Alþýðublaðið - 22.08.1950, Síða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Þriojudagui- 22. ágúst 1950
ÍJtgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson
Ritstjcrnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
1 Afgréiðslúsími: 490Ó.
Aðseíúr: Al'pýðuhúsið.
AlþýðuprenteKúðjan h.f.
Hver er sparisjóður
Þjéðvlljans
ÞJÓÐVILJINN ræddi fyrir
nokkrum dögum í hlökkunar-
tón fjárhagserfiðleika Alþýðu
blaðsins. Jafnframt dró hann
þá ályktun af tíu daga utkomu
stöðvun Álþýðublaðsins í sum
ar, að Alþýðuflokkurinn myndi
ætla í stjórn með afturhalds-
ílokkunum í haust og láta hags
bótabaráttu verkalýðssamtak-
anna Iyfta sér þangað, þar eð
málgagn hans hefði byrjaS, út-
komu sína á ný! Alþýðublaðið
fór nokkrum orðum um þessa
fráleitu blekkingartilraun kom
múnistablaðsins og benti á, að
hún myndi fram komin að fyr-
irmælum miðstjórnar komm-
únistaflokksins í þeim tilgangi
að gera Alþýðuflokkinn tor-
Iryggilegan í baráttunni gegn
gengislækkuninni og núver-
andi ríkisstjórn með sérstöku
tilliti til Alþýðusambands-
þingsins í haust og kosningar
fulltrúanna til þess. Þjóðvilj-
inn á sunnudaginn reynir enn
að halda blekkingunni til
rtreitu og heimtar yfirlýsingu
frá miðstjórn Alþýðuflokksins,
því að ella sé Ivgin sannleikur!
En mesti vindurinn er þó far-
inn úr honum. Það hefur ber-
sýnilega komizt gat á belginn!
En í sambandi við þessar
umræður leyfði Alþýðublaðið
sér að spyrja þess, hvaðan
Þjóðviljinn hefði rekstrarfé
sitt. Það er staðreynd, að Al-
þýðublaðið hefur mun stærra
upplag en Þjóðviljinn og flyt-
ur einnig fleiri auglýsingar en
hann. Samt berst Alþýðublað-
ið fjárhagslega í bökkum. En
Þjóðviljinn virðist ekki eiga í
neinum fjárhagslegum erfið-
leikum. Hann berst þvert á
rrióíi mikið á og hlakkar yfir
fátækt Alþýðublaðsins. Hvað-
an fá kommúnistar rekstrarfé
Þjóðviljans? Það er von, að
maður spyrji.
❖
Þessi hógværlega fyrirspurn
hefur hitt í mark og komið for
ráðamönnum kommúnista-
blaðsins úr andlegu. jafnvægi.
Þeir birta í blaði sínu á sunnu
daginn rammagrein, sem er
meira en helmingi lengri en
fyrirspurn Alþýðublaðsins. En
maður er jafn nær. Þeir fara
með ósannindi og færast und-
an því að svara fyrirspurn-
inni afdráttarlaust.
Það er alger blekking, að
Þjóðviljinn hafi stærra upplag
en Alþýðublaðið. Rammagrein-
in staðhæfir, að upplag Þjóð-
viljans sé meira en þriðjungi
hærra en Alþýðublaðsins. En
nærri lætur, að hér sé sannleik
anum snúið við, því að Alþýðu-
blaðið hefur því sem næst
þriðjungi hærra upplag en
kommúnistablaðið. Auk þess
flytur Alþýðublaðið sýnu meira
auglýsingamagn ár hvert en
Þjóðviljinn. Það eru eirmig ó-
| sánnindi, að Alþýðublaðinu sé
' dreift ókeypis í stórum stíl. Al-
þýðublaðinu er aðeins dreift ó-
keypis í smáum stíl í sambandi
við kosningar, og þá er upplag
þess aukið sem því nemur. En
Þjóðviljanum er dreift ókeypis
nokkuð mikið árið út og árið
inn. Og staðhæfing Þjóðviljans
um fórnfýsi alþýðunnar við að
tryggj a rekstur hans, — að
Þjóðviljinn sé eins konar^spari-
baúkun hundra^a og :þúsunda,
— • ér' vísvitandi "ósannindi.
Þeir, sem kosta útgáfu Þjóð-
viljans eru mjög fáir. Sveinn
Valfells og nokkrir aðrir ,,ör-
eigar“ slíkrar tegundar láta að
vísu eitthvað af hendi rakna
við kommúnistablaðið. En
þeirra framlag hrekkur þó ekki
langt. Þjóðviljinn hefur ein-
hvern dulinn tekjustofn, spari-
sjóð, sem er mjög vel birgur.
Og Alþýðublaðinu, sem er dá-
vel kunnugt um fjármál kom-
múnistaflokksins fyrr og síðar,
er ekki grunlaust um, að þessi
iparisjóður sé útibú frá erlend-
um banka.
Það er satt og rétt, að Þjóð-
viljinn þykist efna til fjáröflun-
ar á samskotagrundvelli. En
árangur hennar er lítill sem
enginn. Áski'ifendum Þjóðvilj-
ans hefur ekki fjölgað að neinu
ráði undanfarin ár. Þegar kom-
múnistar efna til áskriftasöfn-
unar fyrir Þjóðviljann, birta
þeir aldrei tölur um kaupenda-
fjölgunina. Þeir birta prósent-
tölur. Vogadeild stendur sig
helmingi betur en Barónsdeild!
En kaupendaaukningin er
kannski tveir eða fjórir í Voga-
deild, en einn eða tveir í Bar-
ónsdeild! Sama er að segja um
happdrætti Þjóðviljans, Niður-
ctöðutölur þess eru aldrei birt-
ar. Ástæðan er sú, að þessar
fjáröflunartilraunir skipta engu
máli, þær bera lítinn sem eng-
an árangur. En þetta er sett á
svið til að reyna að leiða at-
hyglina frá því, hvaðan rekstr-
arfé Þjóðviljans kemur. Ráða-
menn sparisjóðs Þjóðviljans
rkipa svo fyrir, að þessar blekk-
ingar séu við hafðar, svo að
sem hefur minnst upplag og
fæstar auglýsingar á Islandi,
læmst ágætlega af fjárhags-
lega!
Þjóðviljinn skal ekki reyna
að ljúga sig frá fyrirspurn Al-
þýðublaðsins. Honum er mun
eæmra að þegja. Alþjóð veit,
að skýringar hans ná engri átt.
Þjóðviljinn. er,.ekki kostaður af
fórnfúsri íslenzkri alþýÖu.
Hann er heldur efid kostaður
af fórnfúsum nýríkum burgeis-
um í kommúmstaflokknum. En
hver er þá sparisjóður Þjóðvilj-
ans?
Málgagn jafnaðarmanna í
Danmörku hefur fyrir skömmu
birt athyglisverðar upplýsing-
ar um tekjulindir kommúnista-
blaða allra landa. Danska kom-
múnistablaðið ,,Land og folk“
komst í mikil vandræði, en datt
auðvitað ekki í hug að gangast
við sannleikanum. Sama er að
pegja um kommúnistablöð ann-
arra landa. Þau hafa reynt að
beita lyginni til gagnsóknar á
hendur jafnaðarmönnum. Þjóð-
viljinn sýndi það á sunnudag.
Hann flutti þá frétt, að finnsk-
ir jafnaðarmenn fái gjafir er-
lendis frá, bandarískar sígar-
ettur, spánskar apríkósur og
ítalskar appelsínur! Og í þessu
sambandi minnist maður hins
fornkveðna, að margur heldur
mig sig!
Kommúnistablöð nágranna-
landanna fá sem sé erlendar
gjafir. Það eru raunar ekki
sígarettur, apríkósur eða appel-
cínur, heldur yfirfærðar rúss-
neskar rúblur. Og væri ekki
hugsanlegt, að Þjóðviljinn hér
hjá okkur fái sinn skerf af þess-
um gjöf.um? Er hann svo ólat-
ari í þjónustunni við Rússland
og Kominform en „Land og
folk“, ,,Friheten“ og „Ny dag“,
að hann eigi ekki einhverja
umbun skilið? Er óskynsamleg
tilgáta, að sparisjóður Þjóðvilj-
ans sé einmitt þetta? Og sé svo,
þá undrar mann ekki, þó að
Þjóðviljinn sé ófús að gefa skýr
svör við hinni stuttu, en hittnu
minna beri á bví, að blaðið, fyrirspurn Alþýðublaðsins.
Skofíéíag R
Félagsfundur verður í kvöld (22. ágúst) kl. 20 í
Tjarnarcafé. Dagskrá: Stjórnarstörf skýrð.
Að loknum fundi verður æfingasvæðið skoðað.
Stjórnin.
Krafizt nýrrar fegurðarsamkeppni, og þá „meðal
reykvískra síúlkna‘!. — Gorgeir þeirra, sem þykj-
ast eiga berjaland. — Ummæli gamla bóndans.
UNGUR Reykvíkingur sendir
mér þetta bréf af tilefni fegurð-
arsamkeppninnar, sem allir
hafa verið að tala um. „Ég er
ekkert á móti fegurðarsam-
keppni meðal reykvískra
stúlkna. Það er skemmtilegur
viðburður í bæjarlífinu og ekki
veitir af aff gera þaff svolííið
Iíflegra. Það var Iíka auðséð á
föstudagskvöldið, að Revkvík-
ingum þótti gaman að þessu, því
að sagt er að í Tivoli hafi kom-
ið um sjö þúsundir manna, en
þó urðu margir frá að hverfa
vegna erfiðleika með aðgöngu-
miðasöluna.
EN ÞEGAR auglýst er feg-
urðarsamkeppni „meðal reyk-
vískra stúlkna“, þá á það að
vera fegurðarsamkeppni „meðal
reykvískra stúlkna“. Það er víst
ekki efamál, að sigurvegarinn í
samkeppninni hjá Thorolf
Smith hafi verið fegursta konan,
Kjör rússneskra sjómanna
STRAND rússneska síldar-
skipsins fyrir norðan og fram
koma rússnesku sjómannanna
hefur vakið mikla athygli og
umtal hér á landi. Hafa menn
velt því fju’ir sér, hvernig
líf hinna rússnesku sjómanna
sé og hvað þeim sé kennt um
ísland og íslendinga, ef slík-
ar hugmyndir hafa ráðið fram
komu þeirra. Um þetta er ó-
gerningur að segja neitt með
vissu. Hins vegar hafa nýlega
birzt opinberlega upplýsing-
ar um kjör rússneskra s.ió-
manna almennt, og er fróð-
legt að kynnast þeim.
SÆNSKA blaðið „Sjömannen“
birti fyrir skömmu frásögn
eistneska sjómannsins Enno
Kustin, sem flmð hafði af
rússnesku skipi, og segir
hann frá kjörum hinna rúss-
nesku sjómanna. Hann segír
fyrst frá því, að erfiít sé að
komast á skip í Rússlandi
Verða menn fyrst að ganga á
sjómannaskóla, en-til að kom-
ast á skólann þarf meðmæi'i
þriggja meðlima kommúnista
flokksins, meðmæli atvinnu-
rekanda, meðmæli lögregl-
unnar og sex myndir. Menn,
sem eiga ættingja í öðrum
löndum, fá mjög sialdan inn-
göngu, og hver umsækjandi
verður að mæta hjá stjórn-
málanefnd, sem úrskurðar,
hvort umsækjandinn sé póli-
tískt tryggur.
KUSTIN stóðst þetta próf og
fékk stöðu á skipinu „Tosno“
eftir að hann hafði verið
lengi í strandferðum. Kaup
hans sem háseta var sem svar-
ar 700 krónum íslenzkum, en
fjórðungur þess var tekinn í
skyldugjöld, tekjuskatt, barn-
leysisskatt, ríkislán og fram-
lag til verkalýðsfélaga. Sjó-
mennirnir fá mjög lítið af er-
lendum gjaldeyri, nema helzt
í kommúnistískum löndum.
í ERLENDUM höfnum verða
sjómennirnir að fá sérstakt
leyfi til að fara í land. og fá-
ist það, lúta þeir mjög ströng-
um reglum. Þeir mega ekki
bragða áfengi, ekki fara í
veitingahús og ekki skrifa
bréf í hafnarborgunum. Hver
sjómaður hefur með sér sér-
staka bók, og í hana verður
hann að færa allt, sem hann
kaupir sér. Eru strangar
reglur um það, hvað sjómenn-
irnir mega kaupa fyrir þanp
litla gjaldeyri, sem þeir fá,
og kaupi þeir eitthvað, sem
ekki er leyft, eða gleymi að
færa það í bókina, gera 'toll-
verðirnir í Rússlandi slíka
vöru upptæka.
PÓLITÍSKUR eftirlitsmaður
er á hverju skipi, og er hann
kallaður aðstoðarmaður skip-
stjóra, þótt hann sé í raun-
inni yfirmaður skipstjóra í
cem kom þarna fram, — og víst
er um það, að frú Kolbrún er
fögur kona, sérstæður persónu-
leiki og dulúðug á að líta. Hefði
farið fram samkeppni um feg-
urstu eiginkonuna í Revkjavík,
þá má vel vera að hún hefði
sigrað einnig þar. En hér var
ekki farið eftir reglunum.
Virðuleg og elskuleg frú var
valin fegurðardrottning meðal
„eykvískr astúlkna“ — og aldr-
ei hef ég heyrt það fyrr að eig-
inkan væri kölluð ung stúlka.
ÞESS VEGNA heimtum við
strákarnir nú aðra fegurðar-
samkeppni, sem eingöngu fari
fram meðal stúlknanna okkar.
Og þar verði eiginkonum og
mönnum liarðlega bannaður að-
gangur. Ég heimta af fegrunar-
félaginu, að það gangist fyrir
slíkri samkeppni, og ég vænti
þess, að það sjái sóma sinn í bví
að verða við þeirri réttlætis-
kröfu okkar strákanna, sem er-
um nú á hnotskóg eftir konu-
efnum.“
ÞEIR ERU stórir karlar núna
um þessar mundir, sem eiga
brekku eða einhvers konar
landsspildu þar sem gera mætti
ráð fyrir að væri einhver strjál-
ingur af berjum. Þeir auglýsa
eins og enskir lordar, sem eiga
nllt landið, eða áttu til skamms
tíma. ,.Allt bannað.“ „Allt lok-
að.“ „Lokað og læst.“ „Bannað-
ur aðgangur að viðlagðri aðför
að lögum.“
ÞAÐ ER eins og maður heyri
gorgeirinn í kverkunum á þeim
mörgum efnum. Hann fylgist i þegar þeir reka upp þessi org í
með sjómöhnunum, ef þeir
fara í land í erlendum. höfn-
um og sér um að þeir lesi
áróðursrit kommúnistaflokks-
ins um borð.
SJÓMANNAFÉLÖG eru að
sjálfsögðu til, en á fundum
þeirra er aldrei minnzt á kaup
eða kjör, og engin tilráun
gero til að bæta kjörin. Þvert 3 gjalds fyrir smábörn,
á móti mundi það vera stór- | s9m kannske týna ekki nema
hættulegt fyrir sjómenn að : svo sem 20 ber yfir daginn, en
hefja umræður um l.aup °S | foreldrarnir verða að hafa með
Framhald á 7. síðu.
blöðunum. Þetta getur ekki
verið fjárhagsatriði fyrir þá.
Heldur aðeins fordild. Einhverj-
ir, sem eru þefvísir á peninga,
hafa tekið land á leigu, slegið
tjöldum í landinu og auglýsa
r.vo leyfi til að fara á berjamó.
En það kostar 10 krónur fyrir
manninn og sumsstaðar er jafn-
vel gengið svo langt að krefjast
kjör. Það, sem gerist á fund-
um félaganna, er að hinn
pólitíski eftirlitsmaður hlust-
ar á skýrslur um að bessu eða
öðru vinnutakmarki hafi ver-
ið náð 100%. Þá ætlast hann
til að sjómennirnir kqmi með
tillögur um bætt og aukin af-
köst og hvernig hraða megi
verkum.
FRÁ ÞESSU flýði Enno Kus-
tin. Þegar skip hans kom í
höfn í Vesterás í Svíþjóð,
fékk hann landgönguleyfi og
fór ekki aftur um borð,' og
hinum pólitíska eftirlits-
manni tókst ekki að finna
hann, svo að „Tosno“ sigldi
án hans.