Alþýðublaðið - 21.09.1950, Side 7

Fimmtudagur 21. sept. 1950.
ALÞYöUBLAfílf)
7
Þlóðleikhásið gefus' út |>r|ár leikskrár
"■ á:ári5' ,o’g; keiiitir sú fyrsta út'ií'ú.
‘í ! ■ ■ - ' • ' • : : # ' • • V ■; .. ■ .. •• i.> rifiq
Aostflrzkir baroakennarar
ÞJÓÐLEIKHÍJSIÐ hefur fr
an S á þýddu ensku leikriti, er
er eftir J. B. Pristly, í þýðingu
stjóri verður Iiidri'ði Waage.
Leikurinn er í þrem þáttum
og gerist að vori til árið 1912
á heimili Birlingshjónanna í
stórri iðnaðarborg á Englandi.
Leikendur eru þessir:
Valur Gíslason, Regína Þórð-
adóttir, Hildur Kalman, Bald-
vin Halldórsson, Jón Sigur-
bergsson, Steinunn Bjarnadótt-
ir og Indriði Waage.
Leiktjöld hefur Lárus Ing-
ólfsson málað. Leiksviðsstjóri
er Ingvi Thorkelsson.
Þjóðleikhúsig hefur tekið
upp þann hátt, að gefa út þrjár
FELAGSLIF
verður að Jaðri ánnað kvöld
föstudag kl. 8,30 í tilefni af 50
ára afmæli Sigurðar Guðmunds
sonar ljósmyndara. Þess er
vænst að vinir og félagar af-
mælisbarnsins utan G-T.-regl-
annar og innan fjölsæki.
Ferð frá Ferðaskrifstofu rík
isins kl. 8 á föstudagskvöld.
Þingstúka Reykjavíkur.
umsýningu annað kvöld klukk-
nefnist „Óvænt helmsókn“ og
"Vals Gíslasonar leikara. Leik-
leikskrár á ári, eöa nokkurs
kon; r fylgirit, með ýmsum
greinum og öðru efni varðandi
bjóðléikhúsið og leiklistina, en
síðan er hinni venjulegu leik-
skrá fyrir hvert leikrit, sem
sýnt verður, stungið inn í aðal-
skrána.
Munu leikskrárnar koma
þannig út: ein á haustin, ein
um miðjan vetur og ein að vori.
í tilefni af frumsýningunni
annr,g kvöld kemur fyrsta leik-
nkrá þessa leikárs út, og flytur
hún m. a. grein eftir Einar Ólaf
Sveinsson prófessor, er nefnist
Þjóðleikhúsið og íslenzkan;
grein eftir Sigurð Grímsson
urn leikhúsið og gagnrýnina, og
enn fremur er kvæði eftir Pál
H. Jónsson kennara, er nefnist
Dísarhöll hin nýja. Þá eru í
leikskránni myndir úr leikrit-
um, sem sýnd hafa verið í
þjóðleikhúsinu.
SKiPA^TGCStÐ
RIKlSlNS
II
II
til Breiðafjaröar og Vestfjarða
hinn 25. þ. m. Tekið á móti
flutning.i til áætlunarhafna í
dag og árdegis á morgun. Far-
seðlar seldir árdegis á laugar-
dag.
Armann
Tekið á móti flutningi daglega
!il Vestmannaeyja.
fer frá Kaupmannahöfn 23.
sept. Tilkynningar um flutn-
ing óskast sendar skrifstofu
Sameinaða í Kaupmannahöfn.
30. sept. fer skipið frá
Reykjavík til Færoyja og
Kaupmannahafnar. Farþegar
sæki farseðla fimmtudaginn
21. þ. m.
Jes Zimsen.
Erlendur Pjetursso»i.
Framh. af 5. síðu.
i harða baráttu gegn kúgun og
oinræði í öllum þcss myndum,
eða þolað hörmungar þess og
áþján. Þessi hópur var með
'iðrum orðum fylking frelsis-
unnandi vinstrisinnaðra
nenntamanna og hu'Vmða. Og
hefði eiihver spurt þennan
hóp, hversu margir af einstak-
lingum hans hefðu aðhyllzt
kommúnismann um skeið og
s'agt skilið við hann vegna
þeirra vonbrigða, er peir urðu
fyrir við nánari kynni af fram-
kvæmd hans, hefðu býsna
margir gefið sig fram.
En þeir voru ekki komnir
saman á þing til þess fyrst og
cremst að rifja upp gamlar bar
áttuminningar úr viðureign-
. vnni við nazista og fasista. Þeir
voru saman komnir til þess að
vekja athygli frjálsra manna á
bví. að einmitt nú væri í upp-
siglingu annað einræðisvald,
rem írelsi og menningu stafaði
sízt minni hætt.a af en nazism-
anum á sínum tíma.
Og einmitt þetta, að þessir
menn voru ekki komnir þarna
saman vegna fortíðarbaráttu
sinnar við nazismann, en að
hún var aðeins sameiginlegt
einkenni, sem fyrst kom í ljós
við nánari athugun, ff jði sam-
komu þeirra svo mikilsverða.
Fyrir bragðið var nefnilega
hægt að fullsanna þá þróun
sem staðreynd, að þeir, sem nú
heyja harðvítugustu baráttuna
á sviði andans gegn harðstjórn
og einræði kommúnismans evu
beir hinir sömu og áður hörð-
ust af mestri einbeittni gegn
harðstjórn og einræði nazism-
ans, og að það eru vinstrisinn-
aðir hugsuðir og menntamenn,
sem nú hafa forustuna í þeirri
baráttu.
Og enn er það eitt, sem sann
aðist á þessu >ingi: Vl£-\erð-
um að viðm-kenna endurmat
á kommúnismanum og skipa
honum í annan sess í stjórn-
málunum en liann hefur sétið
fram að þessu.
Enn eru nefnilega margir
beirrar skoðunar. að kommún-
Ismanum beri sæti yzt til
yinstrj^- á, . bekk stjórnmála-.
fiteiná þeifra, sem nú eru uppL
En er . sannleikurinn. ekkL hirxs.
vegar sá, að sú stefna tákni það|
myrkasta aftprhald,. .spnr nú eý
að ýipna i e.vjrópíslj.uxn. stjórn-’
málum? Að það sé einmTtt öllu
rökréttara ao skipa honum sess i
yzt til hægri?
Hvað menningaráhrifunum
viðkemur er það staðrevnd. að
"oringjadýrkun, þjóðernishroki
og hernaðarandi hefur náð Iiá-
marki með kommúnistum. Þó
/erða landamærin greinileg-
ust, þegar um kúgun eða frelsi
or að ræða. Þar er það komrn-
únisminn, sern' með ofbeldi
sínu, hugsanafjötrun og pynd-
'ngum vísar leiðina aftur í
vztu miðaldamyrkur, svo
íremi sem aðhyllast ber þá
kenningu, að frelsið sé nauð-
synlegt til framþróunar.
En kemur þá ekki út á eitt
hverju og hverjum vér skipuin
í sess til vinstri og þverju til
hægri? Er það ekki aðeins orða
leikur þegar allt kemur til
alls? Rétt er það, að örðugt
verður stundum að greina hug
tak þessara orða. Þau tákna
hvorki eitt né annað, sem hef-
ur fyrirfram ákveðið, stærð-
íræðilegt gildi. Séu menn um
of bundnir orðunum sjálfum,
er mjög hætt við, að þeir fái
ranga rnynd af því, sem um er
að ræða. Þrátt fyrir það er
þessi skipting nauðsynleg.
Kommúnisminn samsvarar
til dæmis ekki að öllu leyt.i því,
sem við höfum áður táknað
með orðunum „yzt til hægri“.
Þó er það á engan hátt meiri
rökvilla að skipa honum í sess
bar, heldur en það var að telja
nazismanum bera þar sæti á
sínum tíma.
Nei, það gildir ekki einu
hverju við veljum sess til
vinstri og hverjum til hægrh
Og guði sé lof fyrir það, a'ð enn
eiga orð eins og: frelsi, fram-
bróun og vinstristefna mestan
hljómgrunn hjá fjöldanum, en
orðin kúgun, afturhald og
hægristefna vekja þar ugg og
ótta.
Enn á þó komrhúhisœinn
nokkurn hljómgrunn meðal
verkamanna og vircra mjennta
mannahópa, sökum þess ao
beir eru enn haldnir þeirri
villu að liyggja hann þróunar-
stefnu. Þess vegna er það ein-
mitt það, sem mest á ríður, að
honum sé skipað í sess þar, sem
honum ber að sitja, bæði á
sviði innanríkismála og á al-
bjóðlegum vettvangi, — í yzta
;æti afturhalds og kúgunar.
'Þaö hefur einmitt hvað mesta
býðingu fyrir frelsisbaráttu
vora, að betía endurmat sé
framkvæmt og viðprkennt.
Og þegar hverjum manni er
bað ljóst hvar kommúnisman-
um ber sæti, og hvers vegna,
getum við fyrst gert okkur von
ir um, að unnt verði að fýikja
öllum verkalýð Evrópu til bar
áttu gegn honum, eins og gegn
nazisma og fasisma, á meðan
þær stefnur ógnuðu frelsi voru
og menningu.
Acheson
Framhald af 1. síðu.
sendar þangað til að vinna það
starf. Hét hann stuðningi
Bandaríkjanna til þeirrar við
reisnar.
Acheson kvað Bandaríkin
vera fylgjandi banni á fram-

Það tilkynnist hér með, að öllum er óheimilt að hreyfa
við flakinu af Geysir eða varningi þeim, sem hann flutti,
og liggur nú uppi á Vatnajökli.
Ráðstaíanir hafa þegar verið gerðar til björgunar á
vörunum og munu flugvélar fljúga daglega yfir slysstaðn-
um til eftirlits, þegar veður leyfir, unz búið er að bjarga
því, sem bjargað verður og gera aðrar þær ráðstafanir.
sem nauðsynlegar teljast. Einnig er öllum óhéimilt að
hreyfa við bandarísku Dakotaflugfélinni, sem enn er á
jöklinum.
Loftleiðir h.f. og Loftferðaeftirlit ríkisins.
FRÁ SPÁNI og allar fáanlegar vefnaðarvörur, út-
vegum við leyfishöfum.
Sanngjarnt verð. Fljót afgreiðsla.
Umboðs- og heilverzlun. —- Sími 7015.
lil síldarútvegsmanna
Að fyrirlagi sjávarútvegsmálaráðuneytisins vill
Skilanefnd vekja athygli þeirra síldarútvegs-
manna er hafa sótt eða ætla að sækja um eftir-
gjöf aðstoðarlána, eða aðra aðstoð samkvæmt
II. kafla laga nr. 100/1948, á því, að nausyn þyk-
ir bera til að gefa út innköllun 'í Lögbirtinga-
blaði til. skuldheimtumanna hvers umsækj-
anda, áður en mál hans er til lykta leitt hjá
skilanefnd. Umsækjendum, bæði þeim er þegar
hafa sótt og þeim er ætla að sækja um fyrr-
nefnda aðstoð er því bent á, að snúa sér til nefnd-
arinnar með viðtali eða símskeyti fyrir 28. þ.
m., þar sem þeir að öðrum kosti geta átt á
hættu, að beiðnum þeirra verði ekki sinnt. Skrif-
stofa skilanefndarinnar er að Klapparstíg 23
Reykjavík, sími 1553. Viðtalstími 10—12 f. h.
og 2—6 e. h.
Reykjavík 20. september 1950.
leiðslu kjarnorkuvopna, en
slíku banni yrði að fylgja ör-
uggt alþjóðaeftirlit.
Vishinsky stóð þegar upp, er
Acheson hafði lokið ræðu sinni,
kvartaði undan árásum Ache-
sons á Rússa og lýsti friðarvilja
rússnesku stjórnarinnar. Hann
kvaðst ekki mundu ganga þá
braut, sem Acheson vildi leiða
þingið inn á.
Allgóðveiðihjásíld-
arbátun í fyrrinolí
í FYRRINÓTT var allgóð
veiði hjá reknetabátunum i
Faxaflóa. Til Keflavíkur
komu 1300 tunnur, en afla-
hæsti báturinn var með 120
tunnur. 11 bátar komu til
Akraness með samtals 800
tunnur, og höfðu 5 þeirra feng
ið afla sinn í Jökuldjúpi, en
þar var góð veiði og fékk einn
báturinn, Sigurfari 180 tunu-
ur.
Til Sandgerðis komu 30 báí-
ar með allt frá 50 til 120 tunn
ur og höfðu þeir aðallega afl-
að í Miðnessjó. Aflahæsti bát
urinn sem til Sandgerðis kom
var Muninn II. með 120 tunn.
ur. Loks komu 40 bátar til
Grindavíkur með samtals um
1000 tunnur. Aflahæsti bátur-
inn, sem kom.þangað var með
170 tunnur, en hjá mörgum
bátanna hafði verið mjög treg
ur afli. I gærkvöldi réru allir
bátar á ný.
Kvlhnar í tómum
bragga___________
í GÆR var slökkviliðið
| kvatt inn í Snekkjuvog, en þar
hafði kviknað í tómum
bragga, var hann aðallega úr
járni og ekkert í honum nema
eitthvert rusl.
----------------------
FRÁNSKT HERLIÐ hefur
náð aftur á sitt vald varðstöð,
sem kommúnistar tóku í Indó-
Kína fyrir nokkru.