Alþýðublaðið - 01.06.1954, Side 5
E*ri8juáagur I. jtíní 1954
AI.ÞÝÐUBIJIÐIÐ
N
in i Ind0
K
FORU STU ST J ÓRNMÁL A-
MEMN vesturveldanna munu
allir samrnála um það, að end-
anlega úrslit baráttunnar um
Indókína muni ráða stjórn-
málavið'horfi í mestum hluta
Asíu og Afríku í náinni fram-
tíð. Fari svo, að Frakkar verði
að 'hörfa úr landinu og ríki
Viet-Nahm hrynji. í rúst,; hljóti
það fyrst og fremst að haf.a bað
í för með sér, að þegnum kom
múnista fjölgi um 30 milljónir,
og síðan að auka mjög á þá
hættu, að þróunin verði söm í t
Siam, Burma, Indónesíu og
Malajaríkjunum. Og að síðustu '
geti slík þróun haft ófyirirsjá-
anleg áhrif, varðandi | örlög
hinna frjálsu þjóða, er óhjá-
kvæmilega stæðu þá mjög illa
að vígi, og myndu giatajbæði
sjálfstrausti sínu og tiltrú ann .
arra.
í Indókína eru þær vígstöðv
ar, þar sem kommúnjstar heyja
nú sína ódulbúnustu og skefja-
lausustu orustu gegn lýðræö-
inu.
ILANIIIÐ
Indókína skiptist í þrjú ríki.
i/iet-Nam, Laos og Cambodia.
Viet-Nam er þeirra stærst og
fjölmennast, en íibúar þess eru
24 milljónir. Flestir þeirra eru
húsettir í norðurfylkjum lands
ins, Tonking, á óshólmum
Rauða fljótsins, og í Cochin-
Kína, en einnig er fjölbýlt á ós
!.
STYRJÖLDIN í Indó-Kína er á hvers manns vör-
um þessa dagana, einkum í sambandi við Genfarráð-
stefnuna og aðstoð Bandarríkjamanna við Frakka. í
grein þessari, sem er eftir H. E. Teglers, segir frá aðdrag-
anáa styrjaidarinnar og gangi hennar að undanförnu.
; reisnin skyldi hafin.
! leyti var ósigur Japana í styrj-
. öidinni viðurkennd staðrevnd;
; — þeir veittu því uppreisnar-
‘mönnum ekk’i neina teljanlega
i mótspyrnu. en tóku bess í stað
t að seJja þsim vopn sín. óg víg-
, búnao.
' Sarnkvæmt Potsdam-samn-
ingnum, áttu Kínverjar. sem þá
(lutu stjórn Chang-Kai-Shek,
að hernema norðurhluta lands-
ins, er Japanir gæfust upp, en
j flokkar úr herliði Mountbatt-
ens í suð-austur Asíu að taka
j völd í suðurhluía þess. Næstu
j mánuðina eftir uppgjöf Japana,
| var allt á ringulreið í Indókína.
| Uppþot urðu víða í borgum, og
i margir Frakkar voru myrtir.
|Á þessu tímabili naut Viet-
nauðsynlegan grundvöll að frið
samri samvihnu. Urðu allir að-
ilar síðan á eitt sáttir um það,
að halda slíkum samningaum-
, leiíunum áfram i janúarmán-
• uði 1347. í bráðabirgðaákvæð-
• um var svo um m.ælt. að Frakk
^ ar skyldu vjðurkenna yfirráð
^ . Viet-Nam stjórnarinnar. En þá
^ gerðist það, að kommúnistar
S skrpulögðu fangelsun andkom-
^ múnista í landinu, og þann 3.
—* nóvember mvndúðu beir nýja
* stjórn með Ho Chi Minh sem
Um það íorseta o? utsrríki^málaráð-
herra. Brátt kom i iiós. að
þessi nýja stiórn sýndi Frökk-
um svo m kla tortryggni. að.
bsð irálgaðist beina anöúð.
Þsnn Jfi. 'désemh^r Kóf svo IJo
Cbi Mi“h, byitincuna gegn.
þeim í Haooi. sem >-'jðan he*ur ■
verið . kennd við ..nóttha
mvrku", vegna bess ?ð há nótt-
lét hsnn, handtska eða mvrða
Frakka og inúiædd'.a fv’giara
þe’rra þar i bor?, -i'o húsund-
útn. skipti. Um 3ei8 hófu her-
! Minh-hreyfingin nokkurs stuðn höfðu yfirhöcad.ma i sveitahér-
ings frá Chanp Kai-Shek.
Ho Chi Minh.
HXN MYRKA NOTT
í>ann 6. marz 1946 náðu
Frakkar samkomulagi við Ho-
Ohi Miruh, sem var í aðalatrið-
tíma hafa uppreisnarmenn ráð; um á þessa leið:
ið mestu um gang styrjaldar-1 l. Viet Nam skyldi viður-
hólmum Mekon Jljótón's^Þeg- á,VÍgS.töðv‘ kennt sem sjálfstætt ríki i
ar allt er með felldu er hrís- nnmn h^ar^okum þanmg að ^ rikjasambandi Indókína, og ná
nwfcteildir Frakka^ ihafa yfir- yfjr fylkin Tongkmg og Ann-
höndina á vegum, í þorpum og
jafnvel á stórum landssvæðum,
á meðan dagur er, en þegar
myrkt er orðið af nótt, ráða
flokkar Ho Chi Minh árásjr á ; stjórn hans á herjum Viet-
frönsk virki ov sétuIiðcHöðvar Mir.h. í júlímánuði 1950 hófu
í r^rðurhéruðum ianddns. j svo kínversku kommúnistamir
I Á árunum 1947 oa 1948 tókst , beina aifetoð við Viet-Minfv
Frökkum að tryggja sér ör- , hreyfin.guií'a; sendu þeir upp-
u?sa íótfestu í heiziu boryum reisnarmönnum miklar vopna-
iar dsins, en herjr Vi.et-Mmh , birgðir til Tonkrag og komu k
,-fót (herskóluan og þjálfunar-
• stöðvum. fyrir þá. Um haustið;
1950 tókst herflokkum Viet
Minh að uá á sitt vald öllun¥
hægri og vinstri arm bióðernis ' landamæravirkjum. Frakka,
uðunum. Frakks
lengi vel von'r um.
keisara tækist að
gerðu ser
að Bao Dai
samema
grjónaútflutningurinn
•tekjulind landsmanna.
aðal-
ANDSTÆÐIN GARNIR
í styrjöld þeirri, er þar geís-
ar nú, berjast Frakkar og her.
■jr Viet-Nam stjórnarinnar við
am. Önnur ríki þessa sambauds
skyldu vera Cambodia, Laos
og Cochin-Kína.
2. Franskar herdeildir
skæruliðar Viet-Minh lögum skyldu vera horfnar á brott úr
og lofum á þjóðvegum Indókína fimm árum eftir gild-
meiriháttar istöku þessa samnings
+ 111* I
heriþeirra, erhafagert uPp-|2ðum_0l^ar aftur dagar,, ........,
felSn VletjNam st-l°rn- ! verða nermenn Frakna að hefiá ! ^ samnlfga
anm, og eru studdir tú þeirrar ,-•*•« ■ J starí tokst að na samkomulagi
' leit að jarösprengjum, sem upp
reisnarmenn grafa
nóttunni.
i vegma a
í septembermánuði 1946 um
ýmis ákvæði, sem telja mátti
sinna, og draga þannig úr áhrif
um kommúnista að svo veru-
iegu levti, að friður gæti aftur
tekízt í landinu, en sú von rætt
ist ekki. I marzmánuði 1949
gerðu Frakkar samning við
Bao Daii en samkvæmt þeim
saraningi skvldi V:et Nam vera
sjálfstætt ríki í franska ríkja-
samíbandinu.
og
gátu eítir það haft beinar og
óhindraðar samgöngur tit
Kína. Síðaji á árinu 1951 hafa
Frakkar verið hraktir á brott
úr mörgum bernaðar’eea mikíl
vægum stoðvum í Toúking og
virði-t nú me:ra að cegja aðal-
! samigöns'úmiðstnð þeirra vi'ð
áró'sa Rauða fliótsins vera í ai-
varlegri hættu.
VOPN FRA KINA
Sigur kommúnistá
versku
Ho
j ÖFVNULEGiJB xier
kín- Árið 1051 erdurúvpulagðii'
borgarastyrjöldinni Ho Ohi Wnh Viet MirPi hreyf •
Chi, Minh að sjálf- i inguna, þarmig. að eítir það
haráttu af kínverskum komm-
únistum. Hafa uppreisnar-
inenn að minnsta kosti 400 000
manna liði á að skipa, og Frakk j
ar og stjórn Viet-Nam álíka FORSAGA.
ffjölmennum her. Frönsku her- J _ VIet-MInh-(hreyfingán hófst
irnir eru að miklu leyti skipað-1 atið 1941, og hafði þá þegar aðal
ir liðsmönnum úr ..útlendinga-' bækistöðvar sínar i Kína. ,
herdeildunum“, ber þar einna . Kommúnistaílokkur Indó-Kína I SÍÐASTLIÐINN sunnudaguj
mest á Þjóðverjum, en einnig .var þegar irá byrjun rnegin- ■ var ))mikill dagur“ í sögí
eru þar hermenn frá Algier, : h.iar!1i þeirrar hrsyfingar, og kna^tspyrnuihrtyfingarinnar á
Marokkó, Senegal og Mið-Af- j meginatriðio á stefnuskj.á hreyf Akranesi. Þann dag fór fram,
xíku. í hátalarakerfi því, sem. mgarinnar, var að berjast gegn j fyrsta skipti utan Reykjavík-
Viet-Minh herflokkarnir, — (japönskum fasisma og frönsku knattspyrnukappleikur v’ið
en svo nefnast samtök upp- nýlenduveldi. Japanir hernámu grlent lið. úrval knattspyrnu-
reisnarmanna, — bedttu í or-, I»dókína í byrjun heimsstyrj- manna fra H-amborg, sem hér
ústunni um Dienbienphu, voru aldarinnar, en fulltrúar Vichy- eru svo sern kunniugt er, í boði
jþeir. sem borgina vörðu, hvatt. stjórnarinnar fengu að halda iþróttabandalags Akraness. —
jr til 'þess á tungn Viet-Nam- S Þar völdum að nafninu til, til jjetla er 0g { fyrsta skipti, sem
feúa, arabisku, frönsku og marz 1945, þegar Japanir. eri€n<j knattspyrnuheimsókn
þýzku, að gefast upp. dæmdu Fra'kka að iullu úr leik, ;er gerg til félaga utan Reykja-
og settu Bao Dai keisara sem vijkur Væntanlega verður þessi
æðsta valdamann leppstjórnar
sinnar, — og létu þá, sem þeir
hefðu veitt- landinu sjálfstæði.
Á árunum 1941—’45 hafði
'X^iet-MS.nhrlhreyfKng'in skipu-
varo
sögðu ómetanlegur styrkur í
baráttunni um völdin í Viet-
Nam, og um leið hvað snerti
varð h:nn svonsfndi Lao Dong'
fJokkur meífir'kiarni hemaiý
Framhaid á 7. síðu.
Kommúnistarnir róða nú lög-
um og lofum í mestum hluta
Tonkin-fylkisins og í Annam.
Frakkar halda hinsvegar enn
óshólmum Rauða fliótsins að
mestu leyti, og heíur her þeirra
kornið sér upp aðalbækistöðv- lagt skæruliðaflokka í flestum
■um í borginni Hanoi. Nú eru fylkjum landsins. Og þann 8.
liðin því sem næst átta ár síðan
átökin hófust, og allan þann
ágúst 1945, boðaði foringi
þeirra, Ho Chi Minh, að upp-
Fallegf úrval af
fyrirliggjandi.
Heildv. Kr. Þorvaidsson & Co.
Þingholtsstræti 11. — Sími 81400.
heimsókn til þess, að önnur fé-
lög knattspyrnumanna, annar-
staðar á landinu, feti í fótspor
Akurnesinga, og bjóði til sín
erlendum flokkum; slíkt myndi
vissulega hafa ómetanlega þýð
ingu fyrir gengi knattspyrnunn
ar utan Reykjavíkur.
*
MIKILL fjöldi manna sótti
Akranes heim í tilefni kapp-
leiksins, af landi og sjó, bæði
frá Reykjavík og öðrum nær-
liggjandi kaupstöðum og kaup-
túnum, ennfremur úr nálægum
sveitum. Frá Reykjavík kom-
usí færri með þeim farartækj-
um sem fyrir hendi voru, en
fara vildu, og farseðlar með
skipum. þeim er fluttu fólk til
Akraness seldust upp á ör-
skömmum tíma. En á fjórða
i þúsund manna sáu liappleikinn,
sem fór fram á nýupp.gerðum
velli staðarins. Var þetía fyrsti
kappleikurinn, sem þar fór
fram, eftir allítarlega lagfær-
ingu.
*
ÞEHl, sem bjuggust við
spennandj kappleik, og það
voru margir, með hröðum sókn
um, sem enduou á snöggum
marksfootum, sem sagt blæ-
brigðarríkri knattspyrnu, hafa
hlotið að verða fyrir voníbrigð-
um. Því þó leikurinn vær; um
margt áferðarsnotur, var hanh
sannarlega laus við þau „spenn ,
andi augnafblik“- sem láta áhorf
andann standa á öndinni um úr
slitin hverju sinní.. Leikurinn
virtist allur fara fram í tákni
kurteisisheimsóknar.
FÝRRX HÁLFLEIKUR 1:0
HamhtVgárar hefja léikinn
með sókn, sem endar í horn- raunvermega markskot leiksinu
spyrnu. Skalla sáðan yfir piark- « Þessa’ var Það íra viitoherjai
ás. Eftir útspyrnuna hefja Akur Þjoðvei|aima, fast og gott skot
nesingar sókn, sem stöðvuð er 1 annað horn marksins, ein
á vítateig. Knötturinn helzt um Magnus ver a?ætl®'«a- Skömmit
hríð á miðju vallarins, þar til slðai a h-uth' Akurne»
Ríkharður brýst fram með inga gott tækifæri, en í sta»
hanrt, en er stöðivaður. Þóf- Þess að brjotast sjalfur beint
kenndur samíeikur á víxl milli ram tiI marks motirerjanna og
vítateiga hefst og stendur góða skt°ta og ef tti vilt skoral pa
stund. Þórður fær knöttinn í sendlr hann Rlkharði knðttinn>
allgóðu færi, sendir á mark, sem stendur ver Vlð en hann’
gefur þeim hornspyrnu, en húrt
er i'JIa framkvæmd og lendir
fyrir aftan mark. Upp úr út-
spyrnu sækja Hamborgarar alí
þétt á, sú sókn endar með víta •
spymu á Akurnesinga, vegntv
mistaka annars bakvarðarins,
honum skeikar spyrna, en
knötturinn boppar í hendi hon-
um, án þess þó að hann hafi af
því sýnilega hag, eða lið hans.
Strangt er dæmt, en ekki tjáir'
að dei'Ja við dómarann. Dómin •
um er fullnægt a.f miðherjanunt
Aherns, sem skorar auðveld-
lega. Þetta var eiina markití
sem skorað var í þessum há’lf
leik. Ekki virðist þessi atburð •-
ur h'ieypa neinnj sérstakri-
keppnj. í kinn Skagamanna. —-•
Sama þófið helst áfram. Lo'kiv
á 25. mín. leiksins kemur fyrstai
skotið er laust og stefnir knött-
urinn beint í fang býzka mark
markverðinum. Hamborgarar
sjálfur, tefur með því fyrir og*
tækifærið glatast. í lok hálf-
leiksins fá Akurnesmgar horn-'
sækja nú nokkuð á um hríð, en ( SP5 -
án árangurs. Sókn Akurnesinga1
nu á mótherjana, en húr>
Framihald á 7. síðu.