Tíminn - 10.04.1964, Side 23

yetfvangurimn
Framhald at 16. sícíu.
á milli stétta og telja kaupstaðar
fólki trú um að bændur lifi á
styrkjum. Eg skal taka sem dæmi
að ræktunarsamband kaupir jarð
ýtu á kr. 1.200.000. Söluskattur,
skattar og tollar og önnur gjöld
sem ríkið leggur á vélina eru um
300.000 kr. Tveim til þrem árum
eftir að vélin hefur verið keypt,
fær svo ræktunarsambandið 300.
000. kr. í styrk frá ríkinu. Ér
þetta nokkuð annað en skrípaleik-
ur?' Er ekki öllu heiðarlegra að
sleppa 300.000 kr. af sköttunum
og leyfa ræktunarsambandinu að
kaupa vélina 300.000 kr. ódýraii
styrklaust? Það er að vísu ekki
hægt að segja að bændur hafi ekk
er gert á síðustu árum. Það hafa
verið byggð stór og fönguleg gripa
hús og vegfarendur benda gjarnan
á þessar byggingar og segja sem
svo að þarna geti menn séð af-
komu og hag bænda í verki. En
■ hvað á bóndi að gera þegar yfir-
dýralæknir skoðar fjós hans og
gefur að því loknu þá yfirlýsing.i
að verði hann ekki fluttur með
kýr sínar í nýtt fjós við næstu árs-
skoðun þá verði fjósi hans lokað
og honum bannað að selja mjólk í
mjólkurbú? Enginn bóndi skilur
eftir hvaða mælikvarða dýralæknar
fara í þessum bannfæringum, þeg
ar um bændur er að ræða sem ár
eftir ár hafa fengið heiðursskjöl
frá mjólkurbúum fyrir að selja ein
göngu 1. flokks mjólk. Alilr bænd
ur vita að 1. flokks mjólk fæst
ekki nema úr heilbrigðum og vel
hirtum kúm og með fyllsta hrein-
læti. Hvað er það þá sem dýra-
læknar leggja til grundvallar dóm
um sínum? Þetta eru ekki nein
einstaka tilfelli því að hér í sveit
eru það margir sem hafa verið
skikkaðir til fjósbygginga af litl-
um efnum. •
Þarna eru það kaupfélögin sem
enn einu sinni hafa orðið að
hlaupa undir bagga með bændum
og lána allt efni upp á væntanleg
lán sem síðan nægja hvergi til
þess að borga byggingarkostnaðinn
og bóndinn er kominn í verzlunar-
skuldir sem hann á illmögulegt
með að losa sig úr og eru sem
myllusteinn um háls honum, and-
lega og líkamlega niðurdrepandi.
Úr því farið er að minnast á
fjósbyggingar er ekki úr vegi að
minnast aðeins á fjárhúsin. Þau
fjárhús sem nú eru óðum að
hverfa, voru byggð þegar búskap-
arhættir voru allt aðrir en nú er.
Þá hafði bóndinn nóg af ódýru
vinnuafli en lítil hey. Fjárhúsin
voru því litlir kofar, staðsettir
þar sem beitin var bezt og var
þá ekkert tillit tekið til þess þótt
fjármenn þyrftu að ganga klukku
stundargang eða meira til beitar
húsa. Nú er öldin önnur. Bændur
eru flestir einyrkjar og vinnuail
dýrt. Þeir hafa ekki tíma eða efni
á að eyða skammdegisbirtunni í
tilgangslaust rölt á milli húskofa.
Auk þess sem þeir eru betur heyj
aðir og hættir að treysta á beitina.
Það hlýtur því að verða eitt af
íramfarasporum bænda að byggja
stór fjárhús nærri býlum sínum.
Þessi fjárhús hafa mörg verið
teiknuð af teiknistofu landbúnaðar
ins og eru hreinustu listaverk í út,
liti, en svo lítið gert til vinnuhag
ræðingar að það er ekki hægt að
aka ámoksturstækjum til hreins-
unar, kerru eða dráttarvél, inn í
neina kró. Bóndinn verður því að
bera hverja skóflu 10—15 m. vega
lengd og henda síðan skítnum 1—
2 metra upp fyrir sig til þess að
koma honum út, eða á vagn.
Og víða hefði mátt staðsetja
þessi fjárhús þannig að hægt hefði
verið að losa beint af heyvögnum í
votheysturna eða gryfjur í stað
dýrra og seinvirkra tækja til þess
að koma heyinu í votheys- og þurr
heyshlöður.
Það er að vísu hægt að setja
sig á háan hest og finna að verk
um annarra þegar gallarnir eru
komnir fram. En ef við segjum
ekki okkar álit umbúðalaust á
þeim göllum sem okkur finnd
vera á nýbyggðum húsum okkar,
þá verður það bara til þess að
draga endurbætur á langinn, og
skaðar enga aðra en okkar starfs-
bræður. Af sömu ástæðu megurn
við ekki luma á nýjungum eða
reynslu sem getur orðið bændum
til hagsældar í heild.
Eg veit að bændur eru ekki ein-
ráðir með lausn á sínum vanda-
roálum og er fróðlegt að vita hvað
stjórn, sem ber fyrir brjósti hag
þegna sinna gerir, eða hygg.st gera
til hjáipar eða til þess að losna
við „dragbíta þjóðfélagsins.“ Eg
gæti látið mér detta þrjár leiðir í
hug:
1. Kaupa upp jarðir „dragbít-
anna“, svo þeir geti stundað hag-
kvæmari atvinnu fyrir þjóðarbúið.
2. Auka lánveitingar til bænda
svo þeir geti stækkað bú sín þann
ig að vinnu- og vélaafl þeirra nýt
ist til fulis.
3. Bíða og halda að sér höndum
þar til smábændur eru útdauðir
eða komnir á vergang- Smábóndi
sem varla hefur tekjur til lífsvið
urværis, takmarkaða iánsmögu-
ieika til bústofnsaukningar, enga
iausafjármuni og enga möguleika
til þess að selja jörð sína og hefja
aðra vinnu, hefur raunverulega
aðeins um það eitt að velja að
hokra áfram með sparnaði, sem
líkist meinlætalifnaði, á meðan
börn hans eru að komast á legg og
leita sér að atvinnu annars staðar.
Þá er hans lífshlutverki lokið og
'um ieið sögu smábýlisins. Þetta
virðist vera sú leið sem stefnt hef
ur verið að og stefnt er að enn.
Þó eru einstaka bændur bað heppn
ir að eiga þá náttúruauðlind sem
veiðiá kallast og þarf reyndar ekki
mikið til slíkrar nafngiftar. Þeir
þurfa ekki að kvíða því að geta
ckki selt eða leigt jarðir sínar.
Því að sem betur fer eru til ríkir
menn, sem ekki kallast „dragbítar"
vel í ár og sprænur og virðast
ekki þurfa á lánum að halda. Hafa
þeir sjálfsagt fengið laun sín *
lilutfalli við framleiðslu eða mikil
vægi sitt í þjóðfélaginu og kæmi
roér ekki á óvart þó að ráðherrar
teldu slíka menn bjargvætti þjóðar
innar.
svörtum sorgarbúningi en í Ijós
um sportfatnaði. Sitt fasið hæf-
ir hvorum búningi. Af þessari
ástæðu bjóða konur ósjálfrátt
af sér meiri hátíðleik, glæsi-
brag og reisn í fasi i síðum
kjól en í stuttum eða þær ættu
að minnsta kosti að gera það.
Konur, sem kunna sig veru-
lega vel, hreyfa sig líka með
öðrum hætti, þegar þær eru
síðklæddar. Þær sveifla ekki
handleggjunum, heldur láta þá
vera máttlausa niður með síð-
unum svo einhver dæmi séu
nefnd. Þær leyfa sér ekki að
dansa grófa erfiðisdansa eins
og twist og hitchhiking. Búning
urinn sjálfur bannar slíkt hátt-
alag, en þótt skömm sé frá að
segja, þá voru þær ekki svo fá-
ar á blaðamannaballinu fræga,
sem virtu slíkt bann að vettugi.
Skylt er að geta þess hér,
að þama voru nokkrar dömur
sem skáru sig úr, sakir hátt-
prýði og þokka .
Enda þótt fslendingar séu ó-
neitanlega mikil menningar-
þjóð, og þá sér í lagi í bók-
menntum, þá verður því varla
neitað, að siðmennt okkar sé
ýmissa bóta vant, enda er borg
armenning okkar enn svo ung,
að umgengisvenjúr okkar í
fjölbýli eru flestar á frum-
stigi. Undirrituð er þeirrar
skoðunar, að okkur sé að öllu
jöfnu farsælla að fara í smiðju
til eldri menningarþjóða á meg
inlandinu, heldur en leita vest-
ur um ála í því skyni.
hátt og lax. Suða er einnig látin
koma upp á humarnum og hann
soðinn við hægan hita nokkrar
mínútur eða þar til hann er hvít-
ur í gegn.
Til gamans vil ég gefa ykkur
uppskrift af soðinni hraðfrystri
ýsu eða þorski. Athugið það, að
í uppskriftinni er ekkert vatn og
er hún mjög einföld.
Fiskur í eigin soði.
450 gr. hraðfrystur fiskur, ætl-
að fyrir fjóra. Skerið frystu blokk
ina í fingurþykkar sneiðar og lát-
ið fisksneiðarnar í pottinn. Setj
ið rúma tsk. af salti í og safann
af Vz sítrónu og 1 msk. smjörlíki.
Stráið yfir persilju, graslauk,
dilli eða purjolauk. Sjóðið fiskinn
við hægan hita í 15 mín. Soðið
af fiskinum er borið með eða lög
uð úr því sósa.
Nú skyldi margur ætla, að fisk
urinn brynni við í pottinum, en
svo er ekki, því að safinn, sem
rennur úr hraðfrysta fiskinum,
kemur í staðinn fyrir vatnið.
NORÐFJARÐAR-
FLUGIÐ
Framh. af 24 síðu.
urinn hefur ábyrgzt 70% af kaup
verði vélarinnar. Flugvöllur væri
ágætur, nálega 1000 metra lang-
ur, en á hann vantar öll nauðsyn-
leg tæki. Bjarni sagði, að feng-
izt hefði fyrirheit um einhverja
úrlausn, og væri ætlunin að setja

ANDREA SKRIFAR
Framh. af 17. síðu
þessum efnum, enda var hátíð
arbragurinn eftir því óglæsi-
legri. En hver átti mesta sök j nú þurfi þeir ekki að vera ínni-
á þessum handahófsbrag? Nú j lokaðir 6—8 mánuði á hverju ári
vitanlega þeir sem stóðu að eins og oft hefur verið áður. Vet
ihh', eii'parnar'þyrfti líka að kömá
skýli fýrir farþega; þótt ekki Væri [
langt inn í bæinn.
Þá sagðist Bjarni telja, að vel
væri hægt að hafa í þessum ferð-
um í framtíðinni l^—20 manna
vél. Verið væri að hugsa um að
láta vélina fara 3 ferðir í viku
til Norðfjarðar, en með sumrinu
yrði þörfin miklu meiri, og þá j
þyrfti áreiðanléga að fara á milli
daglega, ef ekki oft á dag. Vona
Norðfirðingar að þetta flug
heppnist vel, sagði Bjarni, og að
þessum dýra fögnuði.
Um leið og ég sótti miðana
spurði ég hvort gestir ættu
ekki að vera samkvæmisklædd-
ir. Sá sem varð fyrir svörum,
yppti ýxlum og sagði: „Ja, sam
kvæmisklæddir! Konum er
leyfilegt að vera í síðum kjól
um eða stuttum og herrarnir
koma í kjólfötum eða smok-
ing. Við tökum ekki heldur
strangt á því, þó þeir séu bara
í þokkalegum dökkum fötum“.
Svo bætti hann við eins og til
frekari skýringar: „Ef konan
er í síðum kjól, þá verður
herrann auðvitað að vera í kjól
og hvítt.“ Þessi viðbótarskýr-
ing var ofvaxin mínum skiln-
ingi, hvers vegna gat herrann
ekki rétt eins farið í smoking,
ef honum bauð svo við að
horfa? Hefði félagsstjórninni
hugkvæmst að taka af skarið,
þá hefði hún getað leyst vand
ann með því að láta prenta eft-
irfarandi orð á hvern miða: —
Samkvæmisklæðnaður tilskyld-
ur.
Fötin skapa rpanninn, eru
orð að sönnu. Það eru því eng-
ar ýkjur að segja að hverjum
búningi hæfi sérstök hegðun.
Það liggur t, d. í augum uppi.
urinn í vetur er þó að sjálfsögðu
undantekning, því að veðrátta hef
ur verið með eindæmum góð, aust
an lands sem og annars staðar á
landinu.
nÖSTUDAGl'RINN HENNAR
Framh. af 17. síðu *
Hraðfryst matvæli eiga það ti)
að þorna við frystingu. Við finn
um það gleggst á fiskinum. Hægt
er að líkja því við blautan þvott.
sem hengdur er út til þerris i
frosti, flíkurnar þorna en það
tekur langan tíma.
Fiskdeig.
Úr frosnum, þiðnuðum fiski má
búa til ágætt fiskdeig," en það
þarf minni vætu en ef fiskurinn
nýr. Fiskfars . verður kornótt og
gróft sé það fryst tilbúið. Betra
er að frysta tilbúnar fiskbollur
eða búðing og setja frosið á pönn-
una eða hita yfir gufu.
Þorskhrogn er ágætt að frysta
bæði hrá og soðin.
Rækjur eru hreinsaðar, soðnar
kældar og frystar, Suðan látin
koma upp á þeim frystum, eða
látnar þiðna fyrir notkun.
Humar er eins og rækjur, sað-
inn, kældur og tekinn úr skel-
inni áður en hann er frystur.
að menn haga sér öðru vísi ,í i Einnig frystur í skelinni á sama
VESTMANNAEYJA-
FLUGIÐ
Framh. at 24 síðu.
svo að bera ofan í um næstu
mánaðamót.
Fyrstu fjóra dagana eftir að j
350 metrunum lauk, gaf ekki á j
gömlu brautina í Eyjum og var þá
lent 6 sinnum á nýju brautinni.
Eftir það varð ekkert að veðri
fyrr en í gær, og þá var lent 3
sinnum á nýju brautinni og í dag
lenti Lóan hans Björns Pálsson-
ar 3 sinnum í Eyjum, en eins og
frá hefur verið skýrt í fréttum
fær FÍ Lóuna leigða þegar þörf
krefur, því að vélar Flugfélagsins
þurfa allar lengri braut en 350
metra.
STILLA ORGELIÐ
Framhaid af 24 síðu.
eru 13.6 km. að lengd og í því
eru fimm þúsund silfurtenging
ar. Stærsta pípan-ær l& feta
löng en sú minnsta um fimm
sentimetrar.
Framkvæmdastjóri fyrírtæk-
isins, D. J. Garner vinnur sjálí-
ur við uppsetningu orgelsins í
Kópavogskirkju, og hafa marg
ir orgelleikarar úr Reykjavík
og nágrenni komið og skoðað
orgelið og gefið því hið bezta
orð.
Frarrikvæmdastjórinn mun
verða hér tæpan hálfan mánuð
í viðbót og veita allar upplýs-
ingar um framleiðslu verk-
smiðju sinnar, umboðsmaður
hennar hér er Bjarni Pálmars
son hljóðfærasmiður, og hefur
hann unnið að uppsetningunni
með Mr. Garner.
BORAÐ 640 M.
Framh. af síðu 24.
Mjög misjafnlega gengur að
bora, eins og eðlilegt er, en mest
afa verið boraðir 100 metrar á
einum degi. Oft hefur þó lítið sem
ekkert verið gert, og allur tíminn
farið í að þétta holuna innan og
fóðra hana. Unnið er allan sólar-
hringinn á vöktum.
KENNARANEMAR
CFiamhald af lo. siðu).
norrænna kennaraskólanémá með
því að halda námskeið og fundi
ásamt þátttöku í Det Nordiske
Seminaristrad.
Árið 1948 voru stofnuð samtök
kennaranema á Norðurlöndum,
Det Nordiske Seminaristrád. Er
stjórn þess skipuð einum fulltrúa
frá Danmörku, Noregi og Svíþjóð,
en tveimur frá Finnlandi. Af mál-
um, sem DNS beitir sér fyrir, má
nefna byggingu kennaraháskóla í
Mið-Svíþjóð og árleg námskeið fyr
ir kennaranema og kennara, sem
haldin eru til skiptis í aðildarlönd
unufn.
Formaður samtaka kennara-
nema er Ólafur Proppé.
GEFA 100 ÞÚS.
CFramhald af 15. síðu).
Jlygillinn muni kosta hingað kom-
inn um 200 þúsund króriur.
Á síðastliðnu ári kaus Rotaryklúbb
urinn fimm manna nefnd úr sínum
liópi til þess að annast fjársöfnun
meðal bæjarbúa í þessu skyni og hef
ur starf nefndarinnar borið þennan
ágæta árangur.
Formaður Tónlistarfélagsins Jóh.
Gunnar Ólafsson bæjarfógeti og
Ragnar H. Ragnar skólastjóri og
framkvæmdastjóri Tónlistarfélags
ins þökkuðu Rotaryklúbbnum og
gefendum þes-sa miklu gjöf og jafn
framt sagði Ragnar frá starfsemi
félagsins og tónlistarskólans og
skýrði frá því, að fyrirhugaðir væm
hljómleikar er hljóðfærið væri komið
með beztu listamönnum landsins.
VAXANDI ERFIÐLEIKAR
Framhald af 13. siðu
sem eyðilögðu hin ngóða til-
gang.
HÉR HEIMA sætti Wilson
forseti vaxandi gagnrýni,
vegna þeirra tilslakana, sem
hann hafði gert. Fámennur
hópur „viljasterkra“ manna
sýndi honum mikla óvild. Þann
ig tapaðist friðurinn og þátt-
taka okkar í Þjóðabandalaginu
var felld.
Wilson var miður sín vegna
ósigursins, en spáði því, að
mistökin í myndun Þjóða-
bandaiagsins myndu leiða til
enn hryllilegri styrjaldar en
þeirrar, sem þá var nýafstaðin.
Spá hans reyndist rétt, og það
er til ævarandi hneisu fyrir
þá„ sem blönduðu milliríkja-
stjórnmálum í viðleitnina til
að varðveita heimsfriðinn.
Eins og nú horfir við, getum
við aðeins vonað, að hin nýju
kjarnorkuvopn mái okkur ekki
út, en þau geta eyðilagt okkur
öll. Mannkynið hefir til þessa
háð tillitslausar og eyðandi
styrjaldir fyrir hvatning leið-
toga sinna. Sá möguleiki er
fyrir hendi, að það læri nú nú
að lifa í friði af einskærum
- ótta, þegar það stendur and-
spænis algerri eyðileggingu.
Og við munum halda áfram að
vona, að stjórnendum ríkja og
leiðtogum, lærist að lokum að
hefja sig upp ýfir pólitíska
stundarhagsmuni og láta gott
af sér leiða í þágu sameigin-
legrar þarfar alls mannkyns.
Innilegt þakklæti til allra þeirra er glöddu mig á sex-
tugsafmæli mínu með heimsóknum, gjöfum og skeyt-
um. — Guð blessi ykkur öll.
Anna S. Gunnarsdóttir Egilsá, Skagafirði
Innllegt þakklæti til allra nær og fiær sem auSsýndu okkur samúð
og vináttu við fráfall og jarðarför,
Jóns Stefánssonar
Hofsósl.
Börn, tengdabörn og fósturbörn.
T í M I N N, föstudagur 10. aprfl 1964. —
23
/