Alþýðublaðið - 01.06.1947, Blaðsíða 4

4
AL^t©yBLAB8Ð
Sunnudagur 1. júní 1947
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Fr.kv.stj.: Þorvarður Ólafsson.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Framkvæmdastjórasími: 6467.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Sjómannadaprinn
HINN ÁRLEGI HÁTÍÐ-
ARDAGUR sjómannastétt-
arinnar — sjómannadagur-
inn — er í dag, og er þetta
í tíunda skipti, sem hann er
hátíðlegur haldinn hér.
Hátíðahöld sjómanna eru
ávallt svipmikil og virðuleg,
og af dagskrá sjómannadags-
ins má glöggt ráða, að svo
muni einnig verða að þessu
sinni. í sambandi við sjó-
mannadaginn hafa farið fram
íþróttakappleikir eins og
venjulega, haldin verður í
dag minningarathöfn og úti-
samkoma á Austurvelili, og í
kvöld verða fjölbreyttar
skemmtanir í samkomuhús-
um bæjiarins og sjómannahóf
að Hótel Borg eins og vandi
hefur verið til undanfarin ár.
*
Reykvíkingar, og raunar
landsmenn allir, liafa sýnt
sjómannastéttinni hug þakk-
ar og virðingar á sjómanna-
daginn ár hvert. Það hefur
ávallt verið mikið fjölmenni
á hátíðahöldum þessa dags,
og svo mun áreiðanlega einn-
ig verða að þessu sinni. ís-
lendimgum er ljóst í hvílíkri
þakkarskuld þeir standa við
sjómiannastéttina. Allir þegn-
ar hins islenzka þjóðfélags
njóta beinlínis eða óbein-
iínis góðs af starfi og baráttu
hennar. Sjómennirnir eiga
drýgstan þátt í því að draga
björg í bú þjóðarinnar. Sjáv-
arútvegurinn er og verður
aðalatvinnuvegur íslendinga,
og undir honum er afkoma
þjóðarinnar komin að veru-
ilegu leyti á hverjum tíma.
Sjómennirnir íslenzku gátu
sér á ófriðarárunum orðstír,
sem jafnan mun verða getið
að mikllu í sögu þjóðarimnar.
Þeir sáu. landsmönnum fyrir
nauðsynjum, og með starfi
sínu Iögðu þeir grundvöll að
þeirri auðsöfnun þjóðarinn
ar, sem átti sér stað þessi ár,
meðan hörmungarnar dundu
yfir flestar aðrár þjóðir
heims. En þetta starf sjó
mannastéttarinnar kostaði
miklar fómir. Við urðum að
sjá á bak mörgum vöskum
og góðum drengjum, og
skipastóll okkar varð fyrir
miklu og tilfinnanlegu tjóni.
Slíkt eru þung gjöld fyrir
smáþjóð eins og íslendinga.
En sjómennirnir hikuðu
alfdrei í baráttu sinni, sem
miðaði til bjiargar og brauð
fæddi þjóðina. Þeim var jafn-
an efst i huga að gena skyldu
áína. Þess ber að minnast í
orðum og athöfnum.
*
Um þessar mundir eru að
gexasít merkileg tímamót í
söigu sj ávarútvegsins á ís-
landi. Ný og glæsileg skip
eru tekin í notkun. Þau
verða voldug tæki í baráttu
Sjómannadagurinn. — Júní með ailar sínar dá-
semdir. — Sumarleyfin. — Bréf frá stúikum og
orðsending til Péturs.
JÚNÍMÁNUÐUR hefst með
sjómannadeginum að þessu
sinni. Hann er alltaf fyrsta
sunnuðag í júní, en nú mun í
fyrsta sinni, síðan farið var að
hafa sérstakan sjómannadag,
sunnudagur vera fyrsta dag
mánaðarins. Það er vel að júní,
einhver fegursíi og ylríkasti
mánuður ársins hér á íandi,
hefjist með sjómannadegi, því
að það eru sjómennirnir, sem
bezta færa björgina í bú okkar,
svo að bjart geti orðið um okk-
ur, hlýít og bjart og gnægtir
allra gæða.
SJÓMENNIRNIR tileinka
baráttu dags síns hugsjón sinni
um að koma upp dvalarheim-
ili fyrir aldraða sjómenn, sem
slitið hafa kröftum sínum í
baráttunni við Ægi og oft siglt
krappan sjó. Sem betur fer
standa sjómennirnir ekki einir
að þessu veglega máli, því að
öll reynum við, hvar í stétt sem
við stöndum, að styðja að því,
hver eftir sinni getu, að dvalar-
heimilið geti risið upp hið allra
fyrsta. Hefur þetta líka komið
áþreifanlega í ljós síðan bar-
áttan var hafin. Er það og mjög
vel til fallið að við með fram-
lagi okkar á sjómannadaginn
sýnum lítinn vott þess þakk-
lætis, sem við berum í brjósti
til þessara útvarða íslenzkrar
velmegunar, sjálfstæðis þjóð-
arinnar og afkomu heimila
hennar.
ÞAÐ Á AÐ VERA heilög
skylda allra landsmanna að
kaupa merki sjómannanna á
sjómannadaginn. Þetta eru
ekki nein útgjöld fyrir yfir-
gnæfandi meirihluta fólks, en
ef sá siður kemst á, að allir telji
sér skylt að kaupa merkin, þá
kemst dvalarheimilið fljótt upp
og afkoma þess er tryggð um
allan aldur. í dag skulum við
gera skyldu okkar, kaupa merk
in og bera þau.
JÁ, JÚNÍ ER KOMINN og
hann verður að ý7msu viðburða
ríkur. Hingað koma frægir
hljóðfæraleikarar og taka þátt
í Reethovenhátíð Tónlistarfé-
lagsins. Þá koma hingað frægir
knattspyrnumenn, áreiðanlega
beztu knattspyrnumenn, sem
hingað hafa komið til kapp-
leika frá útlöndum og fjölda
margt fleira ber við okkur til
ánægju og skemmtunar í þess-
um mánuði.
HINS VEGAR munu sumar-
leyfin verða aðalskemmtun
Reykvíkinga í júní. Fólk er
þegar farið að fara í leyfi og
jafnvel fyrirtæki, sem hafa
fjölda manna í þjónustu sinni,
hafa auglýst að þau loki vegna
sumarleyfi starfsfólksins. Þetta
fyrirkomulag er nú tekið upp
af æ fleirum. Og sýnist þetta
miklu betra fyrirkomulag held-
ur en hitt, að fyrirtækin séu
varla starfshæf allt sumarið
vegna sumarleyfanna.
OG SVO ER hérna smábréf
frá „Nokkrum stallsysírum“.
„Við erum hérna nokkrar ung-
ar stúlkur, sem förum oft í
kvikmyndahús. Og við sáum
hér um daginn í dálknum þín-
um bréf frá tveimur feimnum
piltum, sem báðu þig að birta
bréf fyrir sig. Og þú gerðir það
án þess að minnkast þín fyrir.
Hannes minn, þú skilur auðvit-
að ekki við hvað við eigum.
Við nokkrar stúlkur skrifuðum
til eins stærsta dagblaðsins hér
í bænum og báðum að birta
fyrir okkur bréf, en það hefur
efalaust farið í ruslakörfuna.
Þess vegna, Hannes minn, ætl-
um við að biðja þig um aðstoð,
því við vitum að þú telur það
ekki fyrir neðan virðingu þína.
BRÉFIÐ FRÁ OKKÍ'R var
sama efnis og bréfið frá tveim-
ur feimnum. Hannes minn, við
erum nokkrar stallsystur og
höfum mjög gaman af að fara
í bíó. Við sjáum nærri því
hverja mynd. En það eru tvær
myndir, sem voru sýndar hér
fyrir 2—3 árum í Tjarnarbíó
og það eru „Gráklæddi maður-
inn“ (The man in grey) og
„Kóngsgatan“ (Kings Row).
Þessar tvær myndir langar
okkur ákaflega mikið til að sjá
aftur. Við erum vissar um að
margir eru á sama máli og við.
Hannes minn, heldur þú að
Tjarnarbíó eigi þessar filmur
ennþá, og að þeir vildu sýna
þær aftur?“
JÆJA, PÉTUR! Þá kemur til
þinna kasta hvort þú vilt eða
getur hjlápað stúlkunum!
Hannes á horninu.
iþjóðarinruar fyrir tilveru
siinni og efnalegri afkomu.
Sjómannastéttin nýtur betri
starfskilyrða en áður var,
öryggi henmar hefur aukizt
að miklum mun, þótt enn sé
margt að vinna í þeim efn-
um, og hún getur verið bjart-
sýn á framtíðina. En af því
leiðir, að þjóðiin öll getur
igert sér vonir um farsælid og
hagsæld á ókomnum árum.
Sjómanmastéttin íslenzka
hefur sýnt og sannað, að hún
er hlutverki sínu vaxin.
Þjóðin öll hefur séð þessa
vottinn. Það er ánægjulegt,
að sjómannastéttin fær ný
og betri tæki, því að hún
mun kunna að hagnýta þau
til hags og hamingju fyrir
land og þjóð. Sjómennirnir
eru oft nefndir hermenn ís-
lands. En þeir eru hermenn
góðs málstaðar. Þeir heyja
stríð sitt í göfugum tilgangi,
og sigurlaun þeirra eru sam-
eign þjóðarinnar allrar. Þau
eru hin efnalega afkoma
landsmanna á hverjum tíma.
Feðgarnir á Breiðabóli, 3
GRÆNADALS-KÓNGURINN nefnist lokabindi þessa
merka og vinsæla sagnabálks, sem hófst með sögunum
STÓRVIÐI og BÆRINN OG BYGGÐIN. Segir hér
frá harðri og erfiðri baráttu Hákonar unga til að skapa
nýtt ættaróðal f einum hinna, sólmyrku fjalladala, sem
áður höfðu lengið undir Breiðaból. Lýkur þar sögunni
er yngsti ættarhlynurinn, Litli-Hákon, heldur heim á
leið til Grænadals, í afturelding, frá brunarústunum á
Breiðabóli, þar sem afi gamli, hann Stóri-Hákon, hefur
brunnið inni í „gömlu stofu“, í rafljósadýrð nýja tím-
ans. GRÆNADALS-KÓNGURINN er svipmikil og á-
hrifaríik saga.
Dagshríðar spor
nefnast 12 sögur eftir vestur-íslenzku skáldkonuna Guð-
rúnu H. Finnsdóttur. Sögur þessar eru kanadiskar að
umhverfi, en íslenzkar í anda. Sögupersónurnar eru
flestar íslenzkt fólk, sögugildi þeirra tíðum innri bar-
átta milli íslenzkra eðlisþátta og áhrifa umhverfisins.
Stumdum verður minningin um ísland ljúf draumsýn.
Kelly, í sögunni SALT JARÐAR, geymir óljósa sögu-
sögn uxn móður sína íslenzka, sem hann hefur aldrei
þekkt, og í huga hans rennur hún saman við hugmynd-
ina um ættlandið í norðri, veitir honum þrek, íhjálpar
honum að finna sjálfan sig.
r r
I andlegri nálægð við Island
eftir Einar Pál Jónsson, ritstjóra, hinn kunna vestur-
xslenzka blaðamann, er skemmtilegur þáttur um för
ritstjórans til New York 1944 á fund -forseta íslands,
er hann var staddur þar í boði Roosevelts forseta.
Lýsir höfundur hátíðahöldum íslendinga þar í borg í
sambandi við komu forsetans og segir frá ýmsum merk-
um íslendingum, er þar voi*u saman komnir. Hér er
eftirtektarverð heimild um einstakan atburð í sögu
Lslands.
IOGT.
ST. VIKINGUR
Samsæti
ST. VIKINGUR
gen-gst fyrir samsæti í Góðtemplarahúsinu n.k.
mánudagskvöld kl. 8,30 e. h. vegna 70 ára afmælis
Jóns Guðnasonar.
Þess er vænzt að félagar stúkunnar og templarar
almennt, svo og aðxur vinir og kunningjar Jóns,
sem heiðra vilja hann á þessum tímamótum fjöl-
m-enni í samsætið.
Ekki samkvæmisklæðnaður.
Gréfu Björnsson
að.Laugatungu við Engjaveg. — Opið dag
lega frá kl. 13—22.
Auglýsið í Álþýðublaðinu