Tíminn - 29.12.1964, Blaðsíða 8

ÞRIÐJUDAGUR 29. desember 1964
TÍMINN
Lárus Salómonsson:
Bréf til Harðar
Gunnarssonar
vegna ritsmíðar hans í Tímanum
17. des. s. 1. usm Jóhannes
á Borg.
Mér er ekki háð í huga,
héma sérðu sikeytið mitt.
Dags í ljö'si lítil fluga
leiki sér urn nefið þitt.
Eg þatoka þér sérstaklega fyrir
þennan ritdóm, Hörður minn, því
hann er akrifaður af þeirri víðsýni
og þeim drengskap, sem hafa í
sameiningu einkennt forystu glímu
málanna hér á landi, og þá náttúr
iega fyrst og freinst í elzta glímu-
féiagi lar. tsins, Ármanni, síðustu
áratugina.
Eg er þér sammála um það, sem
skrifað stendur milli línanna í
grein þinni, að það versta við ævi-
minningar Jóihannesar á Borg er
það, að þær skuli vera orðnar að
stórmerkilegri bók, sem sennilega
verður lesin í margar aldir. Raun-
ar má segja, að það hafi verið
nógu leiðinlegt til að vita fyrir
olckur, glímumenn sjálfa að Jó-
liannes Jósefsson skuli hafa verið
fræknastur og frægastur allra
þeirra, sem lagt hafa stund' á ís-
lenzka glímu frá upphafi vega, og
mælirinn því meira en fullur þeg-
ar þessi staðreynd verður lýðum
Ijós, öldum og óbornum af lestri
þessafar bókar.
Einbig er ég þér sammáía um
það, að lang bezti kafli bótoarinn
ar er málsgreinin, sem fjallar um
vinningana á konungsglímunni á
Þirigvöllum. Þótt Stefán fréttamað
ur sé sízt þakkarverður fyrir rit-
un þessarar bókar að öðru leyti,
þá erum við faonum báðir þakklát-
ir fyrir þau pennaglöp, því sjálfir
vitum við fullvel að Jóhannes Jós-
efsson hefði aldrei skrökvað á sig
sigri. Heppni fyrir oikkur að höf-
undur bókarinnar er ekki fróður
maður um fyrirkomulag á kapp-
glímum.
Þá ber mér einnig að þatóka,
Hörður minn, sjáanlegum bak- og
línuvörðum þínum, sem virðast
telja sig kunnuga og minnuga á
atvik úr lífi Jóhannesar. Með
stuðningi þeirra og réttri notkun
fyrrnefndra pennaglapa ætti okk-
ur nefnilega í sameiningu að geta
tekizt að varpa slikri rírð á frá-
sagnir Jóhannesar í heild, að færra
fólk en ella taki mark á ónotum
öldungsins í garö þeirra, sem
helzt bera ábyrgð á niðurlægingu
íslenzku glímunnar en þar ber ykk
ur Ármenningana náttúrlega hæzt.
Með því að gera Jóhannes nógu
tortryggilegan getum við til dæm
is komið því inn hjá fólki, að
sjálfur sé hann etoki nein sam-
tímaheimild um glímumar, sem
hann glímdi þó sjálfur. Þess vegna
sé til dæmis sennilegt að kapp-
glíma hansnwið H: Ben. að lok-'
inni t'tóoriurigsglímunni' hafi ánnað
hvort aldrei <verið háð, eliegar þá
að úrslit hennar hafi orðið allt
önnur en þau, sem Jóhannes seg-
ir sjálfur í minningum sínum, —
þó svo að það tounni að vera á
lífi nokkrir ákaflega gamlir menn,
sem muni hið sanna í þessu efni.
Sama er að segja um glímu Jó-
hannesar við Norðmanninn Floten.
Við stoulum í herrans nafni ekki j
fara að spyria aldna sæmdarmenn
eins og t. d. Tryggva Gunnarason, j
sem sá þá glímu, því hann væri vís j
astur til að segja satt frá úrslitun '
um. Varðandi sigur Jóhannesar yf-1
ir Nielsen hinum danska skulum 1
við líka endilega hafa það fyrir
satt, sem í blaðinu stendur að
viðureign þeirra hafi staðið í ell-
efu mínútur, en sleppa því, sem
vel gæti verið, að enda þótt mín-
útutalan sé rótt greind í blaðinu,
getur hitt verið satt eigi að síður
og jafnframt, að það hafi ekki tek
1 ið Jöhannes nema þrjár og hálfa
mínútu að leggja manninn tvisvar.
Þá komum við að júdómeistur
unum tveimur.
| Það er náttúrlega vísast að Diab-
utsu, sem brezka stórblaðið Even-
ing Times segir að sé viðurkennd-
j ur meistari í japönsku glímunni,
i hafi aldrei verið neitt annað en
! slcussi í júidsú, enda ástæðulaust
að viðurkenna Evening Times sem
samtímaheimild, blað, sem birtir
þriggja dálfca frétt á útsíðu j-um
þe’Ssa viðuréign. Eti útgéfandí íbók'
1 árírinar llefði sannariega mátt láta
Þjóðsagnamyndir á almanaki
JB-Reykjavík, 28. desember,
Almanak Olíufélagsins Skeljungs
yrir árið 1965 er komið út og að
essu sinni skreytt teikningum úr
lenzkum þjóðsögum eftir listmál
ía Eggert Guðmundsson o>g Sig-
rjón Jóhannsson.
Teikningarnar eru ein fyrir
jvern mánuð og er hin fyrsta af
)jáknanum á Myrká. þá úr Andra-
, rímum ((,,Viltu sleikja innan ausu
mína Kvæða-Björn?“), Bakka-
! bræður, Gissur á Botnum („Systir
i ljáðu mér pott“), Þorgeirsboli og
Húsavíkur-Lalli og Eyjafjarðar-
Stootta á ferð, Kirkjusmiðurinn á
! Reyni, Nátttröllið, Kráka tröll-
skessa („Hér er hákarlinn, Jón,
tólf ára og þrettán ára þó) og Upp-
; tök Drangeyjar („Varð þeim dags-
brún að fjörlesti"). Birtist hér
síðastnefnda myndin. sem er eftir
Sigurjón Jóhannsson og þarf ekki
j skýringar við, ef hún prentast'
I sæmilega.
I Almanök Skeljungs hafa vakið,
notókra athygli undanfarin ár eða
; öllu heldur myndimar, sem fylgt
1 hafa mánuðunum, tekið fyrir visst1
efni hvert ár. í fyrra voru Ijós-
myndir úr íslenzkri leiklist, eitt
! árið úr stóógrækt, annað ár íslenzk
j blóm og jurtir svo notokuð sé
nefnt.
Jóhannes Jósefsson á yngri árum.
ógert að birta mynd af þessari
blaðaúrldippu, sem er til þess fall
in að gera frásögn Jóhannesar trú
lega.
Sama gildir urn ljósmynd af
úrklippu úr- New Vork Times
ásamt mynd af viðureign Jóhann
esar við Otagawa. Mér segir lög-
giltur dómtúlkur úr ensku að
þar standi að Otagawa hafi verið
Japansmeistari. — einnig að Jó-
.hanries nángnmt vifí hann í jap-
anskaisttótknuKa'Og'Verið dæmdur
sigur, enda lagt manninn nokkrum
sinnum. New York Times er nátt
úrlega ekki nein samtímaheimild.
Hitt var virðingarvert af þér
Hörður minn, vegna þeirra, sem
etoki skilja ensku, að enduraegja
efni blaðagreinarinnar á þinn hátt.
Raunar megum við líka þaitoka I
þeim, sem valdi myndir i bófcina,
að hann skyldi láta glímumyndina
í New York Times ráða því að
liann valdi þessa úrklippu, en
etoki einhverja af þó nokkuð mörg
um öðrum, sem Jóhannes á í |
fórum sínum og koma all miklu j
betur heim við minningar hans j
sjálfs frá þessari glímu. Hér ber ;
otótour lí-ka að vera þakklátir fyrir
það, að Jöhannes skuli hafa látið :
setja í minningabók sína blaðaúr-
klippur, sem benda til þess að
hann hafi eiginlega aldrei ætlast
til þess að bókin yrði notuð sem
heimildarrit. þótt otokur sé náttúr-
lega frjálst að metá hana sem I
sdíka.
Þessi skrif Jóhannesar um 1
.iapönsku glímuna ei-u náttúrlega
sérstaklega leiðinleg fyrir gamla !
glímufélagsmenn, því nú lætur Ár-
mann æfa þessa glímu eftir að j
hnefaleikarnir voru bannaðir. sam j
timis því sem lögð hefur verið sér !
stök áherzla á að uppræta úr ís-1
lenzku glímunni þan brögð sem
líkleg eru til meiðsla
Varðandi fullyrðingu Jóhannes-
ar um að Ármann hafi látið síga j
merki hinnar íslenzku glímu, get |
ég sjálfur vottað með þér, Hörð- !
ur minn, að því fer fjarri. Sjálf-
úr hefi ég séð það með eigin aug-
rnn, að hjá ykkur mæta allt upp í
fimrn manns á æfingum og venju- í
lega ekki færri en þrír Einnig er
ég efalau- um að þið hefðuð haldið
myndarlegat upp á 50 ára afmæli
Skjaldarglímunnar árið 1958 ef
þið hefðuð getað sökum mannfæð
ar
Sannleikurinn er leiðinda fyrir í
bæri, þegar hann kemur ekki heim
við það, sem manni hentar. Það
er ekki ný speki í hópi forystu-
manna íþróttanna á íslandi og
raunar býsna forn speki hjá for-
sprötókum glímumálanna. Þannig
máttu þeir til dæimis afhenda öðr-
um manni sigurbikarinn í konungs
glímunni 1921 þegar Hermann Jón
asson sigraði. Sama gerðist 1938
á íþróttavellinum í Reykjavík, þeg
ar háð var kappglímá til heiðurs
Danaprinsi. Þá lagði. óg alla keppj
nauta mína í byltuglímu, en frétti
að leikslokum að dómnefnd h«fði
komið sér saman um það, á meðan
glímukeppnin stóð, að þetta skyldi
vera fegurðarglímukeppni, og ann
ar skyldi því hljóta verðlaunin.
Enn má minna á það þegar formað
ur Ármanns neitaði Steindóri
Gíslasyni Árnesingi um aðild að
Íslandsglímunni 1937 vegna þess
að Steindóri hafði láðst að til-
lcynna honum sjálfum þátttökuna,
þótt hann hefði tilkynnt hana nógu
snemima til réttra aðila annarra,
en þá var Steindór líklegur til
þess að knésetja Ármenningana.
Loks má geta þess að af sömu
ástæðum hefur,Ármann J. Lárus
son verið settur hjá af forráða-
mönnum Glímufélagsins Ármanns
á hinn ódrengilegasta hátt. Og
enn, nokkrar skjaldarglímur hafa
verið kærðar o. fl. Annað tveggja
hefur engin úrskurður verið felld
ur, eða kæru hafnað, því hvarvetna
er íþróttalegri valdníðslu að fagna.
Af framangreindum ástæðum
gleður það mig, Hörður minn, að
til skuli vera greindir menn og
ritfærir, sem sjá hættuna, sem
glímumálastjórninni hér stafar
af einurðinni og drengskapnum,
sem Jóhannes Jósefsson reynir að
lauma inn hjá lesendum æviminn-
inga sinna. Við þessu er ebki nema
eitt að gera, og það er að ómerkja
manninn i huga sem flestra Ies-
enda. Vonandi stendur þú við fyr-
irheitið. sem þú gefur í grein
þinni. um að halda þeirri iðju
áfram
Kópavogi, 20.12. 1964.
Lárus Salómonsson.