Alþýðublaðið - 22.11.1944, Blaðsíða 5

Mi&vikudagur 22. nóv. 1944.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
S
Fallbyssuskylfa að sfarfi
Flugferðirnar og samgöngurnar. — Getur Flugfélag ís-
lands leyst nú þegar aðkallandi vandamál? — Nauð-
synlegt samstarf flugfélaganna. — Fyrirætlanir Eim-
skipafélagsins og ferðamennirnir. — Flugferðaáætlan-
ir þess og skorturinn á gistihúsum.
EG HEF SÉÐ menn vera að
rífast út í þá fyrirætlun Eim-
skipafélagsins að hefja rekstur á
flugferðum og gistihúsi. Ég skil
þetta ekki. Vitanlega verðum við
að sameina alla krafta um það að
koma á föstum flugferðum milli
landa eftir stríðið og í þeirri sam
vinnu verða allir að leggja fram
krafta sína, einstaklingar, fyrir-
tæki og hið opinbera. Þetta er
mikið framtíðarmál fyrir landið
okkar og þjóðina. í þessu máli
má ekki efna til villtrar samkeppni
innbyrðis heldur fullkominnar og
öruggrar samvinnu.
ÉG HYGG að þó flugferðir milli
landa séu okkur mjög mikilsvirði,
þá sé okkur enn nauðsynlegra að
koma á reglulegum og öruggum
flugferðum. innan lands, því að
samgöngur okkar eru í molum og
ekki samboðnar þeim tímum, sem
• við lifum á. Samgangnaleysið er
bókstaflega að gera einstök héruð
landsins óbyggileg. Nýlega sá ég
til dæmis í blaði grein, þar sem
skýrt var frá því áð gamlir menn
á Austurlandi minntust póstferð-
anna í gamla daga sem hins allra
fullkomnasta er þeir hefðu þekkt.
FLUGFÉLÖGIN tvö, sem við
eigum nú, eru sífellt að auka starf
semi sína og . er það eitt af því
gleðílegasta sem fram hefm’ kom-
ið í þjóðlífi okkar ó þessu ári.
Ég vil aðeins að svo verði búið
um hnútana, að ekki þurfi að
.koma til skaðlegrar samkeppni
milli félaganna. Það þarf að stefna
að því, að bæði félögin hafi ærið
verkefni og að afkoma þeirra geti
orðið mjög góð, án þess þó að
okrað verði á fargjöldunum.
Í ÞESSII SAMBANDI vil ég
minnast á eitt vandamál, sem er
mjög aðkallandi og Flugfélag ís-
lands ætti að athuga nú þegar .og
reyna að ráða fram úr. Hér bíða
fjölda matgir, sem nauðsynlega
þurfa að komast vestur um haf.
Meðar þeirra eru-til dæmis sjúkl-
ingar. Goðafossslysið varð þess
valdandi að þetta fólk stendur al-
veg uppi í vandræðum af því að
það kemst ekki vestur og getur
engin ákveðin svör fengið um það,
hvenær það fái far. Getur flug-
félagið ekki sent hinn mikla flug-
bát sinn vestur með farþega?
FLUGBÁTURINN er vitanlega
ætlaður til langflugferða, en mér
hefur verið sagt, að forstöðumenn
félagsins teldu að þeir gætu ekki
lagt upp í slíka ferð fyrr en þeir
væru búnir að búa flugbátinn bet
ur út að innan fyrir farþegana,
svo að í honum væru bókstaflega
öll þægindi á borð við það, sem
tíðkast í slíkum vélum.
EN FÓLK, sem hefur talað við
mig og þarf að komast vestur, fuíl
yrðir, að báturinn hafi öll nauð-
synlegustu tæki til ferðarinnar og
þó að í hann vanti ef til vill ein-
hver „lúxus“-þægindi, þá muni
þeir taka þeim aðbúnaði með þökk
um, sem hann hefur upp á að bjóða,
aðeins ef hann er búinn þeim flug-
tækjum sem talin eru veita nauð-
synlegt öryggi.
VEL MÁ VERA að til flugsins
þurfi nauðsynlegt leyfi herstjórnar
innar, en ég trúi ekki öðru en að
slíkt leyfi sé hægt að fá, ef ríkis-
stjórnin géngur í það, þegar vitað
er hversu nauðsynlegt það er fyrir
okkur að fara slíka flugferð með
farþega. Flugfélagið gáeti bætt úr
mjög brýnni þörf, ef það leysti
þetta mál sem allra fyrst.
ÞÁ ER það giistihúsrekstur Eim-
skipafélagsins. Ástandið í gistihús-
málum okkar er mjög bágborið.
Ég vil til dæmis skýra frá því,
að með Esju síðast komu 270 far-
þegar og auk þess komu hingað
margir menn aðrar leiðir. Aðeins
sárafáir gátu fengið húsnæði. Þetta
er ekker.t eins dæmi. Gistihúsin
hérna eru alltaf yfirfull.
ÞAÐ ER FULLYRT, að eftir
styrjöldina muni ferðamanna
straumur aukast ákaflega mikið
hingað, Brýn nauðsyn er á því að
komið sé upp myndarlegu og full-
komnu gistihúsi. Mér finnst mjög
vel tilfallið að Eimskip, sem flyt-
ur hingað farþega frá útlöndum og
ætlar auk þess á einhvern hátt að
I taka þátt í farþegaflugi milli land
anna reki einnig_gistihús. Ég vona
i bara að úr þessu verði og það
| sem allra fyrst. Ég sé ekki hvað
, þjóðin getur haft á móti því.
! Hannes á horninu.
Mynd þessi er af brezkri iMilbyssfuskyitfcu, sem ibeirsit é Ital íuvíigsifcöðvun um. Sésfc Ihúin Ihér
1 veina að blaða Mlbyssu sína.
vantar til þess að bera blaðið til áskrifenda í þessi hverfi:
HVERFISGÖTU
BRÆÐRABORGARSTÍG
LAUGAVEG
HÖFÐAHVERFI
TJARNARGÖTU
VESTURGÖTU
Talið við afgreiðsluna
Alþyðublaðið. — Sími 4900.
AUGLÝSIÐ Í MÞÝÐÍbTaðThU
SINCLAIR LEWIS var fimm-
tíu og níu ára gamall, þeg-
ar hann féll á Frakklandi hinn
29. október síðast liðinn. Át-
jánda skáldsaga hans, „Gideon
Planish“, kom út árið 1943. Sin
clair Lewis skipaði heiðurssess
meðal skálda og rithöfunda Vest
urheims og jafnframt alls heims
ins. Mest varð frægð hans, er
hann var sæmdur bókmennta-
verðlaunum Noþels árið 1930
í viðurkenningarskyni fyrir hin
mörgu og merku bókmenntaaf-
rek sín, og þó er það margra
manna mál, að sumar bækur
hans, er hann lét frá sér fara
hin síðustu þrettán æviár sín,
standi hinum fyrri bókum hans
sízt að baki. Á þeim árum sendi
hann frá sér sex skáldsögur og
'þrjú leikrit.
Sinclair Lewis er þó út á við
kunnastur fyrir skáldsögur þær,
er hann ritaði á árunum frá
1920 til 1930. Hin vinsæla saga
hans, Main Street, kom út árið
1920. Babbitt kom út árið .1922,
Anrowsmifch 1925 og Elmer
Ganfcry árið 1927. Þessar bæk-
iur hamis vöktu miikla afchygli
og þykja sér i lagi isndlldarleg-
ar lýsingar á smáborc'”'"
heims og lífinu þar. Af Main
Street seldust sex hundrúð og
áttatíu þúsund eintök í Vestur-
heimi, en það þykir einsdæmi.
Aðrar bækur hans rw*” í-T’V-’ út,
breáðisilu, og Lewis skipaði
ibrátt öndvegisisiesB á skálda-
þiinigi 'ættianicis símu,.
Þeigar Sinolair Lewis voru
veitit bófcmeninfcavexðiliainn Nó-
bels árið 1930, komst eitthvert
merkaisfca blað Stokkhókns að
oiröi á þlesisia Irund:
,,iÞað varður ekki um það ef-
azt, að þessi ákvörðun akadem-
isins muni hvarvetna mælast
vel fyrir. Verðlauniin í ár hafia
fallið ií hluit einhvers snjallasta
oig sérsitæðiaisfca irithöfiundar, sem
nú ier uppd á heiminiuím.“
Akademíið mat Babbitt sér
'í lagi mikils, þegar það ákvað
að sæma Lewis Nóbelsveriðlaiuin
unum, en jafnframt 'lét það
mikil lofisyrði faMa um bækur
hans slíkar sem Dodsworth og
Elmer Gantry. Margar bækur
Lewiis höfðu verið þýddar á
sasnsku iþegar um þessar mund-
ir.
Babhiitt, bókin, sem færði
höfundinum N óbelsverðlauinin
í aðra hönd, varð á skömimium
tíma geysilega víðlesin og hafði
is/lík áhrif, að orðið habbitt, varð
fcekið upp í enskri fcungu til
þeiss að túlka ‘lýsi'ng.u á miann-
teigund þeiirri, isem Lewis gerði
að umræðuefni i þessu snilli
iriti isiíniu. Oig sízt iaf öHiu verð-
iur Sinolair Lewis isaíkaðiur um
yfirlæfcii. Hann léfc imeðal ann-
iars orð um iþað félla í ræðiu
þeirri, sem hann hélt í sænska
Sinclair Lewis
akadeimíiniu í fcilefni jþ'élsis sóma
sem það hafði auðsýnt hon-nm,
að hann teidi samilanda sína
islíka sem The'odóre Dreiser,
Jaimeis Branch Gabell oig Willa
Ciather hafa verðskuldað viður-
ikenininigiu þasisa, sér fremur.
Jiafnframt lát hann alllþUing orð
fallia í gairð þeirra háskóla-
■kennara Vesturheims er fcom--''-
bókmenntasögu, og taldi þá
rækj-a ihliutverk sitt um mar-gt
með ialit öðrum hæfcti en vera
ætti.
iÞað h.afði komið til lálífca þeg-
ar áiriö 1926, að Sinclair Lewis
yrðu veitt Buiitzerveirðilauiniin,,
sem er mesta viðurkenning, er
rifcböáuiniduir ;í Vasturheiimi get-
•ur hlotið. En iSinolair Lewis
hafnaði þesisiari viðiuribennáingu
með iþ-eiim 'u-mimælum, að með
þessu væri verið að gera rithöf
.uinidinn hátfcprúðan og hlýðinn
með því aið búa honum fjár-
hagskjör, s'em byigigju honum
örugga og farsæla framtíð í
þ©im ef.muni.
Sinclair Lewis fæddist árið
1885 að S-auk Genter í ríkinu
Miinmjasóta. Faðir hains, var lækn
ir O'g hafði fyrcrum verið s'kóla-
isfcjóri' og hafði hainn með starfi
síniu ag iskoðunium mikiil áhrif
á son is-inn.
Þieigar iSiincilair Lewis: hóf n'ám
við Yalehás'kóla árið 1903, var
hainin italiiron, 'ákafur andstæðing-
ur ki-rkju oig krisfcindóms. Hainn.
fcók enigan þófct í félaigsiílfi iskól-
lánis 'og var gersinieyddur áhiuga
fyri'r Iþrófctium.. Hann þófcti mjög
rcittækur í skoðunum, að
minmsfca kosfci að dómi ráða-
mannia Yialeslkólia un þær mund
ir. Effcir þrigigja ána dvöl að
Yale, lagði hann leið sína til
Uelicon Hall, jafuaðarmannia-
nýleniduninar, isiem Upfcon Sinc-
laár hafði stofmiað1 á New Jersiey.
Þar var isfcarfii hans isá að ann-
aist dyravörzlu. Frá New Jets-
ey ilaigði hanm isvo leið sína tiá
New York oig itók áð helga sig
blaðamiennsiku. Þaðán hélfc hann
isvo -aftur fc,il Yale og lauk prófi
þaðian árið 1908.
Næstu tvö árin starfaði hann
eimkum sem firétfcariitiari í San
Friancisoq í 'Kailiforniíu og rit-
sítjóri í Wiashinigton'. Hann, flufcfc-
isfc til New York ,áriö 1910 til
þesis að isfcaxffa -sem rifcistjóri á
vegum bókaútgáfufyrirtækis þar
'í -borg, oig láriið 1914 réðsfc h-ahn
svo tdl anniars útgáf'Ufyrintækis
í New York sem auglýsínua-
istjóri. Fyrsfca skáldsaga h-ans,
Our Mr. Wrenm, kom út árið
1914 og önmur skáldsaga hans,
Th,e Trail of fch-e Haw'k, árið
11915. Jiafnframit gafc hann sér
mikinn orðsfcír siem snj-aiLL -smá-
sagnahöfundur þessi ár.
Árið 1917 léfc Sinclair Lewis
fcvær skálds-ögur fxá sér fara
Tlhe Job -og Th-e Innooents.
Tveim árum síðar fulLerði
hann svo Fxeie Air. Þá kom.
Ma-iin Sfcreefc. í ánslok 1922 hafði
hún verið þýdd -á hollenzku,
frönsku og þýzku.
, E'ftir Main Street lét hann
svo frá -sér faxia efitiirfaramdi
iskálldisöigur: Bab'bitfc árið 1922,.
Arrowsimifch 1925, Manfcrap
1926, Elmer Ganfcry 1927, T'he
Man Who Knew Coolidge, 1928
Dodsworth, 1929, Ann Vickers,
1933, -Woxk of Axfc, 1934, It
Can‘fc Ha-ppen Here, 1935,
Prodigal Paremits, 1938, Befchel
Miarriday, 1940 og Gideon Plan
ish, 1943.
Frh. á 6. síðu