Alþýðublaðið - 09.01.1947, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 09.01.1947, Blaðsíða 5
ALÞVÐUBLAÐSÐ Fimmtudagúr 9. jan. 1947. 5 Setning brezka þingsins í haust fór fram með friðaritímaviðhöfn. Hér á mynd sést vagn brezku konungshjónanna á leið til •þingseíningarmnar. Þinghöllin, Wistminster Paiace, er í baksýn. Evrópa eflir slríðið: St|ómmálaferill James Byroes. VART 'getur talizt, að mik- ið kveði að alvarlegri gagn- rýni á stefnu brezka Alþýðu- [flokksins í utanrikismállum. Ernest Bevin hefur sem ut- ianrikisráðherra afilað flokkn um álits cg aukið styrkleika hans. Hann er almennt tal- inn sterkari og traustari per- sónuleibi en fyrirrennari hans, Anthony Eden. Varla ©r hægt að telja, þótt Bevin hafi við og við orðið fyrir aðkasti einstakra þingmanna brezka Alþýðuflokksins, er enn virðast næmiir iyrir veðrabrigðum i Moskva. Orð þeirra fá lítinn hljómgrunn í brezka þinginu og hjá þjóð- Hugsjónir og heimspeki verklýþshreyfingarinnar'hafá gert auðvelt að veita fnd- landi sjálfstjórn og fállilast á brottflutning brezks berliðs úr Egyptailandi. Brezka. jafn- aðarmannastjórnin hefur leg ið undir meiri gagnrýni vegna aðgerða sinna í mál- um Palestínu. En þess verð- íúr að gæta, að hér er um að ræða óvenjiullega erfitt við- fangsefm á tímum alþjóðlegr ar frelsishreyfingair. Bezita og sennilega eina lausríin, er gefið gæti fyrir- 'heit um frið og efnalega ALÞÝÐUBLAÐIÐ birt- I ir í dag þriðju greinina úr greinaflokki William H. Chamberlins um Evrópu eftir stríðið. Fjallar hún um utanríkismálastefnu f*S brezku jafnaðarmanna- stjórnarinnar. samkomulag næðist milli Araba og Gyðinga. Ef slikt samkomulag næðist, myndu Bretar þegar í stað hverfa brott úr Palestínu. En því miður eru litilar horfur á, að hæ'gt verði að samræma sjón byltingamönnum Zíonista og ’hinum amerísku nýlendu- mönnum frá 1776 myndi vera viíllandi. Amerísku ný- lendumennirnir þurftu ekki að óttast neitt fjandsamlegt vald, er þdir höfðu brotið á bak afitur hina brezku yfir- (drottnun. E.n ef Bretar kynniu að verða neyddir til að hverfa frá Palestínu, bentu allar líkur til grimmi- legrar baráttu milli Gyðinga og Araba í Palestínu, er myndu verða studdir af ara- bisku nágrannaríkjunum. Um úrsllit þeirrar baráttu er erfitt að segjta með vissu. Og stjórnina fyrir það, að lál.a ; sig eirihverju skipta land, • þar sem allt ilogar undir niðri og horfur eru á borg- arastyrjöld, þegar héimsveld isstefna Sovétríkjanna er í uppgangi og myndi fljét að noitfæra sér slíkan tgiund- roða. Það er aðeins hægt að vona, að lausn fáist á þess- ari deilu, er reist sé á <gagn- 'kvæmum skilningi Araba og Gyðinga. Ef það reyriist ó- kleift, mun skipting lands- ins verða sá kostur, er taka verður. Kúgun á noklcrum mmnihluta, og það minni- hluta, er þolað hefur slíkar þjáningar sem Gyðingar í Evrópu, er algerlega andstæð anda verkálýðshreyfingar- ’innar. Og hverjum þeim at- burðum, er bæta mega horf- urnar á varanlegri lausn á déilumátum Pálestípu, mun verða fagnað í London. Sú hugmynd, að Bretland stefni að því að draga Ame- riku inn i styrjöld gegn Sovétrikjunum er vægast sagt fjiarstæðukennd. Sér- hvert land myndi bíða óbæt- anllegt tjón í hinni miklu eyðileggingu nýtízku hernað ar, og ekki sízt hinar þétt- byggðu Bretlandseyjar. íbú- ar Lundúna og annarra brezfcra borga, er enn bera ti..tnivFraæhhí.4 7..siðu.. JAMES BYRNES missti af því , að cerða forseti Bandarikj- anna, og það naumlega.. Á flokksþingi demókratá 1944 var valinn varaforseti með -Roosevelt, og það var deilt um Byrnes eða Wallace. Harry Truman, þáverandi öldunga- deildarþingmaður frá Missouri, gekk með útnefningu Byrnes í vasanum, þegar skilaboð komu frá FDR um að bezt væri að Truman sjálfur yrði valinn, til að friður héldist milli flokksbrota Byrnes og Wallace. ÞEGAR ROOSEVELT LÉZT, gerði Truman Byrnes þegar í stað að utanríkismálaráðherra sínum, en sá ráðherra er einn- ig varaforseti, þegar svo stend- ur á sem nú. Byrnes var þá að mestu ókunnur maður utan Bandaríkjanna, þótt síðan hafi hann unnið sér mikla frægð og verið kjörinn „maður ársiná 1946“. BANDARÍKJAMENN vissu hins vegar allir vel, hver ,,Jimmy“ Byrnes var. Hann hafði verið öldungadeildar- þingmaður í 10 ár og fulltrúa- deildarþingmaður í 14 ár þar áður. Hann hafði verið dómari í hæstarétti Bandaríkjanna í 15 mánuði og ,,aðstoðarforseti“ Roosevelts á stríðsárunum. Þeim þótti mikil viðbrigði að fá hann sem utanríkismálaráð- herra í stað hins unga Stetti- niusar, og þeim fannst það stoð lyrir Truman að hafa slíkan mann við hlið sér. BYRNES er fæddur í Charle- ston í Suður-Karölínu fyrir 67 árum. Faðir hans lézt fyfir fæðingu Jimmys, svo að pilt- urinn varð snemma að byrja að vinna til að hjálpa fátækri móður sinni. Hann lærði hrað- ritun, sem honum kom í góðar þarfir, og á kvöldin las hann lögfræði og lauk embættis- prófi I þeirri grein. Hann vann sem hraðritari í rétti og keypti síðan blað, sem hann gaf lengi út. ÞAÐ SÝNDI hið mikla og al- menna traust, sem Byrnes naut í landi sínu, er Roosevelt kall- aði hann úr hæstaréttinum og gerði hann að yfirmanni her- væðingar Bandaríkjanna. Var Byrnes kallaður „aðstoðar- O forseti“, bjó í Hvítá húsinu og var. hægri hönd Roosevlts. Á ÞINOÁRUM SÍNUM varð Byrnes fljótt frægur sem af- burða samningamaður og góð- ur pólitíkus. Hafa þessir hæfi- leikar hans komið í góðar þarfir eftir að hann settist við stórveldaborðið með Bevin og Molotov. Mun flestúm í fersku minni ferill hans frá því er hann var gerður að utanríkis- málaráðherra í júlí 1945. STEFNA BYRNES hefur jafn- an verið hig sama í grundvall- aratriðum, að reyna að ná samkomulagi við Rússa með festu og' þolinmæði. Ilefur margoft komið í ljós, að sú stefna er mjög vinsæl í Banda- ríkjunum, enda má telja, að árangur hennar hafi orðið all- góður,- því að vart hefur sam- komulag stórveldanna verið betra síðan stríðinu lauk en það er nú. Byrnes þurfti oft að stilla til friðar milli Molo- tovs og Bevins, og oft var hann sjálfur harðorður í gerð annars hvors eða beggja. í STJÓRNARTÍÐ BYRNES hefur það áunnizt, að samein- uðu þjóðirnar, se mhann og uðu þjóðirnar, sem hann og huga, hafa komizt á fót, frið- arsamningar hafa verið gerðir við taandamenn nazista og á- kveðið að byrja samninga um Þýzkaland og góðar horfur eru á samkomulagi um kjarnorku- málin. Það, sem þó má telja meira um vert, er, að nýtt traust á friðnum hefur skap- azt og mannshjörtun í heims- löndunum eru ekki alveg eins tortryggin og hrædd við styrj- öld <en hræðslan ein gerir stríðshorfur mun meiri) — og þau voru fyrír nokkrurn mán- uðum. VIÐ HEYRUM OFT um „póli- tísk“ veikindi, en það er engin ástæða til að ætla að slíkt þjái James Byrnes. Báð- ir flokkar í landi hans styðja stefnu hans af alhug, og hann hefur verið sterkasti maður- inn í stjórn Trumans. Það er því von, að forsetinn tæki ekki afsögn hans til greina íyrr en í lengstu lög. BYRNES var ekki vanur al- þjóðamálum, er hann tók við embætti sínu. En hann komst fljótt inn í þau og hefur starf- að þar af mikilli elju. Er starf slíkra manna óhemju erfitt og' von, að meiin komnir til ára eins og Byrnes, haldi það ekki út til lengdar. En vonandÞ verður hægt að halda áfram því starfi fyrir vafanlegan frið, sem utanríkismálaráð- herrarnir hafa byrjað. Byrnes hefur átt mikinn þátt I að skapa þann grundvöli* sem nú framför í Palestínu. væri. ef enginn skyldi áfellast brezku er íyrir hendi. bgr. í ’WamánnasilIaÍMffl). Opin daglega. kl. 1Q.--22- (10). mm. armið Araba og Gyð'ínga. Samanburður á hinum áköfu

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.