Vísir - 09.11.1955, Blaðsíða 11

Miðvikudaginn 6;■ nóvembcr 1955
7ÍSIR
lt
f T&ðurfwr í ohtáb&r:
Hiti og úrkonia voru undir
meðallagi hér.
IS«i° .varð Sg*esíIH asesá @ st.
Venjulegur októbermánuður
á í slandi er eitíhvað á þessa
leið: Meðaílagshitinn er jim 2—
3 stig á Norðurlandi og jafrivel
iim frosímark í hálendum sveit-
um, t. d. á Hólsfjöllum. Á Suð-
urlandi er venjulegur mánaðar-
hiti 3—5 stig. Má geta þess imi
leið, að í október er hitinn að
jafnaði því nær jafnhár og með-
alhiti ársins.
Úrkoman er að jafnaði mikil
miðað við aðra mánuði enda
tími haustrigninganna. Mest e-v
úrfellið; á Suðurlandi, um 200
mm í Vík í Mýrdal. Á fjöllum
uppi verður úrkoman þó e;in
mei-ri, og má gizka á 500—600
mm á Mýrdalsjökli og Öræfa-
jökli, en það samsvarar nokk-
urra metra þykku nýsnævi.
Minnst. mun úrfellið, vera í
byggðum á Norðurlandi, víða
ekki nema um 30 mm, eða um
1/10, jafnvel 1/20 af þvj( sem
mest er, á landinu.
Sá o.któber, sem nú er liðinn,
var í heild bæði kaldur og þ.urr-
viðrasamur. Hitimi var þó í
rúmu meðallagi á Vestfjörðum,
en annars staðar var fremur
kalt, víðast einu stigi kaldara
en í meðallggi,, og er þá mið.að
við, meðaltal allra októ.bennán,-.
aða 1901—1930. í Reykjayik
var. mánaðarhitinn 3,9, stig, 1,4
á Akureyri, en ~2 á Gríms-
stöðum á Fjöllum.
Úrkprnan náði hvergi meða.l
Jagi á þeim stöðvum. sem fregn
ír eru af. Eins og við er að bú-
ast, mun lrún hafa verið mest á
Suðurl og Suðausturlandi, urn
120 mm á Hóium í Hórnafirði,
þó eru það ekki nema um 80%
af meðalúrkomu. Víða á Norð-
urlandi virðist úrkoman ekki
hafa verið meiri én um helm-
ingur meðallags, eða 20—30:
mm. í Reykjavík mældust 50
mm, en 30 á Akureyri.
Sólskinig í Reykjavík var 70
klst., samtals, en meðallag ei
84.6 klst.
Fyrstu vikuna var fremur
bjart veður og aðeins lítils
háttar úrkoma á Suðvestur-
landi. Aðra vikuna var norð-
austlæg átt og úrkomur tíðar
norðan lands. í viku.lokin gerði
norðanátt með talsverðu frosti,
aðfaranótt þess 15. var 6 stiga
frost í Reykjavík, en 12 stig á
Grímsstöðum. Þriðju vikuna
var vindátt breytileg, þó mest
A og NA átt og kalt í veðri,
mældist nú mest 13 stiga frost
á Grímsstöðum og í. Möðrudal.
Úrkomur voru. litlar, en þó
mældust 18 mm, á Hólum í
Hornafirði að morgni þess 18.
í byrjun fjórðu viku, um og
UPP úr veturnóttum var hlý
SA og SV átt, mældist þá 11
i.stiga híti við Galtarvita. Tals-
yerð rigning fylgdi þessum
hlýindum á Suðurlandi, 28 mm
að Hæli í Hreppum aðfaranótt
dyrstá vetrai’dags. Síðan varð
aftur kaldai’a, en hvergi festi
þó snjó að neinu ráði.
geta, ao það eru aðeins bækur ■■■
Kierkegaards um heimspeki, sem hafa verið þýddar, en hin- Sntásöluverð í Rvík 1. b. m.
ar frumlegu, einkennilegu og stórmerkilegu dagbækur hans, Hæsta og lægsta smásöluverð ýmissa vörutegunda í nokkr-
sem eru tuttugu bindi í dönsku um smásöluverzlunum í Keykjavík reyndist vera þann 1. þ.m-
útgáfunni, eru ekki til á erlend- um málum nema smákaflar úr sem hér segir: Vegið
þeim. Segja má, að meðal heim- Lægst hæst ineðalv,,.
spekinga hafi Sören -Kierke- kr. kr. kr.
gaard verið heimsfrægur frá Rúgmjöl pr. kg 2.25 2.50 2.40
því urn aldamót. En auk þess Hveiti pr. kg 2.60 . 2.75 2.65
hefur þessi frægð borið sér- Haframjöl pr. kg 3.30 4.00 3.77
stakan ljóma síðustu tvo til Hrísgrjón pr. kg 4.80 6.25 6.02
þrjá áratugina, eða frá því Sagógrjón pr. gk 5.00 5.85 5.33
„existentialisminn“ hófst kring- Hrísmjöl pr. kg 2.95 6.65 4.93
um 1925. Krrtöflumjöl pr. kg 4.65 4.85 4.75 .
Baunir pr. kg 4.50 6.70 5.63 -
Te 1/8 Ibs. pk 3.40 5.00 4.48
Nú mætti spyrja: Hvaða sæti/ Kakaó 1/2 lbs. pk 8.30 10.25 9.66
skipar Sören Kierkegaard í al- Suðusúkkulaði pr. kg 58.40 64.00 62.90
þjóðlegri heimspeki? Það er Molasykur pr. kg 3.90 4.60 4.42
eng.inn vafi um svarið: Sören Strásykur pr. kg. f 2.80 3.40 3.30 .
Kierkegaard skipar tignarsæti Púðursykur pr. kg 3.30 4.50 3.59
á æðra bekk meðál „lífspeking- Kandís pr. kg 5.70 5.75 5.75 :
anna“. Meðal lífspekinga má Rúsínur pr. kg 12.00 14.40 12.91
nefna: Sókrates, Episkur, Sveskjur 70/80 kg 15.00 18.00 15.94
Epiktet, Augustinus, Mont- Sítrónur pr. kg 14.00 17.70. 14.89
aigrie, Pascal, Spinoza, Scho.p- Þvottaefni, útl. pr. pk. 4.85 4.85 4.85
enhauer og Nietzsche. í þeirra Þvottaefni, innl. pr. pk 2.85 3.30 3.14
ár frá andláti eins merkasta
heimspekmgs Dana.
i^rítegaai'd d<» á bezfa aldi’i.
Þann 11. þessa mánaðar erulofsamlegunr .orði^nt bæði sem
Iiðiri 100 ár frá andláti fræg-
asta lieimspekings Dana, Sör-
ens Kierkcgaartls.
Sören Kierkegaard fæddi.st í
Köupmannahöfn árið 1813.
Hann tók gpðfræðipróf árið
1840 og skömrpu seinna gaf
hann út fyrstu bækur sínar,
Meginrit hans eru „Enten ell-
er“ (1843), „Stadier paa Live.ts
Vej“ (1845), og „Afsluttende
uvidenskapeligt Efterskrift“
(1846). Auk þess gaf hann út
tvö smærri rit „Begrebet
Angst“ (1844) og „Sygdoipmen
til Döden“.
Sören Kierkegaard og nú
orðinn heimsfrægur, og es: nafn
ha.ns mefnt í hópi méstu heim-f
spekinga, svo sexn: Sókratesar,
Pascals, Schopenhauers og
Nietzsches og hann er fyrir-
rennari hinna existentialistisku
hugsuða, þeirra Gabriel Mar-
cels, Karl Jéspers, Heideggers
og Jean-Paul Sartres.
Þegar Sören Kierkegaard
ára gamali, var ekkert áf ritum
lians ; þýtt. Hann hafði ekki
lagt neina áherzlu á það, en lát-
ið „forsjónina" um það; fullvdss
þess, að hann mundi einhvern
iíma verða frægur, Kringum
áríð 1900 v.ar búið> að þýða
megnið af ritum Kierkegaards
á þýzku og margt hafði verið
sksifað um h^rin a því'máli, þar j
sem farið var uni hann mjög
heimspeking, skáld og guðfræð-
ing. Fr.á Þýzkalandi barst frægð
Kierkegaards tii Frakklands.
Englands,. Ameríku og yfirleitt
allra. mennipgarlanda, þar sem
lögð er stnnd.á vesturevrópska
heimspeki. Nú eru til margar
þýðingar á ritym hans á mörg
m.ál, auk heirpsiná.Ianna. Þairn-
ig er til þýðing á -öllum ritum
ha.ns á japönsku. Þgss ber þó að
hópi á Sören Kierkegaard sæti.
í mörgu tilliti minnir hann á
Pascal og í frönskum heim-
spekiritum er hann kallaður
„hinn danski Pascal“. Hin þrjú
meginstig hans, hið siðfræði-
lega, fagurfræðilega og trú-
fræðilega,. samsvarar í grund-
vallaratriðum epikurisma, stó-
isma og kristni. í ritum sínurn
sameinar Kierkegaard og á
furðulegan hátt listræna fram-
setnipgu og heirnspekilega,
sálfræðilega og kristilega hugs-
un. f frumleika framsetningar-
innar stendur Sören Kierke-
gaard jafnfæt.is Nietzsche, í
mannþekking jafnfætis Dosto-
jewski.
Ennfremur er hægt að spyrja,
hvort Sören Kierkegaard komi
fram með nokkuð nýtt í líf-
spekinni. Því er hægt að svara
játandi. Hann tekur verkefni
sitt sínum eigin tökum, sem
eru óskyld því, sem aður hafði
verið gert. í stuttu máh sagt:
Lífspeki Sören Kierkegaards
er, eins og hann kallaði hana
sjálfur „existentiel“ lífspeki.
Það voru þýzkir aðdáendur
Kierkegaards, sem uppgötv.uðu
þetta fynstir. Þetta varð upphaf
„existentialismans“, sem er
tvímælalaust, um .þessar muad,
ir, sú.stefna, sem mest ber á i
lífspekinni á Vest-urlöndum.
Á eftirtöldum vörum er sama verð í öllum verzlunum.
Kaffibætir ................................. pr. kg. 40,00
Kaffi brennt og malað .......................— — 16.00
Mismunur sá er fram kemur á hæsta og lægsta smásöluverði
getur m. a. skapast vegna tegúndamismunar og mismunandi
innkaupa.
Skrifstofan mun ekki gcfa upplýsingar um nöfn einstakra
verzlana í sambandi við framangreindar athuganir.
Efnn álftarunganna
ferst: í árekstri,
Sjðdegis í gær var ckið yfir
einn álftarunganna, sem verið
hafa hér á tjörninni í sumar, og
beið hann bana
Voru álftahjónin á ferð með
ungahópinn yfir Hringbrautina,
þegar bifreiðinni G-1500 var
ekið á hann með ofangreindum
afleiðingum. Var ökumaðurinn
eltur uppi og sagt, hvað fyrir
hafði komið, því að hann hafði
ekki sinnt slysinu, og sagði
hanp þá, að hann hefðu áð vísu
orðið var við, að bíllinn fór yfir
'&itthvaþ, en ekki sk.eytt því.
Virðist eitthvað bogið við sjón
og aðgæzlu manna, er þannig
fa.ra uð, og yar gott,. að þarna
yoru ekki aði’h’ á ferð en. áift-
iifnar.
★ Bandarískt vikurit birtir
fregn um, aft nýja stjórnin
í Argentinu muni innau
skairims fá „að gjöf“ nokhxir
bandarísk herskip.
Elzta kona af ís-
lenzkum stofni,
Þann 17. sept. sl. átti frú
Margrét Ólafsson í Selkirk
102ja óra afmæli, og er hún
að líkindum elzta persóna af
islenzkum stofni, sem nú cr
uppi í veröldimji.
Hún er ekkja Jóns Ólafsson-
ar, er lézt 1948, en var 97 ára
að aldri-
Frú Margrét kom frá íslandi ,
árið 1884 og settust þau hjónin.
fyrst að í Árnesbyggðinni; þau
fl.uttu til Selkirk árið 1889 og
þar stóð héimili þeirra síðan.
Frú Margrét er til heirnilis hjá
syni sínum og tengdadóttur,
Mr. og Mrs. Joe Ólafsson að
M,orris Avenue í Selkirk; ann-
ar sonur hennar, Ólafur, er bú-
settur í Vancouver, B.C. Barna-
börn frú Margrétar eru 14, en,
barnabarnabörn 40 að tölu.
A 1,'raniumnámur hafa fund-
ist í Dairofjalli á Kyoto-
svæjfmu í Japan.

Ævintýr H. C. Andersen ♦ 1.
Endursagt.
Það, kom dáíi axkandi eftir
þjóð.TO.ginuna;: Bfem, tveir, Einn,
tyeir. Haan þa|£i kapohann á
bakinu og svearð vtð hlið sér.
íEaiiíi h;iáði. vceíSL ,i stíáðinú og
nú var kian, feehsleið; Svo.
hitti feann. g-amla. Hún. var
andstyggileg, o; rieðri , vör
heniötar lai®i YúSur é bringu.
Hún moelti: „Go.tt kvöld, dáíi
góðui;! ftú ert dáti í lagi. Nú
skal eg gefa þcv'eins mikið. af
peningum og bú vilt.“
„Þakka bér fyrir, gamla
uorn!“ sagði dátinn.
-.Scr bú stóra tréð þarna?“-
spurði nornin. „Það er hclt að
inna,n. Þú skalt klifra ppp . í
tréð, há sér bú gaf, og um þáð
skaltu renna þér niður í tréð!
Eg skal hinda reipi um mitt:
á hér til þess að draga pig upp
aftur.“
„Og hvað á ég að gcra niðri
í trénu?“ spurði dátinn.
„Sækja pcninga,“ sagði norn-
in, cg svo sagði hún honum,
UyaS hann ætti að gsra.
,.Það, sesn þú att að gera, er
aö sækja mér gÖmul eldfæri.“
Jæja, komdu þá með reip-
ið,“ sagði dótinn.
„Hérna er hað!“ sagði nornin,
„og’ hér er svunta min.“
Svo klifraði dátinn upp í
tréð, lét fallast niður um gátið,
og nú stóð hann, eins og norn-
\n haí'ði sagt, i stórum gangi,
þár setri niörg húridruð lampar
brunúu.