Alþýðublaðið - 22.04.1947, Blaðsíða 1

‘Veðurhorfur:
NorSaustan stinningskaldi.
Úrkomulaust en skýjað.
Heklugosið:
Hraunið nú 4 lun. frá Næf-
urholti.
Umtalsefnið:
Fráfall Kristjáns konungs
tíunda.
Forustugrein:
Við fráfall Kristjáns kon-
ungs tíunda.
Hinn látni konungur.
konung á alþingi í gær.
♦ ■■ —
Forseti sameinaðs þings fSutti ræðu, en
þmgheimur hlýddi standandi á.
— ♦ •----------
Á FUNDI SAMEINAÐS ALÞINGIS í gær flutti Jón
Pálmason þingforséti stutta minningarræðu um Kristján
konung tíunda. Þingmenn risu úr sætum, þegar þingforseti
hóf ræðu sína, og stóðu, meðan hún var flutt. Fundum var
frestað á alþingi í gær að minningarathöfninni lokinni.
Minningarræða þingforseta
um hinn iátna konung var
svohljóðandi:
„Kristján hinn tíundi, kon
ungur Dana, er látinn eftir
35 ára ríkisstjórn. Hann var
jiafnframt konumgur íslands,
hinn síðasti konungur þess,
tfrá 1912, er hann settist að
völdum, til 1944, er íslenzka
lýðveldið var stofnað, eða í
32 ár, þó að konungsvaldið
vær-i ekki í hans höndum hin
fjögur síðustu árin af þeim
itáma, eins og alþjóð er kunn
Ulgt.
Þassi góði lýðsitjórnarkon-
ungur mu.n jafnan verða ís-
ilendingum minnisstæður.
Undir stjórn hans fen'gum
vér fullveldi landsins viður-
kennt, og var þá ísland sér-
staklega tekið uþp í heiti
konungs. Á ríkisstjórnarár-
um hans hafa með vaxandi
sjálfstrausti þjóðarinnar orð
ið hér meiri framifarir en á
mokkru öðru tímabili í sögu
vorri. Vér erum þess minn-
ugir, að Kristján konungur
lagði mikla rækt við íslend-
inga, heimsótti landið fjór-
um sinnum, bar velvildar-
hug itil lands og þjóðar og
kyinntist hér hverjum manni
vel. Þó að skilnaður íslend-
ing,a við Dani yrði, fyrir rás
viðburðanna, með öðrum
hæfti en hann hefði kosdð,
Framhald á 2. síðu.
Danmörku.
Frá fréttariitara Alþýðu-
blaðsins í Khöfn. ‘
KRISTJÁN KONUNG-
UR TÍUNDI lézt klukkan
11,04 á sunnudagskvöld.
Hafði hann misst meðvit-
undina klukkan fjögur um
daginn, og fékk ekki rænu
eftir það, en líf hans fjar-
aði út. Þúsundir manna
höfðu safnazt saman við
Amalienborg, og horfði
mannfjöldinn þöguU til
hallarinnar, þar sem fólk-
ið vííssí, að konungur þess
var að deyja. Klukkan
11,18 tilkynnti eirm af líf-
vörðum ’konungs lát hans
við höllina, og klukkan
11,30 stöðvaði danska rík-
isútvarpið sendingar sínar
til þess að flytja þjóðinni
fréttina. Á eftir fregninni
var útvarpað klukkna-
h'ljómi og síðan sorgartón-
list.
Sjúkdómur Kristjáns kon-
ungs hafði síðustu vikurnar
farið versnandi, svo að auð-
sætt var, að hann mundi ekki
lifa lengi enn. Læknarnir
gátu ekkert gert gegn hjarta-
kölkun konungs og kolbrand
inum í fæti hans. Síðustu
daeana fór líðan konungs
stöðugt versnandi og hitinn
jókst.
í gærmorgun var skotið af
fallbyssum í tvær klukku-
stundir samfLeytt í Kaup-
mannahöfn, og skömmu eftir
hádegi var öllum kirkju-
klukkum ilandsins ’hringt.
Forsætisráðherra landsins,
Knud Kristensen, talaði í
gærmorgun til þjóðarinnar
og minntist konungs. Sagði
hann, að hinn 'látni konung-
ur, sem ja'fnan var látlaus i
framkomu, en þó ávallt
virðulegur sem konungi sæm
ir, hefði unn,að þióð sinni
mjög mikið. Hefði hann jafn-
an haft hin nánustu kynni
bæði a)f landi og þjóð.
F orsætisráðherrann
minntist þess, að Kristján
konungur hefði jafnan
Framh. á 2. síðu.
Hinn nýi konungur.
Friðrik il hylitur á svölum
Christiansborgar í gærdag,
—----—♦— ■ - ■■
Útför Kristjáras X. fer sennilega fram
eftir téu daga aS Hróarskeldu.
----------*----------
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins frá Khöfn.
ÞÚSUNDIR MANNA höfðu safnazt saman fyrir fram-
an Christiansborg klukkan fjögur í gærdag, er liinn nýi
konungur, Friðrik IX., var hylltur af þjóð sinni. Gekk for-
sætisráðherra Knud Kristensen fram á svalirnar með kon-
ungi og Ingrid drottningu, og hyllti mannf jöldinn þau ákaft
með húrrahrópum.
Friðrik konungur ávarp-
'ði því næst maninfjöldann
og fcvað fráfall hins látna
konungs vera mikinn sorg-
arviðburð fyrir konungsfjöl
skylduna og alla þjóðina.
Hann íbað almáttugan guð að
veita sér hjálp í hinu ábyrgð
larmikla starifi, er hann nú
tækist á hendur og vonaðist
eftir að þjóðin sýndi sér
sama þegnskap og hún hafði
sýnt ihinum látna konungi.
Á eftir ræðu konungs var
hann enn hylltur með húrra
hrópum, og mannfjöldinn
söng þjóðsönginn cg síðan
önnur ættjarðarlög. Nokkru
eftir athöfn þessa var svo rík
isþingið kvatt saman og því
tilkynnt valdataka Friðriks
IX.'
Ekki heifur enn verið á-
kveðið, hvenær jarðarför
Kristjáns X. fer fr,am, en ital
ið er líklegt að það verði
| eftir 10 daga. Fer athöfnin
vafalaust ifram í dómkirkj-
unni í Hróarskeldu.
Um öll Norðurlönd birta
dágblöð xniargar síður um
hinn látna konung, og Kaup
mannahafnarblöðin tvö, sem
út koma, meðan á verkfall-
irau stendur, hafa komið út í
I stórum upplögum.