna, sem hingað til hefur ekki
teki, þátt í bardögunum á vesturvígstöðvunum, hefði nú
hafið sókn frá Hollandi inn í Þýzkaland og þegar brotizt
yfir landamærin, norðan við Aachen. Virðist þessi nýi, her
sækja fram sunnan við það svæði, sem 2. her Breta. berst á.
* Ógurlegar loftárásir á vigstöðvar Þjóðverja fóru á undan
þessari nýju sókn. Tóku 2000 amerískar og brezkar sprengj-
flugvélar þátt í þeim og létu milljómun smálesta af sprengj-
nnri rigna yfir borgimar Heinzberg, Jiilich, Eschweiler og Dúren,
sem allar eru skainmt innan við landamæri Þýzkalands.
Suður í Lothringen halda hin
ir trylltu bardagar um kastala-
borgina Metz áfram, og É? hring
ur 3. hers Bandaríkjamanna
um hana stöðugt að þrengjast.
Sunnan við borgiha eiga Banda
ríkjamenn nú ekki nema 2 km.
ófama til hennar, og austan við
hana er hliðið, sem Þjóðverj-
um er enn opið til undanhalds
nú ekM nema 9 km. á breidd.
En sú leið er nú undir látlausri
fallbyssuskothríð Bandaríkja-
hersins.
sinna á venjulegum tímum
og er nú einn sá maður, sem
hatrið umlykur oig á ekki
afturkvæmt innan um siðað
og friðsamt fólk. Hann er
skoðanabróðir manna eins og
t. d. Júlíusar Streichers frá
Nurnberg, hann er af mann-
tegund, sem er álíka fjar-
skyld norrænum frjálsborn-
u mmönnum og Neander-
dalsmaðurinn.
EN HVAÐ SEM ÞESSU líður
er það greinilegt, að lausn-
arstund Noregs, nálgast óð-
fluga. Landið, sem fóstraði
Þjóðverjar ótlasl inn-
rás Rússa á Borg-
undarhélm
K JÓÐVERJAR virðast orðn-
*■ ix taugaóstyrkir á Borg-
undarhólmi á Eystrasalti. Þeir
búast við innrás Rússa á eyj-
una þá og þegar og hafa marg-
víslegan viðbúnað þegna þessa.
Þeir munu búast við sjóorust
um í grennd við eyjuna og þeir
hafa flutt öflugar sveitir sjó-
Iiða þangað og þar liggja á höfn
inni í Rönne, aðalborg eyjar-
iinnar, kafbátar og tundurspill-
ar, albúnir til atlögu.
íbúar Borgundahhólms fá
ekki að fara frjálsir ferða sinna
Norsk bernefnd meS
Rússnm I N.Noregi
UPPLÝSINGASKRIF-
STOFA norsku stjómair-
innar í London hefir birt eftir-
farandi yfirlýsingu:
Norsk hemefnd, sem send
hefir verið frá Bretlandi, er nú
með rússnesku hersveitunum í
Norður-Noregi. Stjórnandi
hennar er A. D. Dahl ofursti,
en haim barðist i Norður- Nor-
egi árið 1940 og stjórnaði þá
Alta-hersveitinni. Annars hefir
Steffens hershöfðingi, hermála
fulltrúi Norðmanna í Moskva,
yfirumsjón með störfum nefnd
arinnar.
(Frá norska blaðafulltrúanum)
Kommúnislar farnirúr
\
belgísku stjórninní
ÓeirÖir í
gær
Bráissel i
F
REGN FRÁ LONDON I
gærkvöldi hermir, að tveir
kommúnistar, sem teknir voru
í belgísku stjómina skömmn
eftir að hún kom heim til
Brússel og var endurskipulögð,
hafa nú beðizt lausnar og lagt
niður ráðherraembætti sín út
af ágreiningi við ráðherra hinnn
flokkanna um það, hvort
skæruliðahópar þeir, sem skipu
lagðir höfðu verið í Belgíu
meðan landið var hemumið af
Þjóðverjum, skuli afvopnaðir
Hefir meirihluti stjpmarinnar,
ákveðið, að svo skuli gert, en
kommúnistar voru því mót-
fallnir.
Kommúnistar stofnuðu til
mikilla æsinga á götum úti í
Brussel í gær út af þessu máli’,
voru víða farnar hópgöngur um
götumar og var mikil ókyrrð
í borginni. Hernaðaryfirvöld
bandamanna í Belgíu hafa lýst
yfir því, að þau muni hjálpa
stjórninni til að halda uppi friði
og reglu í landinu, ef þörf ger-
ist.
um eyjuna, vegna víggirðinga
Þjóðverja. Þá hafa Þjóðverjar
gert margar húsrannsóknir víða
á eyjunni til þess að hafa hend
ur í hári þeirra, sem kynnu að
hafa í fórum sínum útvarps-
tæki. J
mannvin eins og Friðþjóf
Nansen og skáld eins og Ib-
sen og Björnson, landkönn-
uði eins og Amundsen og
Sverdrup, mun brátt verða
frjálst á ný. Hörmungamar í
eru brátt á enda, ef ekki j
koma fyrir ófyiirsjáanleg j
atvik og þeir munu nú hverfa ,
heim, sem dvalið hafa fjarri’
fósturjarðar ströndum um
margra ára skeið, til þess að
endurreisa allt það, sei» bezt
var og göfugast í fari
þessarar bræðraþjóðar okk-
ar.
Rússar hafa brofizt í gegn 15
km. sunnan vi Budapes!
Hersveitir
þeirra fiæða
arinnar
áSesSss tiS borg-
RÚSSAR !hafa nú, að því er fregnir frá London í gær-
kvöldi hermdu, brotist í gegnum vanarlínu Þjóðverja
15 km. fyrir sunnan Budapest, og eru hersveitir þeirra
sagðar streyma í gegnum skarðið áleiðis til borgarinnar.
Harðir bardagar geisa á öll- \ hernaðarlega fþýðingarmikinn
um vígstöðvum i grennd við ! jámbrautarbæ um 60 km. vega
Budapest. Tóku Rússar í gær lengd fyrir norðan hana.