Vísir - 06.12.1957, Blaðsíða 4
4
VÍSIR
Föstudaginn 6. desember 1957
I
ár liáfsíift Sovéárílíiit
Igt útþenslusteími.
ffl&k heimist úhusji
fg$ Ærafoarihjum.
f íran misheppnaðist
áformin.
1 íran (Pershu var seilst til
áhrifa 1945 með því að stoína
til „almennrar byltingar" með
beitingu vopnavaids og voru for-
dæmi fyrir slíkum aðferðum frá
fyrstu sovét-veldisárunum, innan
sovétveldisins. Rússar höfðu her-
numið norðurhluta landsins 1941,
eftir að Þjóðverjar réðust inn í
Rússland, en staða rússneska
hersins þar var ákveðin með þrí-
veldasamningi milli Bretlands,
Sovétríkjanna og Irans. Sam-
kvæmt þessum samningi skyldi
allt herlið bandamanna í íran
flutt burt eigi síðar en misseri
eftir að lokið væri vopnaviðskipt-
um bandamanna við Þjóðverja.
Með samningi þessum var tryggt
sjálfstæði Irans og landamæri,
og endurtekin brezk-bandarísk-
sovézk yfirlýsing varðandi Iran,
gerð í Teheran 1. desember 1943.
Azerbaijan.
En í stað þess að kveðja heim
hersveitir sínar eftir styrjöldina
hrundu Rússar af stað uppreist
S iranska Azerbaijan. Uppreistar
menn báru rússneska einkennis-
búninga og þeim var úthlutað
rússneskum vopnum, og í lok-
ársins 1945 var búið að stofna
ikommúnistisk „leppríki", Azer-
baijan og Kurdistan. Iranski her-
inn gat ekkert aðhafst vegna
hernáms Rússa, og í orðsendingu
.26. nóvember 1945 varaði sovét-
stjórnin Iransstjórn við afleið-
ingum þess, að senda hersveitir
uorður á bóginn. Það mundi
leiða til árekstra og blóðsúthell-
inga. I oi’ðsendingu til Banda-
ríkiastjórnaty^29. nóv. viður-
^H^Ttjórnin að hafa
korrtiö rveg fyrir, að íransher
léti til skarar skríða gegn upp-
reistarmönnum í Norður-lran.
Sovéthersveitirnar fóru ekki
frá Norður-Iran fyrr en 9. mai
1946, fyrir tilstuðlan Samein-
uðu þjóðanna.
Og um leið og sovétherinn fór
lognuðust út af kommúnistisku
rikisstjórnirnar í iranska Azer-
baijan og Kurdistan.
Sýrland.
Opinberar tilkynningar eru
ekki fvrir hendi um hve mörg
skip, flugvélar o. s. frv. Sýrland
hefur fengið frá Rússum, en
samkvæmt The Seotsman 14.
ágúst í sumar, áttu Sýrlendingar
að fá tvo kafbáta, sex hrað-
skreiða tundurskeytabáta, fall-
byssur, loftvarnabyssui', Mig orr-
ustuflugvélar og eina Uyushin-
sprengjuflugvél, fyrir 35 millj-
ónir stpd., er greiðast skyldi á
10 árum. I samkomulaginu var
heitið tæknilegri aðstoð, til þess
að þjálfa Sýrlendinga í notkun
hertækjanna, og er sagt, að
sovézkir flugmenn og aðrir „sér-
fræðingar“, sem komnir voru til
Egyptalands og hafa verið að
þjálfa Egypta, séu ýmist þar eða
í Sýrlandi. Vissa er fyrir, að með
an innrásin í Egyptaland stóð,
voru sovézkar sprengjuflugvélar
íluttar í skyndi til Sýrlands.
: Ekki vopnin eir. —
Það eru ekki vopnasendingarn-
I ar einar, sem leiða í ljós hvað
: hér er á ferðinni — að verið er
1 að leika sama leikin og hefur
svo víða verið leikinn áður. I
öðru áreiðanlegu og merku
brezku blaði, The Daily Tele-
graph, er um þetta rætt. Einnig
Siöari ejrrÍBi
er um efnahagsaðstoð að ræða
í þeim tilgangi, að gera landið
efnahagslega háð Sovétrikjun-
um. Efnahagsáætlunin er sögð
eiga að nema sem svarar til 50
millj. stpd. Lánsfénu á m.a. að
verja til þess að leggja járn-
brautir og þjóðvegi meðfram
landamærum Tyrklands. Járn-
brautin yrði aðalsamgönguleið
milli hafnarborgarinnar Latakia
og E1 Jezirah, mikilvægs land-
búnaðarhéraðs handan Efrats og
einnig til samgöngubóta milli
Latakia og Aleppo inni í landi.
Kommúnistar í Sýrlandi voru
ekki lengi að nota sér það, að
almenningur varð velviljaður
Sovétrikjunum vegna hinna
gullnu loforða. Hinn alræmdi
forsprakki Bikdash, krafðist efna
hagslegrar samvinnu og banda-
lags milli Sýrlands og Sovétríkj-
anna, og samfylking kommún-
ista og Ba’athista leiddi til sigurs
i aukakosningu. Var þá þegar
sjáanlegt hvert krókurinn beygð-
ist.
Hinn 19. febrúar 1956 krafðist
leiðtogi lýðræðisflokkanna í full-
trúadeildinni til samstarfs við
Sovétrikin. 1 marz kom sovézk
menningarnefnd til Damaskus.að
sögu með tilboð um efnahags-
lega aðstoð. 1 sama mánuði bár-
ust fregnir um, að Rússar hefðu
boðist til að byggja olíuhreins-
unarstöð fyrir Sýrléndinga. Sýr-
lenzkir liðsforingjar fóru í tíðar
heimsóknir til Tékkóslóvakíu og
tékknesk vopn fóru brátt að
flytjast inn í lar.d'ð. 1 lok marz
lagði fyrsti tékkneski sendiherr-
ann í Sýrlandi embætt.'sskilríki
sín fvrir Kuvvatly forseta.
Sovézk hergögn sáust í fyrsta
sinni í Sýrlandi á hersvningu i
Damaskus 16. apríl 1956.
Shepilov heimsækir
Damaskus.
1 júní 1956 heimsótti þáver-
andi utanríkisráðherra Sovét-
ríkjanna Sýrland, að aílokinni
heimsókn til Egyptalands, og í
opinberri tilkynningu, sem birt
var eftir heimsóknina, var vikið
að sáttmála um menningarlegt
samstarf, sem svo var undirrit-
aður 20. ágúst 1956. Áður hafði
verið um gagnkvæmar heim-
sóknir að ræða í Moskvu og
Damaskus. Þegar til dæmis sendi
herra Sovétríkjanna í Damaskus
hafði lokið undirbúningsviðræð-
um við efnahagsmálaráðherra
Sýrlands fór hann til Moskvu,
oppinber sýrlenzk nefnd heim-
sótti Sovétríkin, og fyrsti vara-
| menningarmálaráðherra Sovét-
! ríkjanna heimsótti Sýrland.
:
I
! Viðskiptasamningar.
Leppríkin í Austur-Evrópu,
vobu með í spilinu. Milli Sýr-
lands og Ungverjalands var gerð
ur viðskiptasamningur 10. marz
1956 og Búlgaríu og Sýrlands 2.
júní 1956. Búlgörsk sérfræðinga-
nefnd kom til Damaskus 27.
ágúst 1956 og var formaður
hennar einn af aðstoðarráðherr-
unum (byggingarmála). Nefnd-
in dvaldi i Sýrlandi í mánuð til
athugunar á öllum verklegum
áformum, sem sýrlenzka stjórn-
in hafði á prjónunum.
Hinn 10. september 1956 fór
Bikdash til Moskvu og í lok
októbers Kúwatli forseti og ferð-
aðist hann í sovézkri flugvéL
Viðstaddir komu hans voru:
Zhukov marskálkur, Sokolovsky
marskálkur og Antonov hers-
höfðingi.
Herlög í gildi marga
mánuði.
Herlög voru í gildi í Sýrlandi
frá i nóvember 1956 til 22. júlí
s.l. og stjórnmálasambandinu
slitið við Bretland og Frakk-
land, er innrásin hafði verið gerð
í Egyptalandi.
Allan þann tíma, sem sam-
starfið hefur verið á döfinni, hef-
ur hinn alræmdi Serraj höfuðs-
maður verið yfirmaður leynilög-
reglunnar. Hann er Ba’athisti.
Fyrstu tilraunir til að vikja
liðsforingjum úr hægri flokkun-
um úr hernum mistókst, vegna
sameinaðrar mótspyrnu land-
varnaráðherrans og Kuwatlys
forseta, en í ágúst var búið að
framkvæma áform Serrajs. Frá
því landvarnaráðherrann sagði
af sér hafa 12 hátt settir liðs-
foringjar, allir úr hægri flokkun-
um, orðið að víkja, og róttækir
hershöíðingjar komu i þeirra
stað.
Hinn nýi yfirmaður herfor-
ingjaráðsins er Afif el Bizri, sem
sagður er hafa verið yfirmaður
í „kommúnista-sellunni" í hern-
um. Ennfremur var lögreglu-
stjóra landsins v'k>ð frá og
mörgum úr lcgregluliöjiu. Allt
lögre^lul.'ð landsins er nú uhdir
yfirstjórn landvarnaráðherrans,
sem ekrifaði md'r vopnakr.upa-
samningana í Moskvu.
Það var til Svrlands, sem yfir-
maður foringiaráðs Jórdaníu
flýð’, eftir bvltingartilraunin
gegn Hu,’sein konnnpj fór út um
þúfur (10.—30. apríl. 1957). Bylt-
ingunni var hr"”d'ð af stað í
þeim tilgangi að knýia Hussein
konung og stjórnina til þess að
taka unp stjórnmálasamband við
Sýrland og haína yfirlýstri
stefnu um að bcela niður komm-
únismann í landinu — og jafn-
vel, að sameina Jordaníu Sýr-
landi.
Hæítan sameinaði.
Kommúnistahættan leiddi til
samstarfs Saudi-Arabíu, Jordan-
íu og Iraks.
I tilkynningu 1S maí 1957, að
aflokinni heimsókn Sauds kon-
ungs til Bagdad segir, að Irak og
Saudi-Ai’abia séu einhuga um að
vai’ðveita og verja sjálfstæði sitt
og islamiska erfð — og „snú
einarðlega gegn þeirri hæl
sem ógnar tilveru þeirra“.
Lokaorð.
Af framansögðu er ljóst hvaða
aðferðum kommúnistar hafa
beitt og beita, stjórnmálalegu að-
haldi, þvingur.um, vopnavaldi.
Réttur þjóða til framtiðar sjálf-
stæðis er ekki virtur, né landa-
mæri. 1 Austur-Evrópulör.dun-
um var útþenslustefnunni fram-
fylgt í nafni þjóðernislegrar bar-
áttu gegn fascisma, er hafði lagt
allt i rúst í þessum löndum. Það,
sem úrslitum réði, að útþenslu-
áformin heppnuðust, var að
Rauði herir.n og kommúnistar
náðu öllu á sitt vald, og beittu
innanlands öryggiskerfi til þess
að treysía það og nota sér í
hag, svo sem með því að upp-
t ræta andstæðinga eða gera þá
i, ^ óvirka.
1 núverandi sókn í Austur-
löndum nota kommúnistar sér
þjóðernishreyfinguna, er alda
i hennar hefur risið hátt, og halda
! uppi áróðri gegn „heimsveldis-
stefnu auðvaldsþjóða og nýlendu
stefnu", og hafa í þessu sam-
starf við borgaralegar stjórnir
eigi síður en þann hluta al-
mennings, sem styður þá. Gegn-
um allt gengur þó hinn rauði
meginþráður kommúnismans, og
árangurinn: Aukin áhrif og út-
þensla valdsvæðis Sovétríkj-
anna. Tilgangurinn er ekki auð-
sær fólkinu í þessum Jöndum, en
í ræðu og riti heima fyrir í
Sovétríkjunum kemur glöggt
'fram, fyrr og síðar, að talað er
tveimur tungum.
Framh. á 9. síðu.
Saaatda Bassfjsssw sSúlInam
Fyrsta bólcin heitir:
vky*** *■»*
ansskólanum
sem er fjörug og tápmikil telpa
tíu ára. Hún er dálítið ókyrr við
skólanámið og unir illa kyn-setun-
um. En amma hennar finnur ráð
til þess að beizla orku hennar og
athafnaþrá og gera úr henni góða
stúlku, sem þllum er til yndis og
ánægju. Um Möttu-Maju hafa
verið skrifaðar margar bækur.
Þær eru hver annarri skemmti-
legri og viðburðaríkari og hafa
náð mjög miklum vinsældum. —
Fyrsta MÖTTU-MAJU-bókin er
nú komin i bókaverzlanir. Uúu
er jffliasjiif ungrn stúlknn.
Kostar aðeins 40,00 í góðu bandi.
Ný HÖNNU-bók:
ZZ&'HMSL í BttæS&sa
er komin. — Ekki koma fleiri
HÖNNU-bækur fyrir jól.— Alltaf
fjölgar lesendum IIÖNNU-bók-
anna, enda er það eðlilegt, því
ungum stúlkum finnst þær öllum
bókum skemmtilegri. Sögurnar
eru aðallega skrifaðar fyrir stúlk-
ur á aldrmum 10—16 ára. en þó
hefur fólk á öllum aldri
skemmtun af lestri þeirra. —
Þar spíii ISunna <*r á f<*r<>-
um (!<‘rnst Eiin ólrúlegustu
ævintýrl.
BlámálSalsékásT
er skínandi fögur bók handa börn-
um. Lesmálið .hefur Freysteinn
Gunnarsson skólastjóri þýtt af
hinni mestu snilld, og á hverr
síðu er listaverk af blómálfunun.
þremur og vinum þeirra i skógin
um. önnur hver mynd er lit
prentuð með fjórum litum. —
Cókin er saga litlu blómálfann;
frá vori til hausts: Dagarnir vorr
fljótir að líða, og nú var sumarif
komið í allri sinni dýrð. Alstaðai
var fullt af fallegum blómum. —
Þeir áttu heima i skoginum til ;>g
frá og þurftu ekkert húsaskjól. —
Þegar þeir urðu þreyttir, breiddi
þeir þara lauíblað ofan á sig og
sofnuðu. — —, Utið ú |i<*ssa
fa3I<*f£E5 búk, «<5aa* <*n jiér
ákveðið jól.'ifíjufina liaml;:
litla buriiiuiuui.
laiiSSSásríiai
3arnasögur eftir Guðrúnu Jacob-
sen. 1 þessari bók, sem er prýdd
litprentuðum myndunr, eru 13
.allegar sögur við hæfi barna: —
tiulllárlii, Það s<*m Karl
13]93 f£af fari*idriu:i síauiu
i jólugjöí. Jálafjatsfuí-inii.
Uöruiii <>f£ ciiftillinii. I.itla
itúlkau á ilyra^veplaa. --
Sezla jólafjjöi'iu. Hinir sf<>«
ustu vfriia fyrsllr. Fraunui
fyrir hkras cnðsta. E!í33jÖ3-
umraMlur. E.itJi dvravinur-
ínu. BSeynsia. I>rastarbjún-
3 ij- Óskasteiimiiiii. — Bókin
er skrifu'ð til þcss að glæða hiS
bez'a se/n í manninum býr: Uwr-
lciUann lil þeirra, necst bútjt
•ulha
t'.<G»s6fiS2?*s3jam LEIFTUB