Morgunblaðið - 24.12.1915, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Jólakvölöiö.
Okkur finst hvert bölið bætt,
burtu vetur farinn,
kringum tréð er syngur sætt
saman barnaskarinn.
Þegar í garðinn ganga jól,
glampa ljós á meiði,
er sem faðminn ylrík sól
öllu móti breiði.
Leggur ilm af grænni grein
gróðrar krafti þrunginn. —
Þá er vísan ein og ein
undir trénu sungin.
Eins og blíðsvip bjarkadal
blik og kvakið veitir,
lágri stofu’ í sumarsal
söngur og Ijósið breytir.
Alt er hlýtt og hreint og bjart,
hvergi ber á skugga,
fagurglitað skrúð og skart
skín í hverjum glugga.
móöirin.
Eftir Kr. Linnet.
A Ð segir fæst af þeim, sem
heima sitja í ófriðarlöndun-
um. Það segir fátt af þeim
raunum og hörmungum, sem marg-
ir þeirra verða að bera og enn-
færra of hetjuverkum þeim, sem
þar eru mörg í kyrþey unnin
svo fáir vita af og enginn segir
frá.
Hér skal sagt frá einu. Það
er tekið úr bók eftir sænskan
mann, er lýsir Frakklandi nú á
ófriðartímunum og ýmsu þar
heima fyrir. Þýðingin er ekki
Og í barnsins sál er sól,
sumar og jólarósin,
þegar hljómar: »Heims um ból—«
hringinn í kring um ljósin.
Þegar hafa sálminn sinn
sungið börnin vænu,
ber hún mamma einmitt inn
eplin rauðu’ og grænu.
Móðurelskan hrein og hlý
hvörmum undir logar. —
Sigga litla systir í
svuntuna hennar togar. —
«Gott» er snætt með góðri lyst, —
gleðin skín á hvörmum, —
mamma fyrir matinn kyst,
mjúkum vafin örmum.
Lesin bæn og lagst í ból,
ljósin morguns bíða. —
Ó, livað þessi elsku jól
eru fljót að líða!
Guðm. Guðmundsson.
nákvaém en tekið það sem er
mergurinn málsins.
Sagan er svona:
í einu hinna stóru sjúkrahúsa
í Parísarborg er stofa ein mikil,
sem eingöngu er ætluð þeim, er
særst hafa i andlitinu, «Les defi-
gures» — «hinum afskræmdu.»
Mennirnir eru mismunandi út-
leiknir. Sumir bera aðeins litlar
menjar Íífsháskans, sem þeir voru
staddir i, en aðra má sjá þannig,
að hrollur fer um mann af því,
að horfa á þá — sundurtætt nef,
brotnir kjálkar og augu sem ekkert
sjá. Andlit má líta svo ógurlega
afskræmd að engin er þar manns-
mynd lengur. Og brosið er hrylli-
legt þegar það leikur á varalaus-
um munni undir tómum augna-
tóftum — það verður glott sem á
dauðs manns kúpu. Því mennirnir
brosa þó þeir séu svona. Það
virðast engin takmörk þess er
menn geta vanið sig á að bera
möglunarlaust og sætt sig við.
í þessari sjúkrastofu var liár
maður, grannvaxinn, herðamjór
með langa fíngerða hönd. Hæg-
látur, þýðlyndur hljómlistarvinur.
Handsprengja hafði farið illa með
hann. Varirnar voru horfnar, nef-
ið burtu að framan og kinnarnar,
eins og bólan hefði grafið þær
allar sundur. En þar sem augun
höfðu verið, blöstu við manni gal-
tómar augnatóftir. Og þó var
hann einn þeirra, sem ánægðast-
ur var Það var honum til bless-
unar að vera blindur. Það leyndi
hann helmingógæfunnar að megna
ekki að sjá andlit sitt. Stundum
fór hann höndinni um andlit sér
og spurði «ber mikið á þvi, hvern-
ig er eg annars útlits ?» En allir
skrökvuðu að honum — vorkun-
semin við hina sjúku leggur
mönnum mörg ósannindi í munn
á stofu hinna afskræmdu.
«Það er ekkert. Fáein ör og
annað ekki.»
Hann hafði sætt sig svona vel
við kjör sín alt frá þeim degi, er
hann í fyrsta sinn eftir að hann
særðist og misti sjónina, snerti
litla orgelið, sem var þarna. H$að
hann var órólegur og skjálfandi!
Undir þessu átti hann alla fram-
tíðina. Átti hann nokkurntima
famar að megna að leika á hljóð-
færið sitt? Átti hann að sviptast
því, sem bæði var honum hjálpin
til þess að vinna lífsviðurværið
og bezta ánægjan?
Fyrsti tilraunin misheppnaðist.
En þó var eins og sálarangist
hans lægi í og hljómaði úr þess-
um illa samstiltu tónum. Hann
stóð upp frá orgelinu — lifandi
ímynd þeirrar örvæntingar, sem
enginn fær borið. Systirin á
stofunni, er svo margar þrautir
og þjáningar hafði þurrum aug-
um litið, hún fór út. Hann mátti
ekki heyra hana gráta. Og lengi
sat hann kyr og þegjandi — því
alla brast kjark til þess að reyna
að hughreysta hann. Þá stóð
hann loks upp og gekk aftur að
orgelinu. Hann reyndi aftur og
enn reyndi hann. Og svo fór, að
eftir nokkrar tilraunir tókst hon-
um að leika lag á hljóðfærið.
Nú rann upp fyrir honum nýr
dagur. Síðan lék hann daglega
á orgelið. Fyrst gömlu lögin sín
og svo lög, er hann sjálfur bjó
til. Hann skapaði sér nýjan heim
fyrir þann, er hann misti. Og
hver veit nema hann hafi verið
fegurri? Hver veit hvaða lönd
mannsandinn fær litið, er hann
gleymandi hinu hrörlega hreysi
sem hann býr í, svífur á vængj-
um göfugra og helgra tilfinninga
inn þangað, sem hans rétta föð-
urland er, þangað, sem honum eitt-
sinn er ætlað fullkomlega að búa.
Hann varð kátari með degi
hverjum. Fór að segja frá þeiw
sem hann Unni og fyrirætlunuro
sínum. Að hann ætti gamla móð-
ur, sem þætti svo undurvænt ui»
sig, tvær systur og heitmeý,
er biði sín með óþreyju. Nú
vissi hann að hann gæti leikið'
aftur á orgelið í gömlu kirkjunni
heima eins og áður og gengið að
eiga unnustuna. Hann skrifaði
mörg bréf heim, ánægður og
vongóður, bæði til móður sinnar"
og heitmeyjar. Bað þær koma
snöggvast og vita hvernig sér'
liði.
Einhvern dag, þegar gestum
var leyft að vitja vina sinna á
sjúkrahúsinu, kom lágvaxin, gömul
kona og tvær ungar stúlkur inn
í stofuna. Þær voru í gamaltízkn
búningum, er báru þess vott, að-
þær voru ofan úr sveit, líklegast
frá einhverju afskektu þorpi þar.
Ungu stúlkurnar litu altaf niður'
fyrir sig, þær þorðu ekki að líta
í kringum sig, því þeim hrylti við
hinum ógurlega afskræmdu sjúkl-
ingum, er þær sáu. En það var'
sem móðirin gæfi þessu engan
gaum. hún leitaði að einum, sem
hún fann ekki, syninum sínum-
Hvergi kom hún auga á barnið
sitt, andlitið hans elskulega, er'
hún hefði treyst sér að þekkja
meðal þúsunda. Loks spurði hún:
«Hvar er herra Kergöel?* Þegj*
andi benti henni einhver á þar
sem hann sat rétt fyrir framan
hana, með veslings afskræmda
andlitið sitt og tómu augnatóft-'
irnar.
Þetta var ógurlegt. Allar höfðu
þær verið búnar í marga, langa
daga, að venja sig við þá hugsun
að hann ætti aldrei að sjá þær
framar hér í heimi. En þetta!
Báðum systrunum var það um
megn. Þær þögguðu niðri í sér
þungar stunur, og lögðust á hnó
við eitt rúmið og grúfðu andlB
sín niður í það grátandi og hjúfr-
andi sig hvor að annari.
En móðirin!
Kergöel hafði heyrt til hennar
og heyrt að hún spurði eftir sér-
Hann stóð upp: «mamma!» Og
móðirin skildi hvernig í öllu 1
skildi að hann ekkert vissi. Og
hana brast ekki þolið á þessar*
voðastundu — hans vegna. Háo
faðmaði hann og kysti varalausao
munn hans og sundur tætta and-
litið. Það voru ekki tár í augum
hennar, ekki titringur í málrómJ
hennar, «ó elsku, væna barn$
mitt, ó blessaður litli drenguriuo
minn!»
Og hún fann ráð til að svara
spurningu hans um fjarveru unU'
ustunnar, svo hann ekkert gruu-
aði. Hennar semekki hafði trcvst
sér til þess einu sinni að sjá hauo
blindan!