Alþýðublaðið - 17.04.1958, Blaðsíða 6

6
Alþýðublaðið
Fimmtudagur 17. apríl 1958
MAMNoÆVIN er eins og
hraðfeirð, og ófangastaðirnir
koma og fara fyrr en varir. Nú
er Indridi Indriðason frá Fjalli
orðinn fimmtugur.
Hann er Þingeyingur að ætt
og uppxiuna, fæddist að Fjalii
í Aðaldal 17. apríl 1903, sonur
Indriða skálds og fræðimanns
Þórkelssonar og konu hans,
Kristínar Friðlaugsdóttur. —•
indriði yngri ólst upp í foreldra
húBium, unz hann lagði leið
sína til Vesturheims átján ára
gamall. Þar dvaldist hann fjög-
ur ár, lengstum í San Francis-
eo, en hvanf aftur heim 1930. —
Hefur hann síðan iagt. stund á
ýmis störf hér í Reykjavík
og starfað í skattstofunni
undanfarin þrettón ár. Indriði
kvæntist 1931 Sólveigu Jóns-
dóttur alþingismanns Jónatans-
sonai-, og eiga þau hjón þrjú
mannvænleg börn: Indriða,
Ljótunni og Sólveigu. Heimili
þeirra að Stórholti 17 venst
svo skemmtilega, að þar vill
maður sem oftast vera.
Indriði Indriðason gaf út
smlásagnasafnið „Örlög“ 1930
og þótti íhugkvæmur og efni-
legur rithöfundur. Samt kaus
thann að feta í þau föðurspor að
gerast fræðimaður og hætti því
s más agnager ði nn i að umiiim
fyísta sigri. Hins vegar hefur
hann ritað bókina „Dagur er iið
:nn“, sem. er endurminningar
Guðlaugs heitins Kristjánsson-
a,r frá Rauðb-arðaholti. Ennfrem
ur>bjó hann til prentunar ijóða
safn föður síns, ,,Baugabrot“,
og bók hans „Milli hafs og
heioa“. Indriði var líka einn af
Dvalarmönnunum í garnla daga
og þýddi margar úrvalssögur af
ríkri smekkvísi. Annars er œtt-
fræðin Mf hans og yjidi, þegar
annir leyfa. Vinmur hana að
miklu riti um ættir Þingeyinga,
og mun þess að vænta, að það
. sæti ærnum tíðindnm. Indriði
kann manna bezt skil á Norð-
lendingum lí-fs og liðnum, en
sér í lagi fólki átthaga sinna.
Er hann í senn manriglöggur
og sc-gufróður og svo vandvirk-
u,r og ræktarsamur við smátt
og stórt, að allt kem.st fil skiia.
Indriði Indriðason
Þingeysk menning er honum í
blóð borin. Maðurinn hefur
goldið, átthögunum fósturiaun-
in af mikilli tryggð og sönnum
drengskap.
Enginn skyldi þó ætla, að
lndriði Indriðason ali jafnan
aid-ur sinn í völundarhúsi for-
tíðarinnar, þó að hann rati um
það eins og stofuna sína að
Stórholti 17. Hann er mað-
ur nútímans og íslenzkur heims
b-orgari. Ung-ur nam .hann ’jcð
og sö-gur og hefur haldið því
áfram alla ævi. Indriði er sí-
lesandi fagrar bókmenntir og
svo vel að sér í þeim efnurn, að
furðu gegnir. Fáir eru honum
vandlátari á íslenzkan skáld-
skap, en ekki nóg með það: —
I-ndriði hefur komizt í náin
kynni við heimsbókmenntirnar,
enda les hann ensku eins og
íslenzku og þekkir prýðilega
skáld og rithöfunda Norður-
landa Og hann lætur sannar-
lega ekki aðrar listir framhjá
sér fara. Indriði hefur yndi af
söng og hljóðfærasiætti og
fékkst við tónsmíðar í gamla
daga. Hann dáir sömuleiðis
mólverk og höggmyndir. Mað-
urinn er síleitandi að fegurð
og boðskap, sem göfgar og
þroskap og gerir lífið frjctt og
litríkt.
Loks kemur Indriði því í verk
að vera einstakur félagsmaður.
Hann starfar í samtökum. rit-
höfunda og nýtur þar trausts og
virðingar. Góðtemplarareglan
fékk hann til fylgis við málstað
sinn fy-rir mörgum árum, og
víst munar þar um liðsinni
hans, þó að ég kunni ekkj þá
sögu. Indriði er alltaf að flýta
sér, ef maður hittir hann ó
förnum vegi. Hann þarf á fund
eða til verks, sameinar i fari
sínu áhuga fljóthugans og ná-
kvæmni og samvizkusemi fræði
mannsins, veg-ur og metur orð
sín og skoðanir, en vill gera
hvern draum að veruleika. —
Eigi að síður hefur har.n tíma
til að blanda geði við vini
og förunauta, rökræða, hrífast
og skipta skapi. Maðurinn má
vera að öllu í um-stangi sínu
frá Bólsturgerðinni Brautarholti 22, Beykjavík.
Erum fluttir með verzlun og vinnustofur í SKIPHOLT
19, — hinum megin götunnar.
Opnu-m söiubúðina nk. laugardag 19. b. m. í hinum nýju
hú-sakynnum okkar.
Þar verður á boðstó'’u-m úrvals húsgogn, svo sem
sófasett, 5 gerðir, stakir stólar. svefnscfar o. fl.
Ennfremur: Scfaborð, skrifborð, súluborð m-eð svartri
plötu, útvarpsborð, biómaborð, kassar fyrir skótau,
vín-skápar, stofuskápar o. fl.
Komið og siáið vönduð og falleg húsgögn.
Vönduð húsgagnaáklæðj í mörgum litum.
Högum greiðs’lus-kilmálum þannig, að sem flestir gsti j
með léttu móti eignast húsgö-gn.
Virðingarfyllst.
Bólsturgerðin h,f.
SKIPHOLT 19. SÍMI 10 388.
og annríki. Hann kann að flýta
sér hægt.
Ég kynntist Indriða Indriða-
syni strax fyrsta dvalaráy mitt
í höfuðborginni og á honutn að
þakka frábæra vináttu. Gott
hefur verið að vera honum sam-
ferða um strætin og hæðirnar,
úti við sjóinn og inni til lands-
ins, hitta hann heima, sitja með
honum fundi, þiggja ráð hans
og vita, að 'honum má alltaf
treysta. Og gaman væri að íerð
ast með honum um Þingeyjar-
sýslu, kynnast Norðurlandi aust
an Vaðláheiðar, Iheimsækja
Húsavík og ko-ma svo til Akur-
eyrar á leiðinni suður.
HsiR þér fimmtugum, vinur
og félagi, og lifðu enn vel og
lengi.
Helgi Sæmundsson.
í FLJÓTU bragði kann að
virðast sem -vísindamen'n-
irnir hafi um skeið einskorðað
rannsóknir sínar við kjarna og
vetnisorku, gerfimána og
geimferðir. Þó mun sönnu nær
að það sé almenninguir sem
hefur einskorðað athygli sína
við þá þætti vísindarannsókn-
anna, sem æsilegastir eru og
sterkust áhrif hafa á hugar-
flugið. Geimferðabrautryðj-
( Uían úr heimi )
ÞAÐ voru vetnissprengjurn-
ar, sem mest var ræt‘ um í
blaðafréttum á Bretlandi, á
þessum köldustu páskum sem
þar hafa komið í nærfellt heila
öld. í sarna mund og brezka
þingið hóf páskaleyfj sitt, sem
raunar er stutt mjög, hélt þing-
fiokkur al-þýðumanna fund iil
að ræða yfirlýsingu þá varð-
andi kjar-norkuvopn, sem stjórn
flokksins og stjórn verkalýðs-
sam'bandsins hafði birt í sam-
einingu skömmu áður. í yfir-
lýsingunni er viðurkannd nauð
syn þess að Bretar framleiði
slík vopn. Hinsvegar er stungið
upp á því einu sem frarnlagi
Breta til afvopnúnar-málanna,
að þeir fr-esti kjarnorkutilraun-
um sínum í von um. að það geti
orðið Riúss-um og Bandaríkja-
mönnum hvöt til samkomulags
um að hætta sl-íkum tilraunum
fyrir fullt og aRt.
Sakir þess hve mikið veður
hefur að undanförnu verið gert
út af einkabaráttu Breta gegn
kjarnorkuvopnum, auk þess
sem vinstriklíkan í brezka al-
þýðuflokknum virðist hafa það
eitt á stefnuskrá sinni að Bret-
Aneurin Bevan
ar leggi niður ölj kjarnorku-
vopn, gerðu margir ráð fyrir
að sund-rungar mikillar mundi
gæta á þessum fundi. En þeg-
ar til kom sættu flokksleiðtog-
arnir engri teljandi gagnrýni,
en yfirlýsing flokksstjórnarinn
ar og stjórnar verkalýðssam-
bandsins var einróma sam-
þykkt sem grundvöllur að áróð-
á eðli-sgrundvelli varnarráö-
ursbaráttu um allt landið.
Enn mikilvægara er þó að
Aneurin Bevan hlaut beinan
stuðning við skilgreinir.gu sína
á eðlisgrund-veli varnarráð-
satfana af háltfu þeirra þjóða
sem vígbúist hafa kjarnorku-
vopnu-m. Bevan álítur augljóst
að ekkert stórveldi rnuni
lokkru sinni hefja fyrirvara-
lausa stórárás á annað, það séu
staðbundnar deilur sem valdi
uestri styrjaldarhæ-ttu, og frá
bví sjónarmiði heldur ha.nn
'ram að ekki megi beita rneiri
ayðileggingarork-u en með þurfi
til að stöðva árásina. Það megi
ekki vera takmarkið að sigra í
slíkri styrjöld, heldur skapa
þær aðstæður sem leitt geti til
samninga.
Næstu dagana fengust þess
nægar sannanir að slík afstaða
gagnvart kjarnorkustyrjöld er
í senn skynSamlegri og nýtur
meiri almenningshylli en öfga-
stefnurnar t-vær, að geta greitt
í sömu mynt og að leggia niðúr
vopn. Þrátt fyrir gífurlegan ár-
a^gur reyndist mótmælagangan
Framhald á 8. síSu.
endurnir eru- ekki einu vísinda-
mennirnir, sem sitja með
sveittan skallann langandagvið
rannsóknarstörf, lítffræðingar og
læknar vinna af kappi að því
að finna ónæmislyf við krab'ba-
meini; veðurfræðingar og land
fræðingar leitast við að ná sein
beztum árangri í sambandi við
landfræðiárið svonefnda, og
hvarvetna sækja vísindamenn-
irnir fram til nýrra landvinn-
inga. Sér í lagi ber að fagna
því, að alþióðleg samvinna
skuli hafa tekizt um rann-
sóknir á landfræðiárinu. Ef
svipuð samvinna tækist hvað
undirbúningi'nn að geimfer.ð-
unum snertir vrði þess áreiðan-
lega ekkj langt að bíða að þær
yrðu að veruleika.
Sem betur fer hefur alþjóð-
legt samstarf veðurfræðinga
orðið öðrum vísindamönnum
hvöt til náinnar samvi'nnu um
lausn ýmissa örðugra við-
fangsefna, — ti-1 dæmis á þeim
mörgu og torráðnu gátum, sem
enn leynast undir yfirborði
hafsins.
N-ú hefur sem sé ver.ið efnt tjl
alþjóðlegrar samvin’nu um haf-
rannsóknir, og mun þá bæði
meiri og skjótari árangurs
að vænta. Ekki skortir rann-
sóknarefnið. Fyrst og fremst
eru það þó djúpin miklu sem
freista vísindaman'nanna. Þeg-
ar hafa verið levstar ýmsar
merkilegar igátur varðandi
norðurhöfin, bæðj líffræðileg-
legar og efnafræðilegar, en um
suðuxhclfin vita vífe-indamenn
sáralítið an'nað en það, sem
skyndileiðangrar hafa orðið
vísari. Nú er það helzt fram
undan. að komast að raun um
hvernig hafið hagar sér á
hverjúm tíma, hver áhrif
kö-ldu hsfstaumarnir frá heim-
skautasvæðunum að miðjarð-
arlínu hafa á hita og veðurfar
og hver eru áhrif þeirra á þau
hafsvæði sem sjá fiski og hval
ífyrir fæðu. Og — mundi nokk
-u-r leið að finna emhvers stað-
ar í hafdiúpunum afvikínn
stað til geymslu í geislavirkum
úrgangj: frá kjarnorkuverún-
um?
EINN LÍTBI AF SJÓ.
Meðal margs ar.nars sem
haffræðingana langar til að
vita, er þa&, hve lan-gan tíma
það taki einn líter af yfirborðs
vatni að kólna og sökkva til
botns við heimskautssvæðið,
berast síðan með botninum og
stíga upp að yfirborðinu við
miðjarðarlínu.
Það mun vera um fjórtán
hundruð milljó'nir tenings-
kílómetrar af vatni, sem sífellt
eru á hreyfingu um úthöfin.
Höfuðskepnúrnar hræra án af-
láts í þessum stóra potti, svo
vatnið liggur aldrei kyrrftR
len.gdar. Það mundi geta orðið
mikil gagnsemi að því að vrca
hvað gerist við þessa hréyf-
ingu á þriggja til tíu kíló-
metra dýpi, en það viðfangs-
efni er hins vegar al!t oi' um-
fangsmikið til þess að nokkur
ein þióð geti leyst það. Þess
vegna hefur þegar verið skip-
uð alþjóðleg nefnd haffræö-
inga og viðkomandi sérfræð-
inga, og hefur UNESCO þar
hönd í bagga. Það er tilætlun-
in. að um leið og unnið sé. að
rannsóknum verði vísindanvenn
frá öllum þátttökuþjóðum
þjálfaðir til framhaldsrann-
sókna, því að þetta er ekki
verk, sem unnið verður. til
hlítar í einum áfanga, heldur
er svo til ætlazt að um lang-
varandi samvinnu verðj. að
ræða.
ÞRIGGJA ÁBA
UNDIRBÚNINGUR.
Sérfræðingar telia, að það
muni taka að minnsta kosti
þriggja ára undirbúning að
raunveruleg rannsóknastarf-
semi geti hafizt, og er ráð-
gert að bvrja á Indlandshafi.
Aætl aður leið'angurskostnaður
þangað riemur um- 90 m-illjónúm
króna, en alls verðjj 125 vís-
Framhald á 8. síðri.