Alþýðublaðið - 17.05.1958, Blaðsíða 6

6
AlþýðublaðiS
Laugardagur 17. maí 1958.
TED JONES er 23 ára. Hann
er ósvikinn Afríkani, Svert-
ingjaeinkenni hans svo auðsæ,
að engum dylst að hið afrík-
anska blóð hans hljóti að vera
með öllu óblandað. En hann er
um leið Bandaríkjamaður, gáf-
aður Bandaríkjamaður og nem.
andi við Colombia-háskólann,
þar sem hann er innritaður í
blaðamannadeild.
Ég hitti hann á New York
Times. Ritstjórnarskrifstofurn.
ar eru svo stórar að slík húsa-
kvnni eru fágæt í Evrópu. Þar
vinnur hann nokkrar klukku-
stundir á hverju kvöldi, bæði
jil þess að fá fé upp í námskostn
að .og afla sér raunhæfrar þekk
ingar í blaðamennsku. Hann er
fæddur í New York, í Harlem,
borgarhlutanum fyrir norðan
Central Park, þar sem allir í-
búarnir, 300.000 talsins, eru
negrar. Þessi borgarhluti er því
íramandi heimur og út af fyrir
sig í sjálfri stórborginni. For-
eldrar hans, sem voru frá Flor-
idá, höfðu sjálf nokkra bóklega
menntun og þau vildu að sonur
þeirra fengi líka tækifæri til
menntunar. Hann er þegar tals-
verðan spöl á veg kominn. —
Hann hefur tekið stúdentspróf
og lokið herþjónustu, stundar
nú nám við háskólann og vinn.
ur hjá einu kunnasta blaði í
víðri veröld. Hann er grannur
vexti og herðibreiður, íturvax-
inn eins og margir af forfeðr-
um hans, en um leið er hann
hlédrægur og; hljóður í
framkomu, eins og flesiir
menntaðir negrar. — Er
það, kúgunin-, sem þeir hafa
kynslóð eftir kynslóð, orðið að
sæta af hálfu hvítra manna,
sem mótað hefur fram-komu
þeirra? Að minn’sta kosti er það
athyglisvert hve margir af-
burðam-enn í hópi þeirra virðast
þeirrar skoðunar, að bað sé
fyrst og frernst fvrir hæfileika
og menntun sem. þeir sjái bezt
fyrir framtíð sin-ni en ekki með
því að beita þeirn aðferðum,
sem hvítir menn hafa beitt þá.
JAFNOKAR HVITRA.
Ted Jones er gott dæm-i um
þá fjölmörgu ungu bandarísliu j
negra, sem alast nú upp í fullu
jafnrétti við hvíta menn, og
sem ryðja kynþætti sínum nú
brautina til fullkomins jafn-
réttis við hvíta í bandarísku
þjóðfélagi. Nú er langt um lið-
íð síðan sú skoðun er gersam-
Iega úr sögunni að negrar séu
miður gefnir að upplagi en hvít
ir menn. Þar er enginn munur
á. Vísindalegar rannsóknir hafa
sýnt og sannað að gáfur og hæfi
ieikar fara ekki eftir hörunds-
L;t. Njóti negrar sömu aðstöðu
til menntunar geta snilhngar
eins og Eintsein, Niis Bohr, AI-
bert Schweitzer eða Bertrarit
Russel-1 komið fram í þeirra
hópi ekki síður en hvítra.
GETUR EKKI ORBIÐ
MEÐLIMUR í VERKA-
LÝÐSFÉLÖGUM.
Fvrst í stað var Jones dálít-
ið hlédrægur, eða öl-lu heldur
athugandi, en þegar við höfð-
um hittzt nokkrum sinnum,
varð hann skra-fhreifnari. Hann
kvað sig langa m-est til þess,
þegar hann hefði lokið fjögurra
ára háskólariámi, að mega halda
áfram starfi við New York
Times, helzt sem. fréttastarfs-
maður varðandi verkalýðshreyf
inguna.
— Hvers vegna fyrst og
fremst verkalýðshreyfinguna!
— Vegna þess að það er ekki
hvað sízt í samtoandi við hana
að negrarnir eru órétti beittir.
í Suðurríkjunum verður fjöldi
negra að stánda utan við verka-
lýðshrey-finguna a-f þeirri illu
orsök að þeir fá þar ekki inn-
göngu, en fyrir bragðið ná þeir
ekki sömu kaupkjörum og hvít-
ir verkamenn í sama starfi. —
Þar verður, ef vel á að vera,
að 'ríkja sama jafnrétti og í skól
unum. Þar er brautin rudd. —
Þar eru hvítir og svartir vandir
við að vera og vinna saman;
það er þetta, sem er mikilvæg-
ast hvað það snertir að leiða
negrana til áukinnar menning-
ar og vélmegunar úr þeirri
eymd og fátækt, sem þeir eiga
nú við að stríða suður þar.
— Þér hafið minnzt á nokkur
af vand'amálum negranna. Hver
önnur eru það helzt; sem þér
teljið örðugust?
— Fyrst og fremst ber þeim
aimennur kosningaréttur. Það
á sér nefnilega enn stað í Suð-
urríkjunum að negrum er mein
að að hafa á'hrif á ganga mála
við kosningar, sem- ætti þó a§
vera öllum mönnum sjálf. agð-
asti réttur í siðuðu þjóðfélagi.
Ég get nefnt nokkrar aðferðir,
sem viðhafðar eru til að útiloka
negrana frá atkvæðagreiðslu.
Til dæmis er það í sumum Suð-
urríkjunum- að greiða verður
visst lágmark tekjuskatts til að
njóta þess réttar, en tekjur
negranna eru langt fyrir neðan
það mark. Eða þess er krafizt
að viðkomandi geti sýnt skil-
ríki fyrir því að hann hafi afi-
að sér vissrar menntunar.
TRÚIN Á FRAMTÍÐINA.
— Hafið þið trú á frarntíð-
ina?
SPÉSPEGILL
—: Ó, afsakið! Eg hélt að þér segðuð: Peningana eða vífið!
Við gerum- okkur miklar von-
ir um framtíðina, en við gerum
okkur einnig ljóst að það er
mun heppilegra að þróunin
gangi hægt og rólega fyrir sig
en gerð séu skyndiátök til úr-
bóta. Það hefur líka: ákaflega
mikla siðferðislega þýðingu fyr
ir okkur að stjórnin vinni að
réttarbótum okkur til handa.
Margir af negrum hafa kosið
Eisenhower. Við teljum okkur
það hamingju að mega vera
þátttakendur í merkilegri og
hraðri þróun. Áður fyrr hugs-
uðu fáir negrar um annað en
það allra hversdagslegasta. Nú
erum við allir farnir að hugsa
um framtíðina og trúa á fram-
t'ðina. Nú eygjum við það sem
möguleika að börn okkar nái
enn lengra, njóti enn meiri rétt
inda en við, og þess vegna
viljurn við mennta börnin, svo
þau geti staðið sig sem bezt.
Við gerum okkur vonir um að
næsta kynslóð okkar verði bet-
ur upp alin og færari um að
.giíma við vandamólin, — ekki
aðeins okkar eigin vandamál
heldúr hin ahnennu vandamái
þjóðfélagsins.
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
\
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
S
s
s
s
s
s
V
s
s
s
S
S
s
s
V
ísfenzk og erlend úrvaSslfóð
Efíir Einar Braga.
HIKANDI ljós
þukla syfjuðum gómum
um kvöldþvala veggi
þegjandi steinkirkju.
Haustmáni skarður
leggur róðukross dökkan
á hjarnföla bringu
kulsællar foldar.
Yfir dottandi byggð
hljóma kólfslögin dimmu
við málmhöttinn kalda
í brothættri kyrrð.
í grenistokki svörtum
ferðast daglilja bliknuð
með bogmannsör hvíta
gegnum hjartablöð sölnuð.
Undrandi móðir
fylgir hæglát og ein
yfir áttl-ausa fönnina
og skelfur í frostinu.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
-s
i
s
*
s
s
Á
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
M inningarorð:
GuSnV Guðnadóftir
í DAG verður til moldar
borin frú Guðný Guðnadóttir,
Grettisgötu 56. A. Hún lézt á
heimili sínu að morgni þess 11.
þessa mánaðar, hart næ: 90
ára gömul.
Guðný var fædd að Stóra
Kálfalæk í Hraunhreppi í
Mýrasýslu þann 30. ágúst 1868.
Foreldrar hennar voru Guð-
björg Magnúsdóttir og Guðni
Árnason. Á öðru aldursári
fluttist hún að Tröð í Kolbeins-
staðahreppi í Hnappadalssýslu,
til Sigurðar Brandssonar hrfepp
stjóra -og konu hans, Valgerðar
Pálsdóttur. Hún ólst upp hjá
beim Traðarhjónum, og dvaldi
hjá þeim þar til hún giftist
Kristjáni Eggertssyni frá Mið-
Görðum í Kolbeinsstaðahreppi
þann 15. september 1896. Ungu
hjónin reistu bú í Mýrdal í Kol
beinsstaðabreppi og bjuggu bar
í brjú ár. Árið 1899 fluttu þau
að Dalsmynni í Eyjahreppi.
Þar bjuggu þau í 24 ár, eða
bar til að þau fluttu til Reykja-
víkur. Þau hjónin fcenndu sig
jafnan síðan við Dalsmynni.
Guðnýju og Kristjáni varð fjög
urra barna auðið. Eitt barna
þeirra lézt í fæðingu. Hin eru;
Eggert, stórkaupmaður, Val-
geir, klæðskerameistari og Lóa,
frú. Þau eru öll búsett í Reykja
vik. Kristján frá Dalsmynni
lézt í Reykjavík þann 30. októ-
ber, 1953.
Guðný Guðnadóttir var fríð
kona sýnum, fremur smá vexti,
kvik á fæti og létt í hreyfing-
um. Hún hafði heilsteypta skap
gerð. Hún stillti skap sitt vel,
svo að lítt fannst á, þótt hún
skipti skapi. Guðný var kjark-
mikil og afburða dugleg kona,
fórnfús, glaðlynd og blíðlynd,
Guðn-ý Guðnadóttir
gjafmild og gestrisin. Dugnaði
húsfreyjunnar í Dalsmynni var
viðbrugðið. Hún vann bæði ut-
anhúss og innan, var alltaf sí-
starfandi og sífellt tilbúin að
bæta þarfir annarra. Um skeið
var Kristján heitinn heilsu-
veill, þá hvíldu bæði hús-
bónda- og húsmóðurstörfin á
húsfreyjunni, en hún kiknaði
ekki undir vinnunni og mót-
lætinu, heldur barðist til sig-
urs.
Eftir að þau hjónin fluttu til
Reykjavíkur hélt starfið á-
fram. Nýir vinir*bættust í hóp.
inn. Gömlu vinirnir frá æsku-
og manndómsárunum gleymd-
ust ekki, þeim var alltaf vel
fagnað, er, þá bar áð garði,
til þeirra var oft hlýtt hugsað.
Þau hjónin voru einlægir
stuðningsmenn Hallgríms-
kirkju. Guðný var sístarfandi
fyrir kirkjuna. Hún lagði mik-
Framhaltl á 8. siou.