Alþýðublaðið - 19.02.1954, Qupperneq 4

4
AL!»ÝÐUBLAB!f>
FöstiicEagur 19. fcbrúar 1954.

IfSpiip 1 Hugmyncl sera.yrpi slórraaí í íramkvæmd | Íí.' *. . L I L -tí KVIKMYNDIRNAR eru mynd-ir-til sýningar og orðið verið stofnað fram að þessu. öflugasta tæki nútímans til sér úti um evrópskar mynd- Kvik’myndirnar eru ö'flug- fræðslu og skemmtunar. Mál ir. sem þykja skara fram úr asta tæki þeirrar starfsemi.
Útgefandi: AlþýCuflokkurinn. Ritstjóri og ábyrgBarmaður: Hantíibal Valdimarsson Meðritstjóri: Helgi SæmundssoR. Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Guð- mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri: Emmt Möller. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga- tíml: 4906. Aigreiðslusími: 4900. Alþýðuprenísmiðjan, Hvg. 8—Í0. Áskriftarverð 15,00 á máa, í lausasölu: 1,00.
Samstarf íhaldsandsfæðinga
ÞJÓÐVILJINN viröist hafa
fengið fyrir hjartað út af því,
að Eg'gert Þorsteinsson alþingis
maður var endurkosinn formað
ur í múraraféiaginu. Nú verður
Þjóðviljinn að reyna að átta
sig á því, a‘ð Eggert á það clugn
aði sínum að þakka fyrir fé-
lag sitt, að hann nýtur þar mik
ils trausts -og nær þar formanns
kjöri, þrátt fyrir, að alþýðu-
flokksmenn eru í minnihluta í
félaginu.
Annað atriði, sem Þjóðvilj-
inn ætti að reyna að átta sig
á, er það, að Alþýðuflokkurinn
telur sig ekki hafa neitt vald
til að fyri'rskipa meðlimirm
verkalýðsfélaga, hvaða félags-
menn þeir eigi að kjósa í félags
stjórnir eða til annarra trún-
a’ðarstarfa.
Má vel vera, að förmaður
Kommúnistaflokksins telji það
heyra undir sitt valdsvið, að
fyrirskipa, hverja skuli kjósa f
verkalýðsfélögum, og hverja
kommúnistar megi styðja þar
til trúnaðarstarfa. En sannleik
urinn er sá, að það er stéttar-
leg skylda verkamanna, að
velja þá menn til forustu og
trúnaðarstarfa f verkalýðsfélög
unum, sem bezt er trúandi til
að vinna að framgangi stéttar
málanna, alveg án pólitískra
skoðana.
Ef kommúnistar í múrarafé-
Iaginu hefðu haft slíka afstöðu,
hefðu þeir ekki átt áð stilla
upp móti Eggert Þorsteinssyni,
þó aldrei nema hann sé alþýðu
flokksmaður. Þeir hefðu átt að
viðurkenna hæfni hans og dugn
að fyrir félagið með því að
mæla með Itosningu hans. Slík
afstaða hefði verið stéttarleg
og vakið vonir um, að nú væri
tekin upp vinsamleg
brögð gagnvart alþýðuflokks-
mönnum á svfði verkalýðsmál-
anna.
Út af ummælum Þjóðviljans
í sömu grein um samstarf
verkalýðsflokkanna í sveita-
stjórnarmálum víða um land,
er það að segja, að hún mun
hvorki vera fyrirskipuð af
flokkstjórnum kommúnista eða
nokkurs annars flokks. Munu
allir flokkar Iáta sína forustu-
menn á hverjum stað nokkurn
veginn um það, hvernig þeir
ráða fram úr málum sínum með
staðbundnum samningum um
menn og málefni.
En þegar það var sýnt, að
víða hafði tekizt samstarf milli
íhaldsandstæðinga, lét Alþvðu
blaðið í Ijós skoðun sína á þeirri
þróun málanna á þessa Ieið:
„Þessi (samvinna íhaldsand-
stæðinga er gleðileg. Það er
ástæðulaust með öllu að láta
fræðileg ágreiningsmál póli-
tískra flokka standa í vegi fyrin
sameiginlegum átökum í hafn-
armálum, vegamálum, fram-
færslumálum, heiibrigðismál-
um, skólamálum og atvinnu-
málum bæjar og sveitafélaga.
Og það er eðlilegt, að flokkar
hins vinnandi fólks taki hönd-
um saman og Iáti flokk brasks
og milliliðagróða sigla s;/in sjó
sem miiinihlutaflokk, því að
vissulega eru gæðingarnir, sem1
íhaldstefnan ber fyrir brjósti,
í miklum minnihluta í hverju
bæjar- og sveitarfélagi“. ,
Þettá er skoðun Alþýðu-
flokksins. Sama er afstáða
fJökksins í því efni, að allir
íhaldsandstæðingar eigi að
vinna saman í landsmálapólítík
inni. Þar er heldur engjn! á-
stæða til ágreinings eða fjakd-
skapar að því er snertir inn-
Iend umbóta- og menningar-
mál. Við getúm sjálfsagt líka
orðið sammála um, að ástæðu
laust sé að láta íhaldið drottna
yfir bönkunum og ráðstafa
þannig arðinum af vinnu fólks
ins, e’ða yfir afurðasölunni, og
hirða þannig „skiptahlut ap-
ans“ á kostnað sjómanna og
annarra, sem að framleiðslunni
vinna, eða yfir vissum þáttum
innflutningsverzlúnarinnar, svo
sem olíunnar, sem ríkið kaup-
ir nú í heild og framselur síð-
an óþörfum milliliðum.
En hvaða möguleikar eru á
því aðbræða samaníýð-
r æð i sjafnaðarstefnu
og kommúnisma? Þess
þekkjast víst engin dæmi.
Hvenær vill Sósíalistaflokk-
urinn láta af Moskvudekri sínu
og Rússadýrkun?
Á þeirri stundu, sem t. d.
helmingur Sósíalistaflokksins
yfirgæfi þá línu og vildi byggja
vinnu- allt sitt þjóðmálastarf á grund
velli þingræðis og lýðræðis,
væri til róttækur jafnaðar-
mannaflokkur méð um 18 00G
kjósendur. Þ. e. stærri flokkur
en Framsóknarflokkurínn. Þeg
ar þetta hefði. gerzt, ætti Þjóð-
varnarflokkurinn einskis ann-
ars úrkoista en að sameinast
þessari vaxandi lýðræðisheild
íhaldsandstæðinga. En við það
væri til orðinn flokkur á stærð
við Sjálfstæðisflokkinn. Og þeg
ar ‘ vo væri komið, mundi marg
ur falla frá íhaldstrúnaði. s»m
nú hallar sér að Sjálfstæðis-
flokknum, sem stærsta flokki
Iandsins. Og enn má bæta því
við, að við slíka þróun mál-
anna yrVíi Framsóknarflokkur-
inrt fljótt að smáflokki, nema
hann rataði aftur inn á braut-
ir uppruna síns. — Úrslita-
spurningin er því sú, hvort
Sósíalistaflokkurinn vill flýta
fyrir jiessari stjórnmálaþróun
á Islandi. — Það er einlægur
vilji Alþýðuflokksins.
tungu sem leikararnir talá. ,
Kvikmyndirnar eru og ódýr-
asta skemmtun, sem alþýða
manna á völ. En því miður
fer f jarri, að allar kvikmynd
ir þjóni manningarhlut-
verki. Mikill hluli þeirra er
í ætt við þá tegund bók-
mennta, sem varhugaverð-
ust þykir. Þess vegna skiptir
miklu, að kvikmyndir séu
valdar af ábyrgðartilfinn-
ingu og menningarviðleitni.
Þetta er erfiðara en flestir
gera sér Ijóst. Raunar er úr
nógu af góðum kvikmyndum
að velja á heimsmarkaðin-
; um. en kvikmyndaframleið-
!endurnir leggja , mikla á-
1 herzlu á að gera sér lélega
myndirnar að féþúfu og
■ neyta í því sambandi hvers
konar bragða. í slendingar
háfa orðið þessa varir undan
farin ár; En nú virðist mikii
og góð breyting hafa orðio í
jvali kvikmyndanna. sem
lýndar eru hér í höfuðstaðn-
um. Það er skylt að þaltka.
OLEÐILEG ÞRÓUN
Þessa dagana eru sýnd-
ar í kvikmyndahúsunum í
Reykjavík og Hafnarfirði
aðrar eins snilldarmyndir og
„Leiksviðsljós“, „Encore“,
„Séra Camillo og kommún-
istinn“ ,,Fan-fan“ og „12 á
hádegi“. Þær minna helzt á
hátíðarmyndir, þegar bezt
tekst til. En þetta getur
naumast kallazt undantekn-
ing, heldur hápunktur gleði
legrar þróunar. Kvikmynda-
húsin hafa gert sér æ meira
far um að velja afbragðs-
afgilaí enr velflésfar amer-
ísku mvndirnar. IÞétta verð-
ur til þess, að kvikmyndirn
ar revnást snar þáttur í
menningu fólksins líkt ög
léstúr sígildra bókmennta.
Listasmekkurinn skerpist og
útsýnin stækkar. Kvikmynd
irnar verða þannig annað og
meira en dægrastytting, sém
kemur og fer. Þær reynaát
andleg verðmæti.
ÖFLUGASTA TÆKIÐ
Oft hefur yerið um þáð
rætt að kvikmynda íslenzkar-
bókmenntir. Nokkrar til-
raunir hafa verið gerðar í
því e.fni, en flcstar mistekizt.
Þó' liggur i augúm uppi,
að kvikmyndaframleiðendur
geti sótt mikinn og góðan
efnivið í íslenzkar bók-
•menntir. Nú munu innan
'skamms verða kvikmyndað-
ar tvær íslenzkar nútíma-
skáldsögur, „Sálká Valka“
eftír Halldór Kiljan Lax-
ness og „Morgunn lífsins“
eftir Krístmann Guðmunds-
son. Valið er með ágætum og
þess að vænta, að kvikmynd
un þeirra valdi tímamótum í
því efni, að íslenzkar bók-
menntir verði kvikmynda-
framleiðendunum eftirsólt-
ur efniviður. — Kvikmynd-
un íslenzkra bókmennta yrði
vafalaust áhrifarnesta Iand-
kynning, sem hugsazt getur,
svo að íslendingum er skylt
að hagnýta sér öll tækifæri
og leggja þessavi starfsemi
lið í árdögum hennar. Okk-
ur er þörf á meiri og betri
land'kynningu en til hefur
GIRNILEGUR Ki'NIVIÐUR
I þessu sambandi hlýtur
að vakna sú spurning, hvort'
ekki nluni tímabært að kvik
mynda sumar af fornbók-
menntúnum, Þær eru frægr
ar víðs vegar um heim. Eíní
þeirra er .stórbortið og ærið
girnilegur efniviður kvik-
,myndaframleiðenda. SöguT
legar kvikmyndi.r eiga mikl-
um vinsældum að fagna er-
lednís. AlJt styrkir þetta þá
skoðun, að: kvikmynda eigi
þær.. af íslenzku fornsögun-
um, ■ sem bezt em til þess
fallnar og líklegastar að
opna erlendum kyikmynda-
framleiðendum ævintýra-
heim norrænnar fortíðar.
sém stærstur er og feguvstur
í íslenzkú fornsögunum. ís-
lendingum ætti að vera það
metnaðarmál, að af þessu
yrði. Fornsögurnar eru stolt
okkar og eiga mestan þátt í
þeirri landkynningu, sem
enn hefur komið til sögu.
Kvikmyndir um ástir og ör-
lög Gunnlaugs og Helgu,
Kjartans og Guðrúnar, Harð
ar og Helgu og Glsla og Auð-
ar, svo að nokkur dæmi séu
nefnd, myndu kalla nafn ís-
lands út yfir heiminn og
verða áhrifamikil listaverk,
ef vel tækist til. Islendingar
ættu að hlutast til um undir
búning þessa stórmáls og
hafa þannig forústu um, að
íslenzku fornsöguvnar kom-
ist á heimsmarkaðinn í list-
túlkun nútímans og á því
máli, sem allir skllja bezt 03
gleyma sízt.
Ilerjólfur.
Hver er maðurinn?
Fæst á flesíum veitingastöðmn bæjarins.
— Kaupið blaðið um Ieið og þér fáið yðui
kaffi
GUÐMUNDUR JÓNSSON
píanóleikari er Reykvikihgur í
‘húð og hár, fæddur að Óðins-
götu 8 B, 13. nóvember 1929,
sonur 'hjónanna Kristínar Pálma-
dótíúr óg Jóns Guðmundssonar
verzlunarstjóra „hjá Ziemsen“.
Jón var um Jangan aldur einn á'f
glæsilegustu tenórsöngvurum, í
Karlakór. K. F. U- M„ og kona
hans er söngélsk mjög, sc'O að
Guðmundur á tónlistarhæfileika
sína í báðar ættir að sækja. Hann
tók ungur að fást við ptanóleik,
og var Gunnar Sigurgeifsson
fyrsti kennari lians í þeirri list.
’í óíf ára að aldri hóf Guðmundur
nám í píanó'leik við Tóníistar-
s'kólann. Þar var Árni Kristjáns-
son kennari hans. Lauk Guð-
roundur hrottfararprófí við s'kól-
ann ádð 1948.
STÚDENASPRÓF OG
IIÁSKÓLANÁM.
Ja’fn f ra m t iónlista rn ám i n u
stundaði Guðmundur nám við
menntaskólann og !auk þar stú-
dentsprófi með fyrstu einkunn
vorið 1949, ári eftir, að hann
tlauk námi við Tónlistarskólann,
Guðmundur Jónsson.
en ínnritaðist síðan í háskólann
og stundaði þar nám í forspjalla-
vísindum. Þessi tvö ár stundaði
hann og fratnhaldsnám í píanó-
•léi'k hjá Rögnvaldi Sigurjóns-
syni.
FRÁMIIALDSNÁM í parís.
Áríð 1951 hleypti Guðimmdur
svo heimdraganum, lót 'háskóla-
nátnið eiga sig 'uin hríð, og'hélt
afla sér rreknri mcnntunar og
þroska í. líst sinni. Lá !eið hans
ti:l Parísar, og var 'honum yeitt
inngáúgá í . . Itóþlistafháskó'la
borgarinnar, ■—- útlendíngadeild
þeirrar frægu stófnunar, “ og
nam þar síðan píánóleik í tvö ár.
Kennari hans. þár var kunnur
píanóleikari; og mjög þekktur
kennari, Márcel Ceampe • að
nafrii. Áð nániinu loknu Uaut
Guðmúndur prófskírteini frá
skólanum, fyrstu einkunn.
FYRSTU TÓNLEIKARNIR.
Tónleikar Guðmundar í kvöld
■eru þeir fyrstu, sem hann éfnir
til opinherlega. 'Meðal viðfangs-
efna hans verða: Onuertyre, 28.
kantata eftir Bach — Saint-Sains;
Sonata op. 27, nr. 1 cl’tir Beet-
hor’eai; Varitaioner Senouse cftir
Mendelsohn; Etúde og polonaise
eftir Chopin, og veiik e'ftir frönsku
tónskáldin Dcbussy og Ravel.
Guðmundur Jónsson kveðst
ekki hyggja á aðra námsdvöl er-
lendis að svo stöddu. — „Það
tærður' sennilega kennsla", svarar
'harin með liægð, þegar hann ei
til Frakldands þeirra erinda að[ spurðu<r, ixvað nú taki við.