Alþýðublaðið - 11.04.1958, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 11.04.1958, Blaðsíða 4
3 AlþýSublaðið Föstudagur 11, apríl 1958 VeTTV4N6(tk ''S/0S FANGI Á LITLA-HRAUNX skrifar mér af tilefni greinar eftir Krisíján Valtiimarsson, sem nýlega birtist í Tímanum. Segir fanginn að það sé alveg rangt, sem haldið hafi verið fram í greininni, að til áfengis- nautnar sé að leita ástæðunnar fyrir öllum afbrotum. „Sann- leikiirinn er sá,“ segir fanginn. ,,að þeir, sem hér eru, hafa ekki lent í raunum sínum vegna á- fengis, nema um tveir af hundr aði.“ MEÐ ÞESSUM UMM/ELUM sínum er þó fanginn ekki að mæla áfenginu bót, en mér nkilst, að hann vilji halda þvi Tram að það sé ýmislegt annað, oem komi til greina, og þá elcki -rúzt sálsýki í ýmsum myndum. Það hygg ég líka að sé rétt. ANNARS FJALLAR bréf fangans um ýmislegt fleira. Hann vill gera lítið úr svoköll- uðum endurbótum eða nýsköp- un, sem farið hafi fram á hæl- inu. I-Iann talar um dyflissur, sem séu neðanjarðar, hurðir, sem þurfi hamar til að loka eða opna, svo hraksmánarlega sé smíðin á þeim. Einnig sé mikill skortur á hreinlætistækjum. FANGAR Á LITLA-HRAUNI geta að sjálfsögðu fundið að mörgu í fangelsinu. Ekki hef ég trú á því, að ekki hafi verið gert ■allt, sem unnt var til þess að Bréf frá fanga á Liiía- Hrauni. Áfengi og afbrot Dyflissur — Hurðir Iírákasmíð Sögur Lögréttu. gera fangelsið samboðið þeim tímum, sem við nú lifum á, en hætt er við að þeim, sem þar verða að dveljast í fangelsi til þess að greiða skuld sína við þjóðfélagið, finnist flest grátt og allt óþægilegt meðan á greioslunni stendur. S. D. SKRIFAR mér á þessa leið: „Fyrir nokkrum árum gaf ísafoldarprentsmiðja út ritsafn í fjórum bindum, er heitir: Sög- ur ísafoldar, og v&r að innihaldi meginhluti þeirra merku skáld- sagna, er þýtt hafði Björn Jóns- son ritstj. ísafoldar og samstarfs menn hans. Einnig hefur annað forlag gefið út bók að nafni: Sög ur Fjallkonunnar. NÚ FINNST MÉR vera kom- in röðin að Sögum Lögréttu. En sem kunnugt er birtust í því blaði um alllangt skeið margar hinar merkustu sögur erlendar í þýðingu Þorsteins Gíslasonar o. fl. færustu manna. Yrði safn þetta rnörg bindi og góð, þar sem ýmsar af sögunum eru mjög langar. Auk þess hafði Þorsteinn Gíslason þýtt Quo Vadis? og fleira, er út kom í bókarformi, án þess áður væri birt í Lögréttu. Þær sögur væru einnig sjálfsagðar í Sögur Lög- réttu. . HÉR SKULU TALDAR nokkr ar af sögum þeim, er birtust í Lögréttu: ívar Hlújárn, Basker- villehundurinn, Percival Keene, Með báli og brandi, Vesalingarn ir. Höfundar þeirra eru Walter Scott, Conan Doyle, kaftemn Marryat, Henrik Sienkiewicz og Victor Flugo. Er ekki að efa að þessar sögur og margar aðrar mundu kærkomnar bókmennta unnendum, einkum þar sem þýð ingarnar eru snilldarverk.“ AF TILEFNI þessara orða vil ég minna á það, að sumar þess- ara bcka hafa nýlega verið gefn ar út, eins og til dæmis: ívar hlújárn, Baskervillehundurinn, Percival Keene og jafnvel fleiri. En það er satt, allt-voru þetta góðar og skemmtilegar sögur og mikið lesnar. Hannes á horninu. ( Frá Sameinuðu Þjóóurtum ) EIN AR ÞEIM mörgu hætt- xim, sem steðjar að flugumferð siútímans er — þótt ótrúlegt rr.egi þykja — rottuplágan. Rott vr geta auðveldlega valdið tjóni á flugvélum, og auk þess eru þær sem kunnugt er hinir verstu smitberar, hvort sem þær fyrirfinnast í lofti eða á jörðunni. Yfirleitt er heilbrigð iseftirlit og hreinlæti í flug- höfnum og í flugvélum mjög anikilvægt atriði, sem nú hefur verið tekið til athugunar á al- þjóðlegum vettvangi. Árið, sem leið, komu og fóru íim 90 milljónir manna til og frá alþjóðaflughöfnum heims- ins. Gert er ráð fyrir, að þessi tala aukist upp í 100 millónir •a þessu ári, Margir þeirra, sem l:oma í flughafnir, hafa ferðazt óraleiðir á skömmum tíma. JMenn eru þreyttir og því mót- tækilegir fyrir sjúkdóma, Loft- lagsbreytingar eru oft miklar, og margir koma frá stöðum þar £em .almennu hreinlæti er á- bótavant eða þar sem farsóttir eru iandlægar. Það gefur því auga leið, hve heilbrigðisráðstafanir allar eru nauðsynlegar í flughöfnum og flugvélum. WIIO TEKUR MÁLIÐ Á DAGSKRÁ. í byrjun þessa mánaðar (marz) gekkst Alþjóðaheilbrigð isstofnunin (WHO) fyrir fundi sérfræðinga á sviði heilbrigðis- mála og flugmála, sem haldinn var í Genf. Sérfræðingarnir komu frá ýmsum löndum. (Frá Norðurlöndum mætti S. Háger- ström (Svíi) fyrir hönd SAS flugfélagsins. Tilgangur fund- arins var að gera tillögur um lágmarkskröfur til flughafna og flugvéla í alþjóðaflugumferð um hreinlæti og heilbrigðis- ráðstafanir. Sérfræðingarnir urðu ásáttir um, að almennt hreinlæti og tæki til hreinlæt- is væri fyrsta krafa, sem gera bæri til alþjóðlegrar flughafn- Pólýí ónkórinn NÝR kór, Pólýfónkórinn, -hélt fyrst-u tónleika sína í Laugarneskirkju sl. þriðjudags fcvöld. Stjórnandi kórsins er Ingólfur Guðbrandsson, ein- söngvari var Ólafur Jónsson. Páll ísólfsson lék fjögur verk á orgel kirkjunnar, auk þess sem hann lék undir einleikinn. Tón feikar þessir voru mjcg ánægju legir. Leikur Páls var ágætur að vanda, þótt hann næði varla sínurn standard í passacaglíu Muffats. Rödd Ólafs er varla nógu þjálfuð enn til að valda aríu Stradellas. Söngur kórs- ins var mjög fágaður og féllu raddirnar afar vel saman. Það er verulegur fengur að þessum kór. Tónlistin, sem hann flytur, er gullfalleg og flutt af næm- um smekk. Ástæðulaust er að telja upp hin einstöku verk, en þó má minnast á nýtízku verk- in eftir Distler og Fjölni Stef- ánsson, sem sómdu sér mjög vel meðal hinna gömlu meist- ara á efnisskránni. Vonandi verður þessum standard í efn- isvali og flutningi ha.idið, sem fram kom á þessum fyrstu tón- leikum. G G PS. Vel hefði mátt klappa, þótt í kirkju væri. ar. Þeir töldu einnig æskilegt, að í hverri flughöfn væri fyrir hendi nauðsynlegt húsnæði og tæki eða útbúnaður til þess að hægt væri að koma upp sóttkví, t.d. ef vart yrði bólusóttar, kól- eru eða annarra skæðra pesta. Áður hafði WHO samið reglur um heilsuverndarrráðstafanir fyrir flugfarþega og flugvéla- áhafnir gegn farsóttum. Einnig hefur WHO gefið út reglur um ráðstafanir gegn hættulegum skorkvikindum, sem flytjast með flugvélum. Ræddi sérfræð inganefndin þessi mál öll og auk þess hættur, sem flugfar- þegum getur stafað af drykkj- arvatni og matvælum. HEILBRIGÐI FLUGÁIIAFNA LÍFSNAUÐSYN. Það segir sig sjálft að gera beri allar hugsanlegar og nauð synlegar ráðstafanir til að vernda heilsu flugfarþega, En sérfræðinganefnd WHO benti á, að það gæti blátt áfram ver- ið lífsnauðsyn, að flugáhafnir væru jafnan við fulla heilsu við starf sitt. Sjúkleiki meðai flug- vélaáhafnar gæti leitt til óstarf hæfni með afleiðingum, sem ó- þarfi er að lýsa. 'Sérfræðingarnir lögðu til, að WHO léti gera band- bækur um þær kröfur, sem gerðar eru til hreinlætis og heilbrigðisráðstafana í flugvél- um og flugstöðvum til þess að trvggja jafnvel enn betur en nú er gert heilsu farþega og áhafna. ROTTUPLÁGAN. Sérfræðinganefnd WHO lagði sérstaka áherzlu á að útrýma bæri rottum frá flugvöllum. Rottur eru smitberar af verstu tegund, og ef þær komast um borð í flugvélar geta þær verið Framhald á 8. síðu. Eyvind Johnson Framhald af 3. siðu. yrtum stíl, en í alvörunni bregð ur víða fyrir sjálfhæðni. Ung- lingurinn Ólafur nær tökum á lesendum þegar í upphafi og heldur því til loka hins langa bókaflokks, sem einnig er merkileg heimild um viðburða- ríkt tímabil í sögu sænska þjóð félagsins. Jafnframt er hér lýst á ógleymanlegan hátt þróunar- sögu fróðleiksfúss unglings. Er síðasta bindi ritsafnsins um Ólaf kom út, hafði blikur dregið á loft, nazismi og fas- ismi náðu æ meiri völdum, og á Spáni hafði um hríð geisað borgarastyrjöld. Eyvind John- son hafði alltaf fylgzt með at- burðum líðandi stundar og ver- ið andvígur hvers konar of- beldi. Það var því eðlilegt, að hann andmælti yfirgangsstefn- um. Þetta kemur fram í skáld- sögunum Nattövning (Heræfing að nóttu) 1938 og Soldatens aterkomst (Hermaður snýr heim) 1940. Athyglisverðastar þeirra bóka, sem sýna baráttu skáldsins í þágu mannkynsins, er þó bókaflokkurinn mikli um Krilon fasteignasala og vini hans (1940—45). Hér er við- fangsefnið —• andstæðan ein- ræði: lýðræði — fært á persónu legt svið. Tilgangurinn og ádeil an er þó augljós. Krilon lýsir skoðunum sínum þannig: „Frjálsar umræður eru merk- asta aðferðin, sem mannkynið hefur fundið upp, og ég trúi á þær“. Að láta allar skoðanir njóta sín einkennir ritverk Ey- vinds Johnson. Hann er um- burðarlyndur og hefur yndi af rökræðum. í mörgum eldri bók um hans er varpað fram svo mörgum og skynsamlegum skoð unum, að erfitt er að átta sig á því, hvaða málstað höfund- urinn sjálfur fylgi. En þegar aðalatriðið, málfrelsið, er í hættu, þarf enginn að vera í vafa um skoðanir Eyvinds Johnson. Eftir stríðið hefur Eyvind Johnson leitað nýrra leiða í skáldskap sínum, bæði að efn- isvali og stíl. Hann er einri þeirra rithöfunda, sem aldrei eru í rónni, en alltaf þurfa aS leita að einhverju nýju. Bókia Strándernas svall (SævarhljóðJ sem ort er upp úr Odysseifs- kviðu, varð mjög vinsæk í henni sýnir hann grísku hetj-« urnar í ljósi nútíma sálarfræðfc Revnir hann með því að draga upp sannari mynd af mannseðl- inu en hetjukvæðin sýna. Á síð* ari árum hefur Eyvind Johnsom 'enn fært út kvíarnar um efnis- val, meðal annars skrifað ágæta skáldsögu um galdraofsóknir í Frakklandi á miðöldum, Drömmar om rosor och eld (Draumar. um rósir og eldfc Þessi bók er táknræn eins 0$ önnur rit Eyvinds Johnson og á brýnt erindi til nútímamannao Síðasta bók Eyvinds John- son er Molnen över Metapont- íon (Ský yfir Metapontion) en hún kom út 1957. Molnen övert Metapontion er yfirgripsmikil frásögn, er gerist í Hellas,.Su$ urítalíu fortíðarinnar og einnig í Evrópu nútímans! Þessi bólc segir frá mannlegum kjörum ojg listinni að lifa af allar hörm- ungar. Það má að vísu segja að ritverk Eyvinds Johnson fjalli öll um þetta efni. Norrlending- urinn sjálfmenntaði er orðinr* einn mesti húmanisti sænskra bókmennta, forvígismaður vesi rænnar menningar og einstak- lingsréttinda. Það er þetta, sení veldur því, að Eyvind Johnsorj getur komið jafnauðveldlega fram á hinum ólíkustu sviðum, í Norrlandi og Stokkhólmi nú- tímans, í Frakklandi miðald- anna og Grikklandi fornaldar- innar. Umhverfið er baksvið persónanna í smæð þeirra eða mikilleik, en maðurinn og vandamál hans eru söm á öll- um öldum. Áður var rætt um Krilon fast eignasala, sem er aðalpersónan í einum af merkustu ritverkum Ej'vinds Johnson. Orðið Krilon er myndað af nöfnum Krists og Platon. Andlegs skyldleika Eyvinds Johnson við Sókrates og Platon kennir víða í ritum, hans, og þótt lífsskoðun Ey- vinds só fjarlæg kristindómi, verður skáldskaparstefnu hans ef til vill bezt lýst með orðun- um: Ecce homo, Sjáið manninn. B.A. ORÐSENDING íbúð að Melgerði 26, I. hæð og hálfu.r kjallari, er til sölu. Eignin er bvggð á vegum Byggingarsamvinnu- félags Reykjavíkur og eiga félagsmenn forkaupsrétt lög um samkvæmt. Þeir félagsmenn, sem vilja.nota forkaupsréttinn, skulu sækja um það skriflega til stjórnar félagsins fyrir 17. þ- m. Stjórnin. SPESPEGILL

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.