Alþýðublaðið - 15.05.1948, Qupperneq 8

8
ALÞÝÐUBLAÐIf)
Laugardagur 15. maí 1948.
Útvegum frá The
lobart Manufactur-
ng Co., Ltd., London,
Tegn gjaldeyris- og
%
innflutningsleyfum
HOBART"
Aliræður unglinour
brærivélar fyrir kjöt-
yerzlanir og allskon-
ar iðnað.
M-od'él AE 200.
Þá sjtvegym vér einnig frá sama framleiðanda
kjötskyrðarhffiífa, hakkavélar, kaffikvarnir o. fl.
Einkaumboð á íslandi
Samband ísl. samvinnufélaga
Söngmóf reykvískra kirkjukóra
verður haldið hér 19. maí
Fimm kirkjykórar í Reykjavík með sam*
tals 90 söngmönnum og konum.
-----------------«--------
SÖNGMÓT Kirkjukórasamband Reykjavíkurprófasts-
dæmis verður haldið í Dómkirkjunni m'iðvikudaginn 19.
þessa mánaðar. Syngja þar allir fimm kirkjukórar höfuð-
staðarins, en í þeím eru um 90 manns. Er þetta í fyrsta
skipti, sem kirkjukórar Reykjavíkur halda sameiginlega
hljómleika. Syngur hver kór 3 lög sjálfstætt, og svo endar
mótið með því að all'ir kórarnir syngja sameiginlega 3 lög.
Organistar og söngstjórar óviðjafnanlegur. Það er ekk
kóranna eru: dr. Páll ísólfs- ert til sem sameinar eins og
son fyrir dómkirkjukóránn,
Sigurður ísólfsson fyrir Frí-
kirkjukórinn, Páll Halldórs-
son fyrir Hallgrímsktrkjukór
iiin (en Páll Halldórsson er
fjarverandi og stjórnar Páll
ísólfsson kórnum í hans stað
og við orgelið Guðm. Gísla-
son. Kristinn Ingvarsson fyr
6r Laugameskirkj ukórinn og
Jón Isieifsson fyrir Nes-
kirkjukórinn. Munu þeir
koma fram í þessari röð, en
dr. Páll ísólfsson stjórnar
svo sameiginlegu lögunum.
’.Tilgangur þessa starfs
míns er tvenns konar“, sagði
Sigurður Birkis í gær.
„Fyrst sá að auka kirkjusókn
'hjá söfuðunum og í öðm
lagi að hefja söng lands-
manna á hærra svið almennt.
samsöngur, enda söngur-
inn talinn list listanna".
Nú era starfandi 124 kirkju
kórar á landnu, dreifðir um
öll prófastsdæmi landsins,
og 9 kirkjukórasambönd eru
eru begar stofnuð.
Frá bví í maí í fyrra hafa
um 40 kirkiukórar haldið
hljómleika, ýmist heima í
sínu bvggðarlagi, eða á söng-
mótum, og margl'r hvort
tveggja. 10 kirkjukórar hafa
verið stofnaðir á sama tíma
og um 20 eldri kirkjukóra
hef ég heimsótt á þessu tíma
billi. Hér í kirkjukórum höf-
uðstaðarins er mjög mikið
úrval af ágætis röddum. Og
er það sannfæring mín að
þetta söngmót á miðviikudag
Söngurinn hefur svo mikið inn verði vefulega ánægju-
þjóðfélagslegt og menningar ; legur viðburður í tónlistar-
legt gildi, að hann er alveg I lífi borgarinnar.
Emil Randrup
sexiugur.
ÞANN 16. þ. m., á hvíta-
sunnudag verður Emil Rand-
rup málarameistari, Öldu-
götu 3, Hafnarfirði, sextíu
ára.
Emil er fæddur í Dan-
mörku og elst þar upp, en
t;l Hafnarfjarðar flyzt hann
1912 og hefur ávallt átt hér
heima síðan. Emil stundaði
sjómennsku lengi framan af
æfinni, en lét svo af þeim
störfum og tók að leggja
stund á málaraiðn og hefur
verið meistari í þeirri iðn-
! grein nú mörg undanfarin ár.
Mér er tjáð, að Emil sé
kominn af merkis- og greind-
arfólki, enda er hann maður
fjölhæfur mjög, og greindur
vel og hefur lagt gjörva hönd
á margt. Emil hefur ávallt
verið góður stuðningsmaður
nlþýðuflokksins og verka-
lýðshreyfingarinnar og tekið
^irkan þátt í beirri starfsemi.
Sem betur fer sjást enn
engin ellimörk á Emil Rand-
rup. Hann er enn kvikur og
snar í hreyfingum, sem ung-
íingur væri, og léttur og reif-
ur í tali. Þess vegna ætla ég
mér ekki að fara að skriía
um hann nein eftirmæli, það
er vonandi langt þangað til
það verður gert, heldur vildi
ég aðeins senda honum heilla
ríka kveðju og árna honum
og hans ástvinum gæfu og
velfamaðar.
G.
„GAMLI MAÐURINN
kemur innan skammt“, segir
tengdardóttir liins áttræða
öldungs, um leið og hún vís-
ar mér til sætis í stofu þeirra
hjóna.
Ég sezt. Ég er kominn hing
að til þess' að eiga ital við
mann sem verður áttræður
um hvítasunnuna. Og ég
hálfkvíði. fyrir þessu viðtali.
enda þótit mér þyki gaman
að ræða við fólk, sem hefur
frá mörgu að segja. En sé
það hrumt og heyrnarlítið, á
ég bágt með að toga út úr því
orðin. Og svo er minri þess
. Komdu sæll og blessað-
ur!‘ er sagt glaðlegum og
hressilegum rómi. Ég lít upp.
Þarna er þá gamalmennið
komið. Áttræður unglingur,
beinn í baki, hvatur og snar
í hreyfingum og gleðibjartur
að svip. Sextugur gæti mað-
ur haldið að hann væri.
Og svo fórum við að spjalla
saman. Fyrst spyr ég auðvit
að um æviatriðin. Ólafur
Sæmundsson, fæddur 16. maí
1868, Sonur Sæmundar Ei-
ríkssorar bónda að Vindheim
um í Ölfusi. og konu hans Vig
dísar Gunnarsdóttur. Dvaldi
að Vindheimum til þrítugs-
aldur. Kkvænt’st Guðrúnu
Jónsdóttir frá Hrauni og hóf
búiskap að Barkarholti en
fluttist síðan að Bráðahóls-
stað og bjó þar um 15 ára
skeið. Konu sína miissti hann
eftir 14 ára sambúð frá 3
börnum og ei.mu fósturbarni.
„Faðir minn eignaðist 17
börn og var þó alltaf í röð efn
aðri bænda. MiSlaði meira að
segja mörgum björg sem við
minni efni bjuggu. Hann
átti alltaf margt sauðfé.
Ekki var bá sauðféð tryggari
d’gn þá heldur en nú, þó
Ekki var þó sauðfé tryggari
var fiárprestin og dýrbítur-
inn. Eitt haustið missti faðir
mmn meira en 90 kir.dur af
völduim bessara vágesta. Og
sú trú ríkti, að jafnan legð-
ust beir á fallegustu kindurn
ar. Þá hefði opinber styrkur
stundum komið í góðar þarf
ir.“
Talið barst að ævistarfi
Ólafs. ..Ég réri 50 vertíðir í
Þorlákshöfn. Þaðan á ég marg
ar góðar endurminningar
Og umglingurinn áttræði bros
ir við.
— Þrátt fyrir strit og
slæma aðbúð? —
„Aðbúðiri, við tölum sem
minnst um hana. Sofið á torf
bálkum með eina rekkjuvoð
und’r sér og tvö teppi ofan
á sér. Seinna höfðu og margir
vfirsængur. SMnnfötin við
höfðalagið eins og þær flík-
ur voru, en nóg um það. Og
bá var matarræðið ekkj f jöl
breytt. Harðfiskur, kjöt,
brauð, kaffi, -— og mikið af
smjöri. eða 3 fjórðungar til
10—12 vikna vertíðar. Syk-
urskammturinn var mirni. 2
pund af kandíssykri áttu að
nægja allt úthaldið“.
„Já, þú varst að iminnast á
stritið. Erfitt var þarna með
köflum, satt er það. Róið eld
snemma á morgnana. Aldrei
hafður biti með á sjóinn. Oft
tveggja til þriggja klukku-
stunda barningur. Komið að
s;ðla dags. Fiskurinn seilað
ur, skipin sett og fiskurinn
borinn upp. Að því loknu
Ólafur Sæmundsson
vanst fyrst tími. til að gleypa
í sig bita. Síðan hófst aðgerð
in. Þá sólarhringa,’ sem gaf
var sjaldan. sofið rneira en
3—4 klukkustundir. En þrátí
fyrir erfiðið, þrífust ungling
j ar vel við árina. Þeim jókst
j þar þrek cg þróttur. Barnings
j róðurinn var er.ginn gaman
íþrótt. en hann var íþrótt,
I sem margir þjálfuðust í tií
i frábærar fullkomnar, Ég
man einkum efti.r Helga Ei-
ríkssyni frá Sólheimi í
hreppum. Hann var frábær
ræðari og hafði fallegt ára-
lag. Stundum lentu menn í
kappróðri. Sú lota stóð
venjulega allt að tveim
klukkustundum. og var erf-
ið keppni, bví ekki var af
sér leyft. Aldrei ski.ptu for-
menr, sér af elíku, en góður
þótti þeim sigurinn, sem
hlutu. AMreí lenti ég í sjó-
hraknins'i þess: 50 ár, og var
ég þó lenpst af með Jóni
frá Hlíðarenda, sem ekki
þótti, linur í siósókn. En oft
komst maður í hann krapp-
ann, — en ekki minnist ég
þess, að ég hevrði r.okkurn
malm mælQ æðruorð".
— Hvað réru mörg skip
venjulega úr Þorlákshöfn?
„Það var ^nkkuð misjafnt.
Ég var á 15 ári, þegar ég
réri þar fyrst. Ég man eftir
■beim 29 flýrfum. Þá bjuggu
500 karlme”n eða sem næst
500 í verb’’^unum í Þorláks
höfn. Þewfl’- é<? var þar árið
1934, rér.um við einskipa.
Það vom míkíl viðbri.gði“.
— Og hvernig var sam-
komulagið í sambýlinu, þeg-
ar fiölmennast var?
„vÉg bvst, v:ð. að þér þyki
svar nrtit ót.rúlegt. En ég
man ekki ri.l þess. að þar
risu upp re;nar ýfingar eða
erjumál. í öú bessi ár. Hins-
veear var félamlífið oft með
afbrigðum fjörugt og
skemmt’lept í landlegum.
Við skemv’+um okkur við
glímur, áfloe og alls konar
skiemmtnbfeut.ir. Svo höfum
við lesitrafólae. málfundafé-
lag, siómaTtpasióð.-----“
— Siónvmnasjóð? —
r,Já til st.vrktar sjómönn-
um, sem veikt.nst. eða slösuð
ust á vertíð. Tillagið var einn
fiskur á mann. Og einu sinni
starfaði sörgfélag undir
stjórn Sieurðar heitins paglu
boða. Hann réri þá með okk
ur í Þorlák'höfn".
— Rædduð þið stjórnmál
í málfundafélaeinu?
..Nei, blessaður vertu. þau
þekktust ekki þá“.
Framh. á 11. síðu.