Alþýðublaðið - 26.01.1945, Blaðsíða 7

Föstudagur 26. janúar 1943.
ALÞTÐUBLAÐIÐ
Bcerinn í dag.
Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, sími 5030.
Næturvörður ér í Ingólfsapó-
teki.
Næturakstur annast Aðalstöðin,
sími 1383.
ÚTVARPIÐ:
12.10—13.00 Hádegisútvarp.
15.30—16.00 Miðdegisútvarp.
18.30 íslenzkukennsla, 2. flokkur
19.00 Þýzkukennsla, 1. flokkur.
19.25 Þingfréttir.
20.00 Fréttir.
20.25 Útvarpssagan: „Kotbýlið og
kornsléttan" eftir Johan
Bojer, X. (Helgi Hjörvar).
21.00 Strokkvartett útvarpsins:
' Lævirkjakvartettinn eftir
Haydn.
21.15 fþróttaerindi í. S. í.: íþrótt
ir og kirkjan (Eiríkur
Brynjólfsson prestur að Út
skálum).
21.40 Spumingar og svör um ís-
lenzkt mál (dr. Björn Sig-
fússon).
22.00 Fréttir.
22.05 Symfóníutónleikar (plötur).
23.00 Dagskrárlok.
Esperantistafélagið 'Auroro
efnir til fjölbreyttrar skemmt-
unar í Góðtemplarahúsinu í kvöld
kl. 9. Verða þar m. a. fluttar ræð
ur á íslenzku og esperanto (sú
ræða verður þýdd); einnig verð-
ur einsöngur og kórsöngur, bæði
á íslenzku og alþjóðamálinu. Þá
mun töframaður sýna listir sínar
og að lokum verður dansað. Öll-
um er heimill aðgangur.
Ötfusárbrú að ISts!
Framhald af 2. síðu
ekki vert að endurtaka þær
inálsástæður. Munu einsdæmi
hér á landi, að svo fjölmenn og
blómleg byggðarlög, sem þar
eiga að að búa, verði jafnlengi
að bíða svo aðkallandi sam-
göngunauðsynja sem brúar hjá
Iðu. Er í þessu sambandi rétt
að geta þess, að um þessar mund
ir eru alþingi að berast áskor-
anir frá kjósendum úr ýmsum
sveitum Árnessýslu um fram-
gang þessa máls, og á hinn al-
menni áhugi ekki sízt rót sína
að rekja til þess, að oft getur
farið svo, að lífið liggi við, er
héraðslæknis skal vitjað yfir
Hvítá úr 3 fjölbyggðum sveit-
um, er eiga læknissókn yfir
óna, en hún þá stundum ófær
að vetrarlagi, er mest liggur
við.
Flutningur á gömlu Ölfusár
brúnni til annarra brúarstæða
en hjá Iðu getur ekki komið
til greina, ef brúin reynist þar
nothæf, sem nú þarf að fá úr
skorið, og síðan framkvæmd-
irnar.
Félagslí!
Agætur skemnrtifund-
fur
ins
JÓÐRÆKNISFÉLAGIÐ
** efndi til skemmtifundar að
Hótel Borg í fyrrakvöld. Vai
fundurinn mjög vel sóttur.
Skemmtunin hófst með því
að Árni G. Eylands setti fund
inn og skýrði frá þvi, sem fram
ætti að fara. í>essu næst tók
Dóri Hjálmarsson offursti til
máls og ræddi um íslendinga
vestan hafs og austan, sérkenni
þeirra og menningu og taldi
engan mun hægt á þeim að
finna, jafnvel þeir, sem dvalið
'hefðu áratugi fjarri heimaland
inu. Sýndi hann og fram á þýð
ingu þjóðernisbaráttu Vestur-
íslendinga og fullyrti að þeir
stæðu framarlega meðal hinna
mörgu og ólíku þjóða er byggðu
Vesturheim. Var Dóra Hjálm-
arsssyni þakkað með dynjandi
lófataki.
Þá las Jón Sigurðsson frá
Kaldaðarnesi upp kvæði eftir
fjögur vestur-íslenzk skáld:
Guttorm J. Guttormsson, Step
han G. Sephansson, Einar Pól
Jónsson og K. N. — Halldór
Jónsson garðyrkjufræðíngur
sýndi myndir frá garðrækt og
jurtastöð í St. Louis í Banda
ríkjunum og voru þær bæði
fróðlegar og fagrgr. Loks sýndi
Kjartan O. Bjarnason mjög
fagra kvikmynd af lífi til sveita
hér. Er þessi mynd mjög vel
tekin og skemmtileg. — Að
lokum var dans stiginn til kl.
1 eftir miðnætti.
Fór skemmtifundur þessi
mjög vel fram og var félaginu
til sóma.
Verkamaður að velli
Aðalfundur Esperanl-
í fyrrakvðld
I FYRRAKVÖLD hélt Esper-
* antistafélagið Áuroi-o aðal
cund sinn í Brötugötu 3 A.
Stjórn félagsins gaf skýrslu
im félagsstarfið á liðna árinu,
en félagið var stofnað 18. apríl
s. 1. í félaginu eru nú 57 með
limir.
I stjórn voru kosnir:
Ólafur S. Maghússon, formað
ur. Helgi Hannesson, varafor-
maður. Sigríður Ingimarsdótt-
ir, ritari. Sigurjón Jónsson,
gjaldkeri. Sína Sigurbergsdótt
ir, meðstjórnandi.
Vararitari var kjörinn Ingi
R. Helgason, en varagjaldkeri
Ingibjörg Andrésdóttir.
I kvöld efnir félagið til fjöl-
breyttrar skemmtisamkomu í
Góðtemplarahúsinu, og er öll-.
um heimill aðgangur.
ÞORGRÍMUR JÓNSSON,
Laugavegi 157, var til mold
ar borinn 22. þ. m.; andaðist
10. þ. m..
Hann var einn af þessum
trúu eljumönnum, sem ekki
bar mikið á. Vann verk sln á
hverjum stað og tima í friði,
fáskiptin og frekar dulur. —
Hann var vel metinn af sinum
samstarfsmönnum og yfirboð-
urum. Var það sízt að undra,
iþví harun var með allra beztu
verkmöhnum, karlmenni, — en
jafnframt laginn og hagsýnn.
Hann vann alla jafna við
steinsmíði svo og grjótnóm og
sprengingar. Sá er þessar lin-
urrur ritar kymntilsit Þorgrími
fyrst 1913, unnum við þá báð-
ir við grjótnám fyrir Reykja-
víkurhöfn, en þá var verið að
byrja á hafnargerðinni hér. —
Við lehtum báðir i nefnd, sem
kosin var alf venkaimönnunum
til þess að standa fvrir málstað
okkar útaf deilu, sem risið hafði
við verktaka.
Síðan ’hefi ég aldrei gleymt
Þorgrími, þó fundum okkar
hafi litið borið saman síðan.
En okkar stuttá en góða sam-
vinna, þá, var þann veg, svo
og framkoma hans öll, að slíku
gleymir maður ekki. Það var
ekki svo með Þorgrím að hann
bærist mikið á eða ýtti sér
fram. En hann, átti viljafestu,
drengskap og karlmennsku svo
auðsæilega til að bera og það
vakti traúst. Enda veit ég fáa
sem ólíklegri voru þá til að
láta hlut sinn eða bregðast rétt
um málstað. Og skoðanir hans
og skilningur á rétti og skyld-
um verkamannsins voru í fullu
samræmi við alla háns fram-
göngu.
Þorgrifnur var kvæntur Sig
urbjörgu Illugádóttur, sem lifir
mann sinn. Þau hjón eiga 6
uppkomin börn, 4 dætur og 2
ábnu. Auk þeirra hafa þau al-
ið upp sitálku, siem nú er kom
in á 17. ár og er við skólanám.
Við sem þekktum Þorgrím
Jónsson minnumst hans með
virðingu og þakklæti.
Felix Guðmundsson.
M' )
og-kl. 8 á laugardag.
Skíðaferðir í Þrymheim kl. 2
Farmiðar hjá Þórarni í Timb
urverzlun Árna Jónssonar í
kvöld kl. 6—6.30.
Valsmenn!
Munið aðaldansleik félagsins
10. febr. n. k. í Tjamarcafé.
Nánar auglýst síðar.
Skemmtinefndin.
Breylingin á orlofslög
URum samþykkl í
efri deild
RUMVARP til laga um
breytingu á orlofslögunum
kom til þriðju umræðu á fundi
efri deildar alþingis í gær. Var
frumvarpið samþykkt með tólf
samhljóða atkvæðtun og þann
ig afgreitt til neðri deildar.
Eins og áður hefir verið frá
skýrt hér í blaðinu er þannig
á. kveðið í breytingartillögu
þessari við orlofslögin, að mál
vegna orlofs og orlofsfjár skuli
ekki sæta úrlansn félagsdóms
eins og verið hefir.
Fjárhagsáæilun Svíh-
ur
Frh. af 2. siðu.
gert ráð fyrir 200 þúsund krón
um í meðlög fvrir hermanna-
börn, sem hafa ekki fenvist feðr
uð, en hins vegar virðist öll
sanngirni mæla með því að r£k
ið taki þetta á sinn „herreikn-
ing“ og endurgreiði bæjarsjóði
þessa upphæð.
í tekjuliðnum er einnig gert
róð fyrir nokkrum hækkunum,
t. d. af eignum bæjarins 130
þús. króna hækkun. Fasteigna
gjöld hækka um 50 þús. krón-
ur. Sandtaka bæjarins er áætl
uð að gefi af sér í tekjur um
fram gjöld .100 þús. krónur.
Sérstakir skattar fi*á ríkis-
stofnunum, samvinnufélögum
og aðrir samkvæmt sérstök-
um lögum, eiga að nema um
1 milljón króna. Hækkuð út-
svör um 1160 þús. kr. og margt
fleira.
Eins og áður er sagt var þetta
fyrsta umræða um fjárhagsá-
ætlunina, og var henni frestað
til annarar umræðu ásamt áætl
un um tekjur og gjöld hafnar-
sjóðs og mun önnur umræða
fara fram annan fimmtudag.
Árshátíð
starfsmannjafélags Landsmiðj-
unnar verður í kvöld í Hótel Borg
og minnist félagið 15 óra afmæl-
is smiðjuimar. Hófið hefst méð
sameiginlegu borðhaldi kl. 8 e.h.
ivarp lil þjóðarinnar um
imilið Haiiveigar-
slaði
ÞAÐ MUN morgum. minnisstætt, að fyrir allmörgum
árum hófu konur hér á landi fjársöfnun til byggingar
kvennaheiimi!lis, e-r bera skyldi naífn fyrstu húsfreyju landlsins
Kallveigaa: Fróðadcittur. Vairð byggingarsjóóur þessi aldred
svo hár, að ráðlegt þætti að hefjast handa með byggingu
hússins og er stríðið skall á og dýrtíðin fór sífellt vaxandi,
dró það málið enn á langinn. En jafnhliða þessu óx þörfin
fyrir stofnun líka þeirri, er fyrr var hugsuð, stofnun, þar sem
hin ýmsu kvenfélög og kvenfélagasambönd gætu fengið
svigrúm til þess að vinna að áhugamálum sínum, sem öll
að meira eða minna leyti stefna að því, að efla heill og hag
þjóðarheildarinnar.
Það var Baradalag kverana í Reykjavnk, er fyxst hafða
forustu í þessu byggingarmáli, og á aðalfundi sínum 5. des.
síðastliðið ár samþykkti það að beita sér fyrir málinu á ný
með því að mynda f járöflunarnefnd, sem hefir haldið nokkra
fundi og ákveðið að skora á landsmenn, konur og karla, að
istyðja þetta nauðsynjamál. Til þess er ætlazit, að hiúeið verði
reist á næsta ári, ef málið fær nú góðar undirtektir.
Undirrituð fjáröflunamefnd tekur með þakklæti á móti
gjöfum í þessu skyni, sömuleiðis skrifstofa Kvenfélagasam-
bands íslands í Lækjargötu 14B (Búnaðarfélagshúsinu uppi)
og veitir hún jafnframt upplýsingar um málið.
Reykjavík, 19. janúar 1945.
í fjiárveiítinganefnd Hallveigarstaða
Laufey Viihjálmsdóttir. Anna Ásmundsdóttir.
Guðrún Jónasson.,
María Maack.
Amheiður Jónsdóttir.
Elín Þorkelsdóttir.
Kristín Sigurðardóttir.
Guðrún Ámadóttir.
Friðrika Sveindóttir.
Ingibjörg Jónsdóttir.
ViSskipfasambandiÍ
við Norðuriönd
Frh. af 2. síðu.
ft
asta stríði sýndi okkur það að
þessi „tilbúna“ verzlun hverf-
ur eins fljótt og hún skapast.
Jafnvel þá höfðum við allmikla
verzlun við Bandaríkin, en
strax fyrsta eftirstríðsárið guf
uðu þessi viðskipti upp. Á grund
velli þessarar reynslu hljótum
við að skoða framtíðina. — ís-
land mun aftur verða að níiiða
innlílutning sinn og útfluning
. við Iönd, sem liggja nær og þá
1 í fyrsta lagi Norðurlöndin. —
) Þörf okkar fyrir pappír, trjá-
vöru, vélar o. s. frv., sem nú
verður að flytja inn frá Banda
ríkjunum vegna styrjaldará-
standsíns, er mikil og við mun-
um sækja þessa vöru til Norð-
urlandanna, með öðrum orðum
í staðinn fyrir engilsaxnesku
viðskiptin á striðsárunum kem
ur verzlun friðartímabilsins —
við Norðurlönd.
ísland stendur hins vegar, að
vissu leyti miklu betur að vígi
nú, en það stóð eftir síðasta
stríð. Landið hefir safnað sér
miklum gjaldeyrisvarasjóði —
og það getur dregið úr vandræð
unum, sem kunna að skapast í
lok veltiáranna og styrkja ís-
lenzkt framleiðslulíf. Ríkis-
stjórnin hefir t. d. áætlað 200
milljónir til rafvirkjana og auk
þess 50 millj. króna til þess að
auka framleiðslumátt landbún
aðarins, aðallega með þvi að
auka vélabúnað hans. Telja
má vist að það fé, sem ætlað
er til skipakaupa muni renna
til Sviþjóðar að meira eða
minna leyti. Sænski skipabygg
ingaiðnaðurinn býst að minnsta
kosti við meiri og stærri pönt-
unum frá íslandi en þegar hef-
ir verið minnst á. Það segir sig
og sjálft að fyrir viðskiptin
milli íslands og Svíþjóðar, hef
ir það áform að koma á bein-
um skipasamgöngum milli
landanna geysilega þýðingu.
Jafnvel flugið mun tengja lönd
in fastar saman. Gert er ráð
fyrir að í framtíðinni taki það
aðeins 6 tíma að komast milli
Stokkhólms og Reykjavíkur.“
í umræðum sem fóru fram
eftir að Vilhjálmur Finsen hafði
lokið ræðu sinni tóku margir
til máls, þar á meðal Örne, að-
alforstjóri, Hélge Norlander,
forsjóri, Sigurður Þórarinsson
dósent og fleiri. Lagði Örne sér
staka áherzlu á það, að ísland
hefði of einhæfa framleiðslu
og þyrfti því nauðsynlega að
gera hana fjölbreyttari. Mætti
vera að aukin vatnsvirkjun með
framleiðslu fyrir augum gæti
opnað möguleika fyrir nýjum
framleiðsluvörum íslendinga.
Sólbakkaverfesmiijan
Frh. af 2. síðu
ið starfrækt á undanförnum
um, vegna þess að ekki he
tekizt að fá nægílegt hráe
til rekstrar hennar. Hins vej
er hugsanlegt,. að atvinnur
endur á Flateyri, er keyi
verksmiðjuna, gætu rekið hs
í sambandi við annan reksi
sinn. \