Tíminn - 12.09.1964, Blaðsíða 9

mwwmw—
Gunnar Bergmann skrifar frá Skotlandi
Iðnsýningin í Glasgow
Þegar ég kom fyrsta sinni
til Glasgow fyrir allnokkrum
árum, dvaldist ég þar á Hróa
Hattar-hóteli í þrjá sólar-
hringa í linnulausri rigningu,
en þá axlaði ég mitt skinn og
hélt á brott, því ég hafði enga
trúa á því, að nokkurn tíma
framar mundi stytta upp. Lif-
andi ósköp var staðurinn ó-
kræsilegur við fyrstu kynni. Ég
hafði hvergi séð miðbik tmik
illar verzlunarborgar eins svart
af skít og þar, og þrátt fyrir
hina linnulausu rigningu dög-
um saman, var drullan utan á
húsunum jafnskítug eftir sem
áður. En óvíða sést fallegri
varningur í búðargluggum en
Glasgow, og kunnara en frá
| þurfi að segja, að það er svo
ósvikin vara, að hvergi þykir
Landanu-m hagkvæmara og
betra að kaupa sér til klæðis
og skæðis en í borgum Skot-
Og þar í landi er raunai
margur annar merkilegur varn
sem raun er á. Þegar ég gerði
mér sérstaka ferð til að skoða
sýninguna, nagaði ég mig í
handabökin eftir á fyrir að
ætla mér ekki lengri tíma til
að staldra þar við, því enda
þótt ég botnaði þar lítið í mörg
um leyndardómum tækninnar.
þegar tók til allskyns elektrón
ískra tækja og tóla, er þar eitt-
hvað að skoða fyrir allra skiln-
ing, og þótt ekki væ»i annað
gert en virða fyrir sér upp
stillingu hlutanna, sem er svo
mikið augnayndi, að þar hefur
örugglega margur listamaður
lagt hönd að verki.
Hér verður lítið sagt frá
þessari stóru og fjölþættu sýn-
ingu, aðallega til að vekja at
hygli þeirra mörgu íslendinga,
sem leggja leið sína í viku
hverri um Glasgow. Það verður
enginn fyrir vonbrigðum að
skreppa út í Kelvin Hall á
meðan sýningin stendur, út

Þessi sýningarbás tilheyrir einu hinna mörgu skozku iðnfyrirtækja,
sem framleitt hafa efni í Forth-brúna, sem vígð var á dögunum og
er stærsta hengibrú Evrópu og hangir mynd af henni á veggnum.
(Tímamynd, GB).
ingur og girnilegur en „harris
tweed“ og „tartan-tigladúkur“
Þetta getur hver maður sann-
prófað sjálfur með því að fara
að skoða hina miklu skozku
iðnaðarsýningu, sem stendur
yfir þessa dagana í stórhýsinu
Kelvin Hall í Glasgow og nefn
ist „Enterprise Scotland ’64“
Og það verð ég að segja, að
ekki óraði mig fyrir því, að
sýning þessi væri svo stórfelld.
næstu viku, til 19. september.
En i þessu stutta skrifi verður
þó aðeins stiklað á stærstu
steinum, sem segir sig sjálft
því að sýnendur eru nálega
250 og hafa margir allstora
sýnmgarbása, og það vita allu
á Bretlandseyjum, að „Enter
prise Scotland“ er stærsta
vörusýning þar í ríki, haldin á
fimm ára fresti, hin fyrsta vai
1949, og „’64“ er því hin fjórða
í röðinni. En vegna vinsæld-
anna, sem sýningin nýtur með-
al framleiðenda og kaupsýslu
manna annars staðar á Bret
landseyjum en í Skotlandi, hef
ur um fjörutíu enskum fyrir
tækjum verið veitt þátttaka
sýningunni að þessu sinni. Þó
eru þeim miklu minni básar
markaðir en skozkum iðnfyrir
tækjum. Á síðustu sýningu, ár
ið 1959, komu 375 þúsund gest
ir, þar af kaupendur frá 53
löndum. Nú er áætlað, að ná-
lega hálf milljón manns komi
að skoða sýninguna.
Okkur blaðamönnum, sem
heimsækjum sýninguna, eru
látnar í té nokkrar upplýsingar
um ýmislegt, sem áunnizt hef-
ur eftir þriðju iðnsýninguna,
sem haldin var 1959, t.d. það,
að skozkar iðnvörur hafa selzt
fyrir tíu milljarða sterlings-
punda, þar af til útflutnings
fyrir 1,8 milljarð. Ákveðið hef-.
ur verið að stofna nýjan há-
skóla, sem getur tekið við
fimm þúsund stúdentum og
verður staðsettur í Strathclyde,
University of Strathclyde á
hann að heita, en fyrir eru
gamlir og grónir háskólar '
fimm helztu borgum landsins.
Til tveggja r.ýrra bifvélaverk-
smiðja hefur verið lagður 33ja
milljóna punda höfuðstóll, önn
ur verður B.M.C.-verksmiðjan
í Bathgate, þar sem framleidd
ar verða dráttarvélar og vöru
flutningabílar, hitt verður fólks
bílaverksmiðjan Rootes í Lin-
wood. Þegar hefur tekið til
starfa á vegum Ferranti í Dal-
keith fyrsta verksmiðja heims,
sem framleiðir rafeindamæli-
tæki í stórum stíl. Rafeinda-
iðnaðurinn í Skotlandi hefur
tvöfaldazt og starfa nú 14—15
þúsund manns í þeirri grein.
Byrjað hefur verið á smíði trjá
kvoðuverksmiðju í Fort Willi-
ams og áætlað að hún kosti um
20 milljónir sterlingspunda.
Hafin er byggitig nýrrar borg-
ar, Livingstone, þar sem áætl-
að er að verði um 100 þúsund
íbúar áður en lang um líður
Lokið var í sumar smíði vega-
brúar, yfir Forth-ána, sem er
stærsta hengibrú Evrópu og
hefur kostað 20 milljónir stel-
ingspunda. Tvenn jarðgöng
voru lögð undir Clyde-fljótið,
hin síðari voru opnuð í sumar
og hefur kostnaður verið um
12 milljónir punda. Byrjað var
á nýrri vegarbrú yfir ána Tay.
verður lokið um miðsumar
1966 og ágizkað að kosti einar
fimm milljónir punda. Kola
framleiðslan hefur aukizt um
40%, og mætti fleira telja um
öran vöxt i skozkum stóriðn-
ði. Skotar geta státað af að
þar í landi er sitthvað, sem er
„stærst i heimi“. svo sem
stærsta hitakatlaverksmiðjan.
stærsta saumavélaverksmiðjan,
stærsta stáleldsmiðjan, þar í
landi eru framleiddir þotu
hreyflarnir í Caravellurnar og
Cometumar, og þeir þykjast
eiga fullkomnustu pappírsverk-
smiðju í heimi.
Á sýningunni „Enterprise
Scotland ’64“ getur auðvitað að
líta sýnishorn alls þessa og
sýnt svart á hvítu, að þ»0
er ekki út í bláinn sagt, að
þetta sé voldugasta vörusýning
í Bretlandi öllu, sem Skotar
geta verið upp með sér og þá
ekki sízt Glasgowbúar, að sýn-
ingin skuli vera haldin þar,
enda eru íbúar þar komnir yfir
tvær milljónir og meira en
þrjú þúsund verksmiðjur og
viðskiptafyrirtæki þar staðsett.
Meðal nýjunga, sem okkur er
tjáð að komið hafi fram i skozk
um iðnaði og sýndar eru á þess-
ari sýningu, skulu hér nefndar
nokkrar, og tekið aðeins fram,
hvar þær er að finna í sýning
arhöllinni.
Tvær nýjar gerðir þvottavéla,
í Skála A;ll. Miðstöðvarkatlar
af Courtier-gerð, tvær nýjar
gerðir af India-hjólbörðum í
Skála B:4. Nýir plastgluggar
í Skála C:9. Samlagningarvélar
í Skála C:18. Ný gerð pósthólfa,
í Skála E:13 og 14. Hitastillir
fyrir miðstöðvartæki, í Skála
F:22 og 23. Vökvi, sem „eyðir
ryki og óhreinindum, sem eink-
um er mikil plága í skólastof-
um og slíkum stöðum, þar sem
ryk þyrlast mikið upp vegna
umgangs." Loks er að geta ein-
hvers mesta lyftikrana, sem um
getur' og megnar að lyfta 45
tonna þunga.
Sem áður segir, er þarna
margt ótrúlega haglega gert
og fallega fyrir komið Vöru
tegundir miklu fleiri en hér
er rúm fyrir til að telja. Auð
vitað fer ekki hjá því, að frreg
asta og leyndárdómsfyllsta
framleiðsluvara Skotlands,
skozka viskíið, skipi nokkurn
sess á ’sýningu sem þessari. Þó
vantar mikið á, að nærri allir
framleiðendur þessa gullvæga
metals hafi orðið sér úti um
sýningarbása fyrir vöru sína.
Þessi mynd er af risalikani, sem
nefnist ORKA og er tákn hinnar
miklu iönsýningar i Glasgow,
„Enterprise Scotland 1964".
því að þeir skipta hundruðum
En allténd rekst maður þar á
nokkur kunugleg nöfn, þar er
Langi Jón, þar er MacKinley.
Haig & Haig, Bell og fleiri, og
hver tegund hefur sitt kjör-
orð, sem hlýtur að valda því
að sú tegund sé tekin fram yfir
allar aðrar, svo sem það að
þetta sé nú bezta tegundin, sú
eina, sem framleidd hafi verið
af fimm kynslóðum í beinan
karllegg hálfa aðra öld. Þá
koma vígorð eins og: „Long
John — The scoteh they drink
in Scotland' , „Bells’s — afore
ye go“ og „Don’t be vague —
ask for I-Iaig'. Sem sagt, þarna
er margt merkilegt að sjá, fyr
ir alla, á öllum aldri.
Hið heimsfræga fatafeni „Harris Tweed" er ofið á Habrides-eyjum og
þetta er sýningardeildin á Glasgowsýningunni. (Tímamynd, GB).

TÍMINN, laugardaginn 12. september 1964