Alþýðublaðið - 19.12.1950, Blaðsíða 6

«
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þiiðjudagur 19. desember 1950
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal; þing-
fréttaritari: Helgí Sæmundsson: auglýs-
ingastjóri: Emilía Möller. Ritstjórnar-
símar: 4901 og 4902. Auglýsingasími
4906. Afgreiðslusími 4900. Aðsetur: Al-
þýðuhúsið.
AlþýðuprenWniðjan h.f
HæHuásfani
ÞAÐ er enn ekki vitað með
neinni vissu, hvað þeim Tru-
man og Attlee hefur komið
saman urn, er þeir ræddust
við í Washington í byrjun þessa
mánaðar. En af því, sem síðan
hefur gerzt, og þá ekki hvað
sízt af ákvörðun Trumans, að
iýsa yfir hættuástandi í Banda
ríkjunum vegna hin's ískyggi-
lega útlits í heiminum, má þó
ráða, að það séu mjög takmark
aðar vonir, sem þeir gera sér
um, að hægt verði að afstýra
nýrri heimsstyrjöld, og alls
engar nema því aðeins, að lýð-
ræðisríkin hervæðist svo á
næstu mánuðum, að engu ein-
ræðisríki þyki árennilegt á þau
að leita.
Engu að síður er það aug-
ljóst, að þeir Truman og Attleo
hafa orðið ásáttir um, að gera
mjög alvarlega tiíraun til þess
að ná samkomulagi við komm-
únistast.jórnina í Kína um Kór-
eu og að reyna á þann hátt að
binda enda á ófriðinu þar
eystra, sem að öðrum kosti er
svo hætt við að leiði fyrr en
varir til nýrrar heimsstyrjald-.
ar. Kemur þar vissulega hvort-
tveggja til, að sá tiltöiuiega fá-
menni her, sem Bandaríkin og
sameinuðu þjóðirnar hafa sent
til Kóreu, er þess auðvitað al-
gerlega ómegnugur að verjast
þar til lengdar margföldu ofur-
efli Kínverja, hvað þá heldur
að sigra það; og að Vesturveld-
unum er það mjög nauðugt, að
binda mikið meiri her í Aust-
ur-Asiu með tilliti til þeirrar
árásarhættu, sem stöðugt vof-
ir yfir Vestur-Evrópu og vex.
að siálfsögðu um allan helming
við það, að herlið, sem þar gæti
verið til varnar, sé sent langt
austur í heim til að berjast við
árásarher Kínverja þar.
Það leynir sér ekki ef athug
uð eru ummæli og yfírlýsingar
þeirra Attlee og Trumans eftir
fund þeirra í Washington, að
umhugsunin um þetta hefur
ráðið mik’u um ákvarðanir
þeirra, hverjar, sem þær
kunna að hafa verið. Þeir hafa.
orðið fullkomlega ásáttir um
þe.ð, að vörn Vestur-Evrópu
yrði eftir sem áður a3 vera
höfuðmarkmið þeirra, á hverju,
sem ylti í Asíu; og að í lengstu
lög bæri því að forðast mann
freka stórstyrjöld þar eystra.
Hitt er svo annað mál, hvaoa
möguleikar eru á því. Að sjálf-
sögðu er það ekki undir sam-
einuðu þjóðunum, hvað þá held
ur undir Vesturveldunum ein-
um komið. Og spurningin er
því, hvort Kínverjar og bak-
hjarlar þeirra, Rússar, kæra
sig nokkuð um það, að ganga
til samkomulags við Vestur-
veldin um Kóreu.
Engum getur blandazt hug-
ur um það, að af sömu ástæðu
og Vesturveldunum er mjög ó-
Ijúft að verða að auka veru-
lega her sinn austur í Kóreu,
virðist það hljóta að vera keppi
kefli fyrir Rússland, að minnsta
kosti, að þau verði að gera
það; og með því að ekki er ann
að sjáanlegt, en að komm-
únistastjórnin í Kína telji
sér skylt að dansa í þeirri línu,
sem lögð er af valdhöfunum í
Kreml, er við því búið, að sam
komulag um Kóreu reynist
þungsóttur róður. Og vitanlega
ganga sameinuðu þjóðirnar og
Vesturveldin þar heldur ekki [
að neinum afarkostum, þótt þau
vilji mikið til friðarins vinna.
Því hafa bæði Truman og Att-
lee yfir lýst eftir fund sinn á
dögunum, að um enga tilslök-
unarstefnu við ofbeldið gexi
verið að ræða.
Það er í þessu ljósi, sem
menn verða að líta á þá á-
kvörðun Trumans, að lýsa yfir
hættuástandi í Bandaríkjunum.
Það fylgir þeirri ákyörðun, að
hann fær stóraukin völd, og
hann fer ekki dult með það, til
hvers hann muni nota þau: Öll
hjól og allar hendur verða sett-
ar í gang til þess að framleiða
hergögn og búa Bandaríkin und
ir stríð. Það þýðir ekki, að
Bandaríkin æt.li sér að hefja
það, eða tel.ii það einu sinni ó-
hjákvæmilegt. Þvert á móti l.ét
Truman svo um mælt, áður en
hann undirritaði boðskap sinn,
að enn væri hægt að semja um
öll ágreiningsmál. Hitt er aug
ljóst, að um vilja einræðisríkj-
anna til þess er nú efast. Og
því ætla Bandaríkin að vera við
öllu búin.
En hvað kallar Þjóðviljinn
þ>á það, að Rússland skuli nú
begar hafa 4—5 milljónir
manna undir vopnum? Finnst
Iionum það nokkuð óeðlilegt,
að vígbúnaðaræði eins dragi
á eftir sér vígbúnaðaræði ann
■jrs? Eða telur hann að Rúss-
land eigi að hafa einhvern
einakrétt á því að vígbúast?
Friðrik Ólafsson
hæstur á íaflmói-
inu í Hafnarflrðl.
Þjóðviljlnn um
búnaðaræðið
rr
rr
VÍGBÚNAÐARÆÐI kallar
Þjóðviljinn það í ritstjórnar-
grein á sunnudaginn, að Banda
ríkin sku’i nú ætla að fjölga
í her sínum upp í 3,5 milljónir
manna, svo sem Truman boð-
aði um leið og hann lýsti yfir
hættuástandi vegna hins ófrið
,’ega útlits.
i
Magnýs Viihjálins-
soo vann aiiar
j
skákirnar í I. og 2.
flokki.
I ——
LEIKAR ióru þannig á af-
mælismóti Taflfélags Hafnar-
fjarðar, að FriCrik Ólafsson
varð Hæstur í meistaraflokki
með 412 vinning af 5 mögu-
legum. Næstir komu Guðjón
M. Sigurðsson og Sigurgeir
Gíslason með 312 vinning
hvor, þá Jón Kristjánsson með
2. Bjarni Magnússon me5 IV2
og Jón Jóhannsson með eng-
an.
Síðasta umferð í meistara-
flokki fór þannig, að Sigur-
geir vann Guðjón, Friðrik
Bjarna, og Jón Kristjánsson
Jón Jóhannsson.
Átta þátttakendur voru í
fyrsta og öðrum flokki, sem
tefldu sameiginlega. Hæstur
varð Magnús Vilhjálmsson með
7 vinninga, vann allar skák-
irnar, annar Gretar Kristjáns-
son með 5¥2 vinning og þriðji
Ólafur Sigurðsson með 4V2.
NYSJALENZKIR hermenn
eru komnir til Kóreu.
Góð jólagjöf (handa eldri og yngri)
Ufan land$ og i siiian
Ferðaminningar, sögur og ævintýri með
myndum, eftir Matthías Þórðarson.
Verð: Bundin kr. 35,00.
Óbundin kr. 25,00.
Rokið til að lífga við vetrarhjálpima. — Fjósa-
kona skrifar merkilega bók. — Stóri bróðir, sem
stelur öllu frá oss.
VETRARHJÁLPIN tekur
seinna til starfa nú en áður. Á-
stæðan mun vera sú að í raun
og veru hafi ekki átt að efna
til hennar að þessu sinni, en
skrif vöktu athygli á því, svo
að fyrirætlunin fór út um þúf-
ur. Ekki veit ég hver ástæðan
var til þe^sa sleifarlags, nema
ef vera skvldi, að sá maður, sem
verið hefur forstöðumaður vetr
arhjálparinnar á undanförnum
árum, hefur nú öðrum hnöpp-
um að hneppa.
EN HVAÐ, sem þessu líður,
þá er hjálpin byrjuð að starfa.
Kreppa færist yfir hægt og bít-
andi svo að nú er miklu meiri
ástæða til þess að rétta bág-
stöddum ’viálpandl hönd en
mörg unck””'engin ár. Það væri
því vel ef bæ‘;arbúar brygðust
A?el við 1’4';'1'narbeiðnunum frá
vetrarh.iá1pinni og mæðrastyrlts
nefndinni.
FJOSi* 'r
í heim 00
sem á dp°"
1 ið. Þessi J
, blávatn. TT
af ritsm’T'.
athýglí o":
hennar b,-i’
^ er að sk’rí’
| núpi hefi’-
: beztu ko't.;
1 Húri er: ór-'1
:skap, ekk;
sig eða b”"
'>.N Á hefur farið út
'v’’’fað bók um það,
h?nnar hefur drif-
’^^akona ier ekkert
’n er og áður kunn
— sem vakið hafa
ýríúar, enda tunga
r n« hvöss þegar bví
” An.ua frá Mold-
' fari sínu marga
i'=f°nzkrar alþýðu.
”"1 frá öilum tepru
•’-’r hað að beygja
Li hún er djarfyrt
| Kvíabryggjuhneykslið.
\
KVÍABRYGGJA bætist nú við
þau nöfn í sögu síðustu ára,
sem almenningur mun tengja
við spillingu, fjármálasukk,
misnotkun á völdmn og annað
slíkt. Alþýðublaðið skýrði frá
þessu máli fyrir helgina, og
Morgunblaðið, málgagn
þeirra valdamanna, sem hlut
eiga að máli, hefur enn sem
komið er valið þann skyn-
samlega kost að þegja.
MÁLAVEXTIR eru í stórum
dráttum ságðir vera þessir:
Tveir íhaldsgæðingar vestur
á Snæfellsnesi eiga stóra jörð,
Kvíabryggju, annar þeirra á
jörðina sjálfa, en hinn hús á
henni. Byggð breytist í
Grundarfirði o g þessi jörð
leggst í eyði ásamt kotum,
sem henni fv’gia. Gæðing-
arnir eiga mikið fé í eignum
þessum; þær eru veðsettar og
þeir eru að byggja sér glæsi-
leg hús á öðrum stað. Það er
hnippt í leiðtoga íhaldsins á
Snæfellsnesi, Sigurð Ágústs-
son, sem á í harðri baráttu
um þingsæti fyrir sýsluna, og
hann gefur þag kosningalof-
oro, að hann muni selja jörð-
ina og húsið fyrir gæðíng-
ana.
NÚ ER ÞAÐ vitað mál, að
erfitt, ef ekld ógerlegt,
mundi að selja nokkrum ein-
staklingi þessa jörð með
stóru, gömlu timburhúsi. Það
er því byrjað að athuga,
hvernig hægt er að fóðra það,
að hið opinbera kaupi eign-
irnar, svo að nota megi al-
mannafé til að losa íhaidsgæð-
ingana úr vandræðum sínum.
Fyrst var reynt að selja
Bryggjuna fyrir drykkju-
mannahæli. En það tókst
ekki, og ábyrgir menn þver-
tóku að líta við staðnum
fyrir slíka stofnun.
ÞÁ KOM TIL SKJALANNA
fyrrverandi þingmaður í-
haldsins fyrir Snæfellsnes,
Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri Hann ræður bæjar-
sjóðnum í Reykjavík í trausti
íhaldsmeirihluta, og vill
gjarna gera flokksbróður sín-
um og eftirmanni þennan
greiða. Þar við bætist, að svo
heppilega vill til, að Litla
Hraun er orðið of lítið, getur
ekki tekið við óskilvísum
barnsfeðrum frá höfuðstaðn-
um, og Reykjavík þarf því
að byggja sitt eigið vinnuhælí
til a$ geta innheimt meira af
barnsmeðlögum.
ÞAÐ ER ÁKVEÐIÐ á bak við
tjöldin, að Reykjavík kaupi
Kvíabryggju og setji þar upp
vinnuhæli. Það er gengið
fram hjá fjölda jarða, sem
eru nær Reykjavík og á marg-
an hátt hentugri. En hvað
kemur það málinu við; það
þarf að bjarga tveim gæðing-
um flokksins og hjálpa þing-
manni til að standa við kosn
ingaloforð, þá tegund kosn-
ingaloforða, sem ekki er eins
gott að svíkja og hin almenn-
ari. Annar gæðingurinn
kemur til Reykjavíkur og bíð-
ur í hótelherbergi eftir kaup-
unum. Þgð er um að ræða á
annað hundrað þúsund krón-
ur.
MÁLIÐ er leitt inn á alþingi
fyrst, og þjóoþing íslendinga
samþykkir að veita 125 000
krónur til reksturs hælis,
sem ekki er til. Næst verður
málið vafalaust borið fram í
bæjarstjórn Reykjavíkur og
íhaldsmeirihlutinn þar ’átinn
samþykkja að kaupa jörðina
og húsin vestur á Snæfells-
nesi. Síðan fær einliver í-
haldsgæðingur 2—300 000
kr. til að laga timburhúsið til
og gera úr því nýtt fangelsi.
Þá hefur Sigurður staðiy við
kosningaloforðið og gæðing-
arnir tveir fá á annað hundr-
að þúsund fyrir eyðijörðina
og gamla timfaurhúsið. Svona
eiga sögur að enda, að því er
íhaldinu finnst.
við höfð’”’"’ o" rödd hennar
hvöss og kTd begar hún mælir
við stórbokka.
BÓK skemrotileg.
Hún hefu” ient í f.iölmörgum
ævintýrur” o" beim ekki öllum
sem beztum Stundum hefur
hún næst'i’” Tvnzt í stóru lönd-
unum o? ' ,’”vel orðið bitbein
stóriillds :”s og þegar hún
flæktist t'1 T,’'-"ssel og lenti þar
og víðar f V ‘riTOi á hernámsyf-
irvöldum ’'' —'*ríu og alls kóh-
ar óþjóðn1' T F,n alltaf vissi hún
sjálf hva” var, þessi telpa
undan F4 V1' ium •— og öllu lauk
því á þar - ■' að hún fékk siít
,rara.
■ Þ’Á ’ "'í’ARÆVINTÝRI
hennár á '■■'miim ekki neinn •
barnaleik’ ö."' Ivsir hún því
hvernig 'k’'”' riéraðist á freist-
ingunum ” k”zt er sagan af
því, þegv’ vaf danska bíl—
stjóranum +”t'ugu krónur af fá
t.ækt sinn1 ’ ""ar hún sá von-
brigði hf!”” vfir hví að hafa ;
ekki feng:ð vp.ia'sinn.
ÞAÐ, n/jARGIR FEIL“ .
þegar Anna frá Moldnúpi stóð
fyrir fra.mn” þá. reiknuðu ekki
með skygg.ni hennar, gáfum,
síærilæti o" 'k’1<?irni. Ekki vildi
ég eiga um”"-”1’ hennar um Þór
arin OIgeircc!on — og ekki held-
ur um skrifstofufólkið hjá Eim-
skip í Kaupmannahöfn. En.
gjarna vildi érr njóta ylsins í.orð-
úm hennar um skipverjana á
Brúarfossi. —• Ef til vill segja ■
einhverjir að Anna rabbi of
mikíð um guð almáttugan, e.i
Framhald á 11. síðu.