Vísir - 17.01.1958, Blaðsíða 4

vísnr ;
I
Vestrænar þjéðir hjálpi Ar-
abðþjóðion áleiðis.
Hollerizkur blaSama&ur, Th, meira varir þrýstings vestrænn-
Bergsina, sem hér dvelst um ar hugsunar og menningar, þar
lívia, til þess aS viða að sér ejni sem þeir eru króaðir inni, ef
■ í greinar um ísland, mun skrifa svo mætti segja, í löndum á
■ nokkrar greinar um ýmis efni mörkum þriggja heimsálfa, og
fyrir Vísi, og birtist hér hin þessi þrýstingur hvílir á þeim
. fyrsta þeirra. | sem mara og veldur hugsana-
Haft er efitr embættismanní öngþveiti. Fulltrúar vestrænna
í brezka utanríkisráðuneytinu:1 ríkisstjórna eiga erfitt um vik
„Gerið aldrei tilraun til þess að ( vegna sifelldra tilmæla ríkis-
. skilja hugarhræringar arabisks stjórna um vestræna efna-
manns, en verið vissir um, að hagslega aðstoð, samtímis sem
hann skilji til fullnustu hvað fyrirtæki, sem komið hefur
fyrir yður vakir.“ verið á fót með vestrænu fjár-
í þessu er sannleikur fólginn, | magni, eru tekin og þjóðnýtt,
sem ávallt er vert að hafa í en jafnframt beðið um meira
huga, en samt er það svo, þeg- erlent fjármagn. Og meðan
ar um er að ræða hinar ískyggi- arabiskir þjóðhöfðingjar. tala
legu horfur í nálægum Austur- Jum einingu meðal Arabaþjóða,
löndum, að tortryggni og vafi(er neitað samstarfi við ná-
ríkir á bága bóga um tilgang granna Arabáfíki um tolla-
og fyrirætlanir. Hér kemur til bandalag.
. greinar reginmunur á áhuga-| Hinn vestræni maður lítur
málum og framkomu, allt (aftur á móti á hina arabisku
stangast á, svo að í sannleika þjóðernisstefnu sem sjúklega
uppgötvana til að sigrast á margra athugenda, og þar sem
erfiðleikum, og þeir verða að vferst er, sé um hreiná' ofstæk-
finna leið yfir þann örðuga isstfefnu að ræða -— eða nærri
hjalla, sem nú stendur í vegí því, og það eigi að vera hlut-
fyrir gagnkvæmum skilningi. verk vfestráénna þjóða, að
—x— koma í vfeg fyrir, að allt steyþ-
Ræturnar liggja djúpt. Það
er eitthvað skylt því, að það
hefir brennt sig inn í sál Ar-
aba kynslóð fram af kynslóð,
að til „erlendra yfirráða" meg.'
;sagt virðist hætta á, að liugs-
anir manna um þessi efni kom-
ist á ringulreið.
—x—
Misskiinirigur er á báðar hlið-
ar. Viðhlítandi lausn á þeim
vandamálum, sem nú er glímt
við, fæst'þó ekki nema með full-
um skilnirigi á því, að nauð-
synlegt sé að gera sér fulla
grein fýrir því, að það sem
þessu veldur er, að menriing
vestrænna og austrænna þjóða
er sprottiri upp úr ólíkum jarð-
vegi — og árekstur hefur orðið
milli gefóííkrar vestrænnar og
■ austurlerizkrar menningar.
í viðhorfi sínu til vandamál-
•anna mega vestrænu þjóðirn-
ar ekki missa sjóriir á því, að
innan vébanda hins arabiska
heims gilda önnur lög og siða-
reglur, auk þess sem trúin er
önnur, trúárkenningar og hug-
sjónir óbreytanlegar — allt í
samræmi við það, sem spámað-
urinn boðaði, að gilda skyldi
óbreytt um alla framtíð. Þar
"verði engu breytt, eða fært í
nútímahorf, við birtu vískrda-
legra uppgötvana.
—x—
En Múhameðsmenn í nálæg-
tim Austurlöndum verða æ
stefnu, gegnsýrða af hræðslu
við útlendingá. Og liinn vest-
ræni maður vill ná tökum á
þessari stefnu, beina henni á
vestrænar léiðir til hagsbóta
vestrænum þjóðum, í stáð þess
að hún sveigist á þaer leiðir,
j að það verði til almennra fram-
tfafa og umbóta í þessum lönd-
um.
ist fram af þeim hyldýpis-
barmi, sem rahtbað er' á.
verða afl tii sóknar,' þar sem
Austurlandamenning • og vest-
ræn tækniframföf haldást í
hendur.
Nýir kraftar
5J
u
Þess verður að krefjást, aði
rekja öll mein þeirra, og áð í allar Evrópuþjóðir sameinist!
stjórnmálalegum tilgangi er til átaka um að koma í veg'
í'eynt að ala á tortryggni ar-
abiskrá þjóðhöfðingja, tefla
einum gegn öðrum.
En vestrænár þjóðir hafa
raunverulega ekki enn látið
sér skiljast, að eftir innrásir
og erlend yfirráð, öld fram af
öld, hafá arábisku þjóðirnar
nú öðlast sjálfstæði, og
ætla sér að halda því hvað sem
á dynur.
En þjóðernisstefnan (natio-
nalisminn) kemur fram í
ýmsum myndum að áliti
fyi'ir, að slíkt gerist. Ný „Genf-
arráðstefnaS þar sem af ein-
lægni og samstai'fsvilja væri
miðað þvi að uppi'ætá allan
misskilning, sfem á liðnum
tímum hfefir oft Íeitt til vopna-
viðskipta, gæti komið miklu
góðu til leiðai', knúiö ofstáekis-
mennina til undánhalds, og
lagt gi'unn að tillitssemi og
skilningi, og fulh'i vii'ðingu
þjóða hinr.a ýmsu heimsálfa
fyrir' mismunandi trú og sið-
venjum. Þá kynni hin arabiska
þjóðernisstefna að vai-pa af sér
álagaham brölts og ofstækis,

Breiðfirðingabúð, sem flest-
um Reykvíkingum er kunn
fyrir fjölbreyttar skenuntanir
og góð skemmtiátriði, Jiefir riú
undanfarna daga skiþt smá-
saman um hljólnsveítir og
skmmtikrafta til að auka fjöl-
breytnina.
Orion kvintettinn, ásamt
söngkonunni Ellý Vilhjálms,
sem hafa skemmt gestum Búð-
arinnar að undanförnu, hafa
nú hætt leik þar í bili, en við
hefir tekið nýr kvintett undir
stjórn Jóns Páls. Jón Páll er
í ungur og mjög efnilegur guit-
. arleikari, sem stjói'nar nú í
fyrsta skipti eigin hljómsveit.
Kvintettinn er skipaður prýð-
is hljóðfærleikurum og hefir
þegar öðlast miklar vinsældir.
Gömlu dansai'nir hafa ekki
verið útundan í Búðdnni, enda
eru sunnudagskvöldin fjölsótt,
en þá sækja þangað ungir sem
gamlir dýrkendur eldri dans-
anna. Næstkomandi sunriudags
kvöld taka nýir menn við
stjórn. Þar ber fyi'st að telja
hljómsveitarstjórann. Það er
Jónatan Ólafsson, hinn þekkti
hljóðfæraleikari og dægurlaga-
smiður. Til að ly'fta upp fjör-
inu verður bróðir Jónatáns,
Sigurður söri’gvari ÓlafsSÓn.
Friðsteinn Jónsson veitinga-
maður hefir nú á riendi rekst-
ur Bi'eiðfirðingabú'ðar, og hefir
hann jafnhliða .dansskemmt-
ununum matsölu VEGA í sömu
húsakynnum.
Uridir niðri gæ't'if gremju,
sem alið er á, —• grerrij’u út af
að’ arabíáku þjóðirnar hafi
ekki kurináð að méta þáð, sem
fyrir þær hefir verið gert, og
það því ekki látið nægjá, að
baráttán gegn fátæktinni sé
háð af einskærri urríhýggju í
þeim tilgangi að bæta kjör
þessára þjóða. Það er bent á
það, að Súesskurðinn megi
þákka vestrænni snilli og
tækni, að Fei'dinánd de’ Les-
seps, en ti'ylltur máðurj
sprerigdi stýttu hans í loft upp I
t
í fyrra, hafi verið síðástur í|
lárigri röð frumhei'ja, semj
komu frá Evrópu til að grafa] .......... {
skurðinn, ___ verið sigurvegari Þjóðleikhúsið sýriir leikrltið „Úlla Windblad" e'ftir Carl Zuck-
í erfiðri baráttu við að Jjúka' mayer. Fjallar báð um hið ýirisæja skáld Svía, Ca’rl Michacl Á síðasta ári konui 14 iriillj.
þessu mikla vei'ki. Vestræna Bellman cg ástmey hans Úllu Winblad. Bellmansljóð og lög erlendra ferðamarina til ít-
menn hefir aldi’ei skort traust efu mörg í leikritinu. Á myndinni liér að cfan sjást þau Úlla alíu og eyddu þar sem svar-
og vilja til starfa, afreka, og °g Bellman (Herdís Þorvaldsdóttir og Róbert Arixfinnsson). I ar 10 milljörðum króna.
111) ára áætlun-
arsigfling;.
Þann 18. desember konx
| 22.000 lesta Cunard-skipið í
: höfn í New York.
Var mikið uffi dýi'ðir í sanl-
j bandi við komu skipsins, því
að þá voru liðiri nákyæmlega
110 ár, síðan fyrsta gufuskipið
í reglubundinni siglingu kom
! til nýja heiirisins frá þeim
I
gamla.
isetlaði að stefna þeim fyrir æru-
umeiðingáf. Herforingjaráðinu
skildist, að ef málið færi fyrir
borgai'alegan rétt, þar sem á-
kærugognin gegn Alfred Dreyf-
us yrðu rannsökuð af dómstólun
um yrði svikin auðsæ og ekkert
--atvik myndi standast, sem á-
kæi'a gegn hinum dæmda á
Djöflaeyunni. Þess vegna var
Ájm að gera að Esterhazy yi’ði
fíýknaður af herréttinum. Og her
l'foringjaráðið fullvissaði Ester-
hazy fyrirfram um það að hann
;yrði sýknaður — þó að öllum
skildist nú að hann væi'i sá sem
rsekur var. Du Paty Clam kom
mú aftur fi’am, sem frelsari föð-
•ui'landsins og hersins setti upp
.-falskt skegg og hafði leynilega
.fundi með Esterhazy á salern-
txm hersins. Herrétturinn gegn
Esterhazé varð skopleikui', La-
íiori fékk ekki að tala máli
1 skjólstæðings síns, Esterhazy
var sýknaður og múgurinn fyrir
(utan dómsalinn heilsaði hpnum
sem „fórnarlambi júðanna" og
hrópaði húrra. Picguart var sagt
upp stöðu sinni.
En tveim dögum eftir réttar-
höldin yfir Esterhazy, varð hei'-
stjórnin fyrir áfalli. Það gerðist
13. janúar 1898. Rithöfundurinn
Emile Zola birti í blaðinu l’Aur-
ore opið bréf til íorseta Frakk-
lands undir fyrirsögninni: J’acc-
use. Eg ákæri. Hann ásakaði
herstjórnina fyrir að hafa dæmt
Dreyfus sekan eftir leynilegum
gögnum, sem verjandinn fékk
aldrei að sjá, að hafa hindrað
það, að sannleikurinn kæmi i
ljós og þó fyrst og fremst fyrir
það að hafa gefiö herréttinum
skipun um að sýkna hiiin seká
Esterhazy. Það hefur 'verið sagt
að Zola hafi hjálpað Dreyfus
En það var þó ekkert á rrióti því
sem Dreyfus hjálpaöi Zcla: Það
er nefnilega þetta mál, sem út
vegaði Zola frægð sína ú síðari
tímum. En það er héldur ekk-
ert vafamál aö bréf Zola tákn-
aði þáttaskil í máli Dreyfus.
Sannleikurinn cr á leiðinrii.
Ekkert getur stöðvað hann,
skriíaði hann í bréfi sínu.
Ekki varð hjá því komizt að
Zola yrði stefnt fyrir ærumeið- ^
ingar og þá sagði Labori, sem
var verjandi haris:
„Sannleikurinn er á leiðinni —
sjá hárín kemur.“
Labori benti á dyrnar, þar sem
vitnin biðu. Labori var skap-
maður, í ráuríinni var hann svo
mikill skapmaðui' að hann gat
ekki gert sér grein fyrir stað-
reyndum. I öllu Dreyfusmálinu
var þa'ð bara eirin maður, sern
hafði vakandi áuga á öllu, það j
vaí- Picguart, sem var ósveigjári-
Íeguí’ Gyðingahatari. hafði held-
ur litlá saniúð með Dreyfus og
var alltaf kaldur og rólegur. í
réttái'höldunúm móti Zola. \’orið
189S börðúst þeir Labori og Zola
við það að leiða sannleikán í ljós
en það tókst ekki. Dómstóllinn1
ákváð og var ekkert út á það
að s'etja frá daglegu sjónarmiði,!
að rannsaka aðeins þá ásðkun
Zola. að þeir sem voru í herrétt-
inum heföu farið eftir skipun,
þegar þeir íríkenndu Esterhazy.
Öllum þeim vitnisburðum, sem
gátu bent á að dómúrinn yfir
Drevfus gæti ekki stáðizt, var
visað frrii
Frönsk réttarhöld leyfa ekki
að sækjandi eða verjandi
spyrji vitnin beint. Spurningar
verða að vera frambórnar af
dómaránum. Aftur á móti mega
merin segja frá þvi, sem þeir
lieyra aðra menri segjá um
þriðja manri. í þessári hringiðu
tapaði Labori sér smátt og
smátt, þegar hann átti að yfir-
heyra hershöfðingjana, hann
kallaði hóp af vitnum, sem hann
féklc ekki að yfirheyra og reyndi;
að beygja suma með þvi að kalla
til þeirra i æsingi. Zola var bara
upptekinn af sjálfúm sér tók
að gleyma Dreyfus og hugsaði
aðeins um sinn eigin sóma. Vit-
anlega var Zola dómfelldur og
múgurinn greip til regnhlifa
sinna og sló hann og Labori I
höfuðin, þegar þeir fóru úr dóm-
salnum. En þeir höfðu báðir rétt
fyrir sér: sannleikurinn var á
leiðinni, það sást til hans.
1 ágústmánuði 1898 uppgötv-
aðist að Henry hefði íalsað
skjal, sem átti að sanna sekt
•Dreyfus. í samræmi við hið al-
Framh.