Alþýðublaðið - 07.07.1945, Blaðsíða 6

«
ALÞYDUfiLAfHÐ
.
Stærri sprengjan er brszk 11 smá'lesta sprengja, en það voru stærstu ‘sprengjurnar, —- sem
Bretar notuðu í loftárásunum á Þýzkaland í stríðslokin. Hin er 6 smálesta sprengja. Það var
með slíkum sprengjum, sem Bretar eyðilögðu þýzka orustuskipið /Tirpitz1 úti fyrir Tromsö
í Noregi. •— Til þess að fá ofurlitla hugmynd um stærð sprengjanna, beri lesendur þær saman
við .manninn á myndinni.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
frh. af 4. síðu.
nafnið vera ,,Socialistaflokkiurinn“
■— og þó á undan flát'tskaparfyll-
Framh. af. 5. síðu
ingin — ,,sameiningarflokk.ur al-
|>ýðu“. Þessa grímu skyldi íslenzk
alþýða ekki sjá í gegn um, og er
þvi miður svo að isjá, sem þeim
hafi, eins og ihaldinu, orðið að
trú sinni. Er það meira en rneðal
Skömm fyrir íslenzkan þjóðmála-
jþroska, að ekki skuli þurfa nema
fögur nöfn til að viilla mönnum
gersamlega sýn um störf og stefn-
ur flokka.
En hér gefur að líta innrætið
hjá Ikommúnistum. Hvers virði eru
þeim lög og reglur? Hver er af-
staða þeirra til lýðræðisins, þegar
í harðbakkan slær. Hvað varðar
þá um, hvað rétt er eða rangt?
í Kaupfélagi Siglfirðinga tekur
minnihiutinn sér mieiriihlutavald
með lögleysu á lögleysu ofan —
með hreinu ofbeldi. — Þannig er
Ifka hinn kommúnistíski mórall í
þj óðfélagsrnálum. *
Ofbeldiskennd valdataka minni
hluta í þjóðfélagi heitir bylting.
í litla kaupfélaginu á Siglufirði
eru meirihlutamennirnir reknir
miskunnarlaust, þar til minnfhluit
inn nær völdunum í nafni ofbeld
isins. — í þjóðfélaginu verður
brottrekstri ekki komið við, en þar
eru þá mótstöðuöflin í meirihlut-
anum afmáð með öðrum aðferð-
um, þar til ofbeldið kemur sínu
fram.
Hér hefur kaupfélagsmönnum
um land allt, vertkalýðsmönnum
um land allt — öllum þjóðfélags
þegnum verið sýnt í spegil.
Verður það svo að ráöast, hvort
íslenzkir kjósiendur eru 'sjéandi
vitsmunaverur, eða sauðir til slátr
unar leiddir."
Þannig farast Skutli orð.
fijónaband. I
í dag verða gefin saman í hjóna
band af iséra Árelíusi Níelssyni,
Eyrarbakka, ungfrú Lilja Stein-
unn Guðmundsdóttir frá Stokks-
eyri og Ragnar Breiðfjörð Svein-
björnsson, matsveinn á björgunar
síkipinu Sæbjörg. Heimili ungu
hjónanna verður á Sunnuhvoli við
Háteigsveg.
sígarettur, en Japanir skutu
nokkra FiBppseyj abúa til bana
íyrir vikið og bönnuöu öllum
að rétta Amerfkönum hjálpar
hönd.
Japanir voru jafnan vísir til
að gera árás á fangahópinn án
nokkurs tilefpis. Þeiir áttu það
til að slá menn milli herðanna
með byssuskeftinu. Surnir jap-
ónsku verðirnir báru ætíð með
sér járnkylfur, sem brutu hvert
bein, er fyriir þeim varð. Þeir
sem urðu fyrir slíku láu ósjálf-
bjarga, utan hvað félagar
þeirra reyndu að hjálpa þeim
svo lítið bar á.
Einn varðanna, kallaður
PJstol Per, hafði handleggs-
brotið a. m. k. fimm menn með
slíkum jámkylfum. Sakii) Sam,
japanskur sjóliðli, notaðli sér-
stök tæki til-að kyelja þá sem
leyfðu sér að blístra. Að lokum
urou japanar að fjarlægja hann
vegn.a þess að, við flugvöll einn
var öll vinna að falla niður sök
um þess, hve hann kom illa
fram vdð vdnnumennina.
*
Þeir urðu stöðugt fleiri í hópi
Ameríkana, sem féllu úr hungri
eða létust af pyndingum'Og illu
viðurværi. Ámerískur læknir
gekk á fund ÚTfsins, yfirmanns
íangabúðanna, er tekið hafða
við embættinu af Hvíta englin
um, — cg sagði:
„Fái Ameríkanarn.ir ekki
meiiii' mat, munu þeir deyja."
í bræði sinni fyrirskipaði Úlf
urinn varðmanni einum að slá
i’ækninn í rot. Annar iíæknir
úr liði Bandaríkjmanna fór á
stúfana. Hann var barinn nio-
ur með skammbyssuskefti. Fjór
ar tennur voru brotnar í honum
og auk þess var hann kjálka-
brotinn. Úlfurinn ávarpaði
síðan þessa menn, sem blóðið
lagaði úr, — og sagði:
,,Mér er alveg sama þótt þið
drepizt allir sarnan. Það eru
hundrað milljónir á borð við
ykkur í Ameríku. Brátt verða
þeir allir okkar þrælar.“
Margir Bandaríkjamenn
reyndu að losna vóð aðhúð jap
úðum
ana með því að fyrirfara sér.
Sumum tókst það. Að minnsta
kosti fimm menn urðu brjál-
aðir frá bví í júní 1943 þang
að til í september 1944, og einn
þeirra reyndi hvað eftdr annað
að berja höfði sínu við stein-
vegginn í klefa sínum og drepa
sig þannig.
Geturðu ímyndað þér, að þú
myndir af frjálsum válja setja
handlegginn eða fótinn undir
tveggja smálesta járnbrautar-
vagn? þetta gerðu Bandaríkja*
mcnn. Það sem fyrir þeim vakti,
var að ’ vera sendir á Bilibád-
spítalannn, þar sem þeir fengu
sæmilega hjúkrun, þótt fæðið
væri hið lélegasta.
Eins og fyrirennarrá1 hans
drap Úlfurinn Amerísku fang
ana í augsýn annarra fanga.
Unglingur frá New Mexico, féll
i öngvit, þar eð hann var mal-
aríuveikur. Úlfurinn sá þenn
an unga mann meðvitundarlaus
an og lét sér sæma að berja
höfði hans vöð steingólf og
sparka í það. Siðan var haldið
á piltinum undir steypibað og
Moto hélt höfði hans undir
vatnsgusunni unz hann drukkn
aði. Áð minnsta kosti 50 Banda
ríkjámenn horfðu á þetta. Og
fangarnir sáu líka, að einn af
þjaningarbræðruna þeirra var
hengdur upp á bumalfingrin-
um í dyragætt, meðan Moto
nærði sig á velsmurðum brauð
snei.ðum og öli skammt þar
frá. Um kvölöið var pilt-
■urinn láíinn. Japanir fyrir-
skipuðu amerískum lækni að
gefa vottorð um, að pilturinn
hafð'l látizt af hjartasjúkdómi.
Þannig var sagan, er send var
til Genf.
*
Þegar maðyr var að dauða
komirm, var hann sen-dur i Bili
bid-spítalann, — sökum þess að
það litúr betur út að láta fang
ana deyja þar.
Eftir að Bandaríkjamenn
hófðu gengið á land á Leyte,
breyttist afstaða Japana furðu
lega mi’kið. Þá bar svo við, að
verðirnir tóku ofan og sögðu
„please“ og „thank you.“ —
Þeir urðu enn kurteisari, er
Laugardagiu’ 7. júlí 1945
i
Lú5$vvk KrSstJansson;
Yið ófriSarlok í Norðurálfu
.4.ÍMÁNUÐTJR gekk í garð
sem tímamótamánuður í
sögu mannkynsins. í fyrstu
viku hans lauk vopnaviðskipt-
um í Norðurálfu. viíðskiptum,
sem farið höfðu hremmilegar
með fjölda þjóða en áður eru
dæmi til. Þessara tímamóta
verður vafalaust lengi minnst,
því að allir ala vonir um það,
að styrjöld þessi hafi ekki ver-
ið háð án tilgangs eða takmarks
og takmarkið hafi ekki einvörð
ungu verið fólgið í því að ganga
frá öðrum aðilanum sigruðum.
Menn vænta þess, að þær hörm
ungahríðir, sem menn og mál-
ieysingjar hafa orðið að þola,
ali nýjar lífsskoðanir með
bi’eyttu mati á eigind einstakl
ingsóns til lífsins og samskipt-
ujri þjóða í milli.
íslendingar hafa komið
rneira við sögu þessarar styrj
aldar en í nokkurri annarri.
Og þó þykir mér ekfei ósenni-
legt, að á þeirri skoðun kunni
einhvers staðar að brydda er
fram líða stundir, er skapazt
hafi við hið óeðlilega ástand,
en mirma hirt um að leggja
eitthvað af mörkum í barátt-
unni við nazismann. Allir, sem
til tþekkja, vita þó betur. Þeir
vita, að ísland var mikiilsverð
asta hernaðarstöð Bandamanna
í baráttunni um Atlantshafið.
Þeir vita, að þjóðin lagði sig
alla fram til þess að framleiða
matvæli fyrir Bandamenn og
'Koma þeim til þeirra. Þeir vita,
að megnið af þeim fiski, sem
barst Bretum á styrjaldarárun-
um, kom frá íslendingum. Þeir
vita, að við þessi íramleiðslu-
stönf urðu íslendingar fyrir
meira man’na- og skipatjóni en
flestar aðrar þjóðir, miðað við
mannfjölda og rúmlestamagn.
Þeir vita, að Islendingar lögðu
fram mannafla til þess að
styrkja ísland sem hernaðar-
bækistöð.
Allt þetta til samans er svo
þungt á metum, að enginn
nema sá, sem ókunnugur er
þessum hlutum eða haldinn er
magnaðri illviljakennd í garð
okkar, getur núið okkur iþví um
nasir, að við höfum fyrst og
fremst hugsað um að veiða upp
úr kjötkötlunum á sama tíma
og aðrar þjóðir reyttu af sér
blóðfjaðrirnar.
Það er áreiðanlega ekki að ó-
fyrirsynjú að komin er fram
krafa um það, að draga fram
í dagsljósið, svo glögglega sem
verða má, hlutverk okkar í
styrjöldinni. Þetta þarf að ger
ast fljótt, og niðurstöðurnar
eiga að verða al'heimi -kunnar.
Það er ástæðulaust fynir okk-
ur og jafnvel skaðlegt að vera
feimin eða hlédræg í þessum
efnum.
Þegar litið er til baka og num
vitnaðist um landgöhgu Banda
n'kjamanna á Mindanao og Lu
zon.
Það er þetta, sem við megum
væntai frá Tokyo. á næstunrak
Búast má við, að hópur Har-
ward-lærðra Japana, kuríeisra
fram úr hófi, muni koma, taka
ofan og segja, með þeim hætti,
sem einkennir japanskar siða-
venjur:
„Mér þykir þetta mjög leitt.
Þetta hljóta að vera mestu mis
tök.“
GREIN þessa hefir Al-
þýðublaðið leyft sér að
taka upp úr nýútkomnu
hefti, maí-hefti, tímaritsins
Ægir.
Greinin er eftir Lúðvík
Kristjánssoií ritstjóra Ægis.
ið er staðar við helztu atburð-
ina, sem borið hafa að höndum
íslenzku þjóðarinnar á styrjald
arárunum, kemur sjómanna-
stéttán sífellt fram í ljósmiðju
vitundarinnar. Hversu dökkt
sem var í álinn, hversu hryðju
verkasamt sem á sjónum var,
komst aldrei rið á þá íslenzku
fylkingu, er þar hélt uppi vörn.
Hundruð manna féllu, flest í
blóma aldurs, en æ gengu fram
ungir menn, ódeigár og æðru-
lausir, til þess að taka upp störf
hinna látnu félaga sinna. Bar-
átta þessara manna er saga um
íórnarlund og viljafestu, saga
sem aldrei mun verða skráð, en
varðveitist þó með ýmsu mótá
í vitund þeirra, sem bamttuna
háðu. Og á heimilum þeirra,
sem um sjóinn fóru, var sam-
tímis háð barátta. Engum mun
fært að lýsa henni, en vafalaust
var hún margþætt, snertdí öll
grip mannlegs sálarlífs.
Þessari baráttu má íslenzka
þjóðin ekki gleyma. — Mörg
konan stendur nú án fyrirvinnu
og margt barnið forsjárlaust.
Þessu fólki ber þjóðinni skylda
til að annast svo, að það þurfi
í engu að fara á mis við þau
veraldlegu gæðin, er menn
geta almennt veitt sér.
Ættu sjómennirnir valið um
laun sér til hana fyrir störfin
á styrjaldarárunum, þætti' mér
•eigi ósennilegt, að þeir kysu
sér öryggi vinnunnar, við bætt
starfsskilyrði, og trygga efna-
hagsafkomu. Það er ekki á
valdd' þjóðarinnar einnar, hvort
unnt muni að verða við þessum
óskum. En notfæri hún sér ekki
alla þá möguleika í þéssum efn
um, sem hún býr yfir, misskil
ur hún þá þakkarskyldu, sem
hún stendur í við sjómanna-
stéttina.
(hnrchill fer í frí fil
Frakklands.
AÐ var tilkynnt í Washing
ton í gær, að Truman for
seti hefði falið Forrestal, flota
máJaráðherra Bandar íkj anna,
að taka að sér rekstur Oig stjórn
hinna miklu gummíverksmiðja
Goodyear-fyrirtækisins í Akron.
Þar hefur að undanförnu
staðið yfir verkfall, sem talið
er að tefji mjög vörusendingar
og framleiðslu handa hermönn
um á Kyrrahafsvigstöðvunum
og því hefur Truman forseti
gripið ti.l 'þessa ráðs. Verksmiðj
ur Goodyears í Akron eru ein-
bverjar 'hinar stærstu í Banda
ríkjunum og 'hafa til þessa fram
leitt ógrynni vörumagns fyrir
her og flota Bandaríkjanna.
INNILEGA ÞAKKA
ég margháttaðar kveðjur á afmæli mínu, 24. júní síðást liðinn.
Hailgrímur Jónsson.
Fónsson. ; |