Tíminn - 14.02.1964, Síða 14

10
SCTn,Clementine sat við hlið hon-
um' ái.ræðupallinum, enda var það
éSkért leyndarmál, að ekki var
unnt að telja hana í liði óvina,
kvenréttindanna. Clementine gerði
Winston það l'jóst, að hún fylgdi
að málum þeim konum, sem
itíörðust fyrir auknum réttindum
kvenna, og hún sýndi hug sinn
með því að vera viðstödd öll réttar-
höld yfir forystukonunum. En þó
að Winston væri jafnvel á efri
árum uggandi yfir að hleypa kon-
um inn í opinber störf, lét hann
Ikonu sína ætíð einráða um sínar
skoðanir. Þó að það væri snar
þáttur í starfi hans um langa ævi
að fá fólk til að skipta um skoð-
■Ð, þá reyndi hann aldrei að neyða
Clementine til að fallast á sínar
eigin skoðanir.
Hann var í rauninni hálfvolgur
fylgjandi kvenréttinda, og Clemen-
tine ýtti undir allar hug-
myndir, sem hann hafði til já-
kvæðra breytinga á réttindastöðu
kynjanna. Hún reyndi til hins ýtr-
asta að fá hann á band kvenrétt-
indahreyfingarinnar, en baráttan
gegn honum af hreyfingarinnar
hálfu og forystumanns hennar,
Sylvíu Pankhurst varð til þess að
hann lét ákafar tilraunir hennar
í þessa átt eins og vind um eyrun
þjóta. Nokljrir vina þeirra hafa
haldið því fram, að Winston hafi
ekki í hjarta sér verið jafn mikill
andstæðingur kvenréttinda og
hann virtist vera á yfirborðinu,
og það er að minnsta kdsti einn
atburður, sem rennir stoðum undir
þá skoðun.
William Beveridge (sem síðar
varð Beveridge lávarður), sem var
upphafsmaður löggjafarinnar um
atvinnuráðningar, sem Winston
síðan studdi og kom í framkvæmd,
kom Winston til aðstoðar í miðri
kosningabaráttunni 1910, þegai
hann var beðinn að taía á fundum
víðs vegar um landið. Hann gekk
morgun einn inn í svefnherbergi
Winstons með lista yfir fyrstu
konurnar,sem skipa skyldu stöður
deildarstjóra á ráðningarskrifstof
unum.
Winston, sem hafði orðið fyrir
stöðugum ofsóknum af hálfu her-
skárra kvennréttindakvenna, sem
kröfðust jafnréttis kynjanna, leit
á listann yfir þær konur, sem sóttu
um að fá jafna hlutdeild og ábyrgð
á stjórnarstörfum á við karlmenn.
Hann horfði lengi og vel á listann
og sagði* síðan: „Látum konurnar
komast að.“ Hann undirritaði síð-
an samþykkt sína.
, Tveimur árum eftir hjónavígslu
þeirra Clementine var Winston
enn skotspónn kvenréttindakvenn-
annS. Eyrsta barn þeirra, Diana,!
þurfti að vera í stöðugri gæzlu í
vagni sínum, vegna ótta manna um
að kvenréttindakonurnar mundu
ræna henni.
Clementine var með honum, þeg
ar þrjár konur klöngruðust upp á1
þakið á fundarsal, þar sem Churc-
hill var að halda ræðu. Þær höm-
uðust og létu öllum illum látum,
á meðan á ræðu hans stóð, og hróp
uðu kröfur sínar um kosningarétt
niður um loftræstingarop. Clemen
tine, sem sat á ræðupailinum, veif
aði glaðlega til friðspillanna, á
meðan Winston talaði.
Það eru fáar konur, sem kvænt-
ar hafa verið snillingi og jafn-
framt búið við langvinna ham-
ingju. Þegar slíkur hjúskapur bless
ast, er það ekki snillingnum að
þakka, heldur eiginkonu hans.
ClKnentine hafði valið sér að lífs
förunaut óróagjarnan og metnaðar
gjarnan mann, sem átti i stöðug-
um útistöðum og vandræöum. Hún
lagði sig fram um að veita það
tilfinningalega öryggi, þann fasta
grundvöll, sem varnaði því að ævi
starf hans, sjálf tilvera hans
sttytti á skeri og biði skipbrot.
Hún umbar hann á þann einfalda
hátt að elska hann. Hún fæddi hon
um börn, veitti honum fjölskyldu,
heimili, griðastað í þeim ofsa:
fengna heimi, er hann venjul. lifði
og hrærðist í. Áður en þau kynnt-
ust hafði liann verið hirðulaus,
frekur, óstýrilátur og oft rudda-
fenginn. Fyrir blíðleg áhrif henn-
ar breyttist hann. Beizkjan hvarf
úr rödd hans, sjálfstraustið óx,
htefileikar hans komu skýrar í
ljós og ræðumennska hans breytt-
ist til batnaðar. Hún fylgdi hon-
um í gegnum þykkt og þunnt, fagn
aði sigrum hans og hjálpaði honum
til að taka erfiðleikunum með
léttri lund.
Jafnvel þótt það væri mjög ný-
stárlegt að sjá eiginkonu og móður
sitja á kosningaræðupöllunum í
þessa tíð kom hún fram með hon-
um opinberlega, vegna þess að hún
vissi að hann þarfnaðist hennar
Dagana fyrir 1914 settu þau eins
konar fordæmi með því að fara
saman til að skoða herskip. Til
endurgjalds fyrir ást hennar til
sín, sýndi Winston henni hreykinn
hollustu sína á opinberum vett-
vangi. Og því hélt hann áfram
alla ævi Með hana við hlið sér
var eins og Winston yrði stærri.
Frægt fólk kom á heimili þeirra
á Eccleston Square 33. Hinni ungu
frú Churchill tókst frábærlega í
hlutverki húsmóður á heimili
stjórnmálamanns.
Lloyd George undi sér vel í
návist vina sinna, Churchillhjón-
anna. Winston og Welsh Wisard
voru dáiiuiis samræðufélagar við
: kvöldverðarborðið.
„Eg er eindregið með fastri
t reglu í þjóðfélaginu". sagði Win-
ston eitt sinn.
Loyd George leit yfir barminn
á kampavínsglasinu og svaraði:
1 „Nei! Eg er á móti því.“
Winstcn bretti úpp á nefið, eins
og alltaf þegar hann vissi, að hann
1 var óskammfeilinn, svaraði full-
um hálsi: „Það eruð þér alls ekki,
— aðeins þegar slíkt er í vegi fyr-
ir yður.“
1 Esher lávarður, ráðgjafi Ját-
varðs konungs VII., var enn einn
þeirra, sem kom til málsverðar á
^ þessu fyrsta heimili þeirra. Hann
j sagði svo frá eftir á: „Hann hefur
tvö mjög notaleg herbergi á fyrstu
hæð. Þar er ekkert annað en bæk-
ur. Frábært bókasafn. Þetta var
afmælisboð. Aðeins sex manna.
En hann hafði fengið afmælistertu
með þrjátíu og fimm kertum. Og
svo voru knallettur. Allt kvöldið
sat hann með á höfðinu pappírs-
húfu, sem hafði verið innan í einni
knal'ettunni. Það hefði verið skrýt-
in sjón fyrir þau þúsund manna,
sem koma til að sjá hann og hlusta
á hann a fundunum. Þau hjónin
-átij hiið við hlið í sófanum, og
hann hélt um hönd hennar. Ég
hef aldrei séð ástfangnara par. Ef
| hann yrði að hætta í ráðuneytinu
| ætti hann ekki krónu í eigu sinni.
Hann yrði að vinna fyrir sér, en
hann segir að það sé engum erfið-
: leikum bundið, ef maður hefur
j einhvern sem maður elskar, sér
við hlið ' Honum yrði það skapraun
! að vísu, en hann er þess albúinn að
búa í leiguhúsnæði — aðeins tveim
ur herbergjum — með henni og
- barninu! Þau hafa eldabusku í
þjónustu sinni, tvær vinnustúlkur
i og þjón. Hún hljóp niður í eld-
j húsið fyrir matinn, til þess að
sjá um, að allt væri í lagi. Og við
fengum frábæran málsverð!“
Winston hafði tekið mikinn þátt
í gerð friðarsamninganna eftir
Búastríðið. Cullinan demanturinn
var friðargjöf Suður-Afríku til
handa brezku krúnunni. Búunum
var kunnugt um að það var að
miklu leyti fyrir áhrif Winstons,
að tekið var við gjöfinni, svo að
þeir sendu honum eftirlíkingu
steinsins sem minjagrip. Winston
varð himinglaður og fól Clement-
ine steininn til gæzlu, og stundum
bað hann hana að koma með stein
inn til að sýna gestum þeirra.
Dag nokkurn kom frænka hans,
lafði Lilian Grenfell til hádegis-
verðar. Winston bað Clementine
að láta sækja eftirlíkingu demant-
sins. Á meðan barst talið að öðru.
Loks birtist þjónninn við hlið
lafði Lilian og bar steininn á
silfurbakka — þetta var afkára-
legur klumpur, sem leit út eins
og illa hlaupið ávaxtahlaup, sem
hafði runnið út úr forminu. Lafði
15
fingrum hans, en það var ekkert
traust í snertingunni.
Þau sáu nú hús Maggie og í
garðinum stóð Maggie sjálf ásamt
Rorke.
___Það lítur ekki út fyrir, að Rorke
hafi eytt tímanum til ónýtis, sagði
Simon og rak upp hlátur. — Ég
geri ráð fyrir að hann sé að snuðra
upp allt sem gerzt hefur. Hann
þorir ekki að spyrja mig, hann
veit að hann hefði ekkert upp úr
því, þess vegna ræðst hann á
Maggie
Livvy svaraði ekki. Hún sat
hreyfingarlaus, meðan Simon lagði
bílnum og hún fann, hve hjartað
barðist í brjósti hennar. Hún átti
a|| hitta Rorke aftur. Ó, Rorke,
vertu góður við mig, hvíslaði hún
með sjálfri sér.
Hún gekk við hlið'Simonar upp
stíginn og þegar þau komu fyrir
hornið, hrópaði hann hátt:
— Halló Maggie. Rorke, er þetta
virkilega þú. Sjáum til, hinn víð-
förli blaðamaður snýr heim í heiða-
dalinn.
Livvy fann hnén skjálfa undir
sér og hún reyndi að líta á Rorke.
Maggie sneri sér að þeim ljómandi
af gleði
— Ó, ég er svo glöð að þú skyldir
koma Simon. Ég hef dásamlegar
fréttir að segja. Jeith tókst að
hreyfa fingurna — bara örlítið.
En hann hreyfði þá... er það
ekki hreinasta kraftaverk?
— Það er stórkostlegt, Maggie,
svaraði Simon. — Veistu hvað ég
held, Maggie, að hann hafi allan
tímann verið klár, í kollinum, og
hann hafi háð sína baráttu til að
verða heilbrigður aftur.
— Læknarnir segja það geti tekið
marga mánuði, en nuddið á að
gera honum gott. Og við verðum
að hlífa honum af fremsta megni..
hann má alls ekki komast í geðs-
hræringu, það gæti tekið fyrir all-
an frekari bata.
Rorke kveikti sér í sígarettu.
— Það er alltaf svo friðsælt hjá
þér, Maggie. Þú þarft engu að
kvíða, hann nær sér smám saman.
— Heldurðu það, Rorke? Hún sneri
sér að honum og andlit hennar
Ijómaði þegar hún mætti nugum
hans. Livvy leit á þau og fann
sting fyrir hjartað. Hún velti fyrir
sér, hverjar væru hinar sameigin-
legu endurminningar þeirra...
Rorke og Maggie ... frá unglings-
árum þeirra ....
Inni heyrðist klukka slá og
Rorke sagði:
— Ég á að hitta Guy Glazier, svo
að ég verð að fara. Manstu eftir
honum, Maggie?
! — Já, hann var í skólanum með
okkur. Ilún rétti fram höndina.
| — Ég vildi óska að þú gætir stopp-
að lengur.
— Ég lít inn á morgun.
— Komdu hvenær sem þú villt,
sagði hún biðjandi. — Þú veizt
að þú ert alltaf velkominn hér.
Hún tyllti sér á tá ppp og kyssti
hann á kinnina.
Keith gat hreyft fingurna og
Maggie var f sjöunda himni? Eða
var þessi glefti hennar vegna þéss
að Rorke hafði komið aftur til
hennar eftir öll þessi ár?
Ég sá ekki betur en hann hygð-
ist vera hér í kvöld — svo rauk
hann þegar við komum, sagði
Simon og horfði á eftir Rorke
með augljósr: ándstygð í svipnum
— Hann hefur víst ekki kært sig
um að vera nálægt okkur, Livvy.
— Láttu ekki svona, Maggie sleit
upp blóm — Rorke þurfti hvort
sem var að fara. Þú heyrðir að
hann sagðist þurfa að hitta Guy
Glazier. En þú verður að heilsa
upp á Keith, fyrst þú ert kominn,
Simon.
í SKUGGA ÓTTANS
KATHRINE TROY
— Já, mig langar til þess. Livvy ..
— Hann er kominn í rúmið, skaut
Maggie flausturslega inn í. — Og
það borgar sig ekki að fleiri en
einn komi inn til hans í einu. Svo
að ef þér er sama, Livvy ,..
— Auðvitað ég ætla heim núna ..
— Nei. Simon greip í hönd hennar.
— Biddu eftir mér, ég verð bara
örfáar mínútur.
Hún átti ekki um annað að
velja, ef hún vildi komast hjá1
þrasi. Það var alltaf svona. Livvy
mátti ekki koma nálægt Keith —
hann gæti komizt í geðshræringu.
Hún var sannfærð um, að hún
hefði engin slík áhrif á hann, því
að hún þóttist viss um, að hann
skildi og ásakaði hana ekki fyrir
slysið, sem komið hafði fyrir hann.
Keith og hún höfðu verið góðir
vinir. Hann var viðkvæmur og
blíðlyndur, og þeir eiginleikar
voru einnig ríkir í eðli Livvy.
Hún leit í kringum sig í dimm-
um, mannauðum garðinum. Svo
settist húr. á bekk við runnana og
spennti greipar — eins og hún
, væri bæði róleg og ánægð með
!íífið.
Rorke hlaut að hafa verið gang-
andi, því að enginn bíll hafði verið
Jsjáanlegur, þegar þau komu. Ilún
J gat sér þess til, að hann hefði
flýtt sér burtu, þegar* hún kom.'
J Aðeins örstutt augnablik hafði
hann l'itið á hana .. . augu þeirra
J höfðu mætzt.
I Skyndilega varð hún vör við
skugga, sem hreyfðist í myrkrinu
rétt hjá henni. Hún leit upp ....
og þar stóð Rorke.
— Ég hélt að þú hefðir farið..
— Ég kom aftur. En það virðist
ekki vera margmennt hér. Hann
rétt út hönd sína og tók undir
hökuna á henni.
— Hertu þig upp , Livvy, sagði
hann lágt. Það er allt, sem ég
hafði að segja.
Hún rýmdi til á bekknum, en
hann hristi höfuðið. — Ég ætlaði
aðeins að biðja þig að vera gætin.
Reyndu að þjálfa með þér sjötta
skilningarvitið þegar um hættu er
að ræða Það er hægt... mér
tókst það þegar ég var í Ungverja-
landi og Alsír.
— Segðu mér hvernig ...
— Ég vildi óska að ég gæti það,
en það er eitt af þessu, sem maður
getur ekki útskýrt eða kennt.
— Heldurðu að ég sé í hættu?
— Það er auðvitað ekki víst. Kann-
ske er ég of gætinn. Hann leit
snöggt um öxl. — Blessuð, hvísl-
aði hann
Þegar hann var farinn sat Livvy
enn um stund og hugleiddi orð
hans. Simon og Maggie komu út
; garðinn aftur
— Keith er mjög þreyttur, en ég
sé það á augunum, að honum er
að batna ..
hs sneru út að víkinni svo að þau
höfðu áreiðanlega ekki séð hann.
Simon talaði um Keith þann
stutta spöl, frá húsi Maggie til
Adrienne
— Það er dásamlegt fyrir Maggie,
ef honum er loksins að batna. Þá
getur hún farið að lifa eðlilegu
lífi. á nýjan leik. Hún hefur verið
alveg bundin yfir Keith alla þessa
mánuði.
Simon nam staðar fyrir utan
húsið og Liwy tók fram lykilinn.
— Þakka þér fyrir í kvöld, sagði
hún og brosti til hans.
En Simon ætlaði ekki að láta
hana fara strax frá sér. Hann
fylgdi henni alveg að dyrunum.
Hvorugt þeirra nefndi Rorke og
hún skildi, að þau höfðu ekki hug-
mynd um að hann hafði komið
aftur. Gluggarnir á herbergi Keit-'í kvöld
|— Þú getur ekki ímyndað þér,
hvað að mér finnst undursamlegt
, að mega vera með þér. Eða hef-
urðu skilið það? Hefurðu gert það,
Livvy? Hann stóð mjög nálægt
henni og horfði biðjandi á hana.
— Liwy, vina mín, hélt hann á-
fram, þegar hún forðaðist að líta
á hann ellegar svara orðum hans.
— Clive er dáinn, en þú ert ekki
ein í heiminum. Ég skal gæta þín.
Hann tók um axlir henni, en hún
sleit sig af honum og rödd hennar
var há og næstum skræk, þegar
hún sagði:
— Simon, ég er tuttugu og þriggja
ára og fullfær um að gæta mín.
Svo opnaði hún dyrnar og sagði
aftur án þess að líta á hann:
— Góða nótt og þakka þér fyrir
14
TÍMINN, föstudaglnn 14. febrúar 1964 —