Vísir - 19.01.1946, Qupperneq 7
VTSIR
7
Lauffimlaginn 19. janúar 1946
„De Bouvelin? Hvað meinar sá gamli þrjótur
að ver'a að þessu? Eg liélt að liann hefði sezt
í helgan stein fyrir löngu. Hmmm — Fre-
neuse .... Freneuse? Ilvað minnir það mig
á? Það er..eittlivað i sambandi við Acadiu, Port
Royal. Nú man eg. Heyrðu Jean, náðu í spjald-
skrána »um Acadia, — Port Royal og finndu
nafnið Freneuse fyrir mig. Láttu mig liafa
skjölin hingað, þegar þú hefir liaft upp á þeim.
Segðu flotaforingjanum að bíða og færðu hon-
um kveðjur mínar,“ sagði hann til þjónsins,
er komið hafði með nafnspjaldið^,Segðu lion-
«um, að í augnablikinu sé eg uppteldnn, en eg
muni tala við liann á eftir. De Bouvekin? Er
það ekki frændi de Bonaventures? Jú, auðvit-
að er hann það.“ Ilann hrosti ísmeygilega og
neri saman höndunum. „Mér leikur hugur á
að sjá þessa frú de Freneuse. Það lítur út fjrrir
að hún liafi sett allt á annan endann, þarna fyr-
ir vestan. Hún hlýtur að vera fögur. Athugaðu
það fyi’ir mig, Jean!“
Finkaritarinn hneigði sig kurteislega og
gekk til dyranna, er vissu fram i biðstofuna,
þar sem flotaforinginn og frú den Freneuse
hiðu.
„Ráðherranum þykir leitt, að þurfa að láta
yður híða,“ sagði liann utan við sig. („Ekki er
hún beint fögnr,“ hugsaði hann „og ekki held-
ur ung, en áreiðanlega elcki ein af þessum
venjulegu skækjum, — hún er eilthvað meira.
Jú, það er eilthvað við þessa konu, sem gæti
komið karlmanni til alls, jafnvel í gálgann. Nú
skil eg herra de Bonaventure, og herra de
BrouiIIan Iíka.“ Hann har fram afsakanir sin-
ar hátt og skörulega, kallaði á þjón og bað hann
að veita gestunum vín.
„Jæja,“ sagði de Pourtcliartrain og leit upp,
„á eg að tala við liana?“
„Já, herra. Hún er ekki það sem maður hjóst
við.“
„Það getur verið að liún sé það ekki, en bæn-
arskráin er það. Eg þori að veðja, að liún
kemur aðeins til þess að fá mál sitt tekið fyrir
aftur og svo að fá að fara aftur til Port Royal
ng hyrja nýtt líf. Að hvaða gagni kom það, að
senda náunganum konuna sína, ef annað
hneyksli er í aðsígi. Hún ællar að láta til skar-
ar skríða á alröngum tíma. Ilún hefir gleymt
þvi, að við erum orðnir guðræknir. Ha-ha-ha.“
Hann lygndi aftur augunum og signdi sig. „Að
maður skulí sofa hjá konu, án þess að vera
vígður í hjónaband með henni. Úff! En ef
allur heimurinn hefði verið eins og frú de
Manintcnon hefði viljað, mundu margir okkar
ekki vera hérna, piltur minn Jean!“ *
Einkaritarinn leit flóttalega í kringum sig.
„Ekki svona hátt, lierra minn,“ bað liann.
„Njósnarar hennar eru á hverju strái.“
Ráðherrann setti upp fýluvsip, en þagði.
„Jæja,“ sagði liann svo. „Aðalvandamál mitt
núna er, livernig eg á að koma liersveitum
okkar til Spánar, án skip^ og án peninga, hvern-
ig á eg að smíða sjö nýjar freigátur, án þess
að hafa eyri til þess, hvernig á að manna fall-
hyssur sautján skipa án þess að hafa peninga,
livernig á að stjórna nýlendunum án pening-
anna og hvernig eg eigi að halda þessu embætti
minu án launa. Þar sem eg á ekki nieira ógert
í dag, þá er vist eins golt að eg tali við konuna.“
„Án þess að liafa peninga,“ skaut einkarit-
arinn inn í. „Hún hlíðkaði þjónana ekki neitt,
en samt komst hún alla leið að dyrum yðar.“
„Það er gamla flotaforingjanum að þakka.
Hann er einn af gamla skólanum. Guð minn
góður, en sá dagur. Visaðu þeim inn.“
„Flotaforingi. Mér er mikil ánægja að því,
að þér skylduð liafa komið til liirðarinnar. Frú
mín.“ •?!
Ilann lmeigði sig aftur og frú de Freneuse
svaraði í sömu mynt. Svarli kjóllinn, sem hún
var í, var eftirmynd kjóls, sem frú de Main-
tenon hafði nýlega verið í. Hún var með svarta
blæju fyrir andlitinu og liin dökku augu, scm
störðu beint í augu lians, voru ekki eins og
maður gat húizt við hjá slíkri konu. Jú, Jean
liafði haft á réttu að standa. Hún var óvenju-
leg kona. Það var eitthyað óvenjulegt í fari
hennar .... Hmmm, ef til yill stafar það af
því, að hún hafði húið svona lengi i nýlendunni,
fjarri Frakklandi.
„Frú,“ sagði liann aftur, „hvers óskið þér af
mér ?“
„Herra minn,“ sagði liún, „'eg hefi tekizt
þessa löngu sjóferð á hendur frá Port Royal
til þess að hitta yður og skýra yður frá, hvern-
ig öllu er varið í nýlendunni, vitandi það, að
um leið og þér heyrðuð það, munduð þér gera
allt sem í yðar valdi stendur til að bjarga ný-
lendunni.”
Ráðherrann brosti. Hún myndi hiðja um
ógildingu litlegðardómsins, sem var skráður í
bókina, sem lá fyrir framan hann. Hann myndi
gera það fyrir hana, — en aðeins gegn veru-
legri umbun. Það myndi verða til þess, að
liann yrði öruggur fyrir frú de Maintenon og
njósnurum hennar, vegna þess að konan myndi
sigla þegar í slað (hann myndi sjá til þess) og
að hún myndi ekki segja neinum frá viðskipt-
um sinum við hann (hann myndi einnig sjá um
það).
En það næsla, sem hún sagði, gerði hann
öldungis undrandi.
„Herra, það eru aðeins 160 liðsforingjar og
óbreyttir hermenn í varðliðinu okkar. Englend-
ingarnir liafa ógrynni liðs, nóg af skipum og
hergöngum á móli okkur. Samkvæmt upplýs-
ingum sem við höfum fengið frá útvörðunum,
hafa þeir að minnsta kosti 2000 manna lið vel
æft.“
(,„Við‘ og ,okkar‘! Guð minn góður. Heldur
konan að hún sé stjórnandi nýlendunnar!“)
„Jafnvel, þó að svona sé komið, gætum
við varizt þeim eitthvað, en þar sem skotfæri
og peningar eru á þrotum, er varla hægt að
húast við þvi.“
A KVÖlWðKt/mi
ÞaS þyrfti járnkaiSal, sem er 480 kílómetrar í
þvermál til þess a'5 halcla tuglinu á braut þess í
kringum jöröina, ef aödráttarafliö á milli þeirra
hyrfi.
♦
Elztu steinrunnu dýrin, sem eru talin vera skyld-
ari manninum en aparnir, hafa fundizt á Java og
eru, álitin vera meira en 500 þúsund ára gömul.
Stjórnmálamaöurinn: Getiö þér útvegað kunn-
ingja mínum starf viö jámbrautirnar yöar?
Forstjórinn: Hann getur ekki talað ensku.
Stjórnmálamaðurinn: Þá skuluð þér bara láta
hann hafa atvinnu við aö tilkynna Broftför vagn-
anna.
♦
Fyrsta líkneskiö, sem reist hefir veriö til heiöurs
konu i Bandarikjunum, var af Margaret Haughery
frá borginni New Orleans. Hún var Jræg fýnr hjálp-
semi sína við fátæklinga.
Frá mönnum og merkum atburðum:
JBLACK TOM’-MÁLIÐ
málsletur, sem tókst að ráða fram úr, og kom þá
í ljós, að orðsending var á tilteknu hlaði heftisins.
Þar var nafn, sem letrað var með tituprjónsoddi.
Þessar orðsendingar sýndu, að Eckhardt ól grun-
semdir um Herrmann, þótt hann liefði sagt honum
frá Hinsch, Black Tom og Kingsland. I orðsending-
unni var og sagt, að Herrmann bæri ekki traust^
til Kristoffs og spurði:
„Hefir Hinsch hitt Woznialc? Segðu honum að
ganga frá þessu.“
Og Herrmann vildi fá 25.000 dollara fyrir að
kveikja í Tampico-oliulindunum. Þetta áform var
og minnzt á í skeytum frá þ)rzku stjórninni, sem
Bretar komust yfir.
Menn voru ekki í neinum vafa um, að ef þetta
sönnunargagn væri tekið gilt, var málið unnið. Eng-
inn gat neitað, að orðsendingin var með rithönd
Iierrmanns. Bílstjóri hans játaði, að hafa afhent
það. Hilken játaði, að liann hefði tekið á móti því.
Frú Hilken sagðist muna eftir að bilstjórinn liefði v
komið, því að liann hefði kastað frá sér hálfreykt-
um sígarettum, og hefði sér mislikað þessi fram-
koma.
Þjóðverjar lcigðu fjölda lögfræðinga og sérfræð-
inga, sem leituðust við að sanna, að orðsendingin t
hefði ekld verið rituð 1917, heldur mörgum árum
síðar. Ameriskir málflytjendur leigðu sína sérfræð-
inga. Þúsundum dollara var varið til ýmiskonar til-
rauna, svo sem að letra á allskonar pappír með
títuprójnum og bera það saman við letrið í gamla
heftinu. En þrátt fyrir allt, sem Þjóðverjar og sér-
fræðingar þeirra gerðu, var orðsendingin áfram
mikilvægt sönnunargagn.
Það var aðallega vegna þess, að líkur voru fyrir
að verjendur Þjóðverja hefðu gcrzt sekir um fals,
að málið var tekið fyrir af nýju 1937. Og við sein-
ustu yfirheyrslu í janúar 1939 var lagt fram hið
mikiivægasta sönnunargagn. Lr bréfasafni viðskipta-
félags nokkurs var lagt fram hréf til Hilkens, skrif-
að af viðskiptafélaga nokkrum dögum eftir Kings-
land- og Haskell-brunana. 1 bréfinu var þessi póst-
skrift:
„Gleður mig, að Von Hindenburg frá Rolantl
Park hefur unnið annan sigur. March, sem
er enn i McAlpin, biður nrig að ségja bróður ,
sínum, að hann þurfi nauðsynlega hið fyrsta
að fá ný gleraugu (glasses). Vill hann gjarn-
an lritta bróður sinn hið fyrsta af þessu til-
efni.“ \
Hilken átti heima í Roland Park, Baltimore. Orð-
in „annan sigur“ gátu átt við Kingsland-brunann, er
kom i kjölfar sprenginganna á Black Tom-liöfða,
eða Haskell-hrunann, sem geisaði daginn eftir að
kviknaði í Kingsland-verksmiðjunum. „March“ var
eitt af dulnefnum þeim, sem Herrmann notaði, og
McAlpin-gistihúsið var samkomustaður þeirra félaga.
Orðið glasses var undirstrikað og þar með gefið í
skyn, að það væri notað í póstskriftinni í vissri
merkingu (þ. e. glerhylki, en ekki merkingunni gler-
augu, cins og líta átti út). Það voru með öðrum
orðum hlýantarnir, sem um var að ræða.
Þessi póstskrift hreytti viðhorfinu í málinu. Þegar
verst horfði, fékk aðalfulltrúi Þjóðverja í nefndinni
skipun um að hverfa heim.
Roberts aðstoðardómari i Hæstarétti Bandaríkj-
anna úrskurðáði, að þrátt fyrir fjarveru þýzka full-
túans, væri nefndin áfram lögleg og gæti fellt úr-
skurð, og var nú Þýzkaland sekt fundið um það,
sem gerðist á Black Tom-höfða og í Kingsland.
• Árið 1914 vildi. Bandaríkjastjórn ekki trúa því,
að erlent veldi mundi grípa til slíkra ráða í hlut-
íausu landi, en í síðari lieimsstyrjöldinni bjóst
Bandaríkjástjórn þegar við hinu versta á þessu sviði,
En frá þvi eru aðrar sögur, sem ef til vill verða
síðar sagðar..
Kjósið D-listann