Alþýðublaðið - 06.06.1948, Blaðsíða 3

Sinmudagurinn 6. júní 1948
ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
N ý skö pun s ] ávarútvegsins
(Frh. af 1. síðu.)
ar veiðar, naut aðstoðar ný-
byggingarráðs og voru vélar
'þess og skip keypt til landsins
á nýbyggingarreikningi. Nú
íhefur verið reist myndarleg
hvalveiðistöð í Hvalfirði, og
keyptir hafa verið til landsins
þrír hvalfangarar og einn
dráttarbátur, sem á að draga
hvalina til lands.
Þessi veiði er nýlega byrj-
uð og hefur farið vel af stað,
enda hafa verið fengnir norsk
ir kunnáttumenn til að 'kénna
íslendingum hvalveiðarnar.
Hvalurinn er geysilega
verðmæt skepna nú á tímum,
og er búizt við, að gjald-
eyristekjur af hvalveiðum
þessara þriggja skipa verði
8—10 mfijónir króna á ári.
Til þess þyrfti um 300 hvali,
og yrðu það að meðaltali 2
hvalir á dag, þar eð veiðitím
inn er rúmlega hálft árið —
frá vori til hausts.
HRAÐFRYSTIHÚSIN.
Miki'H fjöldi hraðfrystihúsa
hefur risið upp víðs vegár á
landinu fyrir tilstilli nýsköp-
unarinnar. Það var fyrsta verk
nýsköpunarráðs í sambandi
við þetta mál, að neita að
igreiða fyrir nýjum hraðfrysti-
húsum, nema þau svöruðu full
komnustu kröfum tímans, enda
höfðu slík hús áður verið illa
byggð, af vanefnum og yfirleitt
verið tjaldað til einnar nætur.
Ráðið brá einu sinni út af þess-
ari reglu sinni, og varð afleið-
ingin af því sú, að kosta varð
stórfé til viðgerða og endur-
bóta.
Hin nýju og endurbættu
hraðfrystihús hafa fullkomn-
ustu vélar, sem völ heíúr ver-
ið á, bæði vinnúvélar, flutn-
ingsbönd og fleira. Þá hefur
hreinlætið verið aukið og 'hef-
ur allt þetta komið fram í
bættri vöru jafnframt því sem j
iðnaður þessi hefur vaxið, en
hann flytur nú út fyrir 70—80
milljónir á ári, eins og áður
var getið.
Nýbyggingarráð lagði -mikla
áherzlu á að láta reisa ný
hraðfrystihús eða endurbæta
gömul á ýmsum stöðum á land
inu, þar sem atvinna var að
fjara út sökum þess, að gamlar
verkunaraðferðir á fiski urðu
úreltar. Af slíkum stöðum má
nefna dæmi eins og austfjarða
hafnirnar Djúpavog, Breiðdals
vík, Fáskrúðsfjörð og Eski-
fjörð, og aðra staði, eins og
Hofsós og fleiri. Mun þétta án
efa hafa góð áhrif á atvinnulíf
á þessum stöðum og stuðla að
því að bæta lífskjör manna í
sjávarþorpunúm. í
í sambandi við nýsköpun
hraðfrystiiðnaðarins verður að
geta sérstaklega um Fiskiðju-
ver ríkisins í Reykjavík. Þetta
mikla fyrirtæki er eitt afkasta
mesta hraðfrystihús landsins,
hefur fullkomnustu niðursuðu
tæki, sem tí'l' eru á landinu, og
hefur sín eigin tæki til ísfram
leiðslu. En þetta mikla fisk-
iðjuver kostaði óhóflega mikið,
er það var reist á tímum Aka,
og nú liggja dýrmætar vélar
þar ónotaðar vegna fjárskorts.
I sambandi við fiskiðjuverið
er verið að endurskipuleggja
fisksölu til Reykvíkinga. Verð
ur fiskurinn verkaður og
þveginn og settur í kassa og
síðan dreift út um bæinn. Mun
ætlunin að leyfa öðrum því að
eins fiskdreifingu, að þeir geti
gert það á jafn fullkominn
hátt.
SÍLDARVÉRKSMIÐJ-
URNAR.
Mikil aukning á síldarverk-
smiðjunum átti sér stað í sam-
bandi við nýsköpunina, eins og
frægt er orðið 1 sanibandi við
óstjórn og bruðl Aka Jakobs-
sonar við byggingu þeirra. Auk
hinna nýju verksmiðja á
Siglufirði og Skagaströnd hefí
ur verið aukið við eldri verk-
smiðjur og afköst iðnaðarins
alls hafa verið aukin mjög
verulega. Þó hefur ekki reynt
á þetta ennþá sökum þess, að
síldin hefur brugðizt svo
gjörsamlega síðustu_ sumur.
f- i r *
'Vestmannaeyjar eru einn mesti útgerðarbær á landinu. Hér sést
vélbétur sigla inn á höfnina í Eyjum.
Hér er vert að géta 'hinna
miklu síldarverksmiðja við
Faxaflóa, sem nú er verið að
undirbúa - fyrir tilstuðlan
ríkisstjórnarinnar. Þetta er
að vísu ekki hluti af þeirri
áætlun, sem kölluð hefur
verið ,,nýsköpun“, en verður
þó að skooazt framhald af
þeim framkvæmdum.
íslendingar hafa nú keypt
fyrsita verksmiðjuskip sitt,
Flæring, sem nú er í Portland
í Oregon á Kyrrahafsströnd
Bandaríkjanna. Er skipið
væntanlegt heim í sumar, og
eru vélarnar í það á Siglufirði.
Þá er ætlunin að reisa síldar-
verksmiðju, þar sem notaðar
verði nýjar vinnsluaðferðir, í
Orfirisey, og loks verða marg-
ar aðrar verksmiðjur í Reykja-
vík, Hafnarfirði, Akranesi,
Keflavík og víðar við Faxa-
flóa auknar, svo að hægt verð-
ur að vinná úr rúmlega 28.000
málum síldar á sólarhring við
Faxaflóa einan. Ætti þá að
sparast hinn gífurlegi flutnings
kostnaður á síldinni norður,
eins og varð síðastliðinn vetur.
Þessi kostnaður var þá um 25
niilljónir, mikið af því í erlend-
um gjaldeyri.
Nýsköpunin hefur þannig
■séð þjóðinni fyrir miklum cg
góðum bátaflota og stóraukn-
um verksmiðjukosti, og vantar
nú ekkert nema blessaða síld-
ina. Hún hefur verið venju
fremur kenjótt undanfarin ár,
og er vonandi, að hún láti nú
ekki á sér standa enn einui
sinni í sumar.
NIÐURSUÐUVERK-
SMIÐJUR.
Nokkrár nýjar niðursuðu-
verksmiðjur hafa verið reist-
ar fyrir nýsköpunarfé, þar á
meðal tvær hér í Reykjavík,
ein á Olafsfirði, ein á Akur-
eyri og víðar. Verksmiðjur
Framh. á 11. síðu.
mann
er hátíðisdagur íslenzkra sjómanna, sem sækja
björg á miðin, sigla með ströndum fram og víða
um heim.
útgerð Hafnarfjarðar
óskar ölium sjómönnum gæfu og
íðinni í filefni af deginum.