Vísir - 18.11.1957, Blaðsíða 12

Ekkcrt blað er ódýrara í áskrift en Vísir.
Látið hann færa yðiu’ fréttir og annað
lestrarefni heirti — án fyrirhafnar af
yðar hálfu.
Sími 1-16-60,
VÍSER
Mimið, að þeir, sem gerast áskrifendur
Vísis eftir 10. hvers mánaðar, fá blaðið
ókeypis til mánaðamóta.
Sími 1-16-60,
Mánudaginn 18, nóvember 1957
Ný lM>k:
99Skrifarinn á Stapaé6»
Bók um fræðaþul, sem fáir vita deili á, en hefur
unnið þjöð sinni ómetanlegt gagn með
„Skrifarinn á Stapa“ heitir ný-
útkomin bók, sem Finnur Sig-
mundsson landsbókavörður hef-
nr búið undir prentun, en iiók-
í'ellsútgáfan geíið út.
Skrifarinn á Stapa hét fullu
nafni Páll Pálsson. Hann fæddist
fyrir hálfri annarri öld í Reykja-
vík og var systursonur Geirs bisk
ups Vídalíns. Aö loknu námi
gerðist. hann skrifari Bjarna
amtmanns Þorsteinssonar og
vann hjá honum úr þvi allt tii
dauðadags eða meir en í hálfa
öld. Páll lézt ókvæntur og barn-
laus í marzmánuöi 1877, sjötíu
og eins árs að aldri.
Páll stúdent, eins ag hann var
venjulega kallaður, er talinn
hafa unnið íslenzkum bókniennt-
um svo mikið gagn að seint muni
íyrnast. Sjálfur samdi Páll lítið
eða ekkert, nema sendibréf þau,
sem hér er birt sýnishorn af, en
hins vegar safnaði hann og
hlynti að öllu því, sem islenzkt
var og bók eða handrit hét með
dæmafárri elju. Hann var einn
bókfróðastur Islendinga um sína
daga og um bókmenntir íslend-
inga frá miðöldum og síðan.
Hann safnaði og skrifaði upp
hvers konar fróðleik, en mesta
verk hans eru 30—40 bindi skrif-
aðra ljóða, sém hann safnaði og
skrifaði allt frá 16. öld og fram
úr, og eru í því Ijóð eftir sam-
tals rösklega 600 skáld. Þá safn-
aði Páll handritum, bætti og batt
inn fornar bækur og hefir á þann
hátt unnið þjóð sinni ómetanlegt
gagn.
í bók þeirri, „Skrifarinn á
Stapa“, sem nú kemur fyrh’ al-
menningssjónir, eru einvörðungu
sendibréf, flestöll ýmist frá Páli
>

eða til Páls og skrifuð á árabil-
inu 1806—1877. Um bréfasafn
þetta farast útgefanda’, Finni
Sigmundssyni landsbókaverði
orð á þessa leið:
„Eg vona, að þetta litla sýnis-
horn gefi nokkra hugmynd um
Pál stúdent, venziafólk hans og
vini, hugsunarhátt og lífskjöf
manna á þeirri öld, sem fóstraði
Pál og samtíð hans. Allt er þetta
að vísu í broturn, skyndimyndir
úr daglegu lífi, en ekki samfelld
saga. En sendibréf hafa það tii
síns ágætis að venjulega kemur
bréfritarinn til dyranna eins og
hann er klæddur þegar hanp
skrifar trúnaðarvini eð^ geð-
felldu venzlafólki. Því geyma
sendibréfin oft sannfróðari upp-
lýsingar á lífi og hugsunarhætti
en ýmsar aðrar heimildir."
„Skrifarinn á Stapa“ er stór
bók, röskar 20 arkir, með hokkr-
um myndum og registri yfir
mannanöfn. Bókin er smekklega
gefin út.
Félagsmál bæjarins rædd á
Varðarfundi á morgun.
Þriðjl fnndur féðagsans um framtll
Reykjavíkur.
Annað kvökl heldur Lands-
málafélagið Vörður fund í
Sjálfstæðishúsinu kl. 8.30. —
Þetta er þriðji fundurinn, sem
féjlagið lieldur um bæjarmál
Keykjavíkur undir heitinu
framtíð Reykjavíkur.
Á þessum fundi verða til um-
ræðu tillögur félagsmálanefnd-
ar Varðarfélagsins. Nefnd
þessa skipa Páll S. Pálsson hrl.,
Eiríkur Hreinn Finnbogason
magister, Gunnlaugur Snædal
læknir, Sigurður Magnússon
kaupmaður og Viggó Maack
verkfræðingur. Verkefni þess-
arar nefndar hefur náð til
skóla — og menntamála, heil-i
brigðis- og hreinlætismála, í-
þróttamála, framfærslumálp,
húsnæðismála og fleira. Hefur
nefndin skilað til stjórnár Varð
arfélagsins tillögum ásamt ýt-
arlegri greinargerð um ' þessi
mál= '
Á fundinum annað kvöld
munu þrír nefndarmanna, þeir
Páll S. Pálsson, Gunnlaugur
Snædal og Sigurður Magnús-
son hafa framsögu. Ekki er að
efa, að margs konar fróðleikur
og upplýsingar munu koma
fram í ræðum þeirra.
Fundir þeir, sem Varðarfé-
lagið hefur þegar haldið um
framtíð Reykjavíkur, hafa vak-
ið mikla athygli. Á fyrsta fund-
inum voru til umræðu tillögur
orkumálanefndar félagsins um
mál hitaveitu, vatnsnreitu og
Rafmagnsveitu Reykjavíkur.
Á öðrum fundinum voru tekin
til meðferðar tillögur skipu-
lagsmálanefndar félagsips um
skipúlag bæjarins, umferðar-
mál, "lóðámál, fegrunarmál og
fleira. Þessi mál snerta hag og
velferð sérhlvers bæjarbúa og
frámtíð bæjarfélgsins. En það
verðúr ekkl síður sagt um mál
Bifreiðastöður
bannaðar viða.
Á fundi siðasta bæ.jarráðs var
eftirfarandi tillögimi um bréyt-
ingar á bifreiífestöðmn vísað tll
bæjarst.jórnar.
Að bifreiðastöður verði bann-
aðar á Barónsstíg, vestan megin,
milli Hverfisgötu og Skúlagötu,
á Bergstaðastræti fiá -Slíóla-
vörðustíg að Hallveigarstig,
beggja vegna götunnar, og frá
Hallveigarstíg að Spitaiastig.
vestan megin götuhnar, á Frí-
kirkjuvegi vestan megin, og á
Klapparstíg, austan megin göt-
unnar, einnig á Rauðarárstig,
austan megin götúnnar, frá
Laugavegi að Miklubraut. Bann-
aðar verði stöður við „eyjamar“
á miðri Snorrabraut milli Hverf-
isgötu og Fiókagötu. Bannaðar
verði slöður á Vatnsstíg yestan
megin götunnar, í Vonarstræti
milli Lækjargötu og Templara-
sunds óg Ægisgötu við Slipþ-
inn.
llausluiútið:
12. umferð teftd
i
12. umferð liaustmóts Tafl-
félags Reykjavíkur var feld í
Þórskaffi í gær. Kári Sólmunds
son er enn efstur með 8 vinn-
inga og 1 biðskák.
Leikar fóru þannig í 12. um-
ferð: Gunnar Gunnarsson vann
Guðmund Magnússón, Guð-
mundur Aronsson vann Kristj-
án Sylverlusson, Gunnar Ól-
afsson vann Reimar Sigurðs-
son. Jafntefli gerðu: Guðmund-
ur Ársælsson og Ólafur Magnús
son. ' ■■
Kári er enn efstur með 8
vinninga og eina biðskák (vann
biðskákina við Reimar). 2.
Gunnar Gunnarsson 7 vinninga
og 1 biðskák og 3. Sveinn Krist-
insson 6 Va og 2 biðskákir,
Biðskákirnar verða tefldar í
kvöld, en 13. og síðasta um-
ferð verður tefld á miðviku-
dag.
Ungur skákmeistari
Norðurlands.
Skákmót Norðurlanda liefur
farið fram á Sauðárkróki og
varð skákmeistri Norðurlanda
Halldór Jónsson frá Akureyri,
21 árs.
Hann keppti til úrslita við
Jónas Hallgrímsson frá Leys-
ingjastöðum, sem einnig er 21
árs, og hefur aldrei keppt á
skákmoti fyrr, en Halldór að
eins einn sinni.
Fyrri skák þeirra Halldórs og
Jónasar varð jafntefli eftir 36
leiki, en í þeirri síðari sigraði
Halldór eftir 35 leiki.
þau, sem tékin verða fyrir á
fimdinum annað kvöld og er því
harla líklegt, áð Varðarfélagar
óg ánnað sjálfstæðisfólk muhi
fjölmenná á fund þehná.
vv^ s *
I gær var efnt til óvenjulegrar sýningar hér í bænum — hrúta-
og afk\Ta>œasýningar. Er sýning af því tagi mjög sjaldgæfur
viðburður hér í Reykjavík, þótt bæjarbúar eigi furðanlega
inikið fé — miklu fleira en menn gera sér ahnennt grein fyrir.
Myndin hér að ofan er af hrúti þeim, sem dæmdur var beztur,
og er eigandnnm — Kagnar Þorkell Jónsson, Bústöðum við Bú-
siaöaveg — með hann. (Ljósm.: St. Nikulásson).
Pineaii ffarinn vestur.
sætflr, langf þar fll grær m helit.
enn geti orðið stormasamt milli
Fralika og Bandaríkjamanna út
af þessu máli, en stormur muni
hreinsa loftið. News Chronicle,
að hvorki Frökkum, Bretura
eða Bandaríkjamönnum sé sómi
að framkomu sinni í þessu máli,
en vopnasalan hafi verið áfall
fyrir Frakka, er þeirn blæði
vegna Alsírstyrjaldai’innar og
taugar þeirra séu í ólagi. Nauð-
synlegt sé að treysta samstarf-
ið, en það verði erfitt. Man-
chester Guardian segir ljóst,
að hernaðarbandalög geti ekki
leyst öll vandamál, en jafnvel
pólitískt samstarf geti ekki
gengið svo langt, að aðilar séu
skuldbundnir til þess að sam—,
þykkja hvað sem er hjá einum
aðllanum, bjóði sannfærmgm.
þeim annað. Bretland gæti al-
veg eins og Frakkar nú, ef þessi
skilningur ríkti, gert kröfur til
bandamanna sinna varðandi
Kýpur eins og Frakkar nú
vegna Alsír,
Piheau utanríkisráðherra
Frakklahds er laú á leið til Wash
iiigíon til viðræðaa við Dulles
utamríkisráðherra Bandaríkj-
anna um vopnasölurnar til
Tunisstjór»iar. HaraiBi kvað af-
stöðu og framkomu Breta og
Bandaríkjamaníia í þessu máli
hafa haft svo djúpstæð áhrif á
almenning í Frakklamdi, að
lahgur tími munái líða, þar til
greri um heilí.
En Pineau tók fram, að hann
færi ekki til Washington til
þess að gera illt verra, heldur
til þess að stuðla að því, stæði
það í hans valdi, að forsætis-
ráðherrafundur Nato í næsta
mánuði gæti náð tilgangi sín-
um. Hann ræddi og nauðsyn
þéss, .að menn kæmust að nið-
urstöðu um kerfisbundið fyrir-
komulag, er tryggði samstarf
Natoríkjanna á öllum sviðum.
Hann var spurður að því,
hvort hann mundi ræða við
Selwyn Lloyd utanríkisráðherra
Bretlands, eh S. L. hafði látið í
ljós, að hann vildi gjaman ræða
málið við Pineau, ef tækifæri
væri til. Pineau svaraði fyrir-
spurninni á þa leið, að hann
sæi enga ástæðu til þess, að
þeir ræddust ekki við, hann og
Selwyn Lloýd, ef hann yrði í
Washington um sama leyti, en
Pineau kvaðst. fara til Wash-
ington til fransk-bandarískra
viðræðna
Félög frarasfaa
uppgjafahermatma
hafa skorað á félög uppgjafa-
hermanna í Bretlandi og Banda
ríkjunum að Ieggjast á sveif
með þeim og mótmæla vopna-
sölu til Tunis, er gæti Ieitt til
þess að Tunis yrði vopnabúr
uppreistarmanna, ekki að eins
í Alsír heldur víðar.
Álit blaða.
í brezkum blöðum er mikið
rætt um naúðsyn þess, að
vesturveldih jafni ágreininjg-
inn milli sm, Times segir, að
Fals ásakanir og lygi
vopn í 40 ár.
Kennan, fyrrverandi sendiherra
Bandarikjanna í Moskvu, hefor
haldið nýjan fyrirlestur um
Ráðstjórnarríkin í brezka útvarp
ið.
Hélt hann því fram, að tilgangs
laust væri að stofna til ráðstefnu
æðstu manna Ráðstjórnarrikj-
anna, Bretlands og Frakklands,
án undangengins samkomulags.
Það væri vonlaust, sagðx
Kennan, að hafa nokkur áhrif til
breytinga á afskræmdan hugs-
unarhátt og skoðanir rússneskra
kommúnista, sem allt frá því
þeir brutust til valda fyrir 40 ár-
um hafa haft að vopni falsásak-
anir og Iygi, sem þeir sjálfir
væru farnir að trúa á, a. m. k,
að nokkru leyti.
Kennan taldí vænlegast, að
taka fyrir eitt vandamál í einu
ög reýna a'ð ná samkomulagi ura
það.