Alþýðublaðið - 17.11.1944, Blaðsíða 6

AU»YÐUBUMH0
KSstndognr 17. nivevlier 1MI
Bókaverzl. Guðmundar Gamalíelssonar
Lækjargötu 6 A. — Sími 3263.
Fátt hefir fremur sýnt hví
líkt afburða traust eitt-
hvert mesta stórveldi
heimsins hefur sýnt einum
manni, en nýafstaðnar
kosningar í Bandaríkjun-
um hafa með kjöri Frankl
ins Roosevelts forseta. Það
var einsdæmi í sögu Banda
ríkjanna, að forseti sæti í
einu tvö kjörtímabil, en
nú hefir Franklin Roose-
velt verið kjörinn í fjórða /
sinn, og sýnir það hvílík-
um andlegum yfirburðum
þessi maður er gæddur
umfram aðra menn þjóð
arinnar. Hans bezti föru-
nautur og stuðningsmaður
í öllum hans ráðagerðum
og athöfnum er kona hans,
frú Elenora Roosevelt.
Ævisögur beggja hjón-
anna eru enn til í þýðingu
Jóns frá Ljárskógum og
Geirs Jónssonar magisters,
og kosta kr. 60.00 og 52.00.
— Kynnizt ævi og þroska
þessara merku hjóna. —
Fást hjá öllum bóksölum.
Aðalumboð:
Tvíburaborgirnar
íYh. af 4. síðu.
var norrænn svipur á öllu, sem
min.nti mig á útiskemmtanir
heima, þótt margt væri ólíkt.
Norðmenniirnir hér um slóðir
eru margir og bafa þeir og ís-
lenzku landnemarnir komið sér
vel saman. Suður í Minneota
voru Norðmennirnir í meiri-
hluta, og þar lærðu íslending-
arnir flestir norsku. Norður í
íslenzku byggðunum í Norður-
Dakota er mér sagt, að íslend-
ingarnir séu í meirihlutá og
Norðmennirnir þar hafi margir
lært íslenzku.
Borgin með ótal tjörnum og
görðfum er skemmtileg Oig and-
rúmsloftið viðkunnanlegt. Fólk
ið er gestrisið — sérstaklega
landarnir — og það er eftir-
minnilegt fyrir íslending að
heimsækja þá.
Harxfjölskyldan
Frh. af 5. aíðsu
og við grétum af meðlíðan með
litla englinum, sem lá fölur og
kaldur inni \ innra herberginu.
Þegar barnið dó, var neyð okk-
ar stærst. Þá leitaði ég til
fransks flóttamanns, sem átti
heima í grenmd við okkur .Hamn
kom strax heim með mér. Hann
gaf okkur tvö sterlingspund og
lét í ljós innilega samúð með
okkur í sorg okkar og söknuði.
Fyrir fjárhæð þessa keyptum
við litla kistu, og í henni sefur
nú vesalings barnið mitt svefn-
inum langa. Það átti enga
vöggu, þegar það kom í heim-
inn, og allt líf þess var þraut og
þjáning.“
Árið 1853 dó einnig Edgar,
einkasonur Marx, en hann var
augasteinn allrar fjölskyldunn-
ar. Það var um hann, sem Jenny
sagði, „að blóðdropamir drupu
í munn hans.“ Edgar var átta
ára gamall, þegar hann dó. Þá
fyrst skildist Marx, að hann
vissi sjálfur, „hvað ógæfan raun'
verulega er.“ Wilhelm Lieb-
knechrt lýsir hinmi djúpu sorg
foreldranna yfir missi barnsins
eftirfarandi orðum: „Ég gleymi
því aldrei, þegar móðirin laut
að dánu barninu og grét hljóð-
lega .... Marx átti í áköfu sál-
arstríði, yrti ekki á nokkum
mann og brást -reiður við, ef á
hann var yrt. Stúlkurnar flýðtj
grátandi á náðir móður sinnar,
sem faðmaði þær fast og inni-
leiga að sér eins oig hún hygðist
vernda þær gegn dauðanum,
sem hafði hrifið drenginn henn
ar frá henni, með því að vefja
þær örmum.“
Dauði sonarins var Jenny von
Westphalen hið mesta áfall ör-
laganna, sem fyrir móður gat
komið. En hún sigraðist á harm-
inum með aðdáunarverðum sál-
arstyrk og hvatt mann sinn til
þess að veita hinu þunga and-
streymi viðnám.
Jenny von Westphalen lézt
hinn 8. dag desembermánaðar
árið 1881. Karl Marjó átti þá
aðeins fimmtán mánuði ólifaða.
Félagslíf.
Handknattleiksæfing kvenna
í íþróttahúsi Jóns Þorsteinsson
ar kl. 10 í kvöld.
Öfbrciðið Aiþýðublaðið.
Breytt til um fundar-
tíma Lögþingsins
FærSur til sam-
kvæmt eldri sið
LÖGÞINGIÐ í Færeyjum
samþykkti nýlega að þing
ið skyldi næst koma saman á
Ólafsvökunni, en undanfarin ár
hefir þingið starfað að vetrin-
um. Með þessari breytingu er
áftur snúið að tilhögun fyrri
tíma um Ólafsvökuna og Lög-
þingið.
Þá hefur Lögþingið sam-
þykkt að vinna að því að komið
verði upp sem fyrst í Færeyj-
um skipasmíðastöð, sem vinni
að nýbyggingum og viðgerðum
jöfnum höndum.
Nú er unnið mjög að því í
Þórshöfn að komið verði þar
upp íþróttavelli, sem í einu og
öllu fiullnægi kröfum tómaíns,
en það er vitanlega fyrsta skil-
yrðið til þess að hleypa lífi í
íþróttamáli. Er gert ráð fyrir
að íþróttavöllurinn verði í hin-
utm f-agra Gumdadal við Þórs-
höfn. Byrjað er á þessu starfi og
er unnið að útisundlaug og velli
fyrir handkpattleik. Bæjar-
stjórnin hefur samþykkt að
styðja þetta fyrirtæki árlega, en
ájþrótltaráðið í Þórshöfn ihefur
það með höndum og efnir til
fjársafnana handa því.
Mikill vöxtur er í ungmenna-
hreyfingu Færeyinga. Eru nú í
sambandinu 20 félög. í bRs^nm
mánuði verður ungmennamót f
Þórshöfn. Formaður sambands-
ins er Páll Patursson, en það
hefur á sitefntuskrá sinni að
kenna færeyskri æsku að elska
land, þjóð, mál og fána þjóðar-
innar.
Jén Ótafsson:
Fjárkröfur og peningagildi
SVO sem kunnugt er hefir*"
hln stórkostlega breyting
sem orðið hefur á gildi peninga
í seinni tíð, haft margvísleg og
víðtæk áhrif í þjóðfélaginu.
Fjárkröfux, sem áður voru
lögbundnar með hámarki og
voru þá mikils virði, eru nú
orðnar hiægilega líitils virði.
Sem dæmi af þessu tagi vil
ég nefna bótakröfu eftir 225.
gr. siglingalaganna frá 30. nóv.
1914, þar sem hámark bóta-
kröfu fyrir mannslíf, sem týnst
hefur við árekstur skipa, er
sett við kr. 4.200.00.
Ákvæði greinarinnar að þessu
leyti hljóðar svo:
„Nú hefur mannsbani hlotist
af árekstrinum, og má þá ef
þess er krafizt, dæma hinn
seka, þótt eigi verði álitið,* að
hann hafi unnið til hegningar,
til þess að gjalda manni eða
'konu hiins dóna eða börnum,'
■hans, bætur fyrir miissi þess,
sem átti að standa straum af
þeim og skal ákveða í bæturn-
ar tiltekna upphæð eitt Skipti
fyrir ölL Hvorki þessar bætur
né bætur fyrir líkamsmeiðsli
mega fara fram úr 4200 krón-
um.“
Þetta hámarksverð gildir enn
óbreytt.
Það er vitanlegt, að 4200 kr.
voru álitleg fjárhæð áfið 1914,
en hve lengi mundi sú fjárhæð
endast nú til framfærslu, t. d.
ekkju með 5 börn, svo dæmi sé
tekið.
Það getur auðveldlega komið
fyrir, að íslenzk skip verði fyr-
ir árekstri innbyrðis eða við
erlend skip án þess að stríðs-
orsökum verði um kennt.
Kæmi slíkt. fjnir og mann-
tjón yrði, þá gætu aðstandend
uf einungis farið eftir 225. gr.
siglingalaganna og væru þá illa
settir.
Þeir fengju engar bætur frá
Stríðsslysatryggingúnni. Þeir
fen-gju bætur frá Slysatrygg-
ingu ríkisins, sem eru smáar og
gætu ekki gert hærri kröfur til
bóta fyrir framfærendur sína
en kr. 4.200, jafnvel hve mikil
sök, sem kynni að vera hjá
þeim, er teljast yrðu valdir að
slysinu.
Þetta virðist mér ekki ná
nokkurri átt.,
Ákvæðinu um hámark bóta-
kröfunnar í 225. gr. siglinga-
laganna þarf að breyta og það
sem allra fyrst.
Reykjavik 15. nóv. 1944
Jón Ólafsson.
Dómnefndin og dós-
enlsembæflið
UT AF GREIN í blaði yðar
í gær vil ég taka það fram
að dómnefndin um hæfni um-
sækjenda um dósentsembætti í
guðfræði leit svo.á, að hún ætti
aðeins að segja til um það,
hvort umsækjendur væru hgsf-
ir eða ekki hæfir til embættis-
ins, en ekki koma með tilnefn-
ingu, enda er hvorki ætlast til
slíks 1 Tögum Háskólans né
reglugerð. Sá réttur er áskil-
inn kennuru mguðfræðideild-
ar.
Þess er rétt að geta, að stúd-
entar við nám í guðfræðideild
eru talsvert fleiri en segir í
blaðinu.
ÁsmuncLur Guðmundsson.
Sektir fyrir verðlagsbrot
Nýlega hefir Sápuhúsið, Aust-
urstræti 17, verið sektað fyrir of
háa álagningu á greiður og skæri
Sekt og ólöglegur hagnaður nam
kr. 250.80.
■ < '
--~v # \
Rigmor Hanson.
Danssýningar og dans
skóli Rigmor Hans-
son
FRÚ RIGMOR HANSON'
. hafði danssíningu í Pola®
Bear leákihiúsáimi s. 1. SJUininru*-
dag og komu'slt færri &ð er».
viMu. Var dianissýnmgtuim ifrú-
arinnar tekið mieð mikl'um
fögnuðu.
M Rimor hefur niú ákveð-
áð að endurtaka danssýningui
sáfna á isuinnudagáinn fceimiur I
síðasta sinn, vegna þess að I
næstu viku byrjar dansskóli
frúarinnar.
Á föstudaigum kl. 4 verðux
kennisla fyrir iböm. Á þriðju-
dögur verður keonisla fyría?
byrjendur .á .sama .tíma. .A
miðvikudögum verður kemnsls
fyrir fullorðna sem vilja læra
uýj.u®tu damsama: Jitterlengj
Rumbu oig nýjasta dansinn,
La -Saimiba. Kenmsla þessara
flokka fer fram í Liistamanmá
skálanmum. Hinsvegar verður
byrjendaiflokkium fullorðna S
dansi og stepp kennt á fimmtm
dagskvöldum í fundarsal Al-
þýðiubrauðgerðarimnar. Skýr-
fceirtji að( damssikólairuum verða
afhent í dag kl. 5 — í Lista
manmaskólanum.
».1 1—1. Il11—
Skákbók vænianleg í
vefur
T FYRRAKVÖLD veitti Ás-
mundur Ásgeirsson móttökia
verðlaun „Skákmeistara“ ís-
íands 1944.
Að lokilnni þeírri athöfn af-
henti Baldur Möller Skáksam-
bandinu hamdijit að skákbók,
en í henni eru 50 skákir, sem
íslendingar hafa unnið á skák
mótum erlendis.
Árni Snævarr, forseti Skák-
sambands íslands þakkaði gjöf
iúa og gat þess, að hann hefðí
kynnt sér handritið. Er það full
búið til pxentunar og .vandlega
frá því gengið.
Baldur Möller gat þess, að,
hann hefði ákveðið, að bók
þessi .skyldi tileimkuð1 Eggerí
Gilfer.
í ráði er að bók þessi verði
gefin út á þessum vetri ef unnt
er.
Skemmtikvöld
heldur Norræna félagið að Hó-
tel Borg í kvöld kl. 8,30. Erindl
flytur Peter Hallberg um SvíþjóS,
hlutleysi hennar og hin Norður-
löndin. Þá syngur Guðrún Þor-
steinsdóttir frá Akureyri með að-
stoð Páls ísólfssonar. Að síðustu
verður dans. ,