Vísir - 27.05.1957, Blaðsíða 7

Máriudaginn 27. maí 1957
VÍSIF
7
Bankamálin á Alþingi:
Baiikarnii* mega ekki vera al>
:a liádir ríkisvaldinu.
gerleg.
Breytingarnar á bönkuimm ger5ar ein-
göngu til þess að tryggja gæðingum
stjórnarinnar embættin.
periingamálum þjóðarinnar, ' stofnun hans.
eins og tíðkast um þjóðbanka j Hlutafé bankans er nú 7.3
annarra landa. 'millj. Af því á rikið nú 6.4
Slík stofnun á að hafa þá millj., bankinn sjálfur 593 þús.
íþróttarevyan -
Framh. af 1. síðu.
hljóp á endann með hi'ntim leik
konunum og þar með var
draumurinn búinn fyrir blaða-
mönnunum. Leikkonurnar sigr-
uðu glæsilega.
Þá flutti hinn ágæti leikari
Kai'l Guðmundsson skemmti-
legan gamar.þátt.
Næstsíðasti liðurinn á dag-
skránni var boðhlaupskeppni
skyldu, að taka í taumana, ef og einstakir hluthafar 307 þús.
Miklar umræður hafa farið fram á Aiþingi undanfarna daga fjármálin virðast ætla að losna'eða um 4% af hlutafénu.
itm breytingar á bankalöggjöfinni, sem á að tryggja gæðingum úr böndunum. Og hún á með | Með hluthafa bankans hefur' mnii sveita frá ieikurum og
stjórnarflokkanna bankastjóraembættin og bankaráðsstöðurn- ráðstöfunum sínum að koma í 'verið farið mjög illa frá önd blaðamönnum. Ræsir var Sig-
ar. Hér keinur ræða sem Björn Ólafsson liélt á íöstudag þegar Veg fyrir erfiðleika, ef kreppa verðu. Þeir hvorki haft nokkuð ' urður Bjarnason frá Vigur
málin voru til umræðu í neðri deild.
Björn Ólafsson minntist fyrst
á róg stjórnarflokkanna um
sjálfstæðismenn, að þeir hafi
misbeitt aðstöðu sinni í bönk-
unum. Þetta er af stjórninni
látin er haga seglum eftir
því. sem hinir pólitísku vind
ar blása hverju sinni.
Bankarnir og póli-
talin aðalástæðan fyrir því, að tíska vaídið.
bankafrumvörpin hafa verið j Frumvörpin eru öll sniðin
lögð fram. Sagði B. Ó., að þessi 'með það fyrir augum, að koma
rógur væri einhver litilmann- | fylgismönnum stjórnarflokk-
legasti áróður, sem hér hefði anna í ný embætti
virðist vera í aðsigi. j að segja um stjórn bankans né >ar VOru blaðamenn eftir
Með öðrum orðum, hlut- fengið að njóta arðs af hlutafé harða keppni, að því komnir að
verk slíkrar stofnunar er að sínu umfram lága sparisjóðs-' sigra, en þá kom enn þráttnefnd
vaka yfir því, að jafnvægi vexti. I Frænka Charleys eins og fjand
Samkv. frumvarpinu virðist ’nn ur>sauðarteggnum, hafði nú
þó nú eiga að meðhöndla þú st^ft eins °S mjaltakona,
lengi verið hafður í frammi,
enda hefði hann ekki við nein
rök að styðjast. Undanfarin ár,
sem hann hefur verið banka-
ráðsmaður í Útvegsbankanum,
hefði hann ekki vitað til þess,
að nokkru sinni hefðu orðiðjsem eru við völd hverju sinnií
pólitísk átök eða deilur um eitt hafa fjármálin verið í ólestri og
og að gera
bankastarfserriina algerlega
háða hinu pólitíska valdi. í
löndum þar sem bankamálin og
stjórn peningamálanna hafa al-
gerlega verið lögð undir duttl-
unga þeirra stjórnmálaflokka,
geti hö'dist í efnahagsstarf-
inu.
En skilyrði fyrir því að slikt
rnegi vel takast, er að þjóð-
bankinn sé ekki um of háður
ríkisvaldinu. Rétt og heilbrigð
fjármálastjórn getur stundum
verið í andstöðu við pólitíska
hagsrnuni og stefnu þeirra
flokka, sem hafa ríkisvaldið í
hendi sér. Þá getur afkoma þjóð
arinnar verið undir því komin
í að heilbrigð skynsemi fái að
1 j ráða.
Undir slíkum kringumúæð-
sem hvita menn með því að'þreif keflið af leikurunum,
greiða þeim sannvirði bréfannaJ sem volu alve§ komnir að nið-
í raun og veru er varla hægt' urlotum og þaut eins og or-
að segja að um breytingu á'skot fiam ur ollum 1 mark.
bankanúm sé að ræða. Eina11331 lneð vai leikurum einnig
breytingin er sú að Alþingi á nú tryggður S18'ur í þessari grein.
að kjósa 4 menn í bankaráð í1
stað þess að þeir voru áður
kosnir allir á aðalfundi bank-
Að lokum kom gamall bóndi
einasta atriði, sem snerti stjórn1 landið hefur algerlega skort um a Þjóðbankinn að geta
ans.
| Eftir frv. ber nú ríkið alla
! ábyrgð á skuldbindingum bank
ans, í stað þess að það hefur að
eins borið ábvrgð á innstæðum
bankans eða lánveitingar. Sama fjárhagslega kjölfestu.
mundi vera um Landsbank-
ann. Þetta gætu framsóknar-
Eg vil þó ekki láta skilja orð
|mín svo, að framkvæmdarvald-
menn fengið staðfest hjá sín- jg eigj ehhi ag hafa nein áhrif
um eigin mönnum, er væru í á peningamálin. Það væri með
stjóin bankar.na, ef þeir vildu 0iiu óeðlilegt. En ríkisvaldið á
í sparisjóði.
j stungið við fótum.
Þjóðbankinn á ekki að skipta
um stjórn eða stefnu frá degi1 „ , , , , .
, , Framkvæmdabankinn.
til dags, eins og vmdurmn blæs
í stjórnmálunum. Hann á að
Panza inn á sviðið og söng
gamanvísur. Við nánari athug-
un reyndist þetta vera Brynj-
l ólfur Jóhannesson.
j íþróttarevyan fór hið bezta
i fram. „Stjarnan“ á Vellinum
j var Frænka Charleys.
(
meta sannleikann meira en ó
sannindin.
Síðan komst B. Ó. svo að orði:
ekki að geta notað bankana
sem fótaþuri'ku, til þess að upp-
vera sá klettur í hafinu, sem
Eg get ekki lokið máli mínu
án þess að minnast á Fram-
kvæmdabankann, þótt breyt-
jngin á honum sé ekki mikil.
Mér þykir mjög vafasamt
stendur af sér öldurót stjórn-
málanna, heldur vörð um spar-
, ,, ,, . , . '7' j aða fjármuni þjóðarinnar og, Jr-’, . .
fvlla allar oskm, sem þvi kem- , , , , . , .hvort bankinn a tilverurett í
ur í hug, hversu fráleitar sem Y.fin al 6 na at>S 11 Fllr e þvi formi sem hann er nú. Hlut'
Þæi oieytingai, sem nú á að þær eru 0g jafnvei þótt þær séu, ° Um 1V.01 ,.Sem au sta a.verk lisns er í sjálfu sér mjög 1
gera á bankamálunum méð (gagnstæðar heiibriggri fjár-i af ovrturlegrl ra^fennsku a1^ ’ einfalt, sem þarfnast ekki mik-j
þeim frumvörpum er liggja málastefnu.
:
^ mennings, eða lausbeislaðri
! stefnu í stjórnmálum.
Peningarnir, s’em bankarnirj Allt frumvarpið ber það með
íyrir þinginu, hafa verið boð-
aðar af stjórnarflokkunum, sem
meginmál þingsins og einn mik hafa til ráðstöfunar, eru spari- j sér, að þeim flokkum, sem eru
ilvægasti liðurinn í samningum fé þjóðarinnar, er hún helur við völd, er ætlað að hafa af-
/ægasti iiöurmn i samnmgum .
stjórnarflokkanna. Hefur und-|truað Þeim fyrir — og hún gerar.di áhrif á stjórn bankaris
anfarið verið boðað með mikl- [ treystir þeim til að vernda það á komandi tirna.
u m áróðri, að hér mundi verða §egn því, að það verði gert
um róttækar og mjög aðkall-' verðlaust af rikisvaldi, sern Nær breytingin
aridi breytingar að ræða á skortir stefnu, framsýni og tilgangi sínum?
bankastarfseminni í landinu.
Hin mikla „nauðsyn“
Oft verður lítið úr því höggi Tilraun, sem strandaði.
skilning
lifsins.
á lögmáli efnahags-
Af 3. gr. frv. kernur fram,
að forseti íslands skipar aðal-
bankastjóra seðlabankans, að
fengnum tillögum bankaráðs.
sem hátt er reitt. Breytingarnar' Árið 1951 var hér starfandi Þetta ætti samkvæmt venju að.
ebu hvorki róttækar né mjög nefnd. sem var skipuð af mér, þýða það, að ráðherra skipar
nauðsynlegar. Og þegar undan sem þáverandi bankamálaráð- bankastjórann eftir sínu höfði.
er tekin breytingin á Lands- herra. til að gera tillögur um j Ekki er alveg Ijóst, hvort að-
bankanum, er hér raunveru- stofnun sérstaks seðlabanka, er al.bankastjórinn: sé háðu'r 12
iega um engar breytingar að hefði eftirlit með allri banka- [ mán. uppsagnarfresti, eins og
ræða að öðru leyti en því að starfseminni og peningamálun- hinir bankastjórarnir. Eða
stjórnarflokkarnir hafa fellt um í landinu. Nefndin átti einn' hvort hann er ráðinn til lífs-
niður umboð núverandi banka-'ig að gera tillögur um breyt- [ tíðar. En öll ákvæði sem gera
ráðsmanna og bankastjóra, til' ingu á bankastarfseminni að þessar ábyrgðarmiklu stöður
þess að stjórnarflokkarnir geti öðrú leyti, sem henni þótti nauð ótryggar, þótt menn hafi gegnt
komið sínunr eigin mönnum í synlegar.
embættin.
í því lá hin mikla nauðsyn'stöðu Framsóknarflokksins
á þessurn breytingum. Það var málinu, sem ekki vildi þá hafa
ekki fyrst og fremst naúðsyn' sérstakan, óháðan seðlabanka.
þjóðarinnar, sem kallaði á Hver hin raunverulega ástæða
breytingarnar heldur stjórnar-j var- fékkst aldrei upplýst.
flokkanna, til þess að skara eld Tilraunin rann því út í sand-
að sinni köku, meðan logaði á lnn- En fra nefndinni kom frv.
hlóðunum. | um Framkvæmdabanka ís-
Þetta er því ekki gert fyrir lands, sem samið var að mestu
atvinnulífið í landinu. Þessar levti eftir tillögum erlends sér-
breytingar, sem hrundið er í fræðings, er hingað hafði ver-
framkvæmd af pólitískum ið fenginn í þvi skyni.
flokkahagsmunum, munu auka'
tortryggni á íslenzkri banka- Forusta í fjármálum.
starfsemi og peningamálum, Eg hef lengi verið þeirrar
bæði innanlands og utan. I skoðunar, að nauðsynlegt væri,
ils stjórnarbákns né umfangs-
mikils reksturs.
Og nú þegar seðlabankinn
verður settur undir sérstaka
stjórn, virðist mér það óvið-
feldið, að þjóðbankinn sé ekki
hin opinbera lántökustofnun
þjóðarinnar út á við, — heldur
Framkvæmdabankinn. Hann er
til dæmis látirin taka Sogslánið
og reikna sér fyrir það talsverð
ómakslaun.
Því miður hefur ekki hin
fyrsta ganga þessarar stofnun-
ar verið eins heppileg og æski-
legt hefði verið — eg er því af
þeim ástæðum enn meiri nauð-
syn að haga svo rekstri þessarar
stofnunar í framtíðinni, að ó-
höppin endurtaki sig ekki.
Undir pólitískri stjórn.
. Þótt sumt í þessum banka-
frumvörpum sé til bóta, bera
starfi sínu með sæmd, leiðir Þan þó með sér, að yfir banka-
Þessi tilraun strandaði á and-| til þess að gera Landsbankann starfseminni og stjórn al-
i, háðan pólitiska valdinu urn of. mennra peningamála, vofir
Aðalgallinn á þessari breyt- mikil hætta vegna pólitískra á-
ingu á Landsbankanum er þó hrifa.
það, að svo virðist sem hún
muni ekki ná þeim tilgangi,’
sem að er stefnt, að koma hér
upp sjálfstæðum þjóðbanka.
Verst væ’ri þó, ef svo reyndist,
að brevtingin vrði hvorki fugl
né fiskur.
Utvegsbankinn.
Breytingin á stöðu Útvegs-
bankans er i sjálíu sér ekki ó-^
eðlileg, þar sem ríkisstjórnin,
eða ráðherra, hefur raunveru-'
Öll þessi mál eru nú að kom-
ast undir harðhenta pólitiska
stjórn og þau verða sýnilega í
framtiðinni rekin að verulegu
leyti með pólitíska flokkshags-!
muni fyrir augum, af þeim’
flokkum, sem að þessum breyt-
ingum standa.
ALASKA gróörarstööin
ti ihjnnií'
Fyrir skrúðgarðinn:
Garðyrkjiwerkfæri
Trjáplöntur
Skrautrunnar
Blómaplöntur
Grasfræ
Áburður
Varnarlvf
Ennfremur allskonar
þjónusta
Garðbygging
Hirðing
Úðun
Skrúðgarðateikning
Til h’.býJaprýði:
Pottaplöntur
Afskorin blóm
Blómaáburður
Pottamót
Varnarlyf
Pottar
Fyrir matj-irtaghrðinn:
Garðyrkjuverkfæri
Spíraðar útsæðis-
kartöflur
Kálplöntur
Matjurtafræ
Garðáburður
Tröllamjöl
Varnarlyf gegn
sníglum
kálmaðki
myglu
Gróðrastöðin
við Miklatorg og Laugaveg
Sími 82775.
Sú bankastarfsenii nýtm að til sé bankastofnun, sem geti lega farið með allt vald varð-
hvergi mikils trausts, sem haft forustu og eftirlit meðandi val á stjórn bankans frá
Ef svo verður haldið á-
fram í framtíðinni eins og
nú er til stofnað, má búast
við því að örugg og heilbrigð
fjármálast'efna eigi liér erf-[ BLZ'i Atí AUGLÝSA1 Vbl
ill uppdráttar fyrst um sinn. ——•-----------------------------