Tíminn - 19.01.1964, Blaðsíða 9

Tíminn - 19.01.1964, Blaðsíða 9
Séra Jakob Jónsson, sókn- arprestnr Hallgrímssafnaðar í Reykjavík er sextugur á morgxm. Hann er fæddur að Hofi í Álftafirði, 20. janúar 1904, sonur hjónanna Sig- rfðar Hansdóttur Beck og séra Jóns Finnssonar, prests á Klyppstað í Loðmundar- flrði. Séra Jakob tók stú- dentspróf 1924 og guðfræði. próf. 1928. Stundaði fram- haldsnám í guðfræði og sál- arfræði f Kauipmannahöfn og Winnipeg, og hefur ferð- azt mikið erlendis og kynnt sér kirkjumál, barnavernd- airmál og leikhúsmál. Hann var aðstoðarprestur föður síns á Djúpavogi 1928—29 og prestur f Neskaupstað frá 1930—35, en þjónaði síðan íslenzkum söfnuðum í Vest- urheimi til 1940, en hefur verið prestur í HaUgríms- prestakalli í Reykjavík síð- an 1941. Hann hefur látið félagsmál mjög til sín taka, meðal annars lengi formað- ur Prestafélags fslands. Hann hefur ritað allmörg leikrit, sem bæði hafa verið gefin út og sýnd á sviði, og eftir hann er einnig mikil'l fjöldi greina í blöðum og tímaritum austan hafs og vestan. Séra Jakob er kvænt. ur Þóru Einarsdóttuir úr Reykjavík, og eiga þau fimm uppkomin börn. orðin meginhluti prestsstarfs- ins, og fjöldi þess fólks, sem kemur til þess að leita ráða og ræða um hin sundurleitustu vandamál fer sífelllt vaxandi. Sálgæzla prestanna nær langt út yfir trúarleg og siðgæðisleg efni, og aukinn hraði og rcé- leysi í lífinu samfara miklu meiri fjölbreytni lífsforma og viðfangsefna eykur ,vanda ein- staklinganna og þörf þeirra til ráða og hjálpar. Og það er eng- in breyting á því, sem áður var, að guðstrúin sé mönnum mesta haldreipið í vandanum. Nú bæt- ast við einir sex nýir prestar hér í Reykjavík, en það er eng- in hætta á því, að þeir hafi ekki nóg að gera. Mættu koma fleiri, helzt specialistar í ýmsum greinum. Mér verður oft hugsað til þess, hve nauðsynlegt væri, að þær stéttir, sem mest starfa að almannaheillum og hafa mest skipti við heimilin, fólkið og börnin, hefðu meiri samráð sín á milli. svo sem prestar, lækn- ar, kerinarar, lögfræðingar, sál- fræðingar, blaðamenn og ýmsir aðrir. — Blaðamenn líka? — Já, — þú fyrirgefur, en ég efast um, að þið hafið hug- mynd um það sjálfir, hvað blaðaskrifin geta ráðið miklu um persónulegt lán og ólán ein- stakl'inga. Það ríður því mikið á því, að þið skiljið rétt þau vandamál, sem aðrar stéttir eru að fást við. Það er í rauninni mikil þörf á, að ólíkir starfs- hópar komi saman til umræðna um vandamálin, miðli hverir öðrum reynslu og samræmi að- gerðir. Ég held, að með því mundi nokkuð vinnast. Hvað prestana snertir, er orðin miklu •meiri þörf á sérmenntun til sálgæzlunnar vegna fjölbreytni lífsins og vandamálanna. Þessa menn vantar einhvern sarneig- inlegan vettvang til þess að mætast á. Vandamálin eru mörg, og ekki ætíð klifað á þeim, sem mest eru. Blöðin eru til dæmis stútfull daginn út og inn um kjaramál. en mér liggur við að segja, að lág laun séu nú hverf- andi vandræði borið saman við böl áfengisins. En það er eins og að þessu megi ekki finna, því að þá sé verið að fara inn á eitt- hvert einkamálasvið, og mönn- um er lagt það til lasts, ef þeir vilja segja til vegar í siðferði- legum efnum. f raun og veru er það svo, að hver prestur hefur tveimur söfnuðum að þjóna Annar er kirkjusöfnuðurinn, sá, sem hann stendur frammi fyrir í messunni, en hinn er sá, sem ekki aðrir sjá en presturinn einn, sá, sem hann hefur per- sónulegt samband við, þeir, sem til hans leita um persónuleg vandamál. Það er ef til vill sama fólkið að nokkru í þeim báðum, en samt eru þeir ólíkir. Og það er fyrst og fremst í síðar talda söfnuðinum, sem presturinn nær bezt til fólksins. Ég ræddi einu sinni við stjórn málamann, um þá almennu skoðun, að það væru þeir, sem næðu til fólksins á fjöldafund- um, en ekki við prestarnir í kirkjunni. En hann sagði: „Við náum ekki til þess þar. Ef við eigum að ná til þess, verðum við einmitt að hafa sömu að- ferðir og þið og mynda persónu- leg tengsl." Ég held, að okkur vanti meiri sérmenntun, sem kynni prestum — og mörgum öðrum — miklu betur vandamál sálgæzlunnar, vandamál fólks- ins í margslungnu lífi nýrra tíma. Það er ákaflega margt upp- örvandi í preststarfinu, en fjár- hagsvandræði presta hafa verið slík á þessari öld, að þeir hafa ekki komizt af nema sinna öðr- um óskyldum verkum, sem draga starfsorku þeirra og tíma frá prestsstarfinu. Og kirkju- leysið hér í höfuðborginni hef- ur lamað starfið. Mikill hluti kirkjulegra athafna hefur raun- ar færzt inn á prestsheimilin, og þar eru prestskonurnar oft- ast þjónustustarfsmenn kirkj- unnar. Það hefur verið harla hl'jótt um það mikla starf, sem prestskonurnar leggja á sig, og þó getur presturinn ekki án að- stoðar þeirra verið. Hlutur ís- lenzkra prestskvenna í safnað- arstarfi er þess verður, að hon. um sé meira á loft haldið. Það er að sumu leyti ánægjulegt að geta tekið kirkjulegar athafnir þannig inn á prestsheimilin, en allir sjá líka annmarka þess. En með fleiri kirkjum og betri að- stöðu á þetta að breytast. Þá eiga prestarnir að geta fengið aðstöðu til prestsverka alla daga í kirkjunum. — Hallgrímskirkja? — Já, það hefur verið þröngt um okkur, en nú rætist von- andi bráðlega úr og við fá- um aukið húsnæði, þó að lúkn- ing kirkjubyggingarinnar sé enn margra ára verk. Mjög gæt ir aukins skilnings á því nú að vinda bráðan bug að verkinu, og er það fagnaðarefni. Ýmsir líta þessa kirkjubyggingu hornauga, en ég er sannfærður um, að síðari kynslóðir verða þakklátar fyrir hana Kirkjan er hús, sem aldrei verður úrelt, því þarf ekki að kvíða. Hún er byggð á bjargi. Og Hallgrímskirkja verður síðar einn skýrasti vitn- isburðurinn um stórhug kyn- slóðarinnar, sem byggði ísland á æskuskeiði lýðveldisins. — Finnst þér mikilvægar tímamótahræringar eiga sér stað innan kristninnar um þess- ar mundir? TÍMINN, sunnudaginn 19. janúar 1964 — — Já, þær eiga sér alltaf stað, og ekki leyna þær sér núna. Það er enginn vafi á því, að merkilegir hlutir eru að ger- ast m.a. í auknum skilningi milli kirkjudeildanna, viðleitni þeirra til að skilja viðhorf hver annarrar og til þess að mætast í umburðarlyndi og jákvæðu starfi. Einingarmál kristninnar eru á hraðri leið til batnaðar. Þetta er mínum kirkjulegu skoðunum mikil aufúsa, og ég er sannfærður um, að kirkju- deil'dimar eiga eftir að færast miklu nær hver annarri, en ég vil það gerist með skynsam- legu mati en ekki af tilfinn- ingasemi eða með því að menn varpi frá sér dýrmætum auði. Af þessum sökum finnst mér það ákaflega laðandi fyrir unga menn að hefja guðfræðinám um þessar mundir, því að enn er verið að ryðja hugsunum braut til frelsis. Menntamenn hafa svo oft setið fastir í heim- spekikerfum, sem búin voru að lifa sitt fegursta. Ég held, að mjög sé að losna um alla kerfisfjötra. Við, sem nú nálgumst efri árin, sagði séra Jakob, höfum lifað ákeflega merkilega tíma. Við ólumst upp með miklum hugsjónum og þær kveiktu í okkur — sjálfstæðismálin, samvinnuhugsjónin, verkalýðs- hreyfingin, ungmennafélögin. í þeim öllum logar kærleiks- eldur kristindómsins. En unga fólkið núna á líka sínar hug- sjónir, það þarf ekki að efast um það. Það mun líka lifa merkilega tíma, og það mun eiga samleið með kristni og kirkju. Kirkjan er samfélag, sem lifir dómsdag. Hún nær út yfir gröf og dauða. — Þú nefnir dómsdag. Set- ur aldrei að þér ótta um, að mannkynið muni tortíma sjálfu sér með stórmerkjum kjarn- orkualdár?1' — Nei, ég trúi því ekki, að Guð leyfi mannkyninu að upp- götva neitt, sem ekki feli í sér möguleika til góðs hvað sem öðru líður. Maðurinn lærir að beita þessari guðsgjöf eins og öðrum sér til þroska. Mér finnst stundum, að ótti manna við þetta sýni, að guð beri meira traust til mannanna en þeir til hans. Og kirkjan og trúin á sitt hlutverk- um alla framtíð þótt búningarnir breyt- ist. Það, er vegna þess, að eng- in stofnun á jarðríki býr yfir svipuðum auðævum, reynslu og úrræðum til hjálpar í mannleg um vanda. Ekkert mannlegt vandamál er til, sem kirkjan Framhald á 11. síðu. ’ J Fin sú bók, sem mfklð er nú á dagskrá og mikið skrifað um er ævisaga Hannesar Hafstein, eftir Kristján Albertsson. Fyrsta bindi sögunnar hafði þau áhrif á þann, er þetta ritar, að hann labbaði að lesvri hennar loknum niður á af- greiðslu Almenna bókafélagsins og sagði sig úr félaginu. Þó að bók- n væri létt. og lipurt skrifuð, þá fannst mér hún svo óhæfilega íuldaleg, að ég vildi ekki styðja slik:.r bókmenntir með mínum fau krónum. Cg nú er annað bindi komið og mun vera 'íkt hinu fyrra hvað viðvíkur hlutdiægni, og allt að þvi sóðalegum rithætti, ef dæma má eftir rithætti starfsmanns Mbl. sem hefur skníað mest lof um fæssa nýju bók Þar eru andstæð 'ngar Hannesar og sambandslaga uppkastsins 1908 færðir saman í floKk, sem eftr komendunum virð ist helzt eiga skiljast að andstæð- ingar Hafsteins og uppkastsins hafi verið ábyrgðarlausir ævintýra HANNES HAFSTEIN ATHYGLIS- VERD BÓK mer>n og samvizkulausir loddarar og ýmiss konar lélegur lýður. Og svo eru þessir menn nafngreindir sem slíkir: Björn Jónsson, Valtýr Guðmundsson, Einar Kvaran, Bja'ni Jónsson frá Vogi, Gísli Sveinsson, Einar Benediktsson, Ari Arnalds. Sigurður Guðmunds- scn, Guðmunnur Kamban, Jón Þorkelsson o. fl. Og í lokin klykkir hann út með að kalla Skúla Thor- edd-en ag Hannes Þorsteinsson tækifærissinna. bakferlismenn og c,pákaupmenn, sem geri sér mat úr hverju sem að höndum ber. .Afkomendur þessara „misheppn uðu“ í andstöðunni hafa nú sýnt manndóm að andmæla ritdóm Mbl. er par einkum að nefna Hindrik Björnsson sona-son Björns Jóns sonf-r ritstjóra, sem nú er sendi- heira íslands í London. Og Sveinn forsrjóri sonur hins ágæta manns Benedisls Sveinssonar, sem fremst stóð í iði landvarnarmanna. En Sveinn gerði m a. þá athugasemd, af hveriu faðir sinn væri ekki neíndur í upp'alningu vandræða- uiannanna, sem aðallega hafi ver- ið í andstöðulið. Hannesar og sam ban Islagauppkastsins. — Og þá skrifar Þorsteirn Jónsson bróðir Masnúsar próíessors, athyglis- veiða grein í Mhl. þar sem hann kveour "itdón' Mbl. „vera af mörgum réttnefndan sleggjudóm“. Vildi ég taka undir lokaorð Þ. J. Eg hef verið og verð ein- drevið á móti allri manndýrkun Hatvtein hefur áreiðanlega ekki óskað þoss að vera gerður að hálf- gitði og honum er enginn greiði gerður með ofloíi. Hann var og er nógu stór til að gnæfa yfir marga, þótt ekki sé reynt að lækka sam- tiðarmenn hans “ V-'ð sem vorum ungir menn árið 1008 en það ár sem fagurt blóm í minningakeðju áranna, okkar sem voium á móti því að íslendingar scmau þá af sé> fornan rétt sinn og gengju af frjálsum vilja inn í hina dönsku ríkisheild, sem okkar fivmstu fræðiinenn fullyrtu að þeh hefðu aldrei gert. Þeir sem í fararbroddi vnru á móti inniimuninni í hina dönsku ríkisheild" eru sumir ekki naf.igreindir í „úrkasti“ forsprakk anna eins og t d. Þorsteinn Er- iingsson og Benedikt Sveinsson, sem voru meða’ þeirra andstæð- inga uppkastsins sem mest sveið undrn. Og verður að leita ann- ar>a ástæðna íneð þá hjá Mbl. ritriómaranum, að þeir skuli ekki nefndir hjá honum i hópi „erki- syndrranna'. Auðvitað var Haf- steini ýmislegt vel gefið. En hafi þeir menn heila þökk fyrir, sem gengu á móti Sambandslagaupp- kasi nu 1908 og forðuðu því að ís- lencbngar byndust, inn í liina Framhald á 13. síðu. Frá EyfirðiPgafélaginu Þ0RRABL0T félagsins verður haldiö að HÓTEL SÖGU, sunnudaginn 26. þ.m. og hefst kl. 18 stundvís.ega. — Húsið opnað kl. 17,30. Skemmtiskrá: Kl. 18.00 Ve-rluges<um boðið upp á cocktail, skálað fyrir borra og nýju ári. — 18,30 Samkomar* sett. — 19.30 Skemmt'atriði: Dmar Ragnarsson Aðgöngumiðasala verður í Lídó fimimudag og föstudag 23. og 24. þ.m. kl. 5—7, báða dagar.a "Stjórnin Kl. 20.00 Allir skemmta ölium, sameiginlegur söngur — 20,30 /mi? skemmtiatri^ — 21.00 Sbginn dans — 01.00 Veizlulok

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.