Tíminn - 07.11.1964, Qupperneq 1

ÞINGMÁLAFRÉTTIR
VANDINN OLEYSANLEGUR
ÁN STEFNUBREYTINGAR
Eysteinn Jónsson flytur rœðu á Alþingi.
(Tlmamynd, KJ).
Ræða Eysteins Jónssonar í útvarpsumræðunum við 1
umræðu fjárlagafrumvarpsins fyrir 1965
Á árunum 1962 og 1963 fóru
ríkistekjurnar 560 millj. fram úr
áætlun samtals. Af þessari fúlgu
eyddi ríkisstjómin umfram fjár-
lög 170 millj., en greiðsluafgang-
ur var 160 millj. fyrra árið og
rúmlega 100 síðara árið eða sam-
tals 300 milljónir.
Það er yfirlsýt stefna ríkisstj.
að hafa álögurnar meiri en út-
gjöldin og efna til greiðslu-
afganga. Ekki til þess að leggja
afgangana í almannaframkvæmdir,
sem mest eru aðkallandi, heldur
til þess að draga með álögunum
úr kaupmætti, ná fé úr umferð
og leggja inn í bankakerfið, eins
og hæstv. fjármálaráðherra var
að lýsa hér áðan, að væri nauð-
synlegt til að auka jafnvægið.
Þetta er liður í þeirra höftum,
og á að vera til þess af stuðla
að jafnvægi, en þessi kjaraskerð-
ing hefur þó ekki stuðlað að neinu
jafvægi en orðið til þess eins, að
innkaup til heimilanna og fram-
kvæmdir almennings hafa orðið að
víkja fyrir öðrum framkvæmdum
og eyðslu þeirra, sem mest hafa
haft peningaráðin, og sumir hverj-
ir hafa komið sér undan að borga
lögmæt gjöld. Ekki hafa greiðslu-
afgangar orðið fyrir aukna ráð-
deild eða sparnað því að þrátt
fyrir fögur fyrirheit hefur eyðsla
farið hraðvaxandi og ríkískerfið
þanizt út með ofsahraða. Það er
heldur ekki mikið talað núna síð-
ustu misserin um þessi 59 sparn-
aðarfyrirheit, sem fjármálaráð-
herra og hans menn gáfu, á með-
an þeir voru brattastir á fyrstu
árum viðreisnarinnar sællar minn
ingar.
Ráðdeikíin
Af handahófi tek ég dæmi
Það átti að spara einhver ósköp
í kostnaði við álagningu skattanna
og af því tilefni var sá kostnaður
áætlaður í fjárlögum 1963 tæplega
8^millj. kr. í stað 8 er er nú í
flugvexti. Þá átti að minnka kostn
aðinn við eyðingu minka og refa
þó enginn vissi í raun og veru
hvernig átti að fara að því, og
var þetta boðað með því að áætla
þennan kostnað í fjárlögum 1963
iy2 millj. kr., en nú sýnir reikn-
ingurinn, að hann nálgaðist 3
millj. kr. Svona fór það og þannig
mætti lengi telja.
Nefndum átti að fækka, en
kostnaður við nefndir hefur vax-
ið tröllaskrefum, en þeírri brellu
beitt að kalla nefndavinnuna í
mörgum dæmum vinnu við undir-
búning þessa eða hins. Er spam-
aður af því tagi táknrænn fyrir
hagsýslu núverandi ríkisstj.
Þetta er 6. fjárlagafrv. þeirra
viðreisnarmanna og nú eru þeir
búnir að koma því á 4. þúsund
millj. kr. Hækkun er núna hvorki
meiri né menni en 530 millj. frá
fjárlögum þessa árs. Verður því
stjómin sífellt stórstígari og stór
stígari og er nú farin að hafa
meir en hálfan milljarð í skrefinu.
Ekki gefur þó einu sinni þetta
fullnægjandi mynd af ráðleysis-
öngþveíti ríkisstj. í efnahags- og
fjármálum og afleiðingum þess,
sem hún hefur aðhafst, því á fjár-
lagafrv. er ekki gert ráð fyrir
kostnaði við viðbótarniðurgreiðsl-
ut, sem ríkisstj. lætur nú fram-
framkvæma til þess að halda verð-
laginu í skefjum í bili.
Sýnir þetta svo glöggt sem
verða má, að ekki hefui ríkisstj.
getað gert það upp við sig, þegar
hún samdi fjárlagafrv., hvað
skyldi næst til bragðs taka held-
ur staðið ráðþrota. Kemur það
ekki flatt upp á neinn, því aug-
ljóst er orðið, að ríkisstj. hrekst
nú mjög fyrir sjó og vindi.
Til þess að halda núgildandi
niðurgreiðslum áfram og núgild-
andí uppbótum vegna landbúnað-
ar og sjávarútvegs þarf að minnsta
kosti 850 millj. en í frv. er 524
eða 300 millj. minna en þyrfti
til að halda áfram, eins og horfir.
Vegaútgjöldin eru að mestu ut-
an fjárlaga, og í vegaáætlun vænt-
anlega á þriðja hundrað millj.,
en væri þau i fjárlögin og niður-
greiðslum og uppbótum, sem
gilda núna, mundi fjárlögin kom-
ast upp í 3.700-3.800 millj. kr., og
sýnir þetta hvert stefnir. En þetta
fjárlagafrv., þrátt fyrir allt, sem
á það vantar, er nálega 4 sinn-
um hærra en fjárlögin voru fyrir
6 árum.
Það er ekki að furða, þótt að
aðalfundur Sjálfst.fl. á dögunum
fagnaði því, hve vel hefði tekizt
að vernda íslenzku krónuna!
Það vekur eftirtekt, að sölu-
skatturinn nýi, sem lögleiddur var
í fyrra, og mestmegnis átti að
renna til sjávarútvegsins á nú að
að renna í ríldssjóð. En uppbæt-
ur á fiskverð og framleiðnifram-
lög til fiskvinnslustöðva eru ekki
tekin með í fjárlögin.
Þannig er nýjum álögum til
venjulegra útgjalda bætt á undir
fölsku yfirskini, og er það ekki
ný bóla nú, sbr. innflutningssölu-
skattinn upp á nokkur hundruð
millj., sem lögfestur var í byrjun
viðreisnar með hátíðlegum loforð-
um um afnám hans eftir eitt ár,
en hann stendur enn.
í
Allir sjá, hvernig fjárlögin
hækka risaskrefum og álögumar
finna menn í dýrtíðinni og á
skattseðlum gjaldheimtunnar. Allt
er þetta meira en lítið alvömmál
og tekur þó steininn úr, að þrátt
fyrir þetta skatta og tollaflóð
tekst ekki að leysa á viðunandi
hátt mörg þýðingarmikil verkefni
sem ríkið verður að leysa.
Skólamálin
Skólaskortur er í landinu og
hefur ástandið í þeim málum far-
ið hríðversnandi síðustu árín.
Verður að vísa ungu fólki frá
skólavistum í hópum, og horfir
þó til enn vaxandi öngþveiti. Á
næstu misserum verður að efna til
nýrra stórátaka í menntamálum
bæði varðandi skólakost til al-
mennrar menntunar og þá ekki
síður til að koma upp lífsnauð-
synlegum tækniskólum, og endur
skoða verður alla tækni- og vís-
indalega kennslu frá rótum með
þarfir atvinnulífsíns og nútíma-
samfélag í huga. Auknar fjárveit
ingar að krónutölu, sem veittar
hafa verið og lítið eitt fyrirhug-
aðar í þessu fjárlagafrv., hverfa
eíns og dögg fyrir sólu í verð-
bólguhýt ríkisstj.
Svipaða sögu er að segja í
spítalamálum, þótt fjárveitingar
hækki að krónutölu. Er það öm-
urlegur vottur um stefnuna, að
í þessum málum og fleiri hliðstæð

+ -4 +■ + *

‘ V ■>