Vísir - 16.01.1957, Page 6

6
VÍSIR
Miðvikudaginn 16. janúar 1957
DAGBLAÐ
[ Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
mr- ■ Ausjý singastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Dánargjöf — og gamlar
minríingar.
„Sjállstæd afstala.
ií
Þjóðviljinn getur verið næsta
fyndinn stundum, en þó er
slíkt ekki gert með vilja. í
] gær var hann til dæmis að
] karpa við Tímann í sam-
] bandi við það, að Tímiun
] hafi birt einhverja grein úr
1 Land og Foik,. aðalblaði
] danskra kcmmúnista. Segir
] Þjóðviljinn í þvi sambandi,
] að hann og íslenzkir „sós-
j íalistar“ hafi fengið loí fyrir
] það erlendis — mcóal ann-
] ars hjá ýmsum dönskum
j kommúnistum — hversu
sjálfstæða afstöðu þeir tækju
] til ýmissa mikilvægra mála,
svo sem atburðanna í Ung-
verjalandi. Nægir Þjóðvilj-
anum ekki minna en að
' nefna það, að erlendum sós-
] íalistum sé „einmitt stuðn-
ingur að hinni sjálfstæðu af-
stöðu Sósíalistaflokksins og
' Þjóðviljans í alþjóðamálum
] yfirleitt“. Verður ekki ann-
að sagt en að Þjóðviljinn
; heíur. sjaldan hætt sjálfan
sig eins rækilega og í þess-
um orðum.
Það er ekki öldungis víst, að
íslenzkur alménningur fáist
til að leggja trúnað á það,
að ..íslenzkir sósíalistar“ sé
' sjálfstæðir í afstöðu sinni til
albióðamála. Að minnsta
] kosti verður Þjóðviljinn að
tel.ia upp einhver dæmi,
j máli sínu til sönnunar, því
' að hingað til hafa menn ekki
orð:ð þess varir, að „sjálf-
' stæði“ hans eða kommún-
is+a yfirleitt gagnvart
Moskvu og húsbændunum
kæmi sérstaklega fram op-
inberlega, enda þótt nú þyki
þórf á að láta annað í veðri
1 vaka.
Afstaða kommúnista hér heíur
verið spegilmynd af afstöðu
forsþrakkanna í Moskvu.
Svo mikið hefur „sjálfstæð-
ið“ verið, að með því að líta
í Þjóðviljann hafa menn
fengið upplýsingar um allt,
sem mennirnir í Kreml vilja
fá heiminn til að trúa. Að- j
eins einu sinni hafa komm- j
únistar hér orðið svo hrædd-
ir vlð almenningsálitið hér,'
að þeir hafa ekki annað en
þorað að gjamma dálítið að
húsbænum sínum. Það var
þegar innrásin var gerð í (
Ungvei-jalandi, og saklaus-1
ir borgarar, karlar, og kon-,
ur og börn, brytjaðir niður
af fádæma grimmd. Þá
þorðu kommúnistar ekki
annað en að taka undir, þó
I
þvernauðugir, en það var
þeim til dálítils hugarléttis, I
að um leið var hægt að for- j
dæma oíbeldisárás Breta og
Frakka á Egyptalandi, þótt
eftirleikurinn hafi ekki orð-
ið hinn sami, og kommún-
istum sizt til sóma.
Þetta er aðeins e'tt dæmi um
„sjálfstæða afsíöðu“ komm-
únista hér á Jandi. Fleiri
mætti vafalaust telja, en það
skal látið Þjóðviljanum
eftir. Hann liggur vafalaust
ekki á liði sínu. Hann skýr-
ir sjálfsagt frá fleiri dæm-
um um þessa „sjálfstæðu af-
stöðu“ og baráttu, sem gera
öðrum flokkum, kommún-
istaflokkum annara landa,
kleift að standa einnig á
eigin fótum. Það verður á-
reiðanlega fróðlegur lestur,
þegar Þjóðviljinn byrjar þá
manndómssögu.
Skömmu fyrir nýliðin jól
barst Elliheimilinu Grund
5000 kr. dánargjöf úr dánar-
búi þeirra starfssystra Hólm-
fríðar Rósenkranz og Þórunnar
Finnsdóttur, sem allir rosknir
Reykvíkingar kannast við —
frá Uppsölum. Grund fær fáar
dánargjafir, þótt fjölmargir
hafi þaðan farið ,,alfarnir“, en
því þakklátari erum vér þeim,
sem kveðja heimilið á þann veg.
Man ég þá sérstaklega eftir
einni dánargjöf fyrir löngu
síðan, sem koní sér harla vel
til að bæta úr skuldabasli, sem
þá var erfitt. „Baslið“ er horf-
ið nú, sem betur íer, en þakk-
læt vort fyrir þakkargjafir er
óbreytt.
Satt bezt að segja hnykkti
mér við, er ég hitti Hólmfríði
Rósenkranz nýkomna, heilsu-
vana að Grund. Ólafur Rósen-
kranz, faðir hennar, var kenn-
ari minn í Latínuskólanum og
Jón heitinn bróðir hennar var
þá 4 ár skólabróoir minn og
góður vinur, einkum síðustu
æviár sín, er hann tók að sér,
stórfatlaður, að annast mjólk-
urgjafir Samverjans, þegar öll
tómstundavinna Samverja-
nefndarinnar fór í að koma
Elliheimilinu af stað. Þau árin
átti eg iðulega erindi til Jóns
heitins Rósenkranz, er bjó að
Uppsölum hjá systur sinni, og
var mér því veikunnugt um
fráberan dugnað Hólmfríðar og.
Þórunnar. Datt mér sízt í hug,
að ég væri um þær mundir að
koma af stað heimili, sem yrði
síðasti dvalarstaður Hólmfríð-
ar. —
Svipað gæti ég raunar sagt
nú um æðimarga aðra sem
voru heilsugóðir dugnaðarmenn
fyrir 30 til 35 árum, en seinna
komu harla lasburða að Grund.
„Ég bjóst ekki við því held-
Bana vlS liiseíaklkuiB.
Eins og almenningi er kunnugt
hefur alþingi bannað iðkun
og þjálfun hnefaleika hér á
landi, og er það lofsvert.
Iínefaleikar geta engan
veginn talizt íþrótt, enda
; þótt þeim hafi endur fyrir
löngu verið gefið nafnið
,,hin göfuga sjálfsvarnarlist“
] eða eitthvað því líkt. Þótt
! barizt sé eftir einhverjum
reglum innan ,,hringsins“,
, þá gengur undirstaða
„íþróttarinnar" í berhögg
við allt það, sem menn hafa
hingað til talið tilgang lík-
amsræktar og íþróttaiðkana.
Það er gleðilegt fyrir íslend-
inga, að löggjafarsamkunda
þeirra, hin elzta í heimi,
j fikuli hafa gengið á undan í
þe^sum efnum. Er ekki ó-
sennilegt, að fleiri fylgi á
eftir, þótt bað verði kannske
ekki sérstaklega vegna for-
dæmis íslendinga, heldur
vegna þess, að mönnum mun
verða æ ljósara eftir því sem
hnefaleikar eru stundaðir
af meira kappi, að þeir eru
villimannalegir og rudda-
legir. Að minnsta kosti er
svo komið í Noregi, að talið
er líklegt, að ,,íþróttin“ verði
einnig bönnuð þar. Mun þó
vera við ramman reip að
draga þar eins og víðar, og
hlálegast er, að margir
íþróttafrömuðir skuli berj-
ast gegn því, að tákn villi-
mennskunnar verði útlægt
gert úr ítróttasölunum.
AEþjéða sáldþrykks-
sýning í Miinchen.
í vetur efna Samband starf-
andi listamanna í Miinchen og
fyrirtækið Gebr. Messer-
schmitt G. m. b. H. í Munchen
til albjóðlegrar sáldþrykksýn-
ingar bar í borg.
Sýningin stendur yfir frá 9.
febrúar n. k. til 6. marz og
verður til húsa í sýningarsöl-
um listamannasambandsins í
Maximilianstræti 26 í Munchen.
Tilgangur sýningarinnar er
að gefa almenningi kost á að
fylgjast með listrænum aðferð-
um í sáldþrykki. Það er og
ætlunin að jafnhliða hinni al-
mennu grafik verði og að ein-
hverju leyti sýnd listræn og
sérstaklega velheppnuð sýnis-
horn sáldþrykks í hagnýtri
grafik svo sem auglýsingalist
og listiðnaði.
Þessi sýning er ætluð öllum
listunnendum, hvar sem þeir
eru í álfunni og þess að vænta
að þeir njóti áhrifa frá henni
til listræns starfs og þekkingar.
Ef einhverjir íslendingar
hefðu áhuga fyrir sýningu
þessari eða óskuðu að sækja
hana gefur þýzka sendiráðið í
Reykjavík allar nánari upp-
lýsingar.
ur,“ segja þeir, og sumir bæta
við: Þegar almenningur hér í
bæ bjóst við að Elliheimilis-
stjórnin mundi fljótlega gef-
ast upp eða sligast undir stór-
byggingunni frá 1930; að ég
og mínir líkar myndum nokk-
urn tima leita þangað, — það
var eins Qg hver önnur fjar-
stæða á þeir árum.------
Eitthvað í þá átt sögðum við
Hólmfríður hvort við annað er
við hittumst í fyrsta skipti á
Grund. Hún gat tekið alvöru
og spaugi og goldið í sömu
mynt, þótt heilsan væri farin. I
Síðasta vetrardag 1955 var
hún vel hress, en gat þess samt
við vinkonu sína, að ekki myndi
hún lifa lengur en fram undir
næsta haust. — En morguninn
eftir var hún dáin. — Aldrei
sagði hún mér beinlínis hvernig
henni félli vistin á Grund, en
dánargjöfin sýndi það, — og
því var hún kærkomin.
Sigurbjörn A. Gíslason.
Gengið frá fisksölu
til Rússa.
í viðskiptasamningi milli ís-
lands og Sovétríkjanna, sem
undirritaður var í Reykjavík
hinn 27. september sl. og gildir
fyrir árin 1957—1959 var ráð
fju-ir þvi gert, að unnt yrði aðj
selja árlega til Sovétríkjanna
32.000 smál. af frystum flökum,l
eftir nánari samningum þar
um. I
Undanfarið hafa farið fram
hér á landi samningaviðræður
um sölu á frystum flökum og j
hinn 11. þ.m. var gengið frá
samningum um sölu á fyrr-1
greindu magni af þorsk- og
karfaflökum á árinu 1957. I
Af hálfu íslands önnuðust
samningana Davíð Olafsson,
fiskmálastjóri, Helgi Pétursson,
framkvæmdarstjóri og Jón
Gunnarsson, framkvæmdar-
stjóri en af hálfu matvælainn-
kaupastofnunar Sovétríkjanna,
Prodintorg A. G. Shchelokov
verzlunarfulltrúi við sendiráð
Sovétríkjanna í Reykjavík og
N. Tretjukhin aðstoðarverzlun-
arfulltrúi.
(Fréttatilkynning frá Sjáv-
arútvegsmálaráðuneytinu).
„Ferðin til tunglsins“ licfur
verið sýnd sem barnaleikrit nú
um skeið og ávallt verið húsfyll-
ir, svo gera má ráð fyrir að enn
vcrði það sýnt um sinn til gam-
ans börnum og uijglingum. Þó
var þetta sama leikrit sýnt fyrir
skömmu og varð þá strax vin-
sælt hjá börnunum, svo færri
komust vist að en vildu. — Það
er auðvitað ágætt að börnum
skuli gefinn kostur á að sjá leik-
rit við þeirra hæfi, og rétt er að
Þjóðleikhúsið hafi þar forgöngu.
Ilitt er svo annað mál, að það
verður að stilla vei’ði aðgöngu-
miða dálítið í hóf við slík tæki-
færi. ✓
Niðursett vcrð.
Það eru auðvitað margir, sem
vel liafa efni á þvi að lála börnin
sin sjá leikrit, enda þótt miða-
verðið sé hið sama og fyrir full-
orðna, eins og það cr á þetta vin-
sæla leikrit. En hætt er líka við
að mörg börn verði iit undan,
vegna þess eins, að foreldrarnir
telja sig ekki geta key])t miða
hand-a stórum barnalióp á þessu
verði. Það er ekki að efa, að
barnaleikrit, sem vel er úr gar<?i
gert er litlu kostnaðarminna en
venjulegt leikrit, en það væri
k-annske hægt að selja inn á sýn-
ingar með niðursettu verði í lok-
in til þess að gefa þeim efna-
minni kost á því að fara með
börnin sín. Hér kemur lika til
grein-a, að stofnkostnaður ætti að
vera lítill, þar sem leikritið hcf-
ur verið sýnt áður og alls konar
búnaður var þegar til. Leikritið
er orðið svo vinsælt, að börnin
spyrja hvort annað, livort þau
hafi fengið -að fara og getur þá
hver maður skilið að sárt cr það
fyrir þau, sem ekki fá að fara
vegna xess hve dýrt það er.
Skólasýningar.
Það mætti líka kannskc hafa
nokkrar sérstakar skólasýningar
með vægu verði og á þann liátt
gefa mörgum kost á að sjá leik-
inn, se’rn annars myndu ekki fara.
Bergmál gerir þetta aðeins að
tillögu sinni, en vonast til >að hún
verði tekin til vinsamlegrar at-
hugunar af ráðamönnum. Aðsókn
in að barnaleikriti þessu hefur
verið með afbrigðum góð, og hvað
eflir -annað verið uppselt á sýn-
ingar fyrir sýningardag, svo aug-
ljóst er að það fellur í smekk
barnanna, og sjálfsagt er það ó-
líkt betra fyrir börn að fá að
njóta þeirrar skemmtunar en t.
d. sumra mynda kvikmyndahús-
anna. — kr.
1 Fuglamyndir sýndar
á kvöldvöku F.í.
Ferðafélag íslands efnir til
fyrstu kvöldvöku sinnar á *þessu
ári annað kvöld (fimmtudag)
í Sjálfstæðishúsinu.
| Sýndar verða lit-skugga-
myndir af íslenzkum fuglum,
sem Björn Björnsson, kaupmað-
ur frá Norðfirði, hefir tekið, en
hann er brautryðjandi inn-
lendra manna um fuglamynda-
tökur og hefir náð í því efni
einstæðum árangri.
| Ferðafélag fslands gaf fyrir
mörgum árum út sérstaka ár-
bók um íslenzka fugla, sem
Magnús Björnsson náttúru-
^ fræðingur skráði. Hún varð
,mjög vinsæl og gekk skjótt til
þurrðar. Nú gefst félögum
Ferðafélagsins tækifæri til að
endurnýja kynni sín af fugl-
lunum og horfa á hinar gull-
★ Fregn frá A.-Berlín hermir,
að Nasser muni bráðl. senda
viðskiptanefnd til Tékkó-
slóvakíu, til þcss að semja
um kaup á meiri vopnum,
m. a. skriðdrekum og vara-
Iilutum. 500 egypzkir liðs-
foringjar eru væntanlegir til
Tékkóslóvakíu til þjálfunar
í meðferð ýmissa hergagna.
fallegu myndir Björns, sem
allar eru teknar í litum.
Dr. Finnur Guðmundsson
fuglafræðingur talar með mynd
unum og skýrir þær en hann
er fróðastur allra núlifandi
manna um íslenzka fugla.
Myndagetraun verður á
kvöldvöku þessari og tvenn
verðlaun veitt. Dansað verður
til kl. 1.
Aðgöngumiðar eru seldir í
bókaverzlunum Sigfúsar Ey-
mundssonar og ísafoldar. -