Alþýðublaðið - 04.03.1947, Blaðsíða 3

Þriðjudagur, 4. marz 1947.
ALÞYDUBLAÐIÐ
•t?,- O'
3
Rannveig Tómasdóffir:
Neyð þeirra og vanrækslusyndir okkar.
VANRÆKSLUSYNDIR ,
okkar flestra eru margar og
framtal, í líkingu við skatta-
framtal, þar sem við einu
sinni á ári teldum fram eftir
beztu samvizku allár syndir
okkar, þá yrði , listinn yfir
vanrækslusyndirnar hjá
mörgum óþarflega langur.
Er það t. d. ekki óþarfa van-
rækslusynd að fylla skápa og
skúffur, háaloft og kjallara
með fötum, sem sjaldan eða
aldrei eru notuð, á meðan
milljónir manna ern að
deyja úr kulda og klæðieysi?
Er það líka ekki ófyrirgefan
leg vanrækslusynd hjá okk
ar ágætu líknarstofnun,
Rauða krossi íslands, að láta
hjá líða að auglýsa þá gjafa-
bögglasendingu, sem fyrir
fáum dögum fór áleiðis til
Þýzkalands, svo að margir,
sem þegar höfðu útbúið
pakka handa vinum og vanda
mönnum, komu þeim ekki
með? Og enginn veit, hvenær
næsta sending kemst af stao.
Áður hafði sk.rifstofa Rauða
krossins, gefið það svar, er
spurt var um bögglasending-
ar, að það yrði augi.ýst, áður
en næsta gjafabögglasending
yrði send. En í Þýzkalandi
bíður það fólk, sem er svo
hamingjusamt, ef hægt er að
notá það orð um nokkurn
þar í landi, að eiga vini hér
á íslandi, eftir þessum send-
ingum með mikilli eftirvænt
ingu, að ég ekki segi þrá. Og
við hér, sem höfum fæði og
klæði, hús og heimili og þar
að auki óviðjafnanlega veður
blíðu, getum varla sett okk-
ur í þeirra spor sem þjást og
líða hinar óbærilegustu hörm
ungar.
Plér fara á eftir nokkrir kafl
ar úr bréfi frá kunningja
konu minni í Berlín. Hún er
aðeins ein, ekki af hundruð-
um, eða þúsundum, heldur
milljónum manna, sem hafa
svipaða sögu að segja.
,,Skrifað í Berlín 5.12 1946
— Þér ættuð að sjá mig,
er ég sit hér og skrifa þessar
línur, í kápu ög vafin í teppi,
með vettling á vinstri héndi.
Fallega heimilið mitt missti
ég, þrem dögum áður en Rúss
ar komu inn í borgina. Nú bý
ég í ofnlausri herbergiskytru.
Þér getið varla ímyndað yð
ur hve kalt mér er. Ó, það eru
ekki lengur nein sældarkjör,
að vera Þjóðverji.
— Loftárásirnar jukust ár
frá ári. Hdnn 19. rnaí 1644
féllu tvær sprengjur á skrjf
stofubygginguna. (Þessi bygg
ing, sem hún nefnir hér, var
byggig hagstofunnar í mið-
hluta Berlínar). Sprengjurn-
ar smugu í gegnum' húsið,
þótt sprengjutraust væri tal
áð. Þar létu lífið 600 manns.
Hve margir dóu þar að auk
á sjúkrahúsum eða á leiðinni
þangað, var aldrei gert kunn
ugt. Maður mátti ekki tala
miklar. Ef til væri synda-
um það. Allan sánnleika átti
að þagga niður. Aidrei gleymi
ég þeirri sjón, þegar félagar
mínir voru dregnir úr rúst-
unum, hryllilega limlestir,
dauðir og lifandi. Margar
mæður með börn sín höfðu
og leitað þar skjóls, þar sem
þessi geyáistóra 8 hæða bygg
ing var álitin sprengjutraust.
En hún féll eins og spilaborg.
Ég var ekki stödd inni, þegar
byggingin féll. Loftársirnar
voru svo miklar, að ég hafði
ekki komizt alla leið inn í
miðhluta borgarinnar.
—Oft var ég eins og lömu.ð
af hræðslu. Alls staðar var
sannkallað helvíti. Hinn 16.
febrúar, á afmælisdaginn
minn, féllu sprengjur á minn
bæjarhluta. Þar var eitt eld
haf. Eldstraumur, sem sópar
burt öllu lifandi og dauðu. Ég
var alveg örvingluð. Alla
nóttina bárum við vatn í
fötum, þar til vatnið þvarr.
Eldurinn sigraði. Þá nótt
missti ég og vini á hryllileg
an hátt.
>— í lok febrúar urðu árás
irnar óteljandi. Fólkið dó í
hópum heima og á vígvöllun
um. Eins og brennandi blys
kom fólkið út úr húsum sín-
um.. Það var enn enginn end
ir á öllum þeim hörmungum,
sem, urðu fyrir augum mín-
um. Hitler tilkynnti stöð-
ugt undravopn sín. Göbbels
laug í útvarpið. Vei, þeim
manni, sem mælti í móti,
hann hvarf bara og kom
aldrei aftur. Margir, margir,
sem stöðva vildu þessi
miskunnarlausu fjöldamorð,
voru ipyrtir. Háttsettir menn
hurfu, — , og morðin höfðu
ekki náð hámarki sínu.
— Svo kom sá dagur, að
hús mitt varð fyrir sprengju.
Það féll í rúst og húsið við
hliðina líka. íbúarnir voru
lokaðir niðri í kjallaranum
eins og mýs í gildru. Hve
hryllilegt það var, getið þér
séð á því, að götunni var lok
að vegna líkeitrunarhætíu.
Og það var ekki aðeins í mín
um bæjarhluta, heldur var
það víða þannág. Það var ekki
hægt að grafa hina dauðu,
menn komust ekki til þeirra.
Margir settu blómsveiga á
rústirnar. Dögum saman
mátti heyra högg neðan ur
rústunum. Það fór um mann
voðalegur hrollur við þessi
högg. Maðúr gat ekki bj-arg-
að þeim vesalingum, sem
þannig voru lifandi grafnir.
Daufari og daufari urðu högg
in, unz þau dóu út. Maður gat
orðið brjálaður af að vera
vitni að slíkum örlögum.
— En hvernig stríðslokin
urðu, það, ó, það varð þó
miklu verra. Öllum öðrum
hörmungum verra. Sjálfs
morðin voru óteljandi. Þá
frömdu sjálfsmorð vinir mín
ir, hjónin . . ., eftir að kon-
unni hafði verið nauðgað af
Rússum að manninum ásjá-
andi. Márgar, margar ungar
stúlkur dóu eftir að þeim
hafði verið nauðgað óteljandi
sinnum. Ég hef heldur ekki
sloppið undan Rússunum,
tvisvar hef ég verið svívirt,
slegin niður, þegar ég reyndi

TILKYNNIN
að verja mig. En ég get þakk
að guði fyrir, að ég hef ekki
sýkzt. Margar, margar konur
og stúlkur eru nú sjúkar. Þá
sáldraði gg hvítu dufti í hár-
ið, setti upp gleráugu, batt á
mig klút og þvoði mér ekki
dögum saman. Þannig slapp
ég við frekara ofbeldi. — Ég
varð að ryðja götur og sækja
vatn, bera vatn í baðhús
Rússanna. Og vatnið varð að
sækja í kirkjugarðinn, því að
vatn var ekki annars staðar
í hverfinu. En það, sem þar
var að sjá, fá engin orð lýst.
Þar lágu líkin, eins og þau
höfðu fundizt í rústunum.
Kistur voru ekki lengur til.
Það er eiginlega alveg óskilj
anlegt, hversu mikið maður
getur þolað. — Ég er forlög
unum þakklát fyrir, að
mamma lifði ekki þessar síð-
ustu hörmungar. Bara að ég
hefði getað orðið henni sam-
ferða.
— Við Þjóðverjar tærumst
upp af fæðuskorti. Það er
hungur. Ég er nú aðeins 80
pund, en var alltaf hérna áð-
ur um 135 pund. Við, allur
fjöldinn, sem ekki höfum pen
inga til þess að kaupa fæðu á
svörtum markaði, sveltum
nú. Ég bíð eftir bögglinum
með mikilli eftirvæntingu. . .
— Söngurinn og minningarn
ar er nú mín einasta huggun,
það tvennt er ekki hægt að
taka frá mér, allt annað hef
ég misst.“
Getum við lesið slíkt bréf
án þess að hvarfia huganum
erlendis til allra þeirra, sem
hafa liðið og líða enn slíkar
hörmungar?
Getum við sagt með góðri
■samvizku, að það komi okk-
ur ekkert við, þótt milljónir
manna hrynji niður úr
hungri og kulda?
Ránnveig Tómasdóttir.
Árshátíð Félags Snæ-
fellinga og
Hnappdæla
FÉLAG Snæfellinga og
Hnappdæla hélt árshátið sína
að Hótel Borg á laugardag-
irin var. Fjöllmenni var á hóf-
inu og fór það mjög vel fram.
Formaður félagsins, Ásgeir
Ásgeirsson skrifstofstjóri frá
Fróðá, setti hófið, en Sigurð-
ur Árnason frá Stórahrauni
stjórniaði því. Meðan setið
var undir borðum voru þessi
minni flutt: Minni íslands,
flutt af Ásgeiri Ásgéirssyni, 1
minni héraðins, flutt af Guð-
laugi Jónssyni löggæzlu-
manni, og minni kvenna,
flutt áf Óla Ól'asyni kaup-
manni. Ennfremur skemmti
Birynjólfur Jóhannesson leik-
ari með upplestri, kvarte’tt
söng og loks v,ar fjöldasöng-
ur. Eftir fborðhaldið söng
hinn vinsæli barytonsöngv-
ari Guðmundur Jónsson með
aðstoð Fritz Weisshappel.
Síðan var stiginn dans fram
undir morgun.
FRA STRÆTISVOGNUM
REYKJAVÍKUR:
Sökum vagnaskorts breytast strætis-
vagnaferðir innanbæjar fyrst um
sinn á leiðunum:
Lœkjartorg-Njálsgata-
Gunnarsbraut
°g
Lœkjartorg-Sólvellir
þannig, að ekið verður að Lækjar-
torgi á 20 mín. fresti frá kl. 7 að
morgni til kl. 24 að miðnætti, frá
og með 5. þ. m.
Reykjavík, 3. marz 1947.
Strœtisvagnar ReykjcLvíkur.
Skaftfellingafélagið í Reykjavík.
kafffellingamó!
verður háldið að Hótel Borg n. k. laugardag. 8.
þ. m., og hefst með borðhaldi kl. 19,3Ö.
Aðgöngumiðar fást frá og með n. k. þriðju-
degi og til föstudagskvölds á eftirtöldum stöð-
um: Verzl. Vík, Laugavegi 52, Parísarbúðinni,
Bankastr'æti 7, Skermagerðinni Iðju, Lækjargötu
10 B og skrifstofu Sunnu, Vesturgötu 5.
Þeir, sem eiga óleyst ársskírteini, geta feng-
ið þau á sömu stöðum.
Stjórn Skaftfellingafélagsins.
Tek að mér að úða og klippa tré, enn fremur
skipulagningu skrúðgarða. Upplýsingar gefur
Sigurður Sveinsson, sími 7032, kl. 1—2,30 alla
virka daga, nema laugardaga.
Baldur Gunnarsson
- garðyrkjufræðingúr.
A. EINARSSON & FUNK