Alþýðublaðið - 24.02.1950, Qupperneq 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Föstudagur 24. febrúar 1950
Aðeins í Alþýðublaðinu»
Gerizt áskrifendur. - Símar: 4900 & 4906.
Harmatölur. — Ástand og horfur. — Ný stjórn í
fæðingu. — Bræðingur með beisltum pillum. —
Horfurnar fyrir alþýðuna. — Borgarstjórinn og
áfengissjúldingarnir,
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmund$son.
Ritstjórnarsímar: 4091, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Óslilin röð ósigra
ÞAÐ leikur ekki á tveim
tungum, að fylgishrun komm-
únista hér á landi sé byrjað. Al-
þingiskosningarnar í haust
leiddu í ljós, að sókn þeirra var
stöðvuð c-g flótti tekinn að
bresta í liðið. Þeir misstu tvo
kjördæmakosna þingmenn við
kosningarnar, annan í Reykja-
vík, hinn á Austurlandi, þar
sem fylgi þeirra hefur þó staðið
með hvað mestum blóma und-
anfarin ár. Bæjarstjórnarkosn-
ingarnar eftir áramótin sýndu
þó enn betur, að velgengnis-
dagar kommúnista eru liðnir.
Þeir biðu hvern ósigurinn öðr-
um meiri, svo að víða lá við
hruni. Jafnframt varð þess
vart, að rnenn sem talizt hafa
til innsta hrings flokksins,
sögðu skilið við hann. Hermann
Guðmundsson, fyrrverandi al-
þingismaður og forseti Alþýðu-
sambands íslands, meðan kom-
múmstar voru þar við völd, gaf
ekki kost á sér til framboðs við
þingkosningarnar í haust og
sagði sig úr flokknum strax að
kosningum loknum. Jónas Har-
alz hagfræðingur gaf heldur
ekki kost á sér til framboðs í
kjördæmi því, þar sem hann
leitaði þingmennsku vid kosn-
ingarnar 1946. Hann var heldur
ekki í kjöri við bæjarstjórnar-
kosningarnar í Reykjavík í
byrjun 'yfirstan(iandi árs; en
hann hafði verið varabæjarfull-
trúi flokksins síðasta kjörtíma-
bil og haft sig ærið mikið í
frammi fyrir hann á ýmsum
sviðum. Nú hefur einnig hann
farið að dæmi Hermanns Guð-
mundssonar og sagt sig úr
flokknum og afsalað sér þeim
trúnaðarstörfum, sem hann
gegndi í umboði hans.
-
Sömu þróunar verður nú
vart innan verkalýðshreyfing-
arinnar við stjórnarkjör í hin-
um ýmsu félögum. Kommún-
istar hafa enga sigra unnið í
þeim kosningum, en beðið
hvern ósigurinn öðrum stærri
og tilfinnanlegri. Kosningaúr-
slitin sjálf tala gleggstu máli.
I Múrarafélagi Reykjavíkur
hlutu lýðræðissinnar 49 at-
kvæði, en kommúnistar ekki
nema 26. í félagi járniðnaðar-
manna hlutu lýðræðissinnar
116 atkvæði, en kommúnistar
ekki nema 84. Lýðræðissinnar
höfðu aukið fylgi sitt í félaginu
frá því í fyrra, en kommúnistar
hrapað úr 106 atkvæðum niður
í 84! í Verkalýðsfélagi Vest-
mannaeyja hlutu lýðræðissinn-
ar 105 atkvæði, en kommúnist-
ar ekki nema 56. í félagi ís-
lenzkra rafvirkja hlutu lýðræð-
issinnar 80 atkvæði og bsettu
við sig verulegu atkvæðamagni,
en kommúnistar fengu ekki
nema 38 atkvæði og töpuðu
fylgi frá síðasta stjórnarkjöri.
Svipuð urðu úrslitin í báðum
bifreiðarstjórafélögunum í
Reykjavík, Hreyfli og Þrótti.
Það er því Ijóst, hvert stefnir:
Kommúnistar eru að tapa fylg'i
og áhriíum meðal verkalýðs-
hreyfingarinnar og þjóðarinnar
í heild. Þeir voru orðnir von-
lausir um völd og áhrif í verka-
lýðsfélögunum, sem þeir þó
hafa ráðið til skamms tíma, eins
og bifreiðarstjórafélögunum,
múrarafélaginu, járniðnaðar-
mannafélaginu og verkalýðs-
félaginu í Vestmannaeyjum.
Menn, sem látið hafa glepjast
til fylgis við kommúnista og
þegið af þeim pólitískan frama,
sjá að sér og segja skilið við þá.
Kommúnistar liggja nú óvígir
í valnum á sumum þeim stöð-
um, þar sem fylgi þeirrá hefur
verið hvað mest og öruggast til
skamms tíma. Þeir eiga sér þar
ekki uppreisnar von.
Kommúnistar áttu hér skjótri
fylgisaukningu að fagna. En
fylgið mun hrynja af þeim á
enn skemmri tíma. Öfgaflokk-
ur þolir ekki að standa í stað.
hvað þá að tapa fylgi. Viðhorf-
in frá styrjaldarárunum hafa
gerbreytzt hér heima fyrir ekki
síður en á vettvangi heims-
stjórnmálanna. Markalínurnar
milli einræðis og lýðræðis hafa
skýrzt með hverju ári. Fólkið
hefur sannfærzt um, að komm-
únistar hafa engu gleymt og
ekkert lært. Þeir hafa misst af
sér blekkingargrímuna í aug-
sýn alls heimsins.
Dómur reynslunnar yfir
starfi og stefnu kommúnista er
þungur. Þeir sátu í ríkisstjórn í
mesta góðæri, sem komið hefur
á Islandi. Starf þeirra þar var
eingöngu fólgið í því að eyða og
sóa fé þjóðarinnar, hlaða undir
gæðinga flokksins og ofsækja
andstæðinga hans. Þegar harðn-
aði í ári hlupust þeir úr stjórn,
og nú dettur engum ábyrgum
stjórnmálamanni í hug að
styðja kommúnista til valda
eða áhrifa._
I verkalýðshreyfingunni ger-
ist sama sagan. Kommúnistar
hafa þar gleymt hagsmunum
fólksins. En þeir hafa reynt að
einangra verkalýðshreyfinguna
og beita henni fyrir sig í póli-
tísku valdabrölti.
ÞJÓÐVILJINN fagnaði því
mjög í gær, að hafnarverka-
menn hefðu víðs vegar í Vest-
ur-Evrópu, einkum á Frakk-
landi og Ítalíu, gert verkföll
til þess að hindra uppskipun
vopna, sem Bandaríkin eru
nú að senda austur um haf
til þess að efla landvarnir |
þeirra Evrópuríkja, sem eru i
í Atlantshafsbandalaginu, en
þau eru sem kunnugí er flest
lítt vopnum búin eftir styrj-
öldina, og stór hætta á því,
að varnir þeirra biiuðu mjög
fljótlega, ef voldugt herveldi,
eins og Rússland, réðist á þau.
ÞJÓÐVILJINN lætur sem svo,
að verkföllin, sem gerð hafa
verið í því skyni, að hindra
uppskipun amerísku vopn-
anna, og alls staðar hafa verið
gerð að undirl^gi kommúnista,
miði að því einu, að tryggja
friðínn. En hvernig stendui
þá á því, að komm^nistar
beita sér ekki fyrir sams kon
ar ráðstöfunum í því skyni að
hindra hervæðingu landanna
í Austur-Evrópu, austan járn-
tjaldsins? Þess hefur aldrei
verið getið í neínum fréttum,
að þeir gengjust fyrir neinum
verkföllum hafnarverka
manna þar til þess að hindra
vopnaflutninga eða hervæð-
Nú er svo komið, að kommún-
istar eru útán garðs í íslenzku
þjóðlífi. Þeir hafa ekkert til
innanlandsmálanna áð leggja,
hugur þeirra og hjarta er aust-
an járntjaldsins. Árangurinn af
starfi þeirra, þegar þeir hafa
verið ofurliði bornir, verður sá
einn, að þeir hafa klofið verka-
lýðshreyfinguna og veikt að-
stöðu hennar í baráttunni fyrir
bættum hag og betra þjóðfélagi.
Kommúnistar hafa þannig rek-
ið erindi íhaldsins og forrétt-
indastéttanna og brugðizt um-
bjóðendum sínum. En fólkið,
sem fylgt hefur kommúnistum
undanfarin ár í góðri trú og sér
nú, að það hefur látið blekkjast,
hefur mikið verk að vinna. Því
ber að skipa sér í sveit með
þeim, er vilja lýðræði og sósíal-
isma. Það á ekki heima undir
merkjum borgaraflokkanna.
Það á hvergi heima nema í Al-
þýðuflokknum.
Kkvikmyndin „Síðasii
bærinn í dalnum”
sýnd innan skamms
KVIKMYNDIN „Síðasti bær
inn í dalnum“, sem Óskar Gísla
son Ijósmyndari hefur gevt
eftir kvikmyndarsögu Lofts
Guðmundssonar rithöfundar,
er nú að verða tilbúin til sýn-
ingar. Verður hún vænfanlega
sýnd um eða eftir næstu mán-
aðamót.
Allri vinnu við kvikmynd-
ina er lokið, að öðru leyti en
því, að ekki er alveg búið að
setja tónlistina inn á hana. Frú
Jórunn Viðar píanóleikari hef
ur samið tónlistina sérstaklega
fyrir kvikmyndina, en dr.
Urbantschitsch stjórnar hljóm
sveitinni, sem leikur.
Kvikmyndarsagan er komin
út hjá Ísafoldarprenísmiðiu,
prýdd mörgum myndum úr
kvikmyndinni.
ingu yfirleitt. Þvert á móti
berast þaðan tíðar fréttir um
að kommúnistar hvetji þar til
ýtrustu hervæðingar samtím-
is því að þeir fordæma og
reyna að hindra lágmarksráð-
stafanir Vestur-Evrópuríkj-
anna til þess að treysta land-
varnir sínar!
HVERJUM ÆTLA kommún-
istar að trúa því, að slík tvö-
feldni miði að því að tryggja
friðinn? Eins og hver heilvíta
maður sjái ekki, að hér er
stefnt að því einu, að halda
lýðræðisríkjunum í Vestur-
Evrópu sem varnarlausustum
meðan einræðisríkin í Austur-
Evrópu vígbúast sem ákafast,
svo að þau geti fyrirstöðulítio
vaoið með her sinn vesíur að
Aílantshafi, þegar þéim þyk-
ir tími og tækifæri til komið!
ÞAÐ ER EKKI EINU SINNI
svo, að kommúnistar sjálfir
hafi upp á síðkastið verið að
fara neitt í launkofa með það,
að þetta sé það, sem fyrir þeim
vaki. Það eru ekki nema tvö
ár síðan forustumenn þeirra í
hverju Vestur-Evrópulandinu
eftir annað lýstu hátíðlega
yfir því, að þeir myndu fagna
komu „rauða hersins“ þangað,
ENGINN FISKUR, engin síld,
sívaxandi dýrtíð, vaxandi at-
vinnuleysi. Forsjónin virðist'
vera búin að snúa við okkur
bakinu! — Þetta hafa menn á
vörunum í Reykjavík þessa
dagana. Það er ef til vill von að
svo sé, því að ástandið er slæmt
og útlitið er svart. Aftur virðist
allt færast í sama horfið og var
fyrir sríð, og er það óhugnan-
Iegur íyrirboði um það, sem við
eigum í vændum. Ef til vill er
þó aflaleysið ískyg-gilegast, því
að á fiskinum og hinum glæsi-
lega veiðiflota okkar, sem við
keyptum fyrir stríðsgróða, ætl-
uðum við að byggja upp fram-
þ. e. inn í lönd sín, hvenær
sem hann skyldi þurfa að
„elta óvini sína“ inn í þau, og
meira að segja veita honum
allt það lið, sem þeir gætu?!
Er það svo sem ekki alveg
augljóst, hvers vegna slíkir
menn berjast eins og þeir
væru brjálaðir gegn því, að
landvarnir Vestur-Evrópu-
ríkjanna séu efldar, meðal
annars með vopnasendingum
vestan um haf?
ÞAÐ ER SEM SAGT allt ann-
að en friður, sem fyrir komm-
únistum vakir, þótt þeir fari
mörgum fjálglegum orðum
um frioinn. Þeir búa sig
markvisst undir stríð. Von
þeirra er aðeins þessi, að hægL
sé að stinga lýðræðisríkjun-
um í Vestur-Evrópu svefn-
þorn með falsyrðum um frið
og baráttu gegn undurvígbún-
aði, svo að þau verði varnar-
laus og óviðbúin, þegar „rauði
herinn“ ' ryðst inn í lönd
þeirra og komniúnistar draga
þar lokur frá dyrum til þess
að greiða för hans!. Það er
þarmig ekkert fals, að þeir séu
hvar%retna fimmta herdeild
Rússa. Engum er það ljósara
en þeim sjálfum, enda þótt
þeir verði að sjálfsögðu að
þræta fyrir það.
tíðina og reyna a3 forðast það
ástand, sera fyrrum ríkti og nú
virðist bera að renna upp að
nýju.
SVO HAFA MENN og nýja
ríkisstjórn á vörunum. Ríkis-
stjórn Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins. Maður
vissi það fyrir nokkrum dögum,
að samningar milli þessara
flokka myndu vera langt komn
ir. Jón Árnason flaug af landi
burt. Ótrúlégt var að hann
stykki þannig á brott, ef ek'ki
hefði eitthvað gerzt milli þess-
ara flokka. Ekki dettur mér í
hug að fara að koma með hrak-
spár um þessa stjórn áður en
nokkur áþyrgur maður hefur
boðað hana. En það tel ég tíð-
indum sæta, ef tekizt hefur að
fá þá Ólaf Thors og Hermann
til að takast í hendur eftir það
sem á undan er gengið.
EN LÁGVAXNIR MENN
hafa oft krafta í kögglum og
sterkir menn eru oft rólyndir
og þolinmóðir. Með kröftum
sínum, rólyndi og festu hefur
þá B.iarna Benediktssyni. máske
tekizt að fá ólátabelgina til þess
að snúa sér að alvarlegum
verkefnum. Það eitt út af fyrir
sig tr athyglisvert umræðuefni
.fyrir þá, sem nú hæða ákafast
stjórnmálahorfurnar.
ANNAR^ MUN verkalýður-
inn í landinu sízt hafa ástæðu
til að fagna hinu nýja banda-
lagi. Og bvi verður ekki í móti
mælt að Ji’kt bandalag er rök-
rétt aUeiðing af úrslitum- síð-
ustu kosnmga. Verkalýðurinn
mun enni.n áhrif hafa á athafnir
þeirrar sUórnar, sem við tekur.
Og hre+t »r við, að honum tak-
ist ekki að koma ár sinni fyrir
borð í íslenzkum stjórnmálum
fyrr en hann hættir að véra
klofinn í baráttu sinni, en það
verður hann meðan hann eflir
kommúnistískan flokk, háðan
erlendw vaidi. Þegar hann losar
samtök sín við þau öfl, myndast
skilyrði fyrir einum stórum og
voldugum verkalýðsflokki á ís-
landi.
BORGARSTJÓRINN fékk
heimild til að kaupa Valhöll hér
í Reykjavík og láta reka hana.
Framhald á 7 síðu.
Fimmta herdeild Rússa í Vestur-Evrópu