Tíminn - 07.10.1964, Blaðsíða 14

UPPREISNIN
“Á BOUNTY
Charles Nordhoff og James N. Hall
dómsfyllri en nokkrir aðrir menn, sem ég hef fyrir hitt
Fletcher Christian og William Bligh.
það voru þeir
Þegar faðir minn lézt úr lungnabólgu snemma vors 1787, lét móðir mín
ekki á sér sjá nein ytri tákn harms, enda þótt hjónaband þeirra hefði verið
mjög hamingjusamt. Móðir mín hafði haft mikinn áhuga á náttúruvísindum,
en það var sú vísindagrein, sem hafði fært föður mínum þann heiður að
vera gerður að meðlimi akademíunnar, móðir mín var dóttir sveitarinnar
og undi betur í Withycombe en í skemmtanalífi borgárinnar.
Ég átti að fara í Oxford þetta haust, til Maydalen, enbættissystur föður
míns, og fyrsta sumarið, sem móðir mín var ekkja kynntist ég henni sem
fyrirtaks félaga, sem ég fékk aldrei leið á að njóta samvista við. Konur
beirra tíma voru aldar upp við það að spara samúðartár sín og mæta mót-
gangi með bros á vör. En hið viðkvæma hjarta hennar og ágætar gáfur
gerðu satnræður hennar skemmtilegar, og hún hafði enn fremur lært það,
að þögnin getur verið góð, þegar maður hefur ekkert að segja — hún
var því ólík öðrum ungum stúlkum á þeim árum.
Morguninn, sem bréf Sir Joseph Banks barst okkur í hendur, vorum við
í garðinum. Þetta var í lok júlímanaðar, himininn var blár og rósailmur í
lofti, það var einn þeirra morgna, sem kemur okkur til þess að þola enska
loftslagið, sem útlendingum flnnst óþolandi. Ég var einmitt að hugsa um
það, hve fíngerð og falleg móðir mín væri í svarta kjólnum, með þykku
ljósu flétturnar, hraustlega andlitsblæinn og dimmbláu augun. Thacker, nýja
þernan okkar — dökkeygð stúlka frá Devon — kom trítlandi ofan stíginn.
Hún hneigði sig og rétti móður minni silfurbakka. Móðir mín tók bréfið,
settist á bekk í garöinum og fór að lesa.
— Það er frá Sir Joseph, sagði hún þegar hún loks lagði frá sér bréfið.
—Þú hefur heyrt getið um Bligh skipstjóra, sem var með Cook yfirhöfuðs-
manni í síðustu ferð hans. Sir Joseph skrifar, að hann sé í leyfistíma og sé
hjá nokkrum vinum sínum í Tunton og að sig langi til þess að heimsækja
okkur eitthvert kvöldið. Föður þínum þótti alltaf mikið til hans koma.
Ég var horaður sláni um 17 ára, þegar þetta var, seinn í öllum snúningum.
En þessi'frétt verkaði á mig eins og rafstraumur færi um mig allan.
—Bligh skipstjóri! hrópaði ég. — í hamingjubænum bjóddu honum að
koma!
Móðir mín brosti. — Ég átti von á því, að þetta myndi gleðja þig. sagði
hún.
Vagninn var sendur af stað tímanlega og herra Bligh boðið að neyta með
. okkur kvöldverðar sama kvöld, ef hann fengi því viðkomið. Ég man eftir
því, að ég sigldi sama dag stundarkorn með syni eins þurrabúðarmannsins,
en ég hafði enga ánægju af því. f huganum var ég stöðugt hjá hinum
væntanlega gesti okkar og mér fannst tíminn til kvöldverðar lengi að líða.
Ég var ef til vill á þeim árum bókhneigðari en margir jafnaldra minna,
og eftirlætisbókin mín, var frásögn dr. Hawkesvorth‘s af ferðunum um
Suðurhöfin, en þá bók hafði faðir minn gefið mér á tíunda afmælisdegi
mínum. Ég kunni svo að segja utanbókar þessi þrjú þykku bindi, og af
jafnmiklum áhuga hafði ég lesið frönsku frásögnina af ferð Monsieur de
Bougainvilles. Þessar fyrstu frásagnir um rannsóknarferðir í Suðurhöfum, og
siði og venjur íbúanna á Otaheiði og Owhyee (en svo voru eyjarnar nefndar
á þeim árum) vöktu mér þann áhuga, sem mér er nærri því óskiljanlegur
enn þann dag í dag. Rit Jean Jacques Rousseau's, sem höfðu svo víðtækar
og raunalegar afleiðingar, fluttu kenningu, sem öðlaðist marga áhangendur
jafnvel meðal merkra manna. Það var tízka þá að álíta að hin sanna dyggð
og hamingja væri aðeins til meðal fólks, sem lifði á frumstæðasta menn-
ingarstigi og væri laust við allar hömlur. Og kenningu Rousseau's óx ás-
megin, þegar Wallis, Byron, Bougainville og Cöok komu aftur úr rannsókn-
arferðum sínum og fluttu lokkandi frásagnir um Nýju Cythræu, þar sem
hinir hamingjusömu íbúar eyddu dögunum við söng og dans. Jafnvel faðir
minn, sem var svo önnum kafinn við stjörnufræði-athuganir sínar, að hann
hafði nærri því gleymt þeirri stjörnunni, sem hann átti heima á, hlustaði
með athygli á frásagnir vinar síns Sir Joseph Banks, og ræddi um þær við
móður mína,. sem var einn af áhangendum þeirra, sem töldu hamingjuna
fólgna í hinu upprunalega.
Áhugi minn var fremur vakinn af hinu ævintýralega en af hinu heim-
spekilega. Ég þráði, eins og aðrir ungir menn, að sigla um óþekkt höf, að
finna eyjar, sem ekki voru til á sjókortinu og verzla við vingjarnlega, inn-
fædda menn, sem litu á alla hvíta menn, sem guði. Sú hugsun, að bráðum
fengi ég að tala við Jiðsforingja, sem hafði verið á skipi Cooks í síðustu
ferð hans — sjómann, en ekki vísindamann, eins og Sir Joseph, olli því, að
ég reikaði um í vímu eftirvæntingarinnar allan daginn. Og ég varð ekki
fyrir vonbrigðum, þegar vagninn nam staðar, og herra Bligh steig út úr
honum.
Á þeim árum var Bligh skipstjóri á bezta aldri. Hann var meðalmaður á
hæð, sterkbyggður og byrjaður að fitna, en var fallegur á velli. Veðurbitið
andlit hans var breitt, drættirnir kringum munninn báru vott um festu og
dökku augun voru falleg. Þykka, hvítpúðraða hárið bylgjaðist yfir háu, göf-
ugmannlegu enni. Hann hafði þríhyrnda hattinn sinn þversum, treyjan var úr
Ijósbláu klæði með hvítum bryddingum og gylltum hnöppum. Vestið, bux-
urnar og sokkarnir voru hvítir. Þessi gamaldags einkennisbúningur fór vel
fagurlimuðum manni. Rödd Blighs, sem var sterk, hljómmikil og dálítið
grófgerð, bar vott um mikinn lífskraft. Framkoma hans bar vott um hug-
rekki og viljastyrk, og augnaráðið bar vott um það öryggi, sem fáum
mönnum er léð. Þessi tákn um sterkan og ófyrirleitinn persónuleik milduðust,
ef horft var á enni hans, sem bar vott um, að maðurinn hugsaði mikið,
i&ast
13
eftir
— Ileyrðir þú það? Málverk
eftlr manninn hennar ....
— Faðir hans mundi
henni.
— Eins og nokkur gæti gleymt.
— Og svo lætur hún sér sæma
að standa á tali við ókunna menn.
— Eins og það geri hann að
nokkrum heimilisvin, þótt hann
hafi keypt eina einustu mynd.
— Það var þá heimili.
— Fékkst Chambert dómari
nokkuð við listmálun? spurði Júl-
íen allt í einu.
— Láttu nú ekki svona kjána-
lega, sagði Olympe. Ertu búinn
að gleyma?
— Hverju?
— Við höfum engu gleymt,
hreytti Nanaine út úr sér og barði
sér á brjóst með krepptum hnefa.
— Pabbi, Kóletta kom nú föð-
ur sínum til hjálpar — hún var
kona Chamberts dómara.
— Kóletta, hrópaði Nanaine í
reiðirómi. — Hvernig veizt þú
nokkuð um þesskonar hluti?
— Dúdús .... Ilún þagnaði
og beit á vör.
— Var hún ekki fráskilin?
spurði Viktor. Hann minntist purp
uralitrar ásýndar Chamberts dóm-
ara, starandi augunum, eins og
hann hefði séð draug.
— Ég skal segja þér .... Júl-
íen ræskti sig.
— Júlíen, greip Olympe framí
fyrir honum. Hún leit snöggt til
Kólettu og sneri sér því næst aft-
ur að Júlíen með reiðiglampa í
augum. Og hann skildi þegar, að
þeir hlutir eru til, sem ekki hent-
ar að ræða í návist ungrar stúlku.
En Nanaine var alltof æst til
NYR HIMINN - NY JÖRÐ
EFTIR ARTHÉMISE GOERTZ
þess að gæta slíkra varúðarráð-
stafana.
— Viljir þú endilega vita sann-
leikann, mælti hún við Viktor,
þá stakk hún af með einhverjum
óguðlegum flagara, og það meðan
hún var gift dómaranum. Síðan
flökkuðu þau um Evrópu þvera
og endilanga — eins og hjón.
— . Viktor brosti. Eg var
farinn að halda, að hún hefði
drýgt einhvern rokna glæp.
— Nú, svo að þér finnst þetta
þá ekki hafa verið neinn rokna
glæpur? hrópaði Nanaine.
— Já, og nú kvað hún ætla að
flytja inn á Fagranes á morgun,
mælti Júlíen. — Eftir því ætlar
hún sér að setjast hér að.
— Hún hefur engan rétt til
til þéss að lifa hér meðal okkar,
mælti Olympe hátíðlega.
— Þú munt eiga við, að hún
hafi ekki mikinn rétt til að lifa
yfirleitt, gegndi Júlían kuldalega
og leit til hennar nístandi augna-
ráði.
Olympe opnaði fölar varirnar af
einskærri undrun. í þessum tón
hafði Júlíen aldrei talað til henn-
ar, svo lengi sem Viktor mundi.
Hún hneig aftur á bak í stólinn,
eins og henní hefði verið rekinn
löðrungur, og fálmaði í tösku sína
eftir glasinu með ilmsaltinu.
8. kafli.
Það var síðla dags, sunnudaginn
fyrstan í júní. Vatnið var gljá-
&ndi eins og silki, það hafði verið
blæjalogn allan daginn. f kyrrð-
inni barst örveikur ómur frá tón
líst skemmtiferðafólksins í Jack-
sons-garðinum. Tónarnir minntu
lækninn á laugardagsdansleikina
á Tivoli-hótelinu í Ancon. Og það
an reikuðu hugsanir hans til þess
ara óákveðni hans, sem jókst með
hverjum degi. Það var einungis
Kóletta, sem aftraði honum frá að
snúa heimleiðis aftur. Nú voru
þegar liðnar þrjár vikur. Eftir aðr
ar þrjár vikur væri komið fram í
júlí. Éf hann bætti þar við sjúkra-
leyfinu, sem hann hafði aldrei
notað sér. Og níu helgidaga, sem
hann hafði alltaf orðið að vinna,
hafði hann áttatíu og einn dag
tíl umráða. Sama sem þrjá mán-
uði. Allt fram á miðjan ágúst.
Trúlofun þeirra átti að opin-
bera í New Orleans. Þá ætlaði
hann að gera Kólettu stóra rúbín-
inn, felldan í demanta, sem faðir
hans hafði gefið móður hans. Þá
skyldi og ákveða brúðkauþsdag-
inn, sennilega einhvern tíma að
vorinu. Til Ancon gæti hann
haldið i nóvemberlok, en um
páska yrði hann að taka loka-
ákvörðun varðandi Panama og
samstarf sitt við Larouche.
Hann reis með hægð úr hengi-
rúminu og gekk inn í salinn. Þar
var Nanaine að gera við nótna-
hefti.
— Ætlarði þú ekki til Roussels
hjónanna í dag?
— Jú, á eftir. Ég ætla að borða
með Kólettu og Ólympe.
— Hinir eru þá farnir af stað?
— Já. Það voru þeir Júlíen og
Leon, sem hún átti við, og höfðu
lagt af stað með snekkjunni Svan
inum, fyrir klukkustund. Leon
hafði lokið prófi síðastliðinn föstu
dag, og.skyldi nú byrja að þræla.
En svo nefndi hann þau leiðu
skyldustörf, er biðu hans á skrif-
stofu föður hans.
— Þeir tóku Lockwood-feðgana
með sér. Það á að vera fundur
með stjórnmálamönnunum, sem
ætla að sækja um leyfi Banda-
ríkjanna til að byggja brúna.
— Fór frú Larouche líka með
þeim?
— Já, bæði hún og náttúrlega
Féfé líka.
— Frú Laroych fer að eins og
hún væri að flýja drepsótt. Hvað
gengur eiginlega að henní?
— Hún fellir sig ekki við hugs-
unina um Nanine klemmdi
saman varirnar. Svo hélt hún
áfram: — Um þetta fólk á Fagra-
nesi.
— Hamingjan sanna, hrópaði
hann gremjulega. — Ekki getur
þó móðir ungu stúlkunnar verið
herber ófreskja, og hvað dóttur
hennar snertir, lítur hún út eins
og engill.
— Jæja, svo að þér finnst það?
— Já, öllum á skipinu fannst
þær framúrskarandi elskulegar.
Eg fékk lánaðan sjónauka hjá
Larouche.
Nanaine skellti nótabókinni aft
ur með smelli.
— Já, það hefur maður nú
heyrt. Féfé Larouche, þessi skraf
skjóða, hefur básúnað út um all
ar jarðir söguna um laumuspil
þitt og önnur smáatriði í atferli
þínu.
— Já, það skal ég viðurkenna,
að ekki fann ég til sömu löng-
unar og móðir hennar, að flýja
úr návist þessara viðfelldnu
kvenna.
— Það var svo! Þá er víst
óhætt að telja þig einn af aðdá-
endum þessara kvensnifta? Tillit-
ið, sem hún sendi honum, var
livasst eins og nálaroddur.
I þessari andrá var það, sem
þau heyrðu hljóðin utan af vatn-
inu.
Viktor þaut út á hjallann og
14
TÍMINN, miðvikudaginn 7. október 1964
/