Vísir - 01.11.1954, Blaðsíða 4

trtSIh
Mánudaginn 1. nóvember 1954
víðsja VÍSIS:
Egyptaland er mikið
framtíðarland,
ef núverandi viðreisnaráform heppnast, en
allt veldur á innanlandsfriðnum.
Egyptar hafa verið landbún-
aðarþjóð frá því á dögum
Faraóanna.
Sjötíu af hverjum 100 jbúum
lifa á landbúnaði. Landbúnað-
urinn leggur til 27% af þjóð-
artekjunum, sem nema er
svarar til 2.4 milljarða dollara
árlega og 94% af útflutningn-
um. Það, sem gerði efnahags
afkomuná ótrygga var, að ekki
var nema um einn höfuðat-
vinnuveg að ræða, allt snerist
að kalla um baðmullarrækt-
ina, og á sviði iðnaðar að vinnai
úr baðmullinni, sem Egyptar
töldu hina beztu í heimi. En
fólkinu fjölgaði — og því fjölg-
ar nú um 350.000 á ári — og
ekkert var gert til að auka rækt
unina, og næstum ekkert átalc
var gert á sviði iðnaðar.
Af þesu leiddi, að mikill
hluti þjóðarinnar þjáðist af
næringarskorti — meðaltekjur
námu ekki nema sem svaraði
til 90 dollara á ári.
Snúið við
fclaði.
Hinir nýju menn Egyptalands
eru sannfærðir um, að eina
bjargráðið sé að snúa alveg við
blaði, og stefna í aðra átt.
Sóknin á sviði iðnaðar byrjaði,
þó fyrir þeirra tíð um 1930. Árið
1939 voru starfsmenn í iðnaði
300.000. í síðari heimsstyrjöld-
inni þrengdist um innflutning
og það varð að bæta upp, enn-
fremur að fullnægja ýmsum
þörfum 250.000 erlendra her-
manna, sem höfðu bækistöðvar
í landinu. Og nú eru 700.000
iðnaðarverkamenn í landinu,
sem framleiða iðnaðarvörur ár-
lega hátt á annað hundrað
milljarð dollara að verðmæti.
Mikil aukning hefur átt sér stað
á sviði vefnaðarvörufram-
leiðslu, tilbúnum áburði, stáli
o. s.frv. Útflutningur á ýmsum
20 ár eru liðin og einu
betur síðan Fornritafélagið
sendi frá sér hið fyrsta bindi
rita sinna, Egilssögu í útgáfu
Sigurðar Nordals. Var þar vel
og eftirminnilega úr hlaði rið-
ið, svo að öllum var ljóst, að
merkisatburður hafði gerzt í
bókmenntum okkar. Ekkert ís-
lénzkra fornrita hafði áður kom
ið út hér á landi með slíkum
höfðingsbrag og með svo ágæt-
um frágangi á alla lund. Þarna
var eins og nýr dagur rynni.
Og aldrei síðan þann dag hefur
merkið verið látið síga, held-
ur hefur því stöðuglega verið
iðnaðarvörum er hafinn til haldið jafnhátt og hvert og eitt
veitur í landi — í landi þar sem
fólksfjölgunin er svo ör, að á-
hyggjum veldur. Þegar Napo
leon lenti í Egyptalandi 1798
voru landsmenn 2 milljónir.
sem bjuggu á ræktarlandi sem
var 3 millj. ekra, nú búa þar
23 milljúnir manna á ræktar-
landi, sem er 6 millj. ekra.
Markið, sem stefnt er að, er
í fyrsta lagi að framleiðslan á
ekru aukist sem mest, að
stækka ræktarlandið með
vatnsveitum, og loks setja á
stofn iðnaði. Varaforsætisráð-
herrann, Gamal Salem, sagði
nýlega:
„Egyptaland er ekki of þétt-
byggt, en náttúrugæði þess eru
ekki hagnýtt til neinnar hlítar“.
Viðreisnin kostar mikið fé
og starf. Það verður að sækja
á brattann. Og undir sigri í
þessu máli er komin velmegun
og öryggi þéttbyggðasta lands-
ins á þessum hjara heims.
Landbúnaðarþjóð
frá fomu fari.
Ríkisstjórnin hefur áform á
prjónunum um að reisa sykur-
verksmiðju, sem framleiðir
50.000 smálestir árlega. —
Fyrrnefndur Abboud á áburð-
arverksmiðju í Súez, sem fram-
leiðir 200.000 smál. af kalí. —
Þegar Aswan orkuverið er full-
gert, en það kostar yfir 70
milljónir dollara, verða fram-
leiddar þar 375.000 smál. af
tilbúnum áburði. Er hún hefur
verið reist sparast árlegur inn-
flutningui’, sem nemur næst-
um 28 milljónum dollara. Til
þess aö fullnægja auknum
kröfum bænda iim tilbúinn á-
burð vei'öur að framleiða
300.000 smálestir.
Stál.
Egyptar framleiða nú 50.000
smálestir af. þeim 500.000 smá-
lestum. er þeir þurfa árlega.
Mikið málmgrýti hefur fundist
á Aswansvæðinu, í Bahary-*
vininni og á Rauðahafsauðnun-
um. Þýzka firmað DEMAG er
að koma upp miklum stálverk-
smiðjum við Hilwan nálægt
Kairo og er gert ráð fyrir
230.000 smál. ársframleiðslu.
Að því, sem hér hefur verið
talið má augljóst vera, að skil-
yrðin til framfara eru góð,
náttúruauðæfi mikil, og allar
horfur á, að velmegunar- og
viðreisnartímabil sé upp runn-
ið í landinu — en allt er undir
því komið að friðurinn haldist.
Njála er komin út hjá
F ornritaútgáfunni.
dragi þetta nýja bindi útgáf-
una niður, enda mátti slíkt sízt
henda. Guðbrandur Vigfússon
sagði að Njála bæri af íslend-
ingasögum eins og gull af eiri.
En þá skaut hann svo yfir mark
ið að marklaus urðu orðin. Hitt
mun þó flestum finnast, að af
þeim beri hún, enda er hún
þeirra mest. Þó þarf meira en
lítið til þess að bera af slíku
listaverki sem Gísla sögu Súrs-
sonar, svo að einhver einstök
saga sé tekin, til samanburðar.
Einar Ól. Sveinsson hefur
gefið söguna út og ekki kast-
að til þess höndunum. Náttúr-
lega stóð hann þarna á herðum
fyrirrennara sinna, Konráðs
með hans stórfenglegu útgáfu,
og Finns með hinni ágætu út-
gáfu, er kom út á Þýzkalandi.
En þegar þessi nýja útgáfa er
athuguð með hliðsjón af bók
útgefandans um handritin, þá
getiu: engum blandazt hugur
mm það, að hann hefur unnið
alveg. sjálfstætt og leyst af
hendi bæði mikið verk og merki
legt. Fyrir okkur gömlu menn-
ina verður það erfitt að yfir-
gefa texta Konráðs (en hann
var endurprentaður því nær ó-
breyttur í útgáfu Valdimars Ás
mundssonar 1894), en samt er
það ekki efamál, að þarna er
nú. kominn. sá texti, sem í fram
tíðinni mun halda velli, svo
að sennilega verður aldrei mjög
frá honum vikið. Og hér eru
skýringar á hverju því í sög-
unni, sem hugsanlegt er að nokk
ur lesari þurfi skýringar á. For
málann, sem mjög er langur,
munu allir lesa fyrstan, og þó
að fráleitt muni hver maður
sjá allt með sömu augum og
útgefandinn, munu þó margir
lesa ýmislegt í sögunni með
glöggvari skilningi á eftir. Af
því marga, sem þama er skyn-
samlega sagt, má benda á það,
sem sagt er um leitina að höf.
Njálu, og yfir höfuð að höf-
tmdurn íslendingasagna. Sú leit
mun ávallt verða árangurslítil
og aldrei leiða til öruggrar nið-
urstöðu, þó að meinlaust sé að
skemmta sér við hana eins og
skákþraut. Og alveg eru hér
tekin af tvímælin um það, að
með engu móti getur Þorvarður
Þórarinsson
Njálu.
verið höfundur
Aldrei lætur útgefandinn það
henda sig, að tala með lítils-
virðingu um þá hluti, er hann
skilur eigi, og þá ekki heldur
um forspárgáfu þeirra Hrúts og
Njáls, enda virðist hann ekki
efa að þeirri gáfu hafi þeir
verið gæddir. En ef þeir eru
einhverjir enn ofan moldar,
sem náin kynni höfðu af Her-
manni Jónassyni, þá er ekki lík-
legt að forspárgáfa Njáls komi
þeim ókunnuglega fyrir sjón-
ir. Eg held meira að segja, að
hún komi vai’la þeim mönnum
mjög ókunnuglega fyrir, sem
gaumgæfilega hafa lesið bækur
Hermanns, Drauma og einkum
Dulrúnir. Mín kynni af honum
voru lítil, en þó eftirminnileg,
og þar sem hann var, finnst
mér ég sjá Njál fyrir mér. En
hér er ekki rúm til þess að
reyna að skýra gáfu Njáls og
þær athafnir hans, sem setja
vérður eða setja má í samband
við hana.
Ekki væri það ólíklegt að
þessi bók yrði mesta sölubók
ársins; það mundi hún eiga
skilið. Og fjarska eru bækur
Fomritafélagsins ódýrar, þegar
allt er athugað; fáar bækur nú
svo ódýrar. Illt er það, að sum
eru ritin uþpseld. Þau þarf að
endurprenta hið bráðasta. Al-
þingi mundi væntanlega leggja
fram fé til þess og efla þar með
þetta ágæta félag. En komi ekki
fé úr þeirri átt, verður félagið
að snúa sér beint til þjóðar-
innar. Það kemur ekki til mála
að hún mundi ekki bæta úr þörf
inni. Fyrir hana er unnið.
G. J.
Karlmannafatataefni
eru komin í fjölbreyttu úrvali. Sauma karlmannaföt og
frakka eftir máli.
Fallegt snið — Fötin fara vel.
GUNNAR A. MAGNÚSSON klæðskeri.
Laugavegi 12. — Sími 5561.
Evrópu og Vestur-Asíulanda
og víðar. í Egyptalandi er nú
þriðja stærsta sykurverksmiðja
í heimi, en þar eru framleiddar
230.000 smálestir af sykri ár-
lega. Hún er eign Ahmeds
nokkurs Abbouds, sem lætur
til sín taka á fleiri sviðum.
í Egyptalandi bíða hinna
ungu manna, sem nú hafa ör-
lög landsins í hendi sér mikil
viðfangsefni — viðreisn á öll-
um sviðum. Deiluefnið mikla
— Suezdeilan — hefur verið
til lykta leidd með samkomu-
lagi, og nú veltur allt á því, að
friður haldist innanlands, svo
að valdhafarnir geti sinnt við-
reisninni, án þess að þurfa sam-
tímis að standa í því að bæla
niður innanlandsóeirðir.
Hið mikla verkefni Gamal
Abdel Nassers forsætisráðherra
og annara leiðtoga er viðreisn
á öllum sviðum, ekki síst á
sviði landbúnaðar og iðnaðar.
Bæta þarf lífskjör og afkomu-
skilyrði þeirra, sem erja jörð-
ina — í landi, þar sem þurrir
sandar hindra frekari útþenslu
rætkaðs lands, nem hafizt
Serði handa um miklar vatns-
bindi, sem út hefur komið, hef-
ur verið heillaspor í áttina að
því marki, sem upphafsmaður-
inn að stofnun Foi’nritafélags-
ins og forseti þess fram á þenna
dag, Jón Ásbjörnsson, hafði í
öndverðu sett. Nú má segja,
að hann geti litið yfir „hálf-
sótt haf“ með þeim viðburð-
inum, sem hlýtur að verða einn
af þrem hinum mestu, útkomu
Njálssögu. S'tærstur þeirra at-
burða á leiðinni, sem enn eru
í skauti framtíðarinnar, er vit-
anlega útkoma Landnámu. —
Væri óskandi að þess atburðar
yrði sem skemmst að bíða. En
af öllum viðfangsefnum félags-
ins verður hún erfiðust og mun
í rauninni fárra meðfæri, ef
halda á í horfinu. Fátt mundi
ljótt á Baldri. Þau eru til allr-
ar hamingju fá og smá lýtin á
útgáfum félagsins. Um ytri
prýði er Alþingissagan helzt til
samanburðar. Hver síða gleður
augað fyrir fegurðar sakir og
hefur margt þurft gaumgæfi-
lega að athuga áður en grund- j
völlurinn væri svo vel lagður :
sem raun varð á. Og sá mun l
allra manna dómur, að ekki
H.f. Egill Vilhjálmsso
Laugavegi 118 — Sími 8 18 12