Alþýðublaðið - 15.05.1947, Blaðsíða 3

Fimmtudaginn 15. maí 1947
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
í UPPHAFI skapaði guð
himinn og jörð. Dásamleg er
hún þessi jörð! Það gdldir
einu, um hvaða land þú ferð
ast. Ef þú ert ekki blindaður
af fordómum eða hefur bitið
þig fastan í einhverja vissa
gerð af fögrum hlutum, hlýt
ur þú að viðurkenna, að öll
jörðin er full af fegurð. Lit-
ir, línur og hljómar jarðar
heilla auga þitt og eyra, ef
þau á annað borð eru næm
fyrir tign og dásemdum jarð
ar. 1
Sumir mundu einnig vilja
segja, að jörðin ætti aðra
tegund af fegurð. Hún væri
fögur af því að hægt væri að
rækta kartöflur og veiða lax.
Vér erum að gera gys að
þeim, sem fyrst og fremst
finnst fegurð í grasinu, af
þvi að mjólkurkýrnar lifa á
því. Eða brosa að þ'eim fiski
manni, sem finnst báturinn
sinn fallegri, þegar bann er
hlaðinn af fiski. En vér dá-
umst að Gunnari á Hliðar-
enda, þegar hann dáðist að
bleikum ökrum og slegnum
túnum, Það er hreint ekki
ómögulegt, að hvorttveggja
hafi orðið dálítið fallegra i
augum hans fyrir þá sök, að
heyið var komið i hlöður og
kornið orðið þroskað. Vér
skulum þess vegna kannast
hreinskilnislega við það, að
oss þykir líka vænna um
jörðina vegna þess, að hún
igefur eitthvað af sér, — eða
m. ö. o., af því að hún hefur
fóstrað mennina og fætt kyn
slóð fram af kynslóð. Því
skyldum vér þá ekki vera
hrifniir af jörðinni, dást
að henni, elska hana? Og
hví ættum vér ekki að
fagna yfir því, sem jörðin
igefur af sér, gíeðjast af þvi
að mega eiga heima á svona
fallegum og frjósömum
hnetti. Berið hana saman við
ýmsa aðra hnetti, þar sem
ekkert er til, annað en eldur
og eimyrja eða ís og gaddur.
Hún hefur þó þetta fram yf-
ir: Að ve'ra móðir, að álla og
fóstra Iíf, allt frá svifverum
vatnanna og til viti gæddra
hugsandi vera.
En sýnir breytni mann-
anna, að þeim þyki vænt um
jörðina? Hvernig er hún út-
leikin í dag, þessi jörð, sem
vér dveljumst á? Ef- hún
sjálf mætti mæla, hvaða
vitnisburð mundi hún gefa
börnpnum sínum? Hún. hef-
ur orðið að blanda mold sína
blóði ,og taka i faðm ,sér lík
hinna lemstruðu, og nú hlust
ar hún á dauðastunur hinna
hungruðu upp við barm
sinn. Mannlífið, sem átti að
verða frjálst, fagurt og göf-
iugt, varð kúgað, ijótt og
svívirðilegt. Vér erum hætt
að trúa bókstaflega sögunni
um aldingarðinn Eden, hina
jarðnesku, glötuðu paradís.
Mér liggur við að öfunda
gamla fólkið, sem gat trú.að
því, að einu sinni hefði þó
jörðin átt fullkomna paradís.
Séra Jakob Jónsson;
En hvað sem líður hinu heil
aga æfintýri fyrstu Mósebók
ar að öðru leýti, þá er það
þó sannleikur að einu leyti:
Mennirnir hafa fundið það,
að jörðin á að vera paradis.
Og að það er þeim sjálfum
að kenna, að hún er það
ekki. Mennirnir hafa á öllum
öldum fundið það á sér, að á
jörðinni var möguleiki fyrir
fagurt mannlíf; jörðin getur
verið fagur og frjósamur ald
ingarður með kærleiksríkum
göfugum íbúum. En menn-
irnir hafa nitt aldingarðinn
niður og gert hann að víg-
velli. Þeir berjast og bitast
um ávexti þá sem þeim var
ætlað að rækta í svo ríkum
mæli, að allir hefðu nóg.
Þeir ásælast afurðir garðs-
ins, svo að sumir skrýðast
purpura og dýrindis línd, en
aðrir liggja naktir við dyr
þeirra. Sumir búa í hölllum
og stórhýsum með glervör-
um á hverri hillu, aðrir í
hermannaskálum, þar sem
rotturnar halda dansleiki og
dragsúgurinn spilar undir. A
útskerjum og í afdölum jarð
arinnar búa smáþjóðirnar og
standa á öndinni af undrun
yfir þessum álögum og ó-
sköpum. Þger andvarpa yfir
sjálfum sér og efast um
framtíð sína og frelsi. Lík-
lega stafa öll þessi innan
llands vandræði af því að við
getum ekki várðveitt frelsi
okkar sjálfir. Vér skulum
þvi fá einhverri stærri þjóð
þetta frelsi í hendur og biðja
hana að geyma það fyrir okk
ur. Það þarf ekki að fá henni
allt landið. Það þarf ekki að
fá henni alla íbúðina. heldur
aðeins lykilinn að henni. En
stórþjóðir jarðarinnar eru óð
fúsar að geyma lyklana fyrir
smáþjóðirnar. Það er einn
liðurinn í hinu friðsamlega
stríði friðarsinnanna, sem
venju’l!ega eru á undan og
eftir hverri styrjöld. En jörð
in.sjálf — hún stynur undir
öllum sínum föðurlöndum,
eins og Guðmundur Kamban
komst að orði. Jörðin elskar
öll þessi föðurlönd, alla
þessa menn, sem þó keppast
við að loka fyrir sjálfum sér
hliðum paradísar, með
grimmd, ágirnd og undir-
ferli.
En í dag er uppstigningar
dagur. Það er ekki öllum
ljóst, til hvers þessi helgi
dagur er gefinn. Mörg fulln-
aðarprófsbörnin i barnaskól
unum halda, að hann sé til
minningar um upprisuna.
Allmargir meðal hinna full-
orðnu, sem auðvitað eru
orðniir þroskaðri en blessuð
börnin, halda að hann sé æti'
aður til garðræktar, eða til
I DAG er uppstigning-
ardagur. I tilefni af því,
birtir blaðið hér með pré-
dikun, sem séra Jalcob
Jónsson flutti við guðs-
þjónustu í Hallgrímssókn
á uppstigningardaginn í
fyrra og mikla athygli
vakti.
til Kleppjárnsreykjahælisins í Borgarfirði i
■tff aðstoðar við hjúkrun og saumaskap.
Uppiýsingar í skrifstofu ríkisspítalanna,
sími 1765.
hreingerninga, að sinu leyti
eins og t. d. föstudagurinn
langi og páskarnir hjá ýms-
um stórverzlunum í Reykja
vík.
Það er ekki lítil umhyggja
kirkjunnar fyrir jarðnesku
búsumstangi, að hún skuli
hafa komið því til leiðar, að
menn fengju nokkra daga úr
árinu sérstaka kauphækkun
ardaga, bilferðadaga eða
hreingerningardaga. En það
er aðeins eitt við þetta, sem
er dálitið undarlegt, — að
þessir merkisdagar atvinnu-
og skemmtanalífsins skyldu
vera tengdir við Jesú Krist.
Það Ilitur nærri þvi út fyrir,
að aðalerindi hans til jarð-
arinnar hafi verið það, að fá
nokkra daga pren-taða með
rauðu letri í almanakið. Get
ur nú samt ekki átt sér stað,
að þessir rauðletruðu dagar
hafi upphaflega haft eitt-
hvert sérstakt erindi, sprott
ið af ákveðinni þörf, sem
menn nú séu hættir að
skilja? Og ef svo er, hvaða
erindi á þá uppstigníngardag
urinn? Hver er boðskapur
þessa fimmtudags, sem er 40
dögum eftir páska og 10 dög
um fyrir hvítasunnu.
Guðspjallið segir til um
betta: „Og síðan var drott-
inn Jesús, eftir að hann
hafði, talað við þá uppnum-
inn til himins, og settist til
guðs hægri handar“.
Loksins var þá jörðin orð-
in Iaus við hann^aftur. Hing
að hafði hann komið til ann
ars en að líða písliarvætti. Á
jörðinni hlaut hann að verða
hinn þyrnum krýndi. Á
himnum gat hann setið í há-
sæti máttarins með gullkór-
ónu á höfði. Hann, sem á
jörðinni hafði verið hrakinn
og hrjáður, var nú kominn
inn í þann himinn, þar sem
hann raunverulega . átti
heima. Þar sem englar, völd
og tign voru undir hann gefn
ar.
En hvað varð um jörðina?
Hlaut ekki mannkyninu að
fara líkt' og blinda mannin-
um, er læknirinn var að
reyna að draga himnu af
auga háns? Þjóðsagan segir,
að hann hafi eitt andartak
séð heiðbláa irönd himinsins.
Aldrei hafði hann lifað sárri
stund en þegar himnan dróst
aítur yfir auga h-ans. Himin
inn luktist á ný.
Meðan Jesús dvaldi meðal
mannanna hafði himinninn
sjálfur komið ofan á jörðina.
Nokkrir voru þeir,- sem
fundu skýluna falla af aug-
um sér. Þeir sáu heiðbláma
paradísar umhverfis sig. Við
brottför hans varð minning-
in um hann Ijúf og, sár í
senn, eins og Adam, maður-
inn, hafði fengið 'að skyggn-
ast inn í Eden milli stafs og
hurðar. Á jörðinni héldu
hjörtun áfram að þrá Krist,
konung himnanna, hann sem
ríkti inni í heiðblámanum.
Segja má, að þrenns konar
viðhorf hafi skapast gagn-
vart himninum og gagnvart
honum sem sté inn í himin-
inn.
í fyrsta flokknum eru þeir,
sem lifa fyrst og fremst í
voninni. Ég sé þá fyrir mér
alla þessa menn, sem skoða
jörðina fyrst og fremst sem
forgarð himinsins. Það er
ómögulegt annað en að hafa
samúð með þeim. Komi hvað
sem koma vill á jörðinni.
Allt skal þolað. Allt líður hjá.
Lofið mönnunum að hatast.
Lofið þeim að gera paradís
að helvíti hér á jörðinni. Það
kemur sú stund, að dyrnar
opnast. Þegar hinni jarð-
nesku tilveru líkur, þá fæst
lækning við böli jarðarinn-
ar. Þá fá sjúkir nýja líkami.
Við endurfundi ástvinanna
Læknast sorgin. Þá þarf hinn
þreytti fátæklingur ekki að
strita yfir sig fram fyrir
brauðbita, sem þó er setið
um að rífa út úr munni hans.
Og syndarinn, sem hafði eigr
að um táradal jarðarinnar
án þess að finna frið, hann
finnur náð himnakóngsins
taka við sér, ef hann hefur
trúað á hana. Það er mikill
sannleikur í_þessu öllu sam-
an, en það vantar aðeins það
þýðingarmesta — hina ský-
lausu kröfu Krists sjálfs um
að gera jörðina að guðsríki.
Það vantar þetta, sem felst
í þriðju b,æn faðirvorsins:
„Verði þinn viljí svo á jörðu
sem á himni“.
Þá er það annar flokkur-
inn, sem hefur allt annað
sjónarmið. Hann segir: Krist
ur er uppstiginn til himna,
og þar er, hans staður. Hér á
jörðinni verður kenning
hans aldrei annað en fimbul
famb. Paradís er nógu
skemmtilegt efni í málverk
appi á vegg. Kristur er auð-
vitáð viðeigandi efni í prédik
anir og hann er ágætur að
grípa til hans, þegar menn
eru að deyja. En þegar um
er að ræða Híjið á jörðinni,
þá er bezt að hann sé ekki að
skipta sér af því, sem honum
kemur ekki við. Trúmálin
eru svið fyrir sig. Þau eiga
ekkert að koma nálægt því
jarðneska, þar verða þau
bara til bölvunar. Ef það
kemur fyrir, að sjúkur mað
ur ■ læknast með dulrænu
kraftaverki, þá finnst mönn
um það móðgandi fyrir jarð
neska lækna, að Kristur sé
að hjálpa sjúkum á jörðinni.
Ef kirkja Krists minnir á, að
boðskapur hans skuli kennd
ur rækilegar í skólunum, þá
er þvi slett í oss, að það væri
nær að kenna eitthvað, sem
hefði þýðingu fyrir mannlíf
ið. Ef kirkjan eða^ kirkjunar
menn hafa viljað, að kristi-
Leg grundvallaratriði væru
tekin til greina í hagkerfum
þjóðanna, sitéttabaráttu eða
milliríkjapólitík, þá hafa
þeir verið settir út af laginu
með þeirri skynsamlegu at-
hugasemd, að þjóðfélags- og
bæjarmálefni væri svo mik-
ill óþverri, að það væri ekki
samboðið sannkristnum
mönnum að koma nálægt
sliku. Kristindómurinn er
allt of finn til þess að vera
tengdur við svo dónaleg við
fangsefni sem veraldlegt
samlíf þjóðarinnar. Berg-
grav Oslóarbiskup, sá gáfaði
kirkjuhöfðingi, segir, að eitt
af því sem hjálpaði nazism-
anum i Noregi, hafi verið sá
hugsunarháttur þjóðarinnar
fyrir stríð, að engir siðmennt
aðir menn ættu að taka þátt •
i opinberum málum. Vér
könnumst við þetta hér einn
ig. Og það er lík'lega þess
vegna, sem alþingismenn
sýnast leggja kapp á >að sýn
asit miklu verri m'enn en þeir
raunverulega eru. Stóryrðin,
orðbragðið og aðdróttanirn-
ar koma i hrönnum af vörum
manna, sem i raun og veru
eiga ekki til það haitur og
þá illúð, sem þeir látast eiga.
En um leið styðja þeir ó-
beinlinis að þeim hugsunar
Liætti, sem Oslóarbiskupinn
varaði við.
En loks er til þriðja við-
horfið gagnvart hinum upp
stigna drottni, Kristi Jesú.
Það má einkenna það með
orðum guðspjallsins: ,,En
þeir fóru út og prédikuðu
állls staðar, og var drottinn i
verki með þeim og staðfesti
orðið með táknunum, er sam
fara voru“.
Meðan Jesús var á jörð-
inni var starf hans takmark
að við tiltölulega litið svæði,
lítið smáríki í útjaðri Róma
veldis. Ein eftir að hann er
kominn aftur inn i hinn ó-
sýnilega heim, hvar eru þá
takmörkin fyrir starfsemi
hans? Er nokkur sá blettur á
jörðinni, sem himinninn ligg
ur ekki upp að? Er nokkur
staður til þar sem áhrif hins
ósýnilega geta ekki komið
til greina. Eins og sólarljósið
stafar geislum sinum ofan í
hafdjúpið, þannig streyma
kraftar himnanna ofan í
mannlíf jarðarinnar. Og allls
staðar er drottinn sjálfur, í
verki. Hann hefur staðfest
orð prédikara sinna með
Framhald á 7. síðu.
Samkvæmt' fyrirmælum frá ríkis-
stjórninni auglýsist hérmeð:
Aillir þeir,' sem leigt hafa setuliði
bandamanh'a lönd, og sölunefndin
ekki hefur gert upp við, skulu fram
vísa kröfum sínum til sölunefndar
s'etuliðseigna eigi síðar en 15. júní
næstkomandi.
Kröfur, sem ekki liafa borizt nefnd-
inni fyrir þann tíma, verða ekki tekn-
ar til greina.
Söliinefnd sétuliðseigna.