Alþýðublaðið - 08.05.1954, Blaðsíða 5

JLaujsrardagiim S. maí 5954
ALÞÝDUBLAÐIÐ
o
n
Ræða Braga Sigurjónssonar 1. mai -
Ekki vil ég eiga mér
áhyggjur
„Ég er bara að biðja um það ]
blettur minn a'ð verði fegri.“
UM ALLAR ALDIR og all-
an heim hefur verkalýSurinn
átt undir högg að sækja um lífs
kjör sín. Stundum, hefur bar-
áttan snúizt um það eitt að
seðja sárasta hungur sitt og
sinna, stundum hefur feimin
von um það að eignast; þak
yfir höfuðið fylgt, löngum og
löngum þögull daumur um
menntun fyrir börnin, Svo að’
þau þyrftu ekki að troða hina
þröngu götu foreldranna og að
baki öllu hin brennándi ósk um
atvinnuöryggi og jafnrétti til
gæða lífsins við aðrar stéttir
þjóðfélagsins. í fám ófðum
sagt: Um allar aldir hefur bar
átta verkalýðsins í hvaða
formi, sem hún hefur birzt, í
ínnsta kjarna sínum aðeins ver
íð bæn til þjóðfélagsins um
það. að blettur hans mætti
verða feari, eða eins ov Sten-
han G. Stenhansson orðar bað
fyrir eigin hönd í hinu snjalla
kvæði sínu Vorönn:
Ég er bara að biðja um það
blettur minn a'ð verði fegri.
Og bætir svo við:
J»ú mátt. bursreis. brosa aif
bænrækt svona kotungslegri.
BROS BURGEISSINS
Og betta hefur burgei=inn
sem þjóðfélaasafl líka alitaf
gert, svo lengi, sem honum hef
ur verið stætt á því. Brosað
og virt þessa bæn að vettugi,
allt þanaað til vsrkalýðurinn
uppaötvaði stvrk sinn. mátt
samtakanna, þá onnaðist hon-
um veaurinn til draumalands-
ins: næarar atvinnu. félaas-
leas jafnréttts. snvrtilegra hí-
foýla, möauleika til menntun-
ar og álhrífa á stiórn lands og
atvinnuhátta. Þá opnaðist leið
ín, en yissulega er eff.ir að
ganaa ,bá göt.n til fnfls. Bnn
er marat snoríð óstigið tíl hags
foóta verkalvðnum. Nóg er
vissuleoa eft.ir að aera fvrjr
foá. sem vinnufúsir eru á akrí
félagolegra umbóta.
EINSTÖK GRÓSKA
Þeirra rúmlega 50 ára, sem
liðin eru af þessari öld, hlýtur
lengi að verða minnzt í sögu
RÆÐU Í*ESSA flutti Bragi Sigurjónsson ritstjóri á
AJkureyri á kvöldskcmrn.tun Verkamannaféiags Gíæsibæj-
arhrepps að Skóíaborg 1. mai. Ræðir hann ýtarlega við-
horf alþýðunnar í verkalýðsmálum og stjórnmáíum og
bendir ó nauðsyn þess, að hún standi saman í baráttunni
fyrir hag sínum og. velférð. í stað þe.ss að lúfa surtdra
hortum.
Bragi Sigurjónsson.
íslenzku þjóðarinnar fyrir eín
staka grósku á mörgum sviðum
iýðssámtakanna hér á landi,
sjáuni við fljótt, að þessar leið1
ir hafa ekki venð gengnar
jafnt frsm. Á báðum leiðum
hefur ao vísu verió lyft grett-
istökum. En þar sem verkalýð-
urinn er nú faglega séð orð-
inn svo sterkur, að honum er
kleift að knýja fram svo að
segja hverja launahækkun eða.
samningsbætur, sem hann ef
emihuga um að fá, þá er að-
staða hans á alþingi. áhrif
h’ans á löggiöf þióðarinnar,
veik. Félagslevar umbætur til
handa vefkálýðnum hafa ekki
gengið jafnt fram og launa-
bætur. Alveg sérstaklega heí-
ur þetta gengið urskeiðs nú
I um sinn, o? bað svo. að verka-
lýðurinn má eiga þess von,
hvenær =em hann freistar bess
að fá kiör sín bætt t:l sam-
ræm.is við hækkun nauðsynja,
A ustiirbœjarhíá.
. £ ..
ÉG HEF ALBREI ELSKAÐ AÐRA. *** Frönsk rayr.d
í hinni beztu gallísku „tradition." Segir þarna frá ásta-
málum ungs Fransmanns og er fátt í sambandi við'þau,
sem ekki er sýnt á léreftinu. Daniel Gélin leikur parna
afbragðs vel að vanda og hefur sér til aðstoðar hverja
dísina annarri fegurri og girnilegri. Myndin er afburða
skemmtileg á köflum og eru samtölin sérlega skemmti-
leg og hröð. Þá má ekki gleyma sögumanni þeim,, er
segir frá öllu saman og gerir það svo, að maður engist
sundur og saman af hlátri. Myndin er sern sagt ekki fyrir
þá, sem hafa ofhæmi fyrir „hlátri,“ því að svo má túlka
ýmislegt, sem þarna sést, þótt það sé þannig gert, að aðal- [
lega er lögð áherzla á hið kómíska-. Enda er myndin f fífst
og fremst jilægileg.
Tjarnarbíó.
ALLT GETUR SKEÐ. Mynd um konu Georgíumanns
sem enga ensku kann, er hún kemur til Ameríku, þar sem
hana sétlar að setjast að. Leikur José Ferrer í -þessari
mynd er með sama snilldarbrag qg máður á að venjast.af
hönum. Leikur varla á tveim tungum, að hann er með
beztu kvikmyndaleikurum heims, vafalaust einn sá alr ■
bezti í Hollywood. Þá er leikur Kirn Hunter hreinasta
afbragð. Myndatakan í myndinni er oft snilldarleg, eins
og.t. d..er innflytjendurnir aka milli skýjakljúfanna í New i
York og mætti margt annað-finna þessari mynd til hróss
í lengra máli,. en hér skal staðar Biumið.
* Léleg.
Sæmileg.
'i' Goð.
****'Ágæt-
I.
þióðfélagsins. Margs konar fé f skatta o« a^narra álaga, að
félagslegar steínur skjóta hér launahækkunln sé ekki fyrr
rótum, vaxa og dafna. en í . íensin en ráðandi bjóðfélags-
kjölfar þeirra siala ævintýra- jöfl hafi gert hana að engu með
legar framkvæmdir og efna- ; em.lhve.rjum leyndardómsfull-
hagsleg biómgun. Af þess’/m . um að'gerðum því að verkálýð
félagslegu stefnum eða samtök urinn á ekki nö<?u öflugan
umi orkar varia tvímælis, að' málsvara á löggjafarþingi
þrjár ber hæst: Ungmgnnafé- j þjóðarinnar.
lagshreyfinguna, samvinnufé-
lögin og verkalýðs=amtökin.
Ungmennafélagshreyfingin er
HVERS ER SOKIN?
Og hvers er svo sökin? Því
fyrst og fremst huslæg o.g fé- er fljótsvarað. Verkalýðurinn
lagsleg vakni.ng, samvinnufé- og aðrir launþegar eiga fyrst
löem.sókn til foættrar efnahags og fremst við sjálfa sig að sak
lesrar afkomu eftir leiðum hag así: í stað þess að skipa sér í
felldrar verzlunar, en verka- eina órofa fýlking og vera
lvðssamtpkin hvort tveggia í þannig sterkasta og voldugasta
.senn 4|:1 betra efnahags • þjóðfélagsafl, sem til væri hér
við bætt. launakiör os sókr,nr a land^ ganga þeir nú fram í
v^ur p hendu” ráð^ndi Hióð- stiórnm.'ij’alegum fvlkingum
fé3arr=,öflum til félagSlegra og hljóta þau laun erfiðis sins,
umibóta. j að vera nær áhrifalausir á al-
l þingi.
GENGIÐ ÚRSKEÍÐIS | Hver er aðstaða verkalýðs-
Þegar við skyggnumst 1. ms til að hafa áhrif á yfir-
maí í ár um farinn veg verka stiórn atvinnumáia landsins?
--------------------------------Hver er að=taða hans til
um, hann kýs sér trúnað
margra, flokka, íær hjá þeim
ýmist lítinn eða engan, elleg-
ar þeir- sem. vilja veita hann,
geta það ekk/i sökum ónógs
brautargengis.
I dag hljóðar óskaseðill ís-
lenzka verkalýðsins upp á 3ja
vikna orlof, fullkomnar at-
vinnuleysistryggingar, 40
stunda vinnuviku, svo að sumt
sé nefnt, en ég leyfi mér að
fullyrða,- að drjúgum væri
meira um vert en allt þetta, ef
verkalýðurinn gæti í ár leyst
þá reikningsþraut sína til fulls,
hvaða stjórnmálaflokki hann
ætti að fela umfooð sitt á al-
þingi og gera það síðan með
svo miklum myndarbrag, að
rnann beinlínis tæki stjórnar-
’ tauma landsins með öðrum
framfarasinnuðum öflum. Þá
eh ekki fyrr hefur verkalýður-
ínn skapað sér þann valdasess,
sem honum ber, og foví fyrr
bví betur. En þessa reiknings-
hraut verður hann að levsa af
íhugun og kaldri skynsemi
með heill sína og þjóðarinnar
eina að - leiðarljósi, og valda-
sgssinn -verður hann að búa sér
sjálfur. ÞaS getur engi-nn ann -
ar gert fyrir hann.
Góðir hlustendur. ef til viHi
finnst ykkur þetta kynleg 1.
maí ræða. Hvar eru hvatning-
arnar? spyrjið þið. Hvar er.
baráttuMtinn? Hvar eru spjóta
íögin að andstæðingunum? Gott
og vel. Eg skal vera fullkom-
lega. hreinskilinn: Mér rennuf
til rifja umkomuleysi stærstiL
og fjölmennustu stéttar lands-
ins í dag sökum stjórnmála-
legs klofnings síns. Hún, sem
gæti verið voldugust, er veik-
ust, h.ún, sem gæti ráðið mestu-
um stjórn iandsins, ræður
[ minnstu. Hún, sem gæti bvggt
lyfir sig með prýði, verður ann
aðhvort að búa í hreysum, ella
sæta svo öhagstæðum lánakjör
um, að ekki er viðhlítandii,
Sjálfskaparvítin eru verst. Þaö
er fúinn að innan, sem er
Frh. á 7. síðu. í
stiónar á fjármeðferð bank-
arr>a?
Hver er aðstaða hans til að
hafa hönd í bakka með sölu
f r p m.lei ðsluvnru þí óðarin nar ?
Hver er aðstaða háns til að
skina í ýmsar þær trúnaðar-
stöður þióðarinnar. sera alfojóð
irorfoar, hverni? rkinaðar eru?
Öliu bessu er fljótwarað. Að-
s.tpðan er enoin. Og það e,ru
siálfskaparvítí. j
S JÁLFSKAP ARV ÍTI I
i í kvæðinu Vorönn, sem ég
vitnaði í begar í uppihafi máls
m'V. ikemst skáldiið rvo að
orði á einum stað:
I ..Ekki vil ég eiga mér
áhyggjur of mörgum jörð-
vun.“
GLÖTUÐ ÆSKA, Þessi stórkostlegasta mynd, sem gerð Scr-] raimsær bondi sa Step-
hefur venð i Mexiko og þott viðar væri leitað, um æsku i > var betra að sitja eína jdrð
tækrahverfi stórborgar, verður tekm til sýninga í Bæjarboi yel en margar iba En alveg
í Hafnarfirði á næstunni. Allir þeir, sem séð hafa og skrifað g2gnstætt þessu hagar verka-
um þá mynd eru sammála um ágæti hennar og svo sterk er hún lýfour íslands sér nú: Hann hef
á köflum, að maður á bágt með að sitja kyrr. ur áhyggjur af mörgum jörð-
Hverjar §ry skyídur héraðs
landsins
i
Herra ritstjóri.
VINSAMLEGAST birtið
fyrir mig eftirfarandi, ef þér
sjáið yður fært.
1 fyrsta skipti á ævinni geri
ég nú íilraun til að skrifa
blaðagrein. Ekki hafði ég bú-
izt við, að ég myndi verða til
þess meýddur eða þurfa á því
að halda, en mig svíður í
hjartað, og þá gefa allar skepn
ur frá sér hljóð, þótt misjöfn
séu að tóntegundum. Ástæð-
an til skrifanna er þessi:
Ég var matsveinn á m.b.
Aðalbjörgu frá Akranesi frá
bvrjun vetrarvertíðár. Ég er
kvæntur og á fimm börn. Fjög
ur þeirra eru heima hjá okk-
ur hjónum, 11 ára telpa, 7 ára
drengur, 5 ára telpa og 3 ára
drengur. Kona min hefur ver-
ið heilsutæp undanfarin miss-
iri. Að kvöldi hinm 10. marz
var veður hvasst og kalt. Við
komum úr róðri seint um
kvöldið og rérum ekki aftur.
Þegar ég kom heim, sagði kon
an mér eftirfarandi:
Klukkan 8.30 hafði yngsti
snáðinn í ærslum sínum. orðið
fyrir því óhappi að rekast á,
svo að hann fékk. 3—4 crn.
langan skurð á höfuðið. Mikil
blæðing fylgdi þessu eins og
öllum höfuðskrámum. Ég hef
ekki síma. En í næsta húsi er
sími. Þangað hljqp konan og
snurði um næturlækru. Húni
fékk þær upplýsingar, að dr.
Ámi Árnason héraðslæk'idB
Framhald á 7. .ðu.