Alþýðublaðið - 24.04.1954, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagxií' 24. apríl 2 §54
Útgefandl: AlþýOuflokkuriran. Ritstjóri og ábyrgÖannaBtur;
Hantóbtl Valdiœarsson MeOritstjóri: Helgi Sæmundssos.
Fréttastióri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamemn: Loftur GuO
mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
Emm* Möller. Ritstj órnarsímar. 4901 og 4902. Auglýsinga-
límL' 4906. Afgreiöslusími: 4900. AlþýðuprentsmiÖjan,
Hvg. 8—10. Áskriftarverð 15,00 á m&n. 1 lausasölu: 1,00.
Landhelgisbrotin
LANÐHELGISRROT ís-
lenzkra togara hafa verið ær-
iS tið í vetur og sannarlega
tími' til kominn, að það mál sé
rætt opinberiega. Landhelgis-
gæzlan v^jrðist hafa rækt
skyldu sína vel og notið góðr-
ar samvinnu við fiskimennina
á bátaflotanum. Þetta er skylt
að viðurkenna og þakka. Fram
koma íslenzku lamlhelgisbrjót-
anna er svo viðurstyggileg og
þjóðhættuleg, að þeim má enga
hlífð sýna. Landhelgisbrjót-
arnir eru að kalla yfir okkur
þá hættu, a'ðl útlendingar geti
með rökum haldið því fram,
að íMent^mgar veiði í þeirri
lándhelgi, sem þeir banna öðr-
um. Landhelgisgæzlan kemur í
veg fyrir þetta með því að
rækja skyldu sína af oddi og
egg. Hún cr því ekki aðeins
refsari, heldur landvarnarað-
ili.
Islendingar hljóta ávallt að
ganga að því vísu, að útlend-
ingar reyni að gerast veiði-
þjófar í íslenzkri iandhelgi. —
Sú viðleitni er að ýmsu leyti
iskiljanleg, þó að ekki sé hún
sfórmannleg. Gegn því verð-
um við að berjast me'ð strangri
landhélgisgæzlu og þungum
viðurlögmn. En afbrot ís-
lenzkra landhelgisbrjóta eru
miklu stærri og alvarlegri en
útlendra. Þeir ættu að sæta
©nn þyngri viðurlögunj en út-
Jéndu veiðiþjófarnir. Almenn-
itigsálitið gegnir miklu hlut-
verki í því sambaudi. Og saít
að segja ætti að krefjast þess
af útgerðarmönnum okkar, að
þfcir viki úr þjónustu sinni þeim 1
skipsfjórum, sem gerast land-
helgiisbrjótar. Það yrði áhrifa-
míkil ráðstöfun í þá átt að
hinda enda á ósómann í eitt
skipti fyrir öll, en á því er okk
ur Islendingum mikil nauðsyn
ein« og málum er háttað.
Öllum mun í minni, að Al-
þýðubláðið birti á sínum tíma
upplýsingar um landhelgis-
forot íslenzkra togara. Morgun-
folaðið gerði þetta að æsinga-
máli fyrir síðustu alþingis-
kfcsningar og taldi bér um að
ræða svívirðilegan róg í garð
íslenzku sjómannastéttarinnar.
Sú ályktun var mikill misskiln
ihgur, þar eð upplýsingar AI-
þýðublaðsins voru einmitt frá
sjómönnum komnar. Og í
þessu sambandi skintir engu
máli, hvaða augum viðkomandi
stétt Iítur á ákæruna. Hér var
um að ræða mál, sem varðaði
alla þjoðina, og sú staðreynd
mótaði afstöðu og málflutning
Alþýðublaðsins.
Reynsían frá í vetur er með
þeim hætti, að Morgunblaðinu
er vonandi farið að skiljast, að
Alþýðublaðið hafi haft rétt fyr
ir sér, þó að auðvitað detti
íhaldsbiaði ekki í hug að við-
urkenna slíkt. Togaraskipstjór-
ar, sem stunda landhelgisbrot
í nálægð varðskipa og flugvéla,
eru naumast englar, þegar varð
skipin liggja bundin í fjar-
Iægri höfn. — Landhelgis-
gæzlan má eiga það, að hún
lét sér gagnrýni Alþýðublaðs-
ins að kenningu verða, þó að
Morgunblaðið ætlaði af göfl-
unum að ganga vegna hennar.
Þetta hefur gefið góða raun.
Islendingar standa nú ólíkt bet
ur að vígi af því að þcir hafa
látið til skarar skríða gegn
landhelgisbrjótunum. Dómur
reynslunnar hefur orðfð AI-
þýðublaðinu í vil. Hlutur Morg
unblaðsins er hins vegar slík-
ur, að það ætti að sjá sóma
sinn í að fara varlega í köst-
um sínum framvegis.
Stækkun landhelginnar er
íslenzkt stórmál. Hún hefur
kostað okkur erfiðleika, sem
stafa af misskilningi og ósann-
girni Breta. Yið munum aldrei
láta undan síga í landhelgis-
málinu. En í því sambandi
skiotir miklu, að við verjum
landhelgina eins og Ijón og
ekki síður gegn fslendingum en
útlendingum. Atburðirnir í vet
ur tala skýru máli um nauðsyn
bess, að landlhelgisgæzlansésem
öruggust og víðtækust. Þetta
hafa forustumenn hennar skil-
ið gó'ðu heilH. Þjóðin öll á að
standa sem einn maður á bak
við bá viðleitni að gera land-
helgisgæzluna sem fullkomn-
asta og ffl/rdæma miskunnar-
laust þá íslenzku skipstjóra,
sem gerast sekir um landhelg-
isbrot. Þpir eru bæði hvimleið-
ari og hættulegri en erlendir
starfsbræður beirra, sem virða
landihelgi okkar að vettugL
Báða á að aga strangt, en dóm-
urinn fyrir brot íslenzku skip-
stjóranna að vera tvíþættur,
annars vegar lagalegur, hins
ven-ar siðferðilegur. Þá mun
úrbóta að vænta í náinni fram-
tíð.
Karlakórinn Fóstbrœður.
Kvöldvaka
í Sjálfstæðishúsinu sunnudagskvöld kl. 9.
GAMANÞÆTTIR — EFTIRHERMUR —
GAMANVÍSUR — SÖNGUR — o. fl.
Dansað til klukkan 1.
Aðgöngumiða má panta í síma 81567. — Einnig verða
seldir aðgöngumiðar í Sjálfstæðishúsinu eftir kl. 2 á
snjnnudag. — Borð tekin frá um leið. — 2339.
Bezta skemmtun ársins.
Helgi Sæmundsson svarar Morgunbiaðinu -
01 skapari
GAPUXI, sem kallar sig
Reykvíking, sendir mér tón-
inn í Morgu'niblaðinu á sUmar-
daginn fj^rsta og hefur alit á
hornum sér. Tileínið er tví-
þætt, annars vegar Kaupmanna
haínarbréf mitt um heimsókn
í fjögur ráðhús, hins vegár for-
ustugrein Alþýðuhiaðsins um
ísland ög Danmörku og sér í
lagi pistill hennar um. hand-
ritamáiið. Gefur Morgunblað-
ið mér þann vitnisburð, að ég
hafi komið heim frá Danmörku
og Noregi á fjórmn fótum.
Ðatt mér fyrst í hug, að Morg-
unblaðið væri orðið svo bind-
indissamt, að það befði taiið
mig undir áhrifum áfengis við
heimkomuna, en við nánari at-
hugun kemur í Ijós við hvað
er átt. Greinarhöfundur viíl
halda því fram, að ég hafi
gerzt sekur um skriðdýrsleg
skrif í blaði mínu.
áf íiaufsæffinni
Mér er gleðiefni, að greinar-
kornið um ráðhúsin fjögur
skuli hafa komið Morgunblaðs
mönnum úr andlegu jafnvægi.
Þeir hafa kanriski skammazt
sín — aldrei þessu vant? Ég
skýrði aðeins frá staðreyndúm,
lýsti ráðhúsunum í Kaup-
mannahöfn, Óðinsvéum, Ár-
ósum og Osló og lét í ljós
hryggð mína yfir þeirri ömur-
legu staðreynd, að ekkert ráð-
hús skuli til í Reykjavík. Morg
unblaðinu finnst það skriðdýrs
háttur að hryggjast yfir fram-
taksleysi Reykvíkinga í þessu
efni. Ég er hræddur um, að
fleiri séu um þann skriðdýrs-
hátt en ég. — Sanngjarnir og
viðmælandi íhaldsmenn finna
jafnvel sárt til þess, að ekkert
ráðhús skuli til í Reykjavík.
Gunnar Thoroddsen foorgar-
stjóri taldi við siðustu bæjar-
stjórnarkosningar, að úr þessu
þyrfti að bæta. Sannleikurinn
er sá, að Reykvíkingar verða
að sameinast um þetta mál án
stjórnmálaskoðana og dægur-
baráttu eins og ég benti á í
grein minni. En Morgunblaðið
svarar þeirri tillögu með stór-
yrðum. I>að ætti að skamm-
ast sín. Morgunblaðið hefur
aldrei gefið ráðhúshugmynd-
inni gaum. Skjólstæðingar
þess, andlausasti hluti íhaldsins,
má ekki heyra hana nefnda.
Morgunblaðið lifir í von-
inni um höll handa/ sér. Slíkt
er mannlegt. En það vill ekki
heyra minnzt á ráðhúshug-
myndina. Þau viðbrögð eru af
nautsættinni og sýna í hvössu
ljósi, hvert er menningarstig
þessa stærsta blaðs landsins.
Misskilningur
Reykvíkingur hefur misskil-
ið hógvær ummæli Alþýðu-
blaðsins um handritamálið,
annaðhvort viljandi eða af
gáfnaskorti. Enn er naumast
tímabært að ræða viðhorf
handritamálsins í dag til hlít-
ar, en sjálfsagt gefst kostur á
því áður en langt um líður.
Ég verð vonandi viðlátinn, ef
Morgunblaðið býður upp í
þann dans, þegar umræður um
handritamálið þjóna einhverj-
um tilgangi og verða ekki
hættulegar málstað íslands, en
málgagn forsætisráðiherrans
ætti að hyggja að því atriði
ekki síður en við, sem skrifum
blöð stjórnarandstöðunnar.
Greínarhöfundur Morgunblaðs
ins .segir réttilega, að ríkis-
stjórn íslands og alþingi hafi
t einum rómi svarað tiiboði
d.önsku stjórnarinnar og hafn-
að því, en bætir síðan við, að
| ég líti svo á. að , .þessir mál-
svarar . íslenzku þjóðarinnar"
, hafi „sýnt misskilning, fíjót-
j færn: og þjóðernislegan stór-
bokkaskap". Þessi ummæli eru
birt . hér innan tilvitnunar-
merkja til að sýna orðbragð-
! ið og taka af öll tvímæli um
j bað. að málið og stíllinn sé
i Morgunblaðsins. Þsssi ásökun
Morgunblað.sins í minn garð er
hins vegar uppspuni frá rót-
um. í forustugrein Albýðuiblaðs
ins var tekið fram, að nokkur's
misslrilnings hafi gætt í sam-
bandi við afgreiðslnna á tilboði
dönsku ríkisstjórnarinnar. En
Morgunblaðið er svo naut-
heimskt, að það skilur ekki,
að þessi misskilningur er ekki
síður danskur en íslenzkur.
Ummælin um fljótræði og
þjóðemislegan stórbokkaskap
voru ekki viðhöfð í sambandi
við afgreiðslu þings og stjórn-
ar á tilboði dönsku ríkisstjórn-
arinnar. Þau voru sett fram
sem varnaðarörð í sambandi
við umræður og afgreiðslu
málsins í framtíðinni og voru
ekki síður ætluð Dönum en fs-
lendingum. Þetta mun liggja
öllum viti bornum mönnum í
augum uppi, þó að gapuxi
Morgunlblaðsins skilji hvorki
upp né niður í þeim.
Viðbrögð Ólafs
Ég ætla ekki að sinni að
ræða misskilninginn í sam-
bandi við afgreiðsluna á til-
boði dönsku stjórnarinnar. Það
er hvorki heppilegt né tíma-
bært. En að þessu gefna tilefni
er þó ekki úr vegi að minnast
á misskilning, sem fram
hefur komið af hálfu íslend-
inga. Hann verður hvorki fasrð
ur á reikning ríklsstjórnarinn-
ar né alþingis. En ummæli
Ólafs Th.ors. í Morgunblaðinu
. á dögunum í tilefni af blaða-
samtali við Hans Hedtoft for-
1 sætisráðherra Dana voru sprott
in af misskilningi. Ég hef auð-
vitað ekkert á móti því, a5
Ólafur Thors og Hans Hedtoft
deili um handritamálið á rétt-
; um stað og réttri stund. En for-
j sætisráðherra fslendinga ætti
ekki að ræða stórmál eins og
þetta fyrr en hann hefur átt-
, að sig á orðum og afstöðu
pagnaðilans. Viðbrögð Ólafs
Thors voru því líkust, að hann
sé hættur að skilja tungu feðra
sinna. Maðurinn er kannski
orðinn svo góður í ensku, að
ihann sé búinn að týna niður
dönskunni?
Líffu þér naer
Ég nenni ekki að fjölyrða um
skriðdýrsháttinn, sem Morgun-
blaðið ber mér á brýn. En í
samfoandi við skriðdýrshátt í
handritamálinu ætíi Morgun-
blaðið að spyrja Bjarna Bene-
diktsson fyrrverandi utanrikis-
málaráðherra um fótaburð
skjólstæðinga hans áður en
það telur mig eða aðra skriða
á höndum og fótum. Sama
gegnir um það að skríða al-
mennt fyrir Dönum. Morgun-
blaðið hefur ekki aðeins skrið-
sið fyrir Dönum, heldur er það
j fætt af Dönum, og ljósmóður-
inni var greitt af dönskum fé-
sýslumönnum — en að vísu í
sterlingspundum. Sú athygl-
isverða saga er rakin eftir-
Framíhald á 6. síðu.
Bréfakmúnn:
Hægri og vinsfri
Herra ritstjóri!
ÉG VIL biðja Alþýðublaðið
að flytja þau fáu orð, sem hér
fara á eftir. Að vísu túlka þau
engin ný sannindi, en flestum
er okkur þörf á að rifja upp
öðru hvoru, undirstrika og
skýra línur.
Flokkur okkar er lýðræðis-
sinnaður og forðast öfgamar til
hægri og vinstri, jafnt fasisma
sem kommúnisma. Hann ann
frelsi og jafnrétti og beitir sér
gegn kúgun og öfríki. Hann
virðir rétt einstaklingsins^ svo
lengi sem sá réttur er ekki not
aður öðrum til tjóns. Starfs-
aðferðir Alþýðuflokksins eru
lýðræðislegar, og hann mun
aldrei ganga feti lengra en
þjcðin veitir honum umboð til.
Kommúnistar eru á hinn
bóginn einræðissinnaðir. Þeir
reyna að ná völdum í þjóðfé-
laginu með hverju því ráði.
sem bezt gefst, og í þeim til-
gangi að sleppa þeim aldrei
framar. Milli Alþýðuflokksins
og kommúnista er því staðfest
djúp, sem aldrei verður brúað.
Kapitalistar eru í eðli sínu
einræðissinnar. Hér á landi
hafa þeir hreiðrað um sig í
Sjálfstæðisflokknum. Hanm; er
úlfurinn í sauðargærunni. Á
uppvaxtarárum mínum var
hvierjum A3|þýðuflo.kksmamii
það íjóst, að íhaldið var aðal-
óvinurinn. Við það varð fyrst
og fremst að berjast. Enn gild-
ir hið sama, þótt úlfshárin séu
nú betur falin en þá. Á því
mega Alþýðuflokksmenn vara
sig. Fljótt á litið getur Sjálf-
stæðisflokkurinn virzt meinlít
ill, þótt nokkuð íhaldssamur sé,
en þetta er Mekking, þvi að
undir niðri vinnur hann mark-
Visst að hagsmunamálum
kapítalista og svífst þar einsk-
is.
Sem stendur telur Sjálfstæð
isflokkurinn sig engan hag hafa
af samvinnu við Alþýðuflokk-
inn á opinþerum vettvangi
stjórnmálanna. Hefur svo verið
síðan síðasta þing Alþýðu-
flokksins var haidið. Á því
þingi varð breyting á flokks-
stjórninni, og mun sú breyting
hafa farið fyrir brjóstið á í-
haldinu, enda það talið sér
hana mjög í óhag. En það er á
i Framh. af 2. síðu.