Alþýðublaðið - 08.08.1952, Blaðsíða 4

AB-AfþýðubJaðið 8. ágúst Í952.
! Þurfum við nýja auðjöfra?
MORGUNBLAÐINU þykir
lítill skilningur vera hér á
landi á nauSsyn þess „að
skapa innlent fjármagn“, eins
og það orðar það, til áfram-
haidandi uppbyggingar at-
vinnulífsins og aukins at-
vinnuöryggis fyrir þjóðina.
: Kennir Morgunblaðið þetta
: fyrst og fremst sósíalisman-
um, „sem hafi tekizt að koma
því svo fyrir með skattaálög-
um og ýmsum öðrum ráostöf-
unum, að engin skilyrði hafi
; verið fyrir innlendri fjár-
magnsmyndun"; og sé þetta
klókindabragð hans, eða „bak-
dyraleið“ til þess að koma
hér á „sívaxandi ríkis- og
bæjarrekstri“, enda sé nú
■ svo komið, að „togarar eru í
sívaxandi mæ'li eign bæja- og
sveitarfélaga, áburðarverk-
. smiðjan 60% ríkiseign og
. 20% eign SÍS, sem hefir
notið skattfríðinda; en sem-
entsverksmiðjan mun alger-
lega eiga að verða ríkiseign.“
Svo mörg eru þau orð
Morgunblaðsins í gær; en
eins og þau bera með sér er
‘ áhyggjuefni þess í sjálfu sér
, ekki það, að hér skapist ekk-
ert fjármagn, heldur hitt, að
. það skuli vera í höndum ríkis-
. og bæjarfélaga og SÍS, en
. ekki hins svokallaða einka-
íramtaks. En hvað um það: Or
sök þessarar þróunar, sem
. Morgunblaðið harmar svo
mjög, fyrir auðvaldið í land-
, inu, telur það vera síhækkandi
skattaálögux fyrir tilverknað
sósíalismans!
Slík ádeila á sósalismann
hér á landi hlýtur að koma
; mönnum einkennilega fyrir
sjónir, því að ekki hafa það
, verið jafnaðarmenn eða sósíal-
istar, sem hafa ráðið skatta-
. löggjöf og skattamálum hér
undanfarið. Nei, það er flokk-
ur Morgunblaðsins sjálfs,
sem þar hefur haft alla for-
ustu, enda marglofaðir trún-
aðarmenn hans fárið með
embætti fjármálaráðherra
allan síðasta áratug, þar til
fyrir tveimur árum, að Ey-
steinn Jónsson tók við því á
ný. En þó að skattaálögurnar
hafi að vísu verið ægilegri en
nokkru sinni fyrr síðan nú-
verandi ríkisstjórn Sjálfstæð-
isflokksins og Framsóknar-
flokksins tók við völdum og
Eysteinn við embætti fjár-
málaráðherra, hefir Morgun-
blaðið hingað til unað þeirri
stjórn hið bezta og Ólafur
Thors meira að segja gefið
fjármála- og skattamálastjórn
Eysteins Jónssonar þann
vitnisburð, að hún sé jafnvel
enn meira í anda Sjálfstæðis-
flokksins, en fjármálastjórn
fyrirrennara hans, sem þó
hver fram af öðrum voru
sjálfstæðismenn!
Sé það satt, sem Morgun-
blaðið segir, að síhækkandi
skattaálögur hafi verið því til
fyrirstöðu í seinni tíð, að
hér geti safnast fjármagn á
einstakra manna hendur, eins
og það telur æskilegt, þá er
það því ekki sök neins sósíal-
isma ,heldur þess skattráns,
sem hér hefir stöðugt farið
í vöxt undir stjórn Sjálfstæðis
flokksins
Hitt er svo annað mál, hvort
þjóðinni þarf að vera það
nokkurt áhyggjuefni, þó að
Morgunblaðinu og aðstandend
um þess sé það, að hér skuli
ekki rísa upp au.ðjöfrar eins
og þar, sem auðvaldið er enn
í algleymingi. Frá sjónarmiði
almennings og þá ekki hvað
sízt verkalýðsins hlýtur það
að vera miklu heilbrigðari
þróun, að fjármagnið sé sem
mest í höndum hins opinbera,
ríkis- og bæjarfélaga, og öll
stóriðja rekin af því. Það
verður heldur ekki séð, að
það væri til neins aukins at-
vinnuöryggis fyrir þjóðina,
að hér safnaðist aukið fjár-
magn eða auðmagn í hendur
einstaklinga. Þvert á móti:
Ríkis- og bæjarreksturinn
skapar miklu meira atvinnu-
öryggi en einkareksturinn,
þótt aldrei nema vegna þess
tillits, sem hið opinbera, ríki
og bæjarfélög, verða að taka
til almennings, þó að ein-
síakir atvinnurekendur og
auðjöfrar telji sér heimilt að
stöðva atvinnurekstur sinn
hvenær sem þeim þóknast eða
þykir gróðinn af honum ekki
nógu mikill.
Þjóðin hefur því enga
ástæðu til þess að harma það,
þótt togarar séu nú í sívax-
andi mæli eign bæjar- og
sveitarfélaga, áburðarverk-
smiðjan 60% ríkiseign- og
sementsverksmiðjan verði
væntanlega alveg ríkiseign,
þegar að henni kemur. Slík
þróun opinbers atvinnurekst-
urs felur í sér miklu meira
öryggi fyrir verkalýðinn og
allan almenning, heldur en
það fjármagn ,sem Morgun-
blaðið þráir svo mjög, en
myndi verða háð duttlungum
og gróðasjónarmiðum örfárra
auðmanna.
L 0 K A Ð
allan daginn í dag, vegna jarSarfarar,
Gótfteppagerðin,
AB — AlþýSublaCið. tltgefancU: AlþýSuflokkurirm. Hitstjóri: Stefán Pjetursson.
Auglýsingastjóri: Emma Möller. — Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. — Auglýsingu-
síini: 4906. — Afgrelðslusmii: 4900. — AlþýSuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Askriftarverð blaðsins er 15 krónur á mánuði; í iausasölu 1 króna hvert tölublað.
AB 4
Frá Eimskioafé’agi íslands
hefur AB fcorizt eftirfar-
andi:
JJt 'VÍl cJ’Z* Eagði Snorri forðum, og lét ekki sitja við orð-
in tóm. Folaldið á þessari mynd hugsar eitt-
hvað svipað; mennirnir eru ekki einir um það, að kunna því
illa að þeim sé markaður þröngur bás. Folaldið er farið að
fá fjörkippi í fæturna, og fyrir utan básinn tekur frelsið og
víðáttan við. Það væri freistandi að taka þar sprett, ef . . .
Sömu vegamerki um allan
heim auka umferðaröryggi
Sérfræffingar hafa gengiS frá
alþjóðasamningi, sem fjallað
verður um í samgöngumála-
nefnd sameinuðu þjóðaama.
VEGAMERKI og umferðar-
ljós um heim allan verða sam-
ræmd. Á þann hátt verður hægt
að draga úr hinum fjölmörgu
umferðarslysum, umferðin geng
ur hraðar og komizt verður hjá
misskilningi.
Samgöngumálanefnd S.þ. hef
ur haff þessi mál til meðferðar
undanfarin tvö ár og nú hafa
sérfræðingar nefndarinnar lagt
fram allmargar tillögur, sem
vonazt er til að hægt verði að
hrinda í framkvæmd hið fyrsta.
Málið kemur fram á heppileg-
um tíma, því mörg lönd vinna
nú að breytingum og endurbót-
um á samgöngukerfi sínu.
Á tilraunatímabili hafa sér-
fræðingarrúr kynnt sér tvö
þekktustu merkjakerfi, sem nú
eru í notkun, en það eru kerfi
þau, sem notuð eru í Evrópu og
í Bandaríkjunum. Mikill munui
er á þessum tveimur kerfum.
Bandarísk umferðarmerki eru
fyrst og fremst byggð á orðskýr
ingum, en í. Evrópu eru tákn-
myndir notaðar. Litir og form
skiltanna eru einnig öðruvísi.
Sérfræðingarnir hafa gert marg
ar tilraunir með líti og form.
Komust þeir að þeirri niður-
stöðu, að þeppilegast væri að
nota svartar fcáknmyndir á gul-
um grunni og að kringlótt
merkj eru ekki eins heppileg
eins og köntuð. Táknmyndir eru
taldar betri en lesmál, meðfram
vegna þess, að táknmyndir eru
auðskildari en erlent tungumál
og einnig vegna þess að auðveld
ara er að greina táknmyndir en
lesmál þegar farið er hratt fram
hjá.
ÞRENNS KONAR MERKI
Sérfræðingarnir hafa gert til-
Iögur um þrjár gerðir af merkj-
um. Viðvörunarmerki vegna yf-
irvofandi hættu, merki, sem
boða bann eða takrJtirkanir og
loks merki, sem veita upplýs-
ingar og auðvelda umferðina.
' í SMÁGREIN á áttundu
A.B s. I. sunnudag, er þess
getið til, að íslenzk skip missi
af flutningum á vörum frá
Ameríku til varnarliðsins Hér,
vegna þess að farmgjöld þeirra
séu of há. Þetta er byggt á
misskilningi. með því að hin
amerísku skip, sem vörurnar
[hafa fiutt reikna nákvæmlega
1 sömu flutniiigsgjöld og Eim-
skipafélagið. Hins vegar eru í
! gildi vestanhafs lög, sem veita
! amérískum skipum forgahga
rétt v.m flutning á vörum ame-
ríska hersins hvert sem e'r í
heiminum. Lengi vel notúðu
amerísk skipafélög sér ekki
þennan rétt um flutninga
hingað’ til lands. En með þvi
að MooréMcCormack Line9
halda uppi reglu.bundnum
skipaferðum milli Ameríku' og
Norourlanda, hefir félagið séð
sér hag í að láta skip sín einnig
taka vörur til íslands, úr því
að það átti kost á því að fá
flutning hingað, enda lengir
það leið þeirra tiltölulega mjög
lítið að koma hér við.
Það er rétt að flutningsgjöld
á heimsmarkaðinum fyrir vör-
ur í heilum skipsförmum hafa
lækkað á þessu ári, en flútn-
ingsgjöld skipafélaga, sem hafa
skip sín í reglubundnum sigl-
ingum hafa hvergi lækkað,1 svo
kunnu.gt sé. En þess ber að
gæta að árið 1951 voru flutn-
ingsgjöld á opnum markaði svo
Viðvörunarmerkin eiga að há, að þau voru orðin hærri en
vera tígulmynduð. Hættumerk- j flu.tningsgjöld í reglubundnum
ið í svörtum eða dökkbláum lit
á gulum grunni. Þríhyrnd
merki er þó einnig hægt að nota
sem viðvörunartákn. Þríhyrnd
merki eru, eins og kunnugt er,
langmest notuð sem vegamerki
í Evr.ópu.
Að því er varðar annan flokk
inn — bann eða takmarkamr —
er lagt til að áttstrend stöðvun
armerki í svörtum og gulum t
verði sett upp. Fyrir önnur
merki í þessum flokki er lagt til
að notu ð verði hringmyndnð
eða ferhyrnd merki með dökkri
brún og viðvörunartáknið svart
á ljósum grunni.
Þriðji flokkurinn er merki,
sem aðeins veita u.pplýsingar
um bæjanöfn, vegi og leiðir o.
s. frv. Þessi merki eiga að hafa
svart 'lesmál á hvítum grunni
eða öfugt.
Miklar umræður hafa verið
um útlit táknmyndanna. Endan-
legar tillögur um útlit þeirra
allra eru enn ekki fvrir hendi.
UMFERÐARLJÓSIN
Ekki hefur verið lagt til að
gerðar verói miklar breytingar
á umferðarljósunum. Sérfræð-
ingarnir eru sammála um, að
þau tvö kerfi, sem nú eru í
notkun — þrjú Ijós, rautt—gult
—grænt, og tvö ljós, rautt—
grænt — séu áhrifarikust.
Merki á sjálfri akbrautinni eiga
að vera í hvítum lit,
Tillögur sérfræðinganna eru
uppkast að aliþjóðasáttmála í
stað sáttmála frá 1S31 og 1949.
Uppkast þetta verður tekið til
umræðu í Samgöngumélanefnd
S.Þ. næsta ár eftir að það hefur
siglingum. Sem dæmi þess má
nefna, að á sðastliðnu ári tap-
aði Eimskipafélagið á leigu-
skipum, sem voru í áburðar-
flutningum hingað til lands,
þar eð félagið varð að greiða
hærri leigu fyrir skipin en það
fékk í flutningsgjald fyrir
áburðinn.
Þá viljum vér geta þess, að
oss er ekki kunugt um að leitað
hafi verið til íslenzkra skipafé-
laga um flutning á vörum til
Austux-Grænlands, að minnsta
kosti hefir ekki verið farið
fram á það við Eimskipafé-
iagið. Enda væri það næsta
óeðlilegt, að Danir vildu ekki
nota sín eigin skip til slíkra
ferða, ekki sízt þegar þeir erut
nýbúnir að ljúka smíði á jafn
ágætu skipi og „Kista Dan“ er,
sem einmitt er sérstaklega
smíðað til Grænlandsferða og
yfirleitt siglinga þar sem ísS
er að vænta.
Flóffamaður
PÓLSKI AÐALRÆÐISMAÐ
URINN í Chieago sagði a£ sér
og baðst dvalarleyfis í Banda-
ríkjunum sem pólitískur flótta
maður í fyrradag. Er þá tala
þeirra opinberra starfsmanna
Pólverja, er flúið hafa kommún
ismann og Ieitað hælis í Banda
ríkjunum komin yfir 40.
Menn úr utanríkismálaþjón-
ustu annarra austantjalds
, , ,landa hafa einnig tekið þenn-
verið til athugunar hja banda- , , , , 6 1
lagsríkjunum og bau hafa haft “ kori hopum saman m a.
40 Tékkar og a. m. k. þrír
Rússar.
Bréf hans og beiðni uxn
tæ'kiíæri til að kynnast því náið.
Öllum er þó ljóst, að taka
mun langan tíma að koma sama .
kerfinu í notkun ur/ heim all- dvalarleyfi er til athugunar í
an. Mörg lönd hafa þegar lokið í innanríkismálaráðuneytinu. —<
við að koma upp f ullkomnum J Bent er á, að slíkri umsókn sé
merkjakerfum í veganeti sínu sjaldau synjað og mönnum,
og munu án efa „te’lja nýjar sem iá slíkt o.valarleyfi, aldrel
(Frh. á 7. síðu.) vísað úr landi.