Alþýðublaðið - 17.05.1958, Blaðsíða 5

Laugardagur 17. maí 1958.
Alþýðublaðið
HIN furðulega og óhugnan-
lega frásögn Roberts L. Steven-
Son um dr. Jekvll og mr. Hyde,
persónunum tveim, sem bjuggu
$ eina og sama manninum, á
sér nú hliðstæðu í veruleikan-
um, sem ekki verður um villzt.
Þessi persónuklofning í tvo ger-
ólíka og andstæða aðila hefur
löngum þótt sanna frábært hug
arí'lug skáldsins; nú er vart um
annað meira rætt í Bandaríkj-
unum og sem vísindalega sann-
aða staðreynd.
Árið 1951 leitaði stúlka nokk
ör, Eva White að nafni, á fund
dr. Corbett H. Thigpens lækn-
is í borginni Augusta í Georgíu.
Stúlka þessi var 25 ára að aldri,
ósköp venjuleg stúlka að sjá;
Mn kvaðst þjást öoru hvoru af
óþolandi höfuðverk, og fyigdi
jbeim köstum tímabundið minn-
sleysi. Þegar hún hefði koniið
á fund læknisins nokkrum sinn-
um, varð hann vitni að því, sem
liann hafði talið með öllu úti-
lokað — sjúklingur hans hreytti
um persónu. Smám saman varð
lionum það ljóst, að þrjár kven-
persónur skiptust á um að ,búa‘
í sál og líkama stúlkunna; stund
um urðu þau skipti oft á dag.
stundum bjó einhver ein af
jpeim þrem í stúlkunni um nckk
urt skeið. Til aðgreiningar
nefndi læknirinn þær: Evu
White, Evu Black og Jane.
TVEIK PKÓFESSOBAR
VIÐ LÆKNAHÁSKÓLA.
Ásamt starfsbróður sínum,
dr. Harvey M. Cleekley, hefur
dr. Thigpen skrifað fræðilega
bók um þetta furðulegá mál.
Nefnist hún ,,Eva með andlitin
þrjú“, og er nýkomin út, bæði
S Bandaríkjunum og á Bret-
Sandi. Þeír í Hollywood eru þeg
ar farnir að hagnýta sér megin-
atriðin sem grundvöll að kvik-
snynd, en einmitt þess vegna
hafa margir gerst til að efast
um sannleiksgildi frásagnar-
ínnar. En nöfn og starfssaga
þessara tveggja kunnu lækna,
sem auk þess að bcra doktors-
íiafnbót eru báðir prófessorar
við géðlæknisfræðideild Geor-
gíuháskóla, — dr. Cleékley er
íneira að segja forstöðumaður
deildarinnar, —• ætti að vera
næg trygging þess að satt og
srétt sé frá skýrt. Þeir hafa rætt
Ejúkdómslýsinguna á lækna-
þingum og ritað um hana í sér-
fræðiblöð, sem eru vönd að
virðingu sinni. Afstaða manns
gagnvart þessu fyrirbæri hlýtur
SIlu fremur að mótast af því
Jivérja skoðun hver einstaku.r
hefur á orðinu ,.persóna“.
Venjulega þjlðir það aðeins
manneskia, en taki einhver
xnanneskia allt í einu að haga
sér og hugsa á gérólíkan hátt’
vio það, sem hún hefur áður
gert, þá »f fyllsta ástæða til að
segja að hún hafi skipt um per-
sónu.
BRFVTTNGÍN GEKBIST í
VJÐUBVIST LÆKNANNA.
A.ð sjálfsögðu dvlja lækhárn-
ir hið rétta nafn sjúklingsins
imdir gervinafni, sem þeir nota
í skvrslu sinni.
Eva White hafði þegar Lotta
’gerði.st verið gift Ralph White
í fiögur ár, og áttu þau eina
dóttur. Bonnie. briggja ára að
aldri. Hjónahandið var ekki sem
bezt, óg það var höfnðverkur-
ír-n, sem rak þans til læknisins.
Hxin er kona hljóðlát og dul,
sparsöro. válgefin. skylduráekin
og duffleg. heima off í skrif
stofunni. Frásögn hennar er
róleg og'ekki unnt að fá hana
til að seeda nema undir og ofan
af ásigkoraulagi sínu. Rödd
hennar b°r vitni ríkri sjálf-
Stiórn: tilfinningar koma þar
lítið fram.
Skyndilega verður hún þögul.
Augnaráðiði sljóvgast um stund,
eri verður síðan órætt og fram-
andlegt. Hún nýr ákaft saman
höndunum við barm sér eins og
í sárri þjáningu og það fer titr-
ingur um líkama hennar. Eftir
nokkurt andartak færist ró yfir
hana, hún hagræðir sér í sæt-
inu og er nú örugg og glaðleg.
Hún lítur heiðum augum á
lækninn, það leikur bros um
varir henni. „Góðan dag, lækn-
ir,“ segir hún og hlær við dálít-
ið eggjandi um leið og hún
krossleggur fæturna. — Hún
hnykkir til höfðinu eins og
stelpa á gelgjuskeiði, hristir
lokkana, segir síðan, og röld
henna rer dálítið hrjúf:
— Eg hef vorkennt henni að
undanförnu, veslingnum. Allt
þetta óstand með Ralph — og
áhyggjurnar vegna telpunnar.
I Hún biður um vindling, og
læknirinn spyr hver þessi ,hún‘
sé, sein hún sé að tala um.
og hljóðlát, unz Eva hin leys-ti
hana af vaktinni.
EVA OG EVA. •
Það er ekki auðvelt að taka
trúanlega þessa furðulegu frá-
sögn. Mun auðveldara að segja
sem svo að þarna sé um að ræða
ósjálfráð og óútreiknanleg við-
brögð sálsjúkrar konu, eða þá
ráðin leikbrögð, eða eitthvað
annað, sem manni lízt skynsam-
legri skýring. Eins og af líkum
ræður vár læknirinn, dr. Thig-
pen, líka lengi vel á þeirri skoð-
un, en því lengur og betur sem
hann kynntist sjúklingi sínum,
því sannfærðari varð hann um
það, að í ráún réttri ýséti um
S - ,S
^ I GREÍN þessari segir frá(
^ furðulegu fyrirbæri, og er (
^ það að því Ieyti ólíkt ýmsum S
S dularfullum og sálrænum S
S fyrirbærum, að lærðir sér- S
Sjúklingurinn yðar!
— Eruð þér þá ekki Eva
White?
— Nei, heyrið þér mig nú
læknir, — þér ættuð sannarlega
að vita betur.
— En eiginmaður yðar?
—: Ég er ógift. Ég er Eva
Black.
SÚ LÉTTÚÐUGA EVA.
,,Black“ hafði verið ættar-
nafn Evu áður en hún giftist.
Og nú sat hún þarna, þessi önn-
ur Eva, sem bókstaflega hafði
brotizt til valda yfir hinni
döpru og langmæddu Evu, og
ræddi um allt þetta af glaðværð
og hversdagslega eins og það
snerti hana sáralítið. Hún
þekkti að vísu Evu White og
tilefni harma hennar, en harð-
neitaði því sem hlægilegri
firru, að þær væru ein og sama
persónan. Ralph var alls ekki
hennar maður, og hún skelli-
hló, þegar læknirinn áleit að
Bonnie litla væri dóttir henn-
ar.
— En það er yðar að skil-
greina það, herra læknir. Mér
| líður Ljómandi vel, þegar ég hef
I tækifæri til að skemmta mér.
— Þekkir Eva White yður þá
ekki?
— Það get ég ekki sagt. -—
Og ég ráðlegg yður að minnast
ekki á mig við hana.
Seinna sagði hún lækninum
svo frá því, — rétt eins og um
gaman nokkurt væri : að ræða,
|— að það væri sín sök er Eva
White þjáðist af höfuðkvöl.
Þegar hún sjálf vildi ná völd-
um. barðist Eva White gegn því
allt hvað hún mátti, unz hana
þraut orku. Hún sagði einnig
frá því sem hversdagslegum at-
burði, að hún ,.hagnýtti“ sér
Iíkama. Evu White, og að það
væri sá líkami, sem fyrir tæp-
um fjórum árum hefði fætt, teln
una af sér. Og þegar hún hafði
líkama hélt hún rakleitt út í
borgina að skemmta sér, og hag
aði sé þá af hinni mestu léttúð.
Hún vildi kynnast sem flestum,
fara á dansleiki og klæðast
skartfötum, — og hún skellihló,
þegar þess var getið til, að það
væri ósamkomulag-ið heima fvr
ir. sem ræki hana út í þetta.
TTún viðurkenndi að vísu að sér
félli ekki við eiginmann Evu
Whi.te; annars þekkti hún hana
lítið, og hann hefði ekki hug-
roynd um tilvist hennar. Ef
hann kom að henni í líkama
hinnar, reyndi hún að vera stillt
TT, „ S fræðmgár tmnti að rannsoknS
- Hun Eva White, auðvitað! | > . , ... , * .. . , v,
. . v , N þess a meoan það gcrðist. I
Hirtrfurinn vnar' A °
tvær konur að ræða, þótt líkam
inn væri aðeins einn. Þegar
hann dáleiddi sjúklinginn gat
hann kallað fram hvora Evuna,
sem liann vildi, en þó kom fyrir
að sú ódæla Eva ruddist að þótt
hennar væri ekki vænzt.
Loks fékk læknirinn leyfi
Evu Black til að segja Evu
White frá tilvist hinnar fram-
andi konu, sem öðru hvoru gisti
líkama hennar. Þetta var undir-
búið af varúð og meðal annars
gerð talkvikmynd af Evu
Black, svo að Eva White gæti
kynnst henni nokkuð af eigin
sjón og héyrn. Þá. var eigin-
manni hennar einnig skýrt frá
þeim furðulega sjúkdómi érhún
ætti við að stríða, og látinn
kynnast „sambýlingi“, eigin-
konunnar. Það var afráðið að
koha hans skyldi flytjast til
borgarinnar og ráða sig þar í
virinu, en foreldrar hennar, sem
bjuggu uppi í sveit, taka barn
þeirra hjóna að sér. Hin hljóð-
láta Eva var mjög dugleg og
vandvirk og fékk því fljótt
vinnu, og sú ódæla Eva kunni
prýðilega við sig í stórborginni,
þar sem henni bauðst tækifæri
til að skemmta sér.
Þessi flutningur til borgar-
mnar var afráðinn í og með
vegna þess að hjónabandi Evu
var þannig komið, að ekki var
á það bætandi, auk þess sem
auðveldara- mundi fyrir lækna
að fylgjast méð þróun og breyt-
ingum sjúkleikans. Að vísu var
ekki laust við að viðkomandi
kviðu því að sú ódæla Eva
kynni að koma hinni í nokkur
vandræði. Og það kom líka
brátt á daginn; Eva ódæla varð
þess valdandi að Eva hljóðláta
missti stöðu sína eftir nokkra
mánuði. Höfuðkvalirnar voru
æfinlega undarifari þess að hún
tæki völdin. Ef skrifstofustjór-
inn hafði veitt Evu hljóðlátu
stundarleyfi frá störfum sök-
um kvaía í höfðinu gat það hæg
lega átt sér stað að hann mætti
henni litlu seinna frammi á
ganginum, kátri og brosandi, að
hún tæki undir hönd honum og
léti móðan mása við hann svo
hann vissi ekki sitt rjúkandi
ráð. Hvað eftir annað varð fólk
■furðu slegið yfir hinni skjótu
breytingum. Eva hljóðláta gelck
stillt og prúð heim á leið;
skömmu síða birtist Eva hin í
næturklúbb og vakti á sér allra
athygli fyrir söng og ærsl og
gerði alla viðstadda karlmenn
vitlausa eftir sér. Það vantaði
heldur ekki að hún kynntist
mörgum karlmanninum; hún
hafði unun af að ganga þar fast
að takmörkunum, en heldur
ekki lengra. Ef það kom fyrir
að hún lenti í nokkrum vand-
ræðum fyrir ágengni karlmanns
gerði hún sér lítið fyrir og
hvarf. Stóð þá viðkomandi allt
í einu andspænis allt annarri
konu, sem ekki virtist hafa séð
hann áður. Hún var öll önnur,
virtist helzt vera að vaknaj —
og karlmaðurinn sá sér þann
kost vænstan að biðja afsökun-
ar og hverfa á brott.
JANE KEMUR TIL
SÖGUNNAR.
í þessu nána sambýli lifðu
þær Evurnar í eitt ár. Læknarn
ir áttu löng samtöl við þær,
bæði vakandi og þegar þær voru
í dásvefni og revndu fyrst og
fremst að komast að því, hvað
valdið hefði þessum algéra per-
sónuklofningi.
Það kom brátt í Ijós að ýmis-
legt hafði verið einkennilegt í
fari Evu'White allt frá því er
hún var fjögurra til fimm ára.
Henni hætti mjög til að ganga
í svefni. Hún var blíð og góð,
en átti þó til að fremja verkn-
aði, sem báru vitni mesta ótukt
arskap og foreldrarnir urðú að
refsa henni fyrir. Barnið við-
urkenndi að hún hefði verið ó-
þekk þegar foreldrarnir héldi*
því fram, en hins vegar skildi
hún það ekki að hún væri við-
riðinn þann atburð eða athöfn,
sem um var að ræða,' virtist hafa
gleymt því.
Þegar hingað var komið rann
sókninni á fortíðinni, sðttu' slik
ar höfuðkvalir aftur á Evut
White, sem hafði verið heldur
skárri af þeim um hríð, að aldrei
höfðu þær verið slíkar. Og dag
nokkurn þegar hin hljóðláta off
prúða Eva sat hiá lækninum
lokuðust augu hennar skyndi-
lega og rödd hennar varð að-
hvísli unz hún þagnaði alveg'.
Lá síðan nokkra hríð í dái. Þeg-
ar hún opnaði augun aftur leít
hún undrandi í kring um sig,
en mælti síðan hljómstyrkri
röddu: Hver eruð þér?
Læknirinn, sem fylgzt hafði
með breytingunni, gerði séro
þegar ljóst að kvenmaður þessi
var hvorki Eva Blaek né Eva
White. Hún var hvorri þeirra
fyrir sig ólík um flest, kátári í
skapi en Eva White, en þó um.
leið stillt vel og aðgætin.
ÓPIÐ ÓGURLEGA.
Kona þessi kvaðst heita Jane.
Það var sem hún hefði fæðst á
þessari andrá. Hún vissi hvörki
urn fortíð né nútíð, en þegar
læknirinn hafð talað við haria’
um hríð fór hún smám saraan
að muna sitt af hverju.
Og nú tóku ag gerast furðu-
legustu hlutir. Jane varð .ást-
fangin af manni, sem Eva Black
hafði kynnst í næturklúbb.
Framhald á 9. síðu..
i»
I
tt'AIINIi
TIL
i
i
tii heigarinnar:
Kjötverzlun
Hjalta Lýðssonar
Hofsvallagötu 16.
Sími 12373.
ÓBARINN
VESTFIRZKUR
HARÐFISKUR.
Hilmarsbúð
Njálsgötu 26.
Þórsgötu Í5.
Sími 1-72-67
rrippakjöt,
reykt — saltað og nýtt.
Svið — Bjúgu.
Léít saltaS kjöt.
VERZLUNIN
Hamraliorg,
HafnarfirSi.
Sími 5 - 07
10
N-ýtt lambakjöt
Bjúgu
Kjötfars
Kjötfars
Vínarpylsur
Biúgn
Kjötversl. Búrfefl,
Lindargöíu.
Sími 1 - 97 - 50.
Fiskfars
S
s
s
s
S
S
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s'
S'
s
s
(
>
i
V
s
i
i
s
s
v>
s
s
V
s
s
s
s
>
s
i
s
S
V
s
s
s
Álfhólsvegi 32
Siro.1 1 - 96 - 45

m