Vísir - 08.03.1957, Blaðsíða 7

Föstudaginn 8. marz 1957
vísnt
7
Landhelgi íslands verði
í framtíðinni 12 mílur.
Tillaga Péturs Ottesens rædd í
sameinuðu þingi í fyrradag.
Á fundi sameinaðs þings í
fyrradag flutti Pctur Ottesen
framsöguræðu fyrir þings-
ályktunartillögu sinni mn út-
færslu fiskveiðitakmarkanna
tunhverfis landið í 12 núlur.
Pétur Ottesen hóf mál sitt
með því að minnast á þá vá,
sem fyrir dyrum væri vegna
bersýnilegrar ofveiði á fiski-
rmiðurrr landstnanna. Svo mjög
væri gengið á fiskstofninn að
til útrýmingar stefndi. Og ef
ekki yrði komið vörnum við,
horfði af þessum sökum mjög
óvænlega um framtíð , íslend-
inga.
Minnkandi afli.
Máli sínu til sönnunar benti
ræðumacur m. a. á það, að afli
báta við Faxaflóa væri nú
minni en verið hefði skömmu
eftir stríðið, þrátt fyrir það, að
bátarnir hefðu stækkað og
veiðarfæranotkun tvöfaldast.
Það eitt kvað ræðumaður
mundu koma að gagni í þessu
efni, að fiskveiðaiandhelgin
yrði víkkuð út, og á engu riði
þjóðinni meira nú, en einmitt
því.
Skilningur þjóðar.na á þörf-
um hver annarrar færi vaxandi
með auknum samskiptum
þeirra í milli, og ætti íslenzk-
um stjórnarvöldum að reynast
fært að sýna samstarfsþjóðum
okkar í vestrænum samtökum
fram á það hver lífsnauðsyn
verndun fiskimiðanna væri
okkur íslendingum.
Að lokum kvaðst Pétur
Ottesen vildu mega vænta þess,
að með þingsályktunartillög-
unni yrði lagður gi-undvöllur
að hentugri lausn þessa vanda.
Unnið í
málinu.
Lúðvík Jósefsson tók síðan
til máls og sagðist vilja geta
þess í sambandi við þál.till., að
unnið væri að því að koma
landhelgismálinu þannig áleið-
is, að hægt yrði innan tíðar að
taka afstöðu til þess, hvað gera
skuli. Mundi nefnd þeirri, sem
fengi þál.till. til athugunar,
væntanlega gefast kostur á að
kynna sér þær upplýsingar, er
þegar lægju fyrir.
Umræðunni var frestað og
málinu vísað til allsherjar-
neindar.
skrímslum, er fældu hesta og
töfðu og trufluðu bæði fjár-
börð eða steina unz ófétið var
veraldar. Aðrir urðu hræddir,
fleygðu sér af hestbaki í skelf-
ingu sinni, sumir tóku til fót-
anna þegar þeir sáu til ferða
bílanna og földu sig bak við
börð eða steina unz ófétið var
komið framhjá. Þá getur höf-
undurinn hverskonar erfið-
leika, sem bílarnir áttu við að
etja fyrst í stað. hvernig bilan-
ir og varahlutaskortur, van-
kunnátta í meðferð bíla og
fleira þess háttar átti þátt í
ótrúnni sem almenningur fekk
á bílunum fyrst í stað. Allt
þetta gefur frásögninni líf, auk
hinnar nákvæmu og samvizku-
sömu heildarfrásagnar af gangi
bifreiðamálanna frá upphafi.
Á titilblaoi er gefið til kynna,
að þetta sé fyrsta bindi af fleir-
um, sem á eftir kunna að koma,
og væri vel, ef svo yrði, því
ski-ásetning sögu bifreiðamál-
anna á íslandi er veigamikill
þáttur í sögu íslenzkrar tækni-
þróunar.
Hafi höfundurinn þökk fyrir.
_____ Þ. J.
Bar undiir suð.
Svo sem kumiugt er hefur
farið fram talsverð breyting á
veitingahúsinu Naust.
Áður hafði barinn verið
niðri, rétt fyrir innan fata-
geymsluna og var þar troðn-
ingur mikill og þrengsli. En nú
hefur hami verið fluttur upp
í Súðina, sem áður var höfð
fyrir starfsemi klúbba.
Hefur Súðinni verið breytt
þannig. að skilrúm hefur verið
tekið burtu og bar komið fyrir
í henni. Er það miklu rýmra
og hið vistlegasta. Einnig' hefur
lýsingu verið breytt.
Listamannaklúbburinn er nú
flutt úr Þjóðleikhúskjallaran-
um og í Súðina í Nausti. Hefur
hann fundi sína á miðvikudög-
um.
Sap bifreiðanna á fsSandi.
Veigamikill liður í sögu ísleuzkr-
ar tæknijiróunar, e£tir Guð-
laoag Jónssou.
Fisksölumálin:
Frumvarplð ntirkar ekki
ákveðna siefnu.
Frá uinræðu í aíeðri deiiík
Nokkru fyrii1 siðustu áramót
kom á bókamarkaðinn hluti af
sögu tækniþróunar á íslandi,
en það er saga fyrstu bifreið-
aima sem komu bingað til
Jamlsins á árabilinu 1904-1915.
Það er Gunnlaugur Jónsson,
gamalkunnur starfsmaður
rannsóknarlögreglunar í
Reykjavík, sem hefir með
dugnaðá miklum og samvizku-
semi viðað að sér gögnum í
þetta rit, bæði vísvegar að hér
á landi og lika erlendis frá, því
að sumir meðal fyrstu bílstjór-
anna á íslandi eru nú búsettir
í Vesturheimi. Guðlaugur hefir
<og ráðizt í það þrekvirki, að
gefa þetta myndarlega rit út
á eigin kostnað og ekkert til
þess sparað, hvorki myndir né
hinn bezta pappír. Fyrir allt
þetta á Guðlaugur miklar þakk
ir skildar. því ekki mátti drag-
ast mikið úr þessu, að skrá
sögu þessarar tækniþróunar á
íslandi og jafnvel þegar full-
seint orðið hvað viss atriði
snertir.
Bókin, sem heitir „Bifreiðir
á íslandi“, er yfir 200 síður að
stærð og með fjölda mynda,
bæði af fyrstu farartækjunum,
bifreiðastjóruin ýmsum og
brautryðjendum bifreiðamál-
anna á íslandi. Ritið hefst á
stórfróðlegum inngangi, þar
sem drepið er á samgöngur á
íslandi fram að þeim tima. sem
Lengi á eftir, fannst mér óma
af þessum söng fyrir eyrum
mér, og mun þessi stund vissu-
lega seint gleymast mér. Far-
fugL“
bifreiðarnar koma til sögunn-
ar, þróun bifreiðasamgangna
frá upphafi vega- og brúagerða i
í íslandi fram að þessum tíma. i
Að því búnu er á skipulags-!
bundinn hátt rakin saga bif-;
reiðamálanna rúmlega fyrsta
áratuginn sem bifreiðir eru1
hér í notkun. Kaflafyrirsagnir
eru sem hér segir: Bifreiðamál
á Alþingi 1903 — Thomsens-
bíllinn, Grundarbíllinn í Eyja-
firði, Bifreiðamál 1913. —
Fyrsta Fordbifreiðin, Fyrstu á-
fangarnir, Bifreiðaferðir hefj-
ast fyrir almenning, Overland
kemur til sögunnai-, Bifreiða-
mál á Alþingi 1913, Bifreiðafé-
lag Reykjavíkur. Frá keppinaut
Ford-bílanna, Nýtt umferðar-
vandamál. Setning fyrstu bif-
reiðalaganna, Bifreiðir í Hafn-
arfirði, Fyrstu bifreiðir á Ak-
ureyri, Fyrsta bifreið í Þing-
eyjarsýslu, Upphaf bifreiða-
stöðvar- Steindórs, Vaxandi
starfsemi, Ný atvinnustétt og
loks er nafnaskrá.
Þessi kaflaskipting ber með
sér, að þarna er engum höfuð-
atriðum sleppt úr og það sem
meira er um vert er það. að,
unnið virðist hafa verið með sér
stakri nákvæmni og vand-
virkni. Þeim, sem þekkja höf-
undinn koma siík vinnubrögð
frá hans hendi heldur ekki á
óvart.
Inn í frásögnina er svo flétt-
að ýmsum gamansömum atvik-
um frá því er bílarnir komu
fyrst til landsins, hvernig al-
menningur brást við, sumir
urou. reiðir og óskuðu þessum
Annari umræðu um fisksölu-
málin var haldið áfram í neðri
öeild í gær en ekki lokið.
Pétur Ottesen tók fyrstur til
máls og kvað ástæðu til að svara
nokkrum ummælum Lúðviks
Jósefssonar, sjávarútvegsmála-
ráðherra, í fyrradag. Hefði ráð-
herrann þá látið þau orð falla,
að sér fyndist framkoma stjórn-
arandstöðunnar harla einkenni-
leg — og sagði Pétur að sér
þætti það óskiljanlegt. Aístaða
sjálfstæðismanna væri skýr og
markaðist af tveim atriðum:
1 fyrsta lagi væri frumvarpið
gjörsamlega óþarft, þar sem það
veitti ríkisvaldinu sama rétt og
þau lög, sem í gildi væru síðan
1940.
Gegn vilja framleiðenda.
1 öðru lagi væri i greinargerð
frumvarpsins boðuð ný stefna í
fisksölumálunum, sem sjálf-
stæðismenn teldu mjög var-
hugaverða. Þeir vöruðu við því
að gengið yrði í berhögg við
vilja framleiðendanna sjáifra
og þeim meinað að nota það
sölufyrirkomulag, sem reynslan
hefði sannað, að færði þeim bezt
verð fyrir framleiðsluna.
Minnti Pétur síðan á þáð, að
minni hl. sjávarútvegsnefndar
stæði alls ekki einn að þessari
skoðun, því sjö samtök fisk-
framleiðenda hefðu þegar lagt
til að frumvarpið yrði féllt. Salt-
fiskframleiðendur hefðu nú mót-
mælt breytingum á þann kröft-
ugasta hátt, sem verið gæti,
með þvi að skipa sér enn á þessu
ári í órofa fylkingu um sölu
framleiðslunnar.
Eiim ráðlierra befur
valdið.
Ræðumaður vakti þvi næst
athygli á því, að meðlimii' fram-
leiðslúsamtakanna iiefðu fullt
tækifæri til að fylgjast með
starfsemi þeirra og yrði ekki
séð, að stjórnskipuð nefnd fengi
meiru áoi'kað í því efni. Stofn-
setning stjómskipaðrar nefndar
væri þvi einna lielzt vantraust á
liæfni fiskframleiðendanna til Ölafur Björnsson svaraði Karli
að sjá fyrir hag sínum.
Pétur Ottesen benti að lokum
á að það væri enn eitt atriði,
sem ekki hefði verið minnst á,
en sem skýrði sókn Lúðvíks-
Jósefssonar fyrir því að lög-
festa frumvarpið. 1 þvi fælist
sú höfuðbreyting frá núgildandi i
lögum, að skv. því fengi ráð-
herra sj ávarútvegsmála einn j
allt vald í hendur — allir aðrir
ráðherrar væru dæmdir úr leik.
Viö setningu eldri laganna árið
1940 hefði vei'ið talið, að hér
væri um svo mikilsvert mál að
ræða, að ríkisstjórnin öll ætti að
bera ábyrgð á stjórn þess, og
væri ekki síður ástæða til þess
nú.
Frelsissvifting.
Ólafur Thors minnti á það,
að fjölsóttur fundur í Sambandi
ísl. fiskframleiðenda hefði lýst
sig fylgjandi óbreýttri skipan
með aðeins 4 mótatkvæðum af
998. Beindi hann siðan þein'i
fjTÍrspurn til Lúðviks Jósefsson-
ar, hvort hann sjálfur sem fisk-
framleiðandi hefði nokkru sinni
gert nokkra tilraun, sagt eitt
einasta orð i einni einustu ræðu,
til þess að koma á þeim breyt-
ingum, sem hann segðist nú
telja æskilegar.
Ólafur kvað það vera stefnu
sjálfstæðismanna, að fiskfram-
leiðendur hefðu fullt frelsi til
sölu fiskjar síns á þann liátt,
sem þeir teldu farsælast. Breyt-
ingarnar miðuðu hinsvegar að
þvi að svipta þá þessu frelsi.
Gísli Guðmundsson leitaðist
við að afsaka það, að fulltr.
stjórnarflokkanna í sjávarútv.
nefnd skyldu hafa virt yfir-
gnæfandi meirihluta umsagna
um frumvarpið að vettugi.
mjög fallegt úrval af
allskonar kuldahúfum
drengi og telpur.
Allar stærðir.
GEYSIR H F.
Fatadeildin.
ASalstræti 2.
Guðjónssyni og leiddi fræðileg
rök að þ\í, að hagkvæmara
væri fyrir landið að haf inn-
flutninginn frjálsan en útflutn-
inginn.
Ólafur Thors tók að lokum
til máls og benti þá m. a. á það,
að því færi fjarri að frumv.
markaði ákveðna stefnu í fisk-
sölumálunum, eins og L. J. vildi
halda fram. Sérhver nýr ráð-
herra hefði, þó frv. yrði að lög-
um, fulla lieimild til að skipa
þeim á allt annan veg.
Hann taldi að lokum þjóð-
hættulegt að gera einstökum
aðilum með tiltölulega lítið
magn fært að spilla sölu og af-
komu heildarinnar.
Járnbrautirnar ekki
samkeppnbfærsr.
Brezku járnbiautimar, sem
eru baggi á ríkinu^ ætla aS
reyna að keppa við flugvélar og
Karl Guðjónsson kvaðsd aldrei! Jangferðabifreiðir.
hafa getað skilið það, að frelsið Farþegum með járnþrautun-
sem sjálfstæðismenn vildu haía
i innflutningnum, gæti ekki not-
ið sín jafn vel við útflutninginn.
um hefir fækkað til muna síð-
ustu árin, en næstu tvö ári verð
ur vai'ið sem svarar 7 mi'ljörð-
Lúðvík Jósefsson varð tiðrætt | um króna til að gera ýmsar
um „kosti“ þess að skipuð yrðí endurbætur á vögnum og eim-
nefnd til þess að fara með yfir- reiðum, svo sem að auka hrað-
stjórn fisksölumálanna.
ann og draga úr óhreinindum.