Vísir - 07.01.1957, Blaðsíða 6

V
VISIR
vlstn.
ÐAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Rætist hálfrar aldar
draumur landkönnuða?
Flokkar Hilarys og úr. Fuchs reyna a5
brjólast þvert yfir suðurskautsSandið.
Egyptaland og Ungverjaland.
>
Kommúnistar ta-a oft um það,
að íslendingum sé nauðsyn-
[ legt að taka afstöðu gegn
i valdstefnunni. Þess vegna
eigi þeir að hætta þátttöku
í Atlantshafsbandalaginu og
láta varnarliðið fara af landi
] brott sem alli.a fyrst. Með
I því að segjast vera andvígir
f „valdstefnunni" reyna þeir
að telja mönnum trú um, að
þeir sé einnig andvígir þeim
mönnum, sem beittu ofbeld-
inu í Ungverjalandi. Það er
þó fjarri öllum sanni, eins
og þeir vita, sem lesa Þjóð-
viljann, en hitt er einnig
ljóst, að þeir eru á móti
þeirri ,,valdstefnu“, sem
1 kom fram í afstöðu Breta
I og Frakka til Egypta. Það
er nefnilega ekki alveg sama
) í augum Þjóðviljans og
I kommúnista yfirleitt, hverj-
ir ofbeldinu beita og gegn
• hverjum því er beitt.
En dæmin um Egyptaland og
Ungverjaland cru beztu lýs-
] ingarnar á þeim eðlismun,
) sem er á aðgerðum ein-
I valdsherranna i Kreml og
) þeirra, sem segja fyrir
] verkum meðal lýðræðis-
] þjóðanna. Umræðurnar um
þessi mál á æðsta alþjóða-
vettvanei, í sölum Samein-
t ðu þjóðanna í New York,
hafa fært mannkyninu —
í
7
y
f
r
f
f
T
T
f
r
f
r
f
r'ða þeim hluta þess, sern
tóku einnig afstöðu til árásar
Breta og Frakka á Egypta-
land. Sovétríidn þversköll-
uðust algerlega, þegar Sam-
einuðu þjóðirnar kröfðust
þess, að herlið þeirra yrði
kallað á brott. Þau og hand-
bendi þeirra vildu ekki einu
sinni ræða árásiná á Ung-
verjaland. Með því voru þau
að skipta sér af einkamálum
Ungverja, sem allar aðrar
þjóðir áttu að láta afskipta-
laus. Rússnesku hersveit-
irnar sátu sem fastast í
Ungverjalandi, og héldu
áfram að myrða konur og
börn.
Bretar og Frakkar beygðu sig
hinsvegar fyrir almennings-
álitinu í heiminum og vilja
Sameinuðu þjóðanna, þar
sem jafnvel vinir þeirra
snerust gegn beim. Þeir hafa
Hinn 21. f. m. lét leiðangurs-
skipið Endeavoiu- úr höfn á
Nýja-Sjálandi með nýsjálenzka
suðurskautsleiðangurinn, en
leiðanprursstjóri er Sir Edmund
Hillary, sem heimsfrægð hlaut
fyrir að klífa Mount Everest.
Markinu er lýst sem „draumi
landkönnuða írá upphafi aldar-
innar“, þ. e. að komast þvert
yfir meginland suðurskautsins.
Um gervallan heim verður
fylgzt með leiðangri þðssum, en
hvergi með meiri áhuga en á
Nyja Sjálandi, því að Sir Ed-
mund er þjóðhetja Nýja Sjá-
lands. Hann verður foringi
flokksins, sem á að vera í far-
arbroddi frá McMurdo-sundi á
Kyrrahafsströnd suður á bóg-
inn.
A skipinu Magga Dan, sem
lagði af stað frá Lundúnum í
nóvember, er dr. Vivian E.
I
Fuchs, en flokkur hans leggui-
af stað Atlantshafsmegin frá.
og reynir að komast á suð-1
urheimsskautið. Þaðan er ráð
manna, sem lagt hafði fram féð,
fengi tækifæri til að kveðja
skipið og þá, sem á því eru. í
Christ Church, þar sem Robert
Falcon Scott lét úr höfn í sein-
asta leiðangur sinn, lagði Sir Ed
mund sveig á leiði hans.
Þegar Scott var á leið >á
suðurskautinu og átti skammt
eftir, skrifaði hann til Sir
James Barrie:
„Við erum að sanna, að enn
geta Englendingar þraukað
djörfum baráttuhuga til hinztu
stundar.“ t
Endurminningin um þessi orð
er ofarlega í huga hvers manns
á Endeavour, segir fréttaritar-
mn Walter Sullivan, sem er á
skipinu fyrir heimsblaðið
New York Times. „Þeir virðast
einhuga um að sýna og sanna,
að enn lifir sami baráttuhugur-
inn.“
Seinasta höfnin, sem heim-
sótt var, nefnist Bluff, og er
gert að hann reyni að koma til ^ syðsta höfn Nyja Sjálands-
A hverju húsi blöktu fánar og
á hverju skipi fánaveifur
stafna milli.
móts við flokk Sir Edmunds
Hillary og að þeir hittist ná-
lægt Markhamfjalli.
Til bráðabirgða hefir það
mark verið sett, að þeir hittist
scinustu vikuna í ianúar 1958.
Mikill og
fyrir, að þessum tveimur flokk-
um úr brezka samveldinu megi
flutt allt herlið sitt á brott auðnast að ná markinu, er ríkj
sjá og skilja — hvaðan
þjóðunum stafar mesta
hættan, og hún er fyrst og
fremst frá þeirri alþjóð-
legu bófakliku, sem kom-
únistar alira landa taka við
} s'cipunum frá. Það er nú
T. ljósara en nokkru sinni fyrr.
Sameinuðu þjóðirnar tóku af-
i stöðu til árásar Sovétríkj-
I ■ anna á Ungverjuland og þær
Frjálsar þjóðir hafa gert með
sér ýmis samtök gegn of-
) beldinu, meðal annars At-
[ lantshafsbandalagið. Það er
allsendis óvíst, hvort nokk-
ur þjóð á meginiandi Evrópu
væri frjáls nú. ef bandalagið
hefði ekki verið myndað á
sínum tíma. Vaxandi styrk-
ur þess hefur skelft ein-
ræðis- og ofbeldisseggina í
Kreml, svo að þeir hafa eklci
getað satt vaidagræðgi sína,
r og er það harla gott.
Eri þetta hlé, sem hefur orðið
á framsókn kommúnismans
í Evrópu, er ekki tákn þess,
að óhætt sé að leggja At-
lantshafsbandalagið niður
eða veikja það, þótt óprúttn-
ir stjórnmálamenn hafi hald-
af Suez-svæðinu og sveitir
ýmissa þjóða halda síðan
uppi eftirliti þar undir um-
sjá Sameinuðu þjó:vanna.
Þessar þjóðir vildu á sínum
tím.a, að Suez-skurðurinn
yrði settur úndir alþjóða-
stjórn og það er hann nú.
hvað sem siðar kann að
verða. En í þersu árásarmáli
er ba' aðalatriði, að árásar-
aðilarnir sáu að sér_ og
héldu á brott, heeðuðu sér
þveröfugt við það, sem
kommúnistar gerðu, og var
það að vonum.
Þessir tveir atburðir áttu að
næg.ia til að sannfæra flesta
skyni borna. menn um það,
að -ofbeldisstefnunni, hinni
harðsvíruðu ocr blindu, er
stjórnað frá Moskvu. Þeir
sem fylgja kommúnisman-
um. e''U um lcið fvlgismenn
ofbeldisins.
Á skipinu eru 57 menn og 36
hundar. Endeavour er lítið skip,
smíðað fyrir Bretland í Banda-
almennur áhugi rlkjnnnm. ™ hjálparskip í
baráttuni gegn kafbátunum í
styrjöldinni.
Leiðangursmenn eru 22, hin-
• I leiðangrinum
19 menn frá
andi í Bretlandi og Nýja Sjá- lr skipverjar. -
iandi. Hér hefir nefnilega ekki*líver^a einnig
átt sér stað hið sama og áður j Bandaríkjunum, fluttir þangað |
fyrr er varðar fjáröflun til-suð- i1 skipum flotans, sem einnig
urskautsleiðangra, því að til Nytja um % þeirra birgða, sem
þessara leiðangra var fjár aflað
með almennum samskotum,
jafnvel skólabörnin kornu með
koparskildinsana sína, ,til þess
.'ð kaupa fyrir hunda, sleða og
annað, er leiðangursmenn
þurftu á að halda.
Koniið við í
hverri höfn.
Frá því er lagt vrar af stað frá
leiðangurinn þarfnast.
Sir Edmund bjóst við að
komast til McMurdosunds á \
tveimur vikum, en það er al-
veg undir ísskilyrðúm komið
hvernig ferðin gengur. Magga
Dan lenti í miklum erfiðleikum
í sinni ferð vegna ísreka.
Á skipinu er könnunarflugvél,
en annar vængur hennar bilaði
og tókst ekki að gera við hann
eða setja nýjan væng á hana,
Wellington á Nýja Sjálandi svo að engar könnunarferðir í
kom 7ndeavour við í hverri höfn . lofti verða farnar frá. Endea-
inni af annari, til þess að alþýða vour.

í'argt er shxitiS,
ið því fram nér á landi, til
þess ao afla sér atkvæða. J
Þeir láta einnig undir höfuð j
leggjast, þegar þeir vitna í
ræður erlendra forustu- j
manna, er taiað hafa um, Sú saga er sögð, að einu sinni
batnandi friðarhorfur, að jiaf[ látinn maður verið skip-
geta þessa, að sömu menn aður formaður áfengisvarna-
hafa ævinlega sagt, að nefndar í héraði einu úti á landi.
bandalögum hinna frjálsu Cg liafi þá héraðsmenn bæt,
þjóða sé hinar batnandi flciri framliðnum í ncfndina,
horfur að þakka, og muni svo að ;’>e-ir gætu náð saman.
rénandi máttur þeirra vera1 Það er því ekki einsdæmi. að
hættulegur. Ótti ofbeldis- ^ framliðinn maður sé kjörinn til
seggjanna við vaxandi mátt trúnaðarstarfg, því að það kom
lýðræðisþjóðanna til að fyrir í kosningunum í Banda-
verjast á einmitt að vera ríkjunum í nóvember. í Neið-
hvatriing til þess að auka ur-Karolinu-fylki var kjörinn
Fékk 363,752 atkvæði 4%
mánuði eftir dauða sinn.
í alvik í
eininguna og halda vörnun-
um við.
„utanríkisráðherra” fylk.s'.ns
maðui' nokkur, sem safnart
hafði til feðra sinna hálfum
fimmta mánuði áður en gengið
var til kosninga.
Þetta varð ekki uppskátt
fyrr en rétt fyrir jólin, eða
hálfum öðrum mánuði eftir
kosningarnar, og er lygilegt, en
vér höfum ekki annað fyrir
okkur í þessu en frásögn New
York Times, sem birti fregnina
á Þorláksdag. Maður sá, sem hér
var um að ræða, hét Grover C
Robbins og átti heima í borg
eimii, sem heitir Blowing Rock,
sem mjög er heimsótt af
skemmtiferðafólki. Og hann
fékk hvorki meira né minna en
Mánudaginn 7 januar 1957.
363,752 atkvæði, svo að ekki
hefir hann verið algerlaga’fylg-
islau, þótt dauður Vær'i og flytti
énga kosningafæðu.
Ekki var hann þó. sigursæll,
því að hann var republikani. en
þar syðra eru demókratar
stei'kari. Hlaut frambjóðandi
demókrata 737,266 atkvæði og
var kosinn.
Yfirkjörstjórn fylksins af-
sakaði sig með því að henni
hefði ekki verið tilkynnt um
andlát Robbins, og hefði for-
maður samtaka republikana átt
að gera það. Sá maður afsakaði
sig með því, að hann hefði vitað
um andlátið, en talið, að annar
maður mundi tilkynna það. Af-
sökun þess manns var á sömu
leið!
En gárungarnir brosa, að
sjálfsögðu.
Það hafu sjálfsagt ýmsir orðið
fyrir vonbrigðum yfir úrslitunum
i Hastings, en almennt mátti
lieyra á mönnum fyrir seinustu
skákina, að þeir töldu víst að
Friðrik yrði í efsta sæti, og að-
eins óvissa ríkjandi hver yrði þar
með lionum eðu hvort hann yrði
þar einn. En það fór á aðra leið
og varð Friðrik að láta sér nægja
annað sætið með belgiska skák-
manninum O’Kelly. Hins vegar
er útkomu Friðriks á mótinu að
kunnugra dónii mjög góð, því
hann tapaði aðeins einni skák,
þeirri séinustu við Gligoric, sem
er í hópi stórmeistara. Þátttak-
endur í mótinu í Hastings að
þessu sinni niunu hafa verið jafn
betri en þeir voru siðust, er Frið-
rik varð efstur ásamt Rússamim
Kornchoi.
í (ölu stórmeistara.
Það fer varla á milli mála, að
Friðrik er nú kominn í röð beztu
skákmanna heims, og gæti því
tekið þátt i skákmótum þur, sem
væri að mæta þekktustu skák-
möhnum. Það má gera ráð fyrir,
að eins og honum hefur farið
fmrn með hverju árinu til þessa,
að liann eigi enn eftir að bæta
einhverju við sig, svo vel má
þess vænta, uð þessi ungi og
glæsilegi skákmaðiir eigi enn eft-
ir að yerða sér og þjóð sinni til
sóma á erlendum skákmótum.
Flestum mun háfa þótt vænt um,
að Friðrik tókst að sigra I.arsen
i Hástingskeppninni, þar sem
I.ursen fór með sigur af hólmi í
meistarakeppniiini um skákmeist
aratitil Norðurlanda, eftir þó
mjög liarða keppni. En eftirtekt-
arvcrt er hve þeim báðum, Frið-
rik og Rent Larsen, hefur farið
mikið fram sem skákmönnum á
skömmum tima. Lursen er tvi-
mælalaust mjög snjall skákmaður,
enda hefur hann sýnt það á mót-
um, er hann hefur tekið þátt i
á s.l ári.
Eins og búizt var við.
Úrslitin í Hastings urðu þó
ekki fjarri því, er kunnir skák-
menn hér lieima bjuggust við. —
Báldur Möller spáði t. d. þessum
fjórum mönnum efstu sætunum,
og gerði ráð fyrir að þeir fengju
þá vinningstölu, er þeir fengju.
Hann bjóst við, eða kannske von-
aði, að Friðrik og Bent Larsen
yrðu saman i efsta sæti, en að
öðru leyti var spá hans mjög
nærri s-anni. Aftur á móti vjrðist
Bretinn Clarke liafa staðið sig
betur, en gert var ráð fyrir. Og
liér lieima furðuðu margir sig á
þvi, að hann skyldi ná jafntefli
við Friðrik. Það liefur svo kom-
ið á daginn, þegar mótinu er
lokið, -að aðrir góðir skákmenn