Tíminn - 16.10.1964, Blaðsíða 11

FÖSTUDAGUR 16. október 1964
TÍMINN
n
urinn okkar hafði fengið meðmæli hjá Sir Joseph Banks, vegna þess að
hann hafði verið í leiðangri Cooks til Tahiti. Bligh hefði getað fengið hundr-
að liðsforingja-efni, ef hann hefði getað tekið alla, sem sóttu um að komast
með. Við urðum sex, liðsforingjaefnin, end þótt ekki væri ætlazt til þess,
að skipið hefði fleiri en tvö liðsforingjaefni. Stewart og Young voru ágætir
sjómenn og mjög geðfelldir menn. Hallet var veiklulegur útlits, fimmtán
ára gamall, hörfandi 1 augnaráði og með ólundarlegan munnsvip. Tinkler,
mágur herra Fryers, var tveim árum yngri enda þótt hann hefði verið á sjó
áður. Hann var hinn mesti æringi og vegna brellna sinna varð hann að láta
fyrirberast uppi á rá nærri því hálfa leiðina. Hawards, laglegi, gagnorði
pilturinn, sem ég hafði hitt í fyrsta skipti, sem ég kom í káetuna, var sext-
án ára, en þrekinn og sterkur eftir aldri. Hann var dálítill harðstjóri, og
reyndi að gera sig að húsbónda í káetu liðsforingjaefnanna ,vegna þess að
hann hafði verið á sjó í tvö ár á stærra skipi.
Við Hayward, Stewart og Young vorum saman í káetu á lágþiljum. í þess
um lítilfjörlega klefa hengdum við upp fjögur hengirúm á nóttunni og
þarna mötuðumst við. Við höfðum kistu fyrir borð og kistu fyrir stóla. Alex-
ander Smith háseti varð káetuþjónn okkar gegn því að fá ríkulegan hlut í
rommblöndunni okkar, sem úthlutað var hvert laugardagskvöld. Yngsti sjó-
maðurinn á skipinu, Thomas Ellison, gerðist mötuneytisþjónn okkar, gegn
greiðslu i sömu skipsvalútu. Herra Christian var birgðavörður
liðsforingjamötuneytisins. Ég, eins og hinir, hafði fengið honum fimm pund,
þegar ég steig á skipsfjöl. Hann hafði keypt fyrir peningana kartöflur, lauk,
hollenzka osta, te, kaffi, sykur og ýmislegt smávegis. Þessar einkabirgðir
okkar urðu til þess að við gátum lifað góðu lífi í margar vikur, enda þótt
varla hefði verið hægt að finna meiri þrjót í matsveinaembætti en Tom Elli-
son var. Skipshöfnin var svo vel birg af víni, að Christian gerði engar ráð-
stafanir til þess að útvega okkur einkabirgðir af því. í nærri því mánuð
fékk hver maður um eina gallónu öls á dag, og þegar ölið var á þrotum,
fengum við sterkt, hvítt, spanskt mistelavín. Þegar það var á þrotum, fengum
við rommblöndu Við höfðum hinn furðulegasta pípara á skipinu, hálfblindan
írlending, sem hét Michael Byrne. Honum hafði tekizt að leyna blindu sinni,
þangað til Bounty var komin út á rúmsjó, en þá kom sannleikurinn í ljós
Bligh til mikillar gremju. En þegar Byrne lék fyrir okkur „Nancy Dawson“
í fyrsta skipti, sem hann gaf merki um það, að rommblandan væri fram
reidd, gleymdu allir sjóndepru hans. Hann gat dillað tónum þessa gamla lags
betur en við höfðum nokkru sinni áður heyrt.
Við misstum fyrir borð mikið af ölinu í stinningskalda af austri, en þá
fékk skipið brotsjó yfir sig daginn eftir jól. Margar tunnur losnuðu úr búlk-
anum og þeim skolaði útbyrðis. Sami brotsjór hrakti þrjá af bátum okkar úr
stað og hafði nærri því tekið þá líka. Ég hafði lausn frá varðstöðu, þegar
þetta bar við og sat í klefa læknisins aftur í skipinu. Það var þröngur klefi,
fullur af óþefjan. En það sakaði ekki Bakkus gamla hið allra minnsta.
Læknirinn okkar hlýtur að hafa átt eitthvert nafn í skjölum skipsins, en
enginn félaga hans vissi nokkru sinni, hvað hann hét. Hann var allt af sæt-
kendur og þess vegna var hann aldrei kallaður annað en Bakkus. Hann var
mjög einkennandi skipslæknir, með hinn fjörlega svip sinn, snjóhvítt hárið
og vínblá augun. Hann hafði verið svo lengi á sjónum, að hann mundi varla <
eftir því, hvernig það var að búa í landi. Hann kveið þeirri stundu, er hann
yrði að láta af embætti sem skipslæknir fyrir aldurs sakir. Hann vildi heldur
borða saltkjöt en hina ljúffengustu steik. Og einn daginn trúði hann mér
fyrir því, að sér væri nærri því ómögulegt að festa svefn í rúmi. Fallbyssu- ;
kúla hafði kippt undan honum bakborðsfætinum.
Félagar Bakkusar gamla voru Nelson grasafræðingur og Peckover skytta.
Skyldustörf skyttunnar geta verið erfið og ábyrgðarmikil, en voru mjög létt
um borð á Bounty. Peckover hafði mikið yndi af söng og var enn fremur
stauphneigður. Hann fann því fljótt leiðina inn í káetu Bakkusar gamla. Nel
son var stilltur maður, kominn af léttasta skeiði og hafði járngrátt hár.
Enda þótt hann hefði allan hugann við jurtir sínar hafði hann mikið yndi ■
af félagsskap læknisins.
Klefi Nelsons var fyrir framan klefa læknisins, en á milli klefanna var
klefi Samúels, einkaritara skipstjórans. Nelson var oftar inni hjá lækninum
en í sínum eigin klefa. í öllum einkaklefum voru föst rúmstæði, sem smið-
imir í Deptford höfðu smíðað, en Bakkus gamli vildi heldur leggjast við
akkeri í hengirúmi sínu á kvöldin. Rúmstæðið notaði hann sem legubekk, og
hinn stóra skáp undir rúmstæðinu notaði hann sem einkavínkjallara. Rúrn-
stæðið fyllti út nærri því helmin klefans, og beint á móti rúmstæðinu, undir
hengirúminu, voru þrjár víntunnur, sem ekki höfðu verið opnaðar enn þá.
Á einni tunnunni logaði jafnan ljós, sem var blátt og dauft vegna skorts
á tofti.
Á annarri sat ég, en Bakkus og Nelson sátu hlið við hlið á rúminu. Báðir
höfðu pjáturkrúsir fyrir framan sig. Það var þungur sjór og annað slagið var
ég hræddur um, að tunnan rynni af stað með mig, en þeir tveir, sem á
rúminu sátu, virtust ekki gefa veðrinu gaum.
— Purcell er fyrirtak, sagði lækniripn og horfði aðdáunaraugum á tréfót-
ínn sinní.-*-,„Betri timburmeistari .hefur aldrei sveiflað skipsöxi. Fóturinn,
sem ég hafði áður, var framúr hófi lélegúr, en þessi er eins og hold af mínu
Jt ••
NYR Hl MINN - NY JORÐ
• - - ■ - • - - -- - - -- - - --- - EFTIR ARTHÉMISE GOERTZ
21
reysti Skömmu síðar kom hann
auga á stóreflis hersingu, er
beygði fyrir horn á götunni og
fór með þvílíkum gauragangi, að
fólk rauk upp úr rúmum í húsum
sínum. Drengir hrópuðu og görg-
uðu hver upp . annan, hundar
geltu, karlmenn hlógu, hóuðu og
liöguðu sér eins og villimenn. Þeir
blésu i horn, hringluðu kúabjöll-
um og lömdu á pönnur og pottlok.
í broddí fylkingarinnar gekk
herra Ovide Clouzat útfararstjóri,
og sló vatnsketil með skörungi.
— Herra læknir! hrópaði hann.
— Komið hingað! Takið þátt í
göngunni! Fáið honum blikklok
eða eitthvað!
— Nei, nei! andmælti læknir-
inn — Neí, þakka yður fyrir,
Ovide. En hverjum er allt þetta
umstang til heiðurs?
— Tengdaföður mínum, auðvit
að!
— Hefur Jolivet læknir verið
að kvongast?
— Já, í dag! Ekkjunni Árelíu
Coulon! Þau óskuðu að gifta sig
í kyrrþey. Og við ætlum svei mér
að gera þeim stundina kyrrláta!
Þeir fremstu i hópnum voru þeg
ar komnir yfir brúna og var nú
haldið inn i garð Árelíu Viktor
hélt ósjálfrátt í humátt á eftir
hópnum. Það hlaut að vera komið
undir miðnætti. En hann var ekki
þreyttur. Hann ætlaði að skála við
þau á þessari gleðistundu
Ljós höfðu verið kveikt um allt
’aúsið. Hvorki brúður né brúðgumi
virtust hið minnsta undrandi Vín
flöskurnar og kökudiskarnir á
borðstofuborðinu bentu tii þess,
að nýju hjónin væru undir þessa
'.nnrás búin. Ekkt einasta voru hús
•áðendu; alklæddir. heldur voru
dætur Árelíu þarna staddar með
mönnum sínum og allir í sínum
beztu sunnudagsfötum. Barna-
börn brúðarinnar voru komin á
vettvang í nærklæðum sínum og
gerðu strandhögg í kökunum með
stírur í augum.
Ovide skálaði við frú Jolivet
hina nýju, sem leit einkar vel út
í fallegum, svörtum sorgarkjól.
Viktor óskaði Jolivet lækni til
hamingju.
— Ég ætlaði mér að skreppa
upp eftir til þín í fyrramál-
ið, sagði gamli læknirinn. — Ég
er að hugsa um að fara í brúð-
kaupsferð . . .
— Hvert hafið þér ráðgert að
halda?
— Til búgarðs þess, sem Árelía
erfði eftir Blanque frænda sinn á
Bayou Lafourche.
— Og hversu lengi?
— O, svo sem hálfan mánuð,
svaraði Jolivet læknir. — Ég hef
ekki tekið mér fr: síðastliðin
fimmtíu. ár. v
Viktor gat sér til um, hvað það
væri, sem gamli læknirinn ætl-
aði að biðja hann um, og tók af
honum ómakið. Kvaðst ekkert
hafa á móti því að taka að sér
læknisstörf hans á meðan.
Ungi maðurínn virti fyrir sér
grannleita og hrukkótta andlitið
gamla mannsins með þreytuleg
augun.
— Þér hafið gott ai þessu,
mælti Viktor. — En gleymið ekki
að koma aftur til baka.
11. kafli.
Á sunnudagsmorgun kynnti Joli
vet læknir honum dagbækur sínar
yfir alls kyns sjúklinga, og á
mánudagsmorgun sat Viktor við
gamla skrifborðið á annarri hæð
í bankahúsinu. Þar sem hinir inn
fæddu drógu venjuleg að leita
læknis, þangað til þeir voru
óferðafærir, var það meginverk-
efni Jolivets að vitja þeirra á
heímilunum. Viktor hafði fallizt
á að nota vagn gamla mannsins,
þótt orðinn væri næsta hrörlegur.
Nanaine var mjög óánægð með
samkomulag hans við Jolivet
gamla, því að hún taldi sjúkdóma
skjólstæðinga hans ósamboðna
virðingu manns af duRochers ætt
inni. Eins og sömu sjúkdómar
væru óvirðulegri hjá frumstæðu
fólki en höfðingjum af hennar
stétt. Hún fyribauð honum að
geyma gamla vagninn eða hýsa
hest læknisins heima á Mána
skini. Og til að forðast frekara
rifrildi um það fékk Viktor að
nota hesthús og vagngeymslu
Ulysses frænda síns
Fyrir viðtal tók Jolivet fimm-
tíu sent, en heimavitjanir kostuðu
frá einum tíl fimm dollara. Sumir
voru þeir auðvitað meðal sjúkling
anna, er horfðu meir i skilding-
inn en sjálfa sig, svo sem frú
Naquin, kona póstmeistarans, er
kom til læknis fyrsta morguninn
með mýrarköldu, en hefði sannar
lega átt að liggja í rúminu. f
fylgd með henni var Híppolyte,
sonur hennar, sem múlasninn
sparkaði í höfuðið á, en var þó
ævinlega glaður og ánægður.
Polyte hafði yndi af fiskveiðum,
en var haldinn þeirri áráttu, að
festa öngulinn sýnu oftar í fingr
um sér en fiskum hafsins.
— Vesalings dregnum mínum
hefur liðið illa í nótt, sagði frú
Naquin. Tennurnar glömruðu í
munni hennar, þótt hlýtt væri í
veðri þennan morgun og hún
vafði gráa sjalinu fastar að sér.
— Hvernig líður þér, Polyte?
spurði læknirinn vingjarnlega.
— Vel! svaraði pilturinn og
brosti breitt. — Ágætlega!
Viktor gaf nú frú Na uín kín-
ín og bjó um hönd sonar hennar.
Eigi að síður var hún óánægð,
enda þótt hún hefði fengið tvo
skammta fyrir sama verð og einn
kostaði. Nú vildi hún til viðbótar
fá eitthvert lyf handa manni sín
um, hann hafði í seinni tíð kvart-
að yfir höfuðverkjarflogum og
velgju. ,
— Segíð honum að koma hing
að til mín, mælti læknirinn, — svo
að ég geti rannsakað blóðþrýst-
ing hans.
— Hann hefur kannski ofreynt
sig? sagði frú Naquin og var sýni
lega nóðguð yfir því, að læknir-
inn skyldi ekki þegar í stað grípa
pennann og lyfseðlaheftið.
— Það get ég ekki sagt um,
fyrr en ég sé hann.
Hún dokaðí ögn við og reyndi
að gera sig heimakomna með því
að bera nýjustu fréttir á borð.
— Vitið þér, að Fauvette d‘Eau
bonne er búin að panta sér reið-
hjól? Jú, hugsið y.ður bara! Og
hvernig haldið þér að standi á
þvi, að hún fær svo mörg bréf að
norðan? Auðvitað er það vegna
þess, að hún hefur auglýst eftir
dvalargestum í einhverju Norður-
ríkjablaði. Maðurinn minn sá sjálf
ur bréfið með auglýsíngunni með
því að halda umslaginu upp við
ljósið. Jæja hún getur náttúrlega
leyft sér þetta með hjólið, eftir
að hún er búin að selja mæðgun-
um á Fagranesi bæði hest sinn og
vagn. Vitið þér, hvað Palmýra læt
ur skrifa utan á bréfin sín? Frú
Mendel. Skyldi hún halda, að hún
geti slegið ryki upp í augur, á
okkur öllum, eins og hún gerði
við dómarann, eða hvað? Maður-
inn minn segir
— Maðurinn yðar hlýtur sanr-
arlega að hafa reynt of mikið á
sig greip læknirinn fram í fyri