Tíminn - 09.05.1964, Qupperneq 6

Hlutur Vestfjarða og Austfjarða
í nýbyggingarfé verri en áður
Síðari umræða um vegaáætlunina hafin
Sföari umræða um vegaáætlun-
ina fyrir 1964 hófst í sameinuðu A1
þingi síðdegis í gær. Mælti Jón-
as Rafnar fyrir áliti fjárveitinga-
nefndar, sem gert hefur tillögar
um skiptingu fjárins í samráði við
vegamálastjóra. Einnig töluðu full
trúar í f járveitinganefnd þeir Geir
Gunnarsson og Halldór E. Sigurðs
son.
Halldór E. Sigurðsson taldi það
ekki orka tvímælis, að vegamála-
skrifstofan hefði unnið mjög gott
undirbúningsstarf við samningu
þessarar fyrstu vegaáætlunar.
Fram væri þó komið að niður
höfðu faliið vegir, sem eiga að
vera í þjóðvegatölu og verður vænt
anlega bætt úr því í næstu vega
áætlun á næsta þingi. Þá taldi
Halldór það ekki heppilegt, að
vegamálastjóri hafði ráðstafað öllu
vegafénu í tillögum sínum er hann
lagði þær fyrir fjárveitinganefnd,
þannig að ekki hefði verið unnt að
gera leiðréttingar á einstokum lið
um nema að skera niður á öðrum.
Þá væru ekki I vegaáætluninni þær
framkvæmdir, sem unnar eru fyr
ir lánsfé og þyrfti þar úr að
bæta við gerð næstu áætlunar.
Sigurður Bjamason kvartaði
mjög undan því, hve hlutur Vest-
fjarða væri lítill í vegaáætluninni
og sagði að við gerð næstu vega
áætlunar yrði að taka tillit til
hinna sérstöku og brýnu þarfa,
sem væru þar og á Austfjörðum.
Við annað yrði efkki unað.
Eysteinn Jónsson benti á þá van
kanta vegaáætlunarinanr að ekki
væru þar allir vegir, sem ættu
þar að vera og ekkert væri í áætl-
uninni um vegalagnir fyrir láns-
fé. Kvaðst Eysteinn treysta því að
þetta yrði leiðrétt við gerð næstu
vegaáætlunar. Þá vær slæmt að
hlutfaU Austfjarðalkjördæmis væri
nú minna í heildarfjárveitingum
til nýbyggingar vega utan bæja
og kauptúna, en verið hefði á sið
ustu fjárlögum. Þörfin fyrir auk
ið fé til vegamálanna væri þó
brýnni á Austfjörðum en víðast
annars staðar. Lýsti Eysteinn með
tölum hinu slæma ástandi vega-
málanna og brúarmálanna. Á und
anfömum áratugum hafa Aust-
firðingar og Vestfirðingar orðið að
sætta sig við það, að fá miðað
við þörfina minna vegafé en aðrir
landshlutar og þá höfðu þau rök
verið uppi að þeir yrðu að bíða
meðan verið væri að gera greið-
færar aðalleiðirnar um landið og
sagt við þá: síðan kemur röðin að
ykkur og þið fáið vegafé í aukn-
um mæli. Þessi bið getur orðið
löng, ef ekki verður gert sérstakt
átak í vegamálum Austurlands.
Sama vandræðaástand er þar 1
brúarmálum eins og vegamálum.
Þá ræddi Eysteinn um þær vega
framfcvæmdir, sem gerðar hafa
verið fyrir lánsfé eins og t- d.
Keflavíkurvegur, Ennisvegur og
Strákavegur. Allt væru þetta hin
ar mikilsverðustu og nauðsynleg-
ustu framkvæmdir, en það væru
rangindi, sem úr þyrftu að bæta,
að öll kjördæmi skuli ekki njóta
sömu fyrirgreiðslu að þessu leyti
við mikilsverðustu og dýrustu
vegaframkvæmdir í hinum ein-
stöku landshlutum. Úr þessu yrði
að bæta strax á næsta hausti.
Ragnar Amalds las upp loforða
skrá samgöngumálaráðherra varð
andi Strákaveg frá síðustu kosn-
ingum og greindi frá, hve því máli
væri skammt á veg komið enn,
þótt í framlkvæmdaáætlun ríkis-
stjómarinnar segði, að vegagerð
inni ætti að Ijúka í sumar og
jarðgöngin tilbúin til umferðar í
ágúst næsta ár.
Sigurvin Einarsson taldi, að með
því að greina ekki í vegaáætlun
inni frá framkvæmdum unnum fyr
ir lánsfé væra 10. og 11. grein vega
laganna brotnar, en þar væri kveð
ið skýrt á um það, að í vega-
áætlun skuli allt fé, er til vega-
mála fer verða greint. Þá sagði
Sigurvin, að Alþingi hefði ekki
það vald á vegamálum eins og
vegalögin mæltr fyrir um, ef
ríkisstjórnin héldi áfratn að taka
Ián til vegagerðar og ráðstafa því
að vild í þá vegi, sem hún hefði
velþóknun á — án þess að spyrja
Alþingi. Þá mælti Sigurvin Ein-
arsson fyrir breytingatillögu vi'5
vegaáætlunina, sem hann flytur á-
samt Hermanni Jónassyni og
Hannibal Valdemarssyni um hækk
un á fjárhæð til nýbyggingar vega
á Vestfjörðum um 3.8 milljónir
króna. Sigurvin sagði, að á síðasta
ári hefði hlutur Vestfjarða í ný-
byggingarfénu verið 19.5% af
heildarfjárhæðinni. Skv. tillögum
fjárveitinganefndar á að lækka
hlutfallið niður í 14% af heildar-
fjárhæðinni. Þrátt fyrir hina gíf-
urlegu þörf Vestfjarða er lagt íil
að hlutur Vestfjarða í nýbyggingar
fénu verði lækkaður um 26%.
Þetta er gert á sama túma og kaup
staðir og kauptún fá 30 milljóna
nýtt framlag til vega og gatnamála
og stórfé tekið að láni til Reykja
nesbrautar, sem út af fyrir sig er
hvort tveggja nauðsynlegar og
æskilegar ákvarðanir, sem allir
hafa verið sammála um að styðja-
En í þessu kemur fram herfileg
mismunun og óréttlæti gagnvart
þeim landshlutum, sem verst eru
settir. Við Henmann Jónasson höf
um flutt 5 ár í röð frumvörp um
lántöku til vegagerðar á Vestfjörð
um en þessi frumvörp hafa verið
svæfð eða drepin af stjómarlið-
inu. f vetur fluttum við við af-
greiðslu fjárlaga tillögu um 10
milljón króna lánsheimild til vega
gerðar á Vestfjörðum og 10
milljón króna framlag til að
koma í veg fyrir eyðingu byggðar
og fólksflótta frá Vestfjörðum.
Þessar tillögur voru drepnar af
stjórnarliðinu, og þeir menn réðu
úrslitum, sem nú era að koma
hér upp eins og Sigurður Bjama-
son og kvarta yfir því, hve hlutur
Vestfjarða sé lítill. Breytingartil-
laga okkar um 3.8 milljón króna
hækkun á framlögum til vega á
Vestfjörðum er ekki ýkja stór upp
hæð t. d. borið saman við Reykja
nesbraut, en því er þessi upphæð
valin, að með henni til viðbótar
myndu Vestfirðir halda hlutfalli
sínu í nýbyggingarfénu miðað við
FramhaJO a 15 síðu
| -jk Nokkrar umræður urðu f efri deild í gær við 3. umræðu um
sjúkrahúslög vegna breytingatillögu þeirra Karls Kristjánsonar,
Ásgeirs Bjarnasonar og Ólafs Jóhannessonar um að ekki verði
skert framlag ríkisins til þeirra sveitarfélaga, sem eru með
sjúkrahús í smíðum við gildistöku laganna og hafa færri ibúa
en 3 þús. Skv. núgildandi lögum er framlag ríkisins tveir þriðju
—67% af kostnaði — en á að verða skv. frumvarpinu 60%. Jó-
hann Hafstein heilbrigðismálaráðherra, taldi sjúkrahúsin fá það
mikinn ábata í öðru formi að ekki sakaði að framlagið lækkaði,
en fælist í mismunun í því að samþykkja þessa tillögu. Einnig
tóku þátt í umræðunum auk Karls Kristjánssonar, sem fylgdi
tillögunni úr hlaði og ráðherrans, þeir Ólafur Jóhannesson og
Jón Árnason. Umræðunni var lokið en atkvæðagreiðslu frestað.
Skattbyrði á meðaltekjur eykst
hátt á 2. hundrað % miðað við
það, sem Alþingi ákvað 1960
Tekjuskattsfrumvarp ríkisstjórn
arinnar var til 2- umræðu í neðn
deild í gær. Matthías Á. Matthie-
sen hafði orð fyrir meirihluta fjár
hagsnefndar, sem lagði til að frum
varpið yrði samþykkt óbreytt.
Minnihluti nefndarinnar Einar Ág
ústsson og Jón Kjartansson mæla
með samþykkt frumvarpsins mcð
þeim breytingum, að persónufrá
dráttur og skattstigar breytist í
réttu hlutfalli við breytingu fram
færsluvísitölu. Einar Ágústsson
mælti fyrir nefndarálitinu. Auk
framsögumanna tóku þátt í umræð
um Lúðvík Jósepsson og Gunnar
Thoroddsen. Hér fer á eftir hluti
af nefndaráliti Einars Ágústsson-
ar og Jóns Kjartanssonar:
f skattalögunum, er sett voru
árið 1954, var ákveðið, að um-
reikna skyldi tekjutölur skattstig
ans og persónufrádrátt til sam-
ræmis við kaupgjaldsvísitölu, eins
og hún breyttist frá 1953. Með
þessu ákvæði var komið í veg
fyrir, að tekjuskattsbyrðin þyngd
ist af völdum aukinnar dýrtíðar
og var því tekjuskatturinn raun-
veralega óbreyttur, meðan lögin
1954 voru í gildi- En árið 1950
beitti núverandi ríkisstjórn sér
fyrir breytingu á skattalögunum.
og var þá settur nýr skattstigi, en
fyrirmælin um umreikning eftir
vísitölubreytingu numin úr lögum.
Þetta hefði ekki komið að sök
ef ríkisstjórnin hefði staðið við
fyrirheit sitt um að halda dýrtíð-
inni í skefjum. En alkunnugt er
hvernig fór um efndirnar á þvf
loforði. Vöxtur dýrtíðarinnar hefur
orðið langtum meiri á valdatíma
núverandi stjórnar heldur en
nókkru sinni áður. Afleiðingin af
því hefur meðal annars orðið sú,
að tekjuskatturinn hefur stöðugt
verið að þyngjast siðan 1960 vegna
stighækkunar skattsins og vegna
þess, að umreikningurinn var felld
ur niður. Og samkvæmt frumvarp- [ miklu hærri en hann var árið 1960.
inu, sem hér liggur fyrir, verður j Þetta má glöggt sjá af þeim dæm-
tekjuskatturinn raunverulega 1 um, sem birt eru hér á eftir.
Einhleypur maður með 75 þús. kr. nettótekjur árið 1963.
Ef tekjuskattur hans væri reiknaður eftir lögunum frá
1960, með umreikningi samkvæmt vísitölu framfærslu-
i kostnaðar, væri upphæð skattsins árið 1964 ........... kr. 405 00
'En samkvæmt frumvarpinu verður tekjuskatturinn — 1000.00
: Hækkunin er því 147%.
Hjón með 100 þús. kr. nettótekjur árið 1963.
Ef tekjuskattur þeirra væri reiknaður eftir lögunum
frá 1960, með umreikningi samkvæmt vísitölu fram-
færslukostnaðar, væri upphæð skattsins árið 1964 ......
En samkvæmt frumvarpinu verður tekjuskatturinn.........
Hækkunin er því 186%.
315.00
900.00
Hjón með 2 börn og 130 þús. kr. nettótekjur árið 1963.
Ef tekjuskattur þeirra væri reiknaður eftir lögunum
frá 1960, með umreikningi samkvæmt vísitölu fram-
færslukostnaðar. væri upphæð skattsins ...............
En samkvæmt frumvarpinu verður tekjuskatturinn........
Hækkunin er því 169%.
485.00
1300.00
Eins og þessi dæmi sýna, verður
tekjuskatturinn árið 1964 sam-
kvæmt frumvarpinu raunverulega
miklu hærri en hann var árið 1960.
Og ef þessi væntanlegu lagaákvæði
gilda óbreytt næsta ár, þyngist
tekjuskatturinn enn verulega ár-
ið 1965, þar sem vísitala fram-
færsluikostnaðar, sem var að meðál
tali 134.66 stig árið 1963, er nú
komin upp í 161 stig.
Minni hl. telur rétt, að tekju-
skatturinn verði nú lækkaður þann
ig, að hann verði ekki þyngri en
hann var ákveðinn með skattalaga
breytingunni, sem gerð var árið
1960. Auðveldast verður að frani
kvæma þetta á þann hátt að geia
þetta tvennt: taka aftur upp um-
reikning á tekjutölum skattstiga
og persónufrádrætti, til samræai
is við vísitölubreytingar ,síðan 1959
og fella 5. gr.. frv. sem hér ligg-
ur fyrir, þar sem í henni eru
Framhald á 15. eíðu.
6
T f M I N N, laugardaglnn 9. maf 1964