Vísir - 27.05.1957, Blaðsíða 4

4
VÍSIR
Mánudagimi 27. n;.aí 1.957
ÞegnarKÍr á flótta.
Þeir flýja ríklsvsldið, sevn er
á flótfa yjicEsn þeim.
Með ári hverju verður það að þær eru ekki í neinu sam-
Ijósara, ttve stjórnskipulag ræmi við raunverulega getu
okkar og sumra annarra lýð- þjóoarinnar né hag atvinnuveg-
ræðisríkja er óstarfhæft. Með- anna. En hvað skeður svo? Nú
an ekki er breytt til um stjórn- skal þetta vígi þegnanna ekki
skipulag, er það ekki á valdi reynast lengur öruggt. En hvert
nokkurrar stjórnar að leysa á svo að flýja næst?
vanda þjóðarinnar. Hvort sem Svikamyllan heldur áfram.
ríkisstjórnin er hægri- eða Með óeðlilegum aðferðum
vinstristefnustjórn, er hún, reyna stjórnir ýmissa lýðræðis-
eins og þjóðskipulagið er nú, þjóða að leysa vandann —
í raun og veru valdalítil eða stöðva verðbólguna, en í kjöi-
valdalaus ráðsmaður þjóðarinn-' far þeirra aðgerða sigla alltaf
ar. Samkvæmt stjórnskipulag- nýjar kröfur smáríkjanna í
inu hefir hún ekki meiri völd ríkinu. Meinþróunin heldur á-
en það, að hvert heimtufrekt fram, dýrtíðin vex, gildi pen-
eða óþægt hjú eða unglingur á inganna minnkar og aðstaða
þjóðarheimiiinu getur tekið þjóðarinnar gagnvart viðskipta
þjóðum sínum versnar stöðugt.
Þegnarnir flýja ríkisvaldið, en
fram fyrir hendur stjórnarinn-
ar. Þegar hér er talað um hjú
eða ungling, er auðvitað átt við
stéttirnar og smáríkin í ríkinu,
sem geta spanað fólk upp eftir
vild, gert kröfur, stöðvað at-
vinnu og svínbeygt þannig
hverja stjórn svo, að hún á ekki' minnt á orð ritningarinnar:
annars kost en að láta undan ,,Heimska heimskingjans drep-
kröfunum, þóct þær stefni.ur hann.“ Það eru fleiri en
vígi þeirra hrynja, sem vonlegt
er, því að í raun og veru eru
þeir að flýja gerðir sinnar eigin
skammsýni. Ef til vill er of
djúpt tekið í árinni, ef hér er
smátt og' smátt þjóðarhag og
sjálfstæði í beinan voða.
Það eru valúræningjarnir —
flokkarnir og stéttirnar — sem
hafa hrifsað völdin úr höndum
sjálfrar þjóðarinnar og stjórn-
ar hennar. Þá geta svo ein-
stakir menn, stundum óhlut-
vandir og sýktir af valda-
græðgi, notfæri sér þetta'fyr-
irkomulag í þjóðfélaginu og
spanað menn upp til aðgerða er
til vandræða leiða.
heimskir menn, sem breyta
heimskulega.
Þetta, sem við kölluðum lýð-
ræði er í raun og veru blekking'.
Lýðurinn getur aldrei ráðið eða
stjórnað. Hann getur aðains
stofnað þjóðfélag — ríki, og
gengið svo frá þeirri stofnun,
eins og hvers annars félags-
skapar, að þar sé nægilega
sterkt framkvæmdavald. Eins
og á hverju skipi verður að
vera skipstjóri svo valdamikill,
Þetta verður augljósara með ag skipsmennirnir geti ekki
hverju árinu sem líður. Hin tekið fram fyrir hendur hans;
síðasta ráðstöfun ríkisvalds-j eins verður að vera svo sterkt
ins um nýtt fasteignamat og ^ framkvæmdavald í þjóðfélag-
stóreignaskatt minnti allt í einu j inU) að ekki geti hver smáklíka
á, hversu þegnarhir hafa verið tekið fram fyrir hendur þess.
á fiótta undan valdalitlu ríkis-j nú kann einhver að hrökkva
valdi, og það, sökum lítilla við og halda, að eg mæli hér
valda, á flótta undan þegnun- með einræði eða einhverju
um. kúgunarvaldi. Nei, það sé fjarri
Sökum hins óstarfhæfa mér. Eg ann írelsi og vil unng
stjórnskipula gs, er þjóðin hefir
búið við síðustu áratugina, hafa
peningar landsmanna haldið
stöðugt áfram að verða verð-
minni, og það á tímum stríðs-
gróða og velgengni að ýmsu
leyti. Allir, sem litast um í
landinu, hljóta'að sjá, að þegn-
arnir hafa verið að flýja méð
aura sína úr sparisjóðum í
fasteignir. Framkvæmdir á því
sviði hafa verið svo risavaxnar.
öðrum fullkomins frelsis og
mannréttinda. En slíkt frelsi
fæst ekki nema í réttlátu og vel
skipulögðu þjóðfélagi, ekki
fremur en frelsi í umferð, ef
ekki eru viturlegar umferðar-
reglur. Eg' hefi átt tal við þing-
menn bæði úr hægri og vinstri
flokkum, sem hiklaust játa, að
þjóðin hafi í raun og veru ekk-
ert framkvæmdavald. Þriðja
aðilann vantar í þjóðskipulágið.
Þar er aðeins hægri og vinstri,
sækjandi og verjandi, en ekkert
nægilega sterkt úrskurðar-
vald. í réttarfarinu er skipu-
lagið starfhæft. Þar eru aðilar
þrír: sækjandi, verjandi og
dómstóll. Þess vegna leysast
öll mál, jafnvel þótt dómar
kunni stundum að vera rangir.
Þetta skipulag gildir ekki í
þjóðmálunum, og' þess vegna
leysast málin ekki, þvælan
heldur áfram, meinþróunin
gerir stöðugt illt verra, og
þannig er sjálfstæði og hag
þjóðarinnar stefnt í voða,
Börn og hjú á heimilum
hljóta að hafa rétt til þess að
bera fram kröfur. En þau geta
ekki verið eina úrskurðarvald-
ið. Kröfurnar mega ekki hafa
framgang, ef augljóst er, að
búið þolir þær ekki. Auðvitað
verða þeg'nar hvers þjóðfélags
að hafa fullan rétt til þess að
bera fram kröfur sínar, en all-
ar kröfur má ekki þvinga fram
með ofbeldi. Ef þjóðskipulagið
á að vera starfhæft, verður að
vpra þar óhlutdrægt, réttlátt og
sterkt úrskurðarvald, sem
dæmi réttlátlega um kröfurnar
og sanngirni þeirra, ög dómi
slíks úrskurðarvalds verða svo
báðir aðilar að hlýða. Ef þegn-
arnir sætta sig ekki við þess-
konar fyrirkomul'ag, þá er
stöðugt stríðsástand í þjóðfé-
laginu, þótt ekki sé það blóðugt,
þá er þ.að eiginlega Sturlunga-
aldar-ástand, þar sem hinn
sterki knýr sitt fram, þótt það
kunni að vera ósanngjarnt og
þjóðinni rnjög óheillavænlegt.
Þá verður hver ríkisstjórn eig-
inlega á flótta undan þegnun-
um, og sv.o þegnarnir á flótta
undan ríkisstjórninni, sökum
þeirra bragða, er hún beitir. til
þess að leysa það, sem er ó-
leysanlegt í óstarfhæfu þjóð-
skipulagi.
Ein hin merkasta gi’ein, sem
eg' hefi lesið í háa tíð, það er
að segja um atvinnumál, birt-
ist í Morgunblaðinu 13. april
sl. Hún er eftir Friðleif I. Frið-
riksson. Gréin þessi er næstum
tvær blaðsíður í blaðinu og er
um verkalýðsmál í Bandaríkj-
unum. Er þar greint frá. hversu
verkalýðshreyfingin er þar
skipulögð, svo að g'óð sgmvinna
sé miili verkamanna og' vinnu-
veitenda. Þar segir svo m. a.:
,,Við sáum á ferð okkar um
Bandaríkin, hver árangur-
inn er af slíku samstaríi.
Bandarísk verkalýðsfélög
hafa nú öll sem eitt fellt nið-
ur hið gamla slagorð um
,,baráttuna myii fjármagns
og vinnuafls“. I stað þess er.
komin hugmyndin um samn-
ingaborð, þar sem verkalýð-
urinn krefst réttar síns og
hugmyndin um, að þegar allt
kernur til alls, eigi þessir að- |
ilar báðir, verkamenn og
vinnuveitendur, að starfa^
saman báðurn til góðs og ^
þjóðfélaginu í heild til vel-
farnaðar.“
Já, við samingaborðið eiga
málin að leysast sanngjarnlega
og öllum aðilum til góðs. I
þessu augnamiði er starfandi,
segir í greininni, sérstakt ráð
| eða nefnd, sem verður í þessum
málum einskonar réttlátur^
dómstóll.
Stjórnskipulag Öandaríkj-.
anna er annað en okkar. í þeirra
lýðræði er framkvæmdavaldið
miklu sterkara, og það hefir
oft forðað þ.jóðinni frá óförum.1
Tími er nú kominn til þess,
að við fáum nýja stjórnaískrá
og starfhæft þjóðskipulag, og
þá getum við fyrst íalað um
farsælt og réttlátt þjóðræði, Þá
hættir þessi skollaleikur, að
þegnarnir séu á flótta undan
ríkisvaldinu og rikisvaldið á
flótta undan þegnunum, en
þetta er nú ömurleg staðreynd,
sem menn ræða í heimahúsum,
á götum úti og hvarvetna í
landinu.
Þeg'ar þjóðin hiaut íullveldi
sitt, átti hún að byrja á byrjun-
inni og stofna ríkið með starf-
hæfu stjórnskipulagi. Hefði það
verið gert, værum við nú betur
á vegi staddir, en betra er seint
en aldrei, og ætti nú þróun mál-
anna að vera búin að sannfæra
okkur um, hvað gera þurfi í
þessum efnum.
Pétur Sigurðsson.
Læknar eyða þrlðjungi tíma
síns til barnalækninga.
Áherzla á aukna £a*æftsli! á
buriaasíiiikdónKBSii við náni.
Héraðs- og' heinisóknarlæknar
(praktiserandi) eyða að minnsta
kosti þrið.jungi af vinnutíma sín-
um til barnalækninga.
Þessvegna er nauðsynlegt, að
áherzla sé lögð á barnasjúk-
dómafræðslu við læknanám,
segir í nýútkominni skýrslu frá
Alþjóða heilbrigðismálastofnun-
inni (WHO). Staðhæfingar
skýrslunnar eru t.d. studdar með
eftirfarandi röksemdum.
Bæði dauða- og veikindahlut-
fallið er hátt á fyrstu árum
barnsins. 1 miklum hluta heims-
ins er barnadauðinn og ung-
barnaveikin hið mesta vandamál
og jafnvel mesta heilbrigðis
vandamálið.
Barnasjúkdómamálið er ekki
sérgrein, sem einskorðuð er við
ákveðna læknisaðferð, eða við
einn eða fleiri skylda sjúkdóma.
Hér er um að ræða læknavísindi,
sem snúast um ákveðið aldurs-
tímabil í iifi mannsins.
En barnið er ekki bara ..litill
maður“. Hjá börnum koma fyrir
sjúkdómar, sem ekki þekkjaSt
hjá fullorðnu fólki.
Rótina að sjúkdómum fullorð-
insáranna má oft rekja til
bernskuáranna, t.d. er það svo
um gigt, berkia og taugasjúk-
dóma.
Sérfræðingur WHO, sem hafa
rannsakað þetta mál gaumgæfi-
lega eru sammála um, að barna-
sjúkdómanámið krefjist að
minnsta kosti 300 kenslustunda.
Skýrsla WHO er samin úr gögn-
um, sem fram komu á ráðstefnu
15 sérfróðra lækna, sem hald-
in var í Stokkhólmi í fyrrasumar
undir forsæti prófessors Róbert
Debré frá París. í ráðstefnunni
tóku þátt fulltrúar frá eftirtöld-
um löndum: Svíþjóð. Bretlandi,
Frakklandi, Hollandi. Bandaríkj-
unum, Svisslandi, írlandi, Chile
Egyptalandi, Mexikó, Filipseyj-
um, Frönsku Vestur-Afríku og
Ceylon.
-----+------
Inflúensa herjar á
lið Chiangs.
Hersveitum Chiangs Kai-
sheks hefir ekki tekist að stöðva
innrás á Formosu.
Innrás þessi er ekki frarn-
kvæmd af hersveitum koínm-
únista, en hún getur samt orðið'
skæð. Hér er nefnilega urri in-
flúenzu að ræða. í einni borg,
Keelung, hafa 100,000 manns
tekið veikina, sem breiðist ört
út.
• Frægur brezkur iðjuhöldur
Sir Chi'istopher Hinton, sagði
nýlega, er liann ávarpaði uni
100 fréttamenn, að það vanda-
mál mnndi bráðlega verða-
leyst af brezkum vísinda-
mönnum, að knýja kaupskip
kjarnorku.
og að í Hringnum eða við Kárt-
nergötu hafi tötralega klæddur
maður með auðmjúkt biðjandi
augnaráð boðið okkur hand-
teiknuð og lituð bréfspjöld, Og
þá hafi þessu verið hvíslað í
eyra okkar: Lítið vel á þenna
unga mann. Hann er ekki einn
af þeim, sem maður lítur á
tvisvar. Hann er eins algeng-
ur eins og' snjótittlingur. En
eftir þrjátíu ár verður hann
orðinn voldugasti maður sem
nokkru sinni hefir lifað í
Þýzkalandi, í Evrópu, já, á öll-
um hnettinum. Aldrei áður hef-
ir nokkur einstakur maður haft
sömu möguleika ■ til að hafa
mikil áhrif á tilveru milljóna
manna. Hann mun gera sig
persónulega ábyrgan fyrir
dauða milljóna manna, þó að
£kki sé minnst á þær milljónir,
sem láta munu lífið í þeim
styrjöldum, sem hann kemur af
stað. í biðstofu hans munu kon-
ungar, prinsar og stjórnvitring-
ar véra á ferli. Hann verður
Marius og Súlla Þýzkalands í
einni persónu og í samanburði
við flokksdag hans og skrúð-
göngur í Núrnberg, mun sig-
urganga Cæsars í Róm eftir
Gallastríðið vera eins og verið
væri að bera saman vaktgöng-
una í Amalienborg og það þeg-
ar Napóleon skoðaði stórher
sinn. Hann mun flytja kistu
arnarkungans frá Ágústína-
kapellunni í Vínarborg og setja
hana við hliðina á porfyrkistu
föðursins í Invalida dómkirkj-
unni í París. Og endalok hans
verða með ljósmyndaradóttur
við 200 lítra af logandi benzini.
Og Rússarnir munu vera á
hlaupum með gerfitennur hans
og ekki geta fundið þau skjöl,
sem hann stakk niður í sófann
í herberginu í kanslarahöllinni,
þar sem hann skaut sig í munn-
inn, eftir að hafa bölvað hinni
þýzku þjóð.
Væri hægt að hlusta á svona
rödd með alvöru? Aðeins með
því að kannast við það skömmu
síðar, að bezt væri að leggja
sig inn á geðveikrahæli.
Nútíminn þekkir aðra ein-
valda, fyrirliða ' og konunga:
Koltjak, FIorthy,‘Franco, Peron,
Pilsudski, Atatýrk', Alexander
í Suður-Slavíu, Boris í Búlg-
aríu og m. a. Þeir tilhevra öðr-
um flokki. Atatyrk var einræð-
isherra í stíl Péturs mikla,
Pilsudski var í fyrstu byltinga-
sinnaður jafnaðarmaður, en
endaði sem fyrirliði og einræð-
isherra. Valdataka hans var
ekki bylting, en var eins nærri
því að vera spænskt „pronun-
ciamento" eins og mögulegt er,
þegar aðalhöfuðsmaðurinn hafði
hvort sem var næstum allt vald
í rikinu. Stalín var flokksfor-
ingi, sem hófst og barðist i
þeim flokki sem haíði völdin.
Hinir einræðisherrarnir voru
bara varðhundar. Þegar svo er
komið í einhverju landi að
venjulegir stjórnmálamenn
hafa farið svo illa að ráði sínu
e'ða ráða ekki neitt við neitt,
koma þeir fram sem millibils-
landstjórar með einræðistil-
hneigingar. En þeir hafa ekki í
sér uppsprettu valdsins! Þeir
eru leikbrúður. Franco er að-
eins einræðisherra Spánar í dag
af því að hershöfðingi sá, sem
átti að taka við stjórn upp-
reistarinnar féll niður með
flugvélinni þegar hún fór frá
Lissabon, og fórst.
I En um Lenin, Mussolini og
Hitlcr er það að segja, að þeir
voru ekkért í ríkinu, eins og'
hinir: Þeir voru ekki neitt. Og
ef þeir hefðu ekki orðið ein-
1 ræðisherrar, hefði sagan ekki
þekkt þá.
Lenin varð fyrstur til. Hann
verður því söguleg nauðsyn í
sögu hinna tvcggja. Nauðsyn í
þeim skilningi, að það er ekki
hægt að hugsa sér hann
frá. Það er greinilegt að
valdataka bolsivíkka í Petro-
grad 1917 hefir verið innblást-
ur fyrir fasistana 1922 (gangan
til Rómar) og 1924. (Þegar ein-
veldið var stofnað eftir morðið
á Matteotti.) Og allir vita
I Framh.