Alþýðublaðið - 09.12.1944, Blaðsíða 2

ALÞYDUBLAÐIP

Framtíðarskipun iandbúnaðarins:
Urslif í verðlaunasamkeppni um
um
Fyrstu verðiaun voru ekki veittf en ein
önnur verðlaun og tvenn þriöju verðlaun
Flugsýning við
Tjörnina á morgun
i': ;■} !Í$j> Wji %0i p*- »'$ .
Svifflug Svifflugfé-
iags Rykjavíkur
U'LUKKAN 1,30 á morgun
* gefst Reykvíkingum kost-
ur á að horfa á nýstárlega íþrótt
hér á tjörninni. Þá ætlar Svif-
flugfélagið að efna þar til flug-
sýningar, og verður það byrj-
endaflug, sem sýnt verður.
Vitanlega getur sýning þessi
ekki farið fram, nema góð veð
urskilyrði verði, en ef talið vero
ur að takast megi að svífi, verð
ur það gert.
Ráðgert er að vélin taki sig
upp af tjörninni og svífi yfir
henni um stund, en ekkert verð
ur svifið yfir bæinn, heldiir aað
eins yfir tjörninni fram og aft-
ur.
Flugsýning þessi verður hald
in í tilefni af því, að félagið
heldur hlutaveltu á morgun kl.
2 til ágóða fyrir starfsemi sína,
og vill því um leið gefa fólki
kost á að sjá íþrótt þá, sem
það beitir sér fyrir.
Á hlutaveltu Svifflugfélags-
ins verða margir góðir vinning-
ar, þar á meðal flugferð til Egiís
staða, flugferð til Akureyrar og
flugferð til ísafjarðar. Ennfrem
ur hringflug yfir bæinn fyrir
þriggja manna fjölskyldu. Þá
verða og þúsund krónur í pen-
ingum í einum drætti o. m. fi.
J-[ JÁ H. F. LEIFTRI hafa
* nýlega komið út og eru
í þann veginn að koma út
fjórar bækur, sem líklegt er
að bókamönnum þyki mikill
fengur að fá, enda er vel
vandað til útgáfu þeirra
allra.
Hér er um að ræða heildar-
safn skáldsagna, ljóða og leik-
rita Einars H. Kvarans, ljóð-
mæli Jónasar Hallgrímssonar,
Hallgrímsljóð, Úrval verald-
legra og andlegra ljóða Háll-
gríms Péturssonar og mikið
þjóðsagna- og æfintýrasafn.
Ritsafn Einars H. Kvarans er
stórmikið verk og vandað. Það
er 6 bindi að stærð um 2500
blaðsíður, í mjög handhægu
broti. Jakob Jóh. Smári hefur
séð um útgáfu ritsafnsins og
hefur hann leyst það verk af
hendi af sinni alkunnu sam-
vizkusemi. Hefur hann lagt á
það ríka áherzlu að halda texta
höfundar í einu og öllu. Þessi
útgáfa markar nokkur tímamót
því að þetta er í fyrsta skipti,
sem öll verk afkastamikils og
þjóðkunns rithöfundar eru gef
in út í einu lagi.
I viðtali, er Alþýðublaðið
átti við Ólaf Erlingsson, fram-
kvæmdarstjóra Leifturs, sagði
hann, að í athugun væri út-
gáfa á einu til tveimur bind-
um af ritgerðum Kvarans, og
yrðu þá jafnvel teknar með
fyrstu smásögur skáldsins, sem
ekki eru með í þessu ritsafni.
Kvaran var, eins og kunugt er,
|7 INS OG KUNNUGT ER
•**-'J skipaði Búnaðarþing
1943 fimm manna milliþinga
nefnd til þess að vinna að
rannsókn á framleiðslú land-
búrfaðarins og skilyrðum fyr
ir sölu landbúnaðarafurða.
Formaður nefndarinnar er
Hafsteinn Pétursson bóndi á
Gunnsteinsstöðum en ritari Jón
Sigurðsson bóndi á Reynistað,
aðrir nefndarmenn eru stjórn-
nefndarmenn Búnaðarfélags Is-
lands.
í sambandi við skipun nefnd
arinnar ákvað Búnaðarþingið að
efna til opinberrar samkeppni
um tillögur með greinargerð
um framtíðarskipun landbúnað
arins og heimilaði fé úr sjóði
Búnaðarfélagsins til verðlauna
veitinga og greiðslu ritlauna fyr
ir beztu úrlausnir þessa verkefn
is — og var milliþinganefndinni
falið að dæma væntanlegar sam
keppnlsritgerðir.
Samkvæmt þessu auglýsti
nefndin verðlaunasamkepprLÍna
strax eftir búnaðarþing, og
. afkastamikill blaðamaður og
| myndu helztu greinar hans í
blöðum og tímaritum verða
teknar með í þessi nýju bindi.
Verður heildarsafnið þá 8
bindi.
Eins og kunnugt er hefur
heildarsafn ljóða þjóðskáldsins
góða, Jónasar Hallgrímssonar,
verið ófáanlegt í tvo áratugi og
hefur það ekki verið vansa-
laust. Leiftur hefur nú ráðist í
að gefa það út í vandaðri út-
1 gáfu. Hefur Freysteinn Gunn-
arsson, skólastjóri, sem er hinn
j mesti smekkmaður á bækur,
séð um útgáfuna, en Leiftur
ekkert sparað til að gera hana
vel úr garði af sirini hálfu.
Þá hefur Freysteinn Gunn-
arsson einnig séð um útgáfu á
Hallgrímsljóðum. Eru í þessari
bók saman komin öll helztu
veraldleg ljóð Hallgríms Pét-
urssonar, svo og sálmar hans
og þar á meðal Passíusálmarn-
ir, en þeir eru prentaðir eftir
textaútgáfu Finns Jónssonar.
Eru aðeins heil kvæði og sálm
ar í bókinni en ekki brot. Hail-
grímsljóð hafa lengi verið ó-
fáanleg og bætir þessi útgáfa
því úr brýnni þörf.
Þá skal getið bókar, sem er
í þann veginn að koma út. Er
það einhver vandaðasta þjóð-
sagna- og æfintýraútgáfa, sem
komið hefur út hér á landi. Er
þetta úrval íslenzkra þjóðsagna
og æfintýra, sem Einar Ól.
Sveinsson bókavörður hefur
safnað. Hafa íslenzkir listamenn
skreytt bókina með 70 mynd-
um og er bókin yfir 500 blað-
Frh. á 7. síðu
hafði hún til umráða allt að kr.
10.000,00 til verðlaunaveitinga
í og greiðslu ritlauna, og eru þá
meðtaldar kr. 1000.0,0, er ónefnd
ur maður í Reykjavík lagði
fram í þessu skyni, þegar kunn-
ugt varð um samkeppnina. Auk
þess hét Sveinn Jónsson bóndi
á Egilsstöðum kr. 1000.00 til
til verðlauna frá sér, fyrir þá
úrlausn, sem bezt væri að hans
dómi.
Að útrunnum útboðsfresti
höfðu nefndinni borizt 27 sam-
keppnisritgerðir, og hefir hún
nú lagt úrskurð sinn á þær,
þannig að veita ein II. verðlaun,
tvenn III. verðlaun og greiða rit
laup, þ. e. að kaupa tvær ritgerð
ir Búnaðarfélaginu til handa.
Þegar opnuð voru dulmerki
þessara 5 keppenda kom í ljós
að Guðmundur Jónsson kennari
(nú settur skólastjóri) á Hvann-
eyri hlaut II. verðlaun kr.
2500.00.
Guðmundur . Jósafatsson
bóndi í Austurhlíð í Bólstaða-
hlíðarhreppi og Ólafur Sigurðs
son bóndi á Hellulandi í Rípur-
hreppi hlutu III. verðlaun, kr.
1500.00 hvor en ritlaun hljóta:
Gísli Kristjánsson búfræðikandi
dat í Kaupmannahöfn — frá
Brautarholti í Svarfaðardal —
og Jón Sigurðsson bóndi í Ysta-
felli kr. 1000,0,0.
Ritgerðir þær, er enga viðuf
kenningu hlutu, eru í vörzlu
Búnaðarfélags íslands, og geta
höfundar þeirra kallað eftir
þeim þar, á þann hátt er þeim
þykir henta. En þeim skal á það
bent, að Sveinn Jónsson á Eg-
ilsstöðum hefur ekki enn átt
þess kost, að lesa allar samkeppn
isritgerðirnar og gefst sennilega
ekki kostur á að lesa þær, fyrr
en hann er kominn til Búnaðar
þings í vetur, sennilega .um
miðjan febrúar. Af þessum á-
stæðum vill Búnaðarfélag ís-
lands mælast til þess, að kepp-
endur kalli ekki eftir ritgerð-
um sínum, fyrr en Sveinn Jóns
son hefir átt kost á að lesa þær
allar og meta, því að svo getur
farið, að hann rneti bezta og
vilji verðlauna einhverja þá rit
gerð er enga viðurkenningu hef
ir hlutið hjá milliþinganefnd-
inni.
Á s. 1. vori ákvað nefndin að
bjóða til verðlaunasamkeppni
um tillögur, um fyrirkomulag
útihúsabygginga í sveit, og
skyldu fylgja tillögunum teikn
ingar eða riss af byggingunum.
Áð útrunnum útboðsfresti
hafði nefndinni borizt 4 úrlausn
ir. Hefir hún nú lagt dóm sinn
á þær og ákveðið að veita II. og
III. verlaun fyrir tvær beztu
úrlausnirnar.
Skoðun dulmerkja leiddi í
ljós, að Ágúst Steingrímsson
byggingarfræðingur í Iiafnar-
firði' hlaut II. verðlaun, kr.
1000,00, en III. verðlaun, kr.
1000,00 hlutu saman Árni Krist
jánsson og Þórarinn Kristjáns- i
son bændur í Holti í Þistilfirði.
Tvær úrlausnir þóttu ekki við-
urkenningar verðar, og geta ‘
hlutaðeigendur fengið þær, ef
þeir snúa sér um það til Bún-
aðarfélags íslands.
Ástæða er tíl að geta þess, að
Ágúst Steingrímsson híaut nú
nýlega I. verðlaun í samkeppni,
er Teiknistofa landbúnaðarins
efndi til á s. 1., vori, um upp-
drætti af íbúðarhúsum í sveit.
Áfangar Sigurðar
Nordals, annað
bindi|koinígær
Heitir „Svipir“ ©g
birtir um 20 mann-
lýsingar
Annað BINDI „ÁFANGA“
Sigurðar Nordals prófessors
kom út í gær. Fyrra bindið
nefndi höfundurinn: ,,-Líf og
dauði“, en þetta kallar hann
„Svipi“. Eru í þessu bindi 20
mannlýsingar. Lýsir hann eftir
töldu fólki af hinni alkunnu
glöggskygni og ritl'eikni:
Steinunni Steinsöóttur, Hjör
leifi Einarssyni, Birni M. Olsen,
Finni Jónssyni úr Mörk, Grími
Thomsen, Matthíasi við Detti-
foss, Völu-Steini„ Agli Skalla-
grímssyni, Andrje Courmont,
Tyrkja-Guddu, Indriða Einars-
syni, Bjarna Thorarensen, Her-
dísi Andrésdóttur, Eldeyjar-
Hjalta, Benedikt S. Þórarins-
syni, Ingibjörgu Jensdóttur,
Einari Benediktssyni, Jóhanni
Sigurjónssyni, Gunnhildi kon-
ungamóður.
Skúfuöldin bom úf
í gær
IViikið rit ©g girnilegt
til fróðleiks
O KÚTUÖLDIN eftir Gils
^ Guðmundsson, fyrra bindi,
um mikið ritverk að ræða, um
600 bl. að stærð og prýtt 200
myndum af útgerðarstöðum, út
gerðarmönnum, skipstjórunf og
skipshöfnum,
Síðari bindi Skútualdar kem
ur út seinnipartinn í vetur. Það
verður álíka að stærð og hið
fyrra og einnig prýtt miklum
fjölda mynda. í riti þessu er
samankominn geysimikill fróð
leikur um þilskipaútveg íslend
inga, og mikill fjöldi manna
kemur þar við sögu.
Ný bók efffr Theodór
Friðriksson
ffOfan jarðar ©g
neðan"
tí IN NÝJA BÓK Theodórs
Friðrikssonar „Ofan jarð
ar og neðan“ kom út í gær. Er
hún 215 blaðsíður að stærð í
allstóru broti.
í bók þessari segir Theodór
frá því, sem á daga hans hef-
ur drifið á undanförnum árum
og kennir þar margra grasa.
Segir hann þar ferðasögu sína
norður, vestur og austur, lýsir
púlsvinnu sinni í mógröf-
um á Sriæfellsnesi og í vega-
vinnu í Svínahrauni, útilegu á
öræfum, en hann var varðmað
ur í sæluhúsinu við Hvítár-
vatn eitt sumar og er það bezti
kaflinn, eftirlitsstarfi sínu á
Ingólfskaffi, vinnu í flugvellin
um og fleiru. Ekki eru allix
þættirnir um bekkjarbræður í
bókinni, en þó þátturinn af
Steini Dofra. Theodór segir vel
frá. Arnór Sigurjónsson hefur
séð um útgáfuna.
Fjögur þjóðleg ritverk í úf-
gáfu h.f. Leiffurs
Sex binda ritsafn E. H. Kvaransf heildarsafn
Ijóða Jónasar, Llrval Hallgrímsljóða og þjóð-
sagna- og ævintýrasafn dr. E. Ól. Sveinssonar
Laugardagur 9. desbember 1944

aiU
Jólaóratóríum Bachs
flull í Fríkirkjunni
morgun
/h MORGUN kl. 5 s. d. vei«-
ur jólaóratoríum eftir Joh»
Seb. Bach flutt hér í Fríkiikj-
unni. h
Það er Tónlistarfélagið sem
gengst fyrii- flutningi þessa tóia
verks og er það Samkór Tón-
Iistarfélagsins og Hljómsveit
Reykjavíkur, sem annast hljóm,
leikana.
Stjórnandi verksins er dr.
Urbantschitsoh, en orgelleik
annast Páll ísólfsson tónskáld.
Einsöngvarar verða: Daniei
Þorkelsson (tenór), Guðmund
ur Jónsson (bassi), Svava Ein-
arsdóttir (sópran) og Kristía
Einarsdóttir (allt).
Einleikarar á hljóðfæri verða
Björn Ólafsson (fiðla), dr. Edel
stein (cello) og Karl Runélfe-
on (trompet). • '!
Jólaoratoríi þessu svipar
að sumu leyti til Jóhannesar-
passíunnar, sem flutt var hér £
fyrra.
Á sama hátt og passíur Bacbc
lýsa þíslarsögunni, þannig veg
samar jólaoratoríó hans fæð-
ingu Krists, og er þar fæðingar
sagan rakin eftir guðspjallinu,
en inn í það er skevtt kórum og
hugleiðingum einsöngvara.
Prentuð hefur verið ýtarleg
efnisskrá þar sem getið er allra.
þeirra, sem í verkinu starfav
Þá er ennfremur formáli eftir
dr. Urbantschitsch, þar sera,
hann skýrir verkið og geriif
jgrein fyrir uppsetningu þesst.
Einnig eru prentaðir söngtext-
ar þeir, sem sungnir verða
bæði af kór og einsöngvurum.
Ný bókaverzlun
epnuS í gær
MÝ BÓKAVERZLUN var
* opnuð hér í bænum í gæar
norgun. Er hún á Laugavegi
58'Jón þar var bókaverzlun fyr
r nokkrum árurn. Bókaverzlum
þessi heitir Helgafell og er rek
in af sömu mönnum og eiga
bókaverzlunina Helgafell í Að-
alstræti. Hefir þessi nýja bóka
verzlun myndarleg salarkynni
og er hún handhæg fyrir þá, er
heima eiga í Austubænum..
Fyrst um sinn verða aðeins.
seldar íslenzkar bækur í þess-
ari bókabúð, en eftir áramótm
mun hún selja einnig erlendar
bækur og blöð og ritföng.
Dregið í hsppáæltf
háskélans á mánn-
dag _
TU- ÆSTKOMANDI mánudag
, verður dregið í tíunda og\
síðasta flokki Happdrættis hát
skólans.
Að þessu sínni verða 200® i
vinningar og er hæsti vinning ■
urinn 75 þúsund krónur.
í dag er því síðasti endur-
nýjunardagur, qg er fólk sem:
enn hefur ekki endurnýjað >
miða sína áminnt um að gera;
það í dag.
Dómkirkjan.
Messa á morguij kl. ll'f. h.
Séra Bjarni Jónsson. Kl. 5 s. d.
S$ra Friðrik Hallgrímsson. ,